Catalog

SAN REMO KONFERANSI İtilaf Devletleri temsilcileri Osmanlı topraklarının geleceğine dair kararları tartışmak üzere 1826 Nisan 1920 tarihleri arasında İtalya’nın San Remo kentinde bir araya geldiler. Konferansta İngiltere’yi Lloyd George, Fransa’yı Millerand ve İtalya’yı Francesco Nitti temsil ediyor, toplantıların çoğunda Japonya Hükümeti adına da bir temsilci bulunuyordu. San Remo Konferansı’nın amacı, Paris ve Londra konferanslarında saptanan hususlar doğrultusunda bir anlaşma tasarısı hazırlamanın yollarını aramaktı. 19 Nisan günü Mareşal Ferdinand Foch başkanlığındaki askeri komitenin görüşlerini alan konsey, barışın koşullarını belirlemek için çalışmalarına başladı. Oturumlarda mali meseleler, Kürt sorunu, Boğazlar sorunu ve Osmanlı’nın borçları gibi konular ele alındı. Borçlar konusuyla ilgili olarak İtilaf Devletleri temsilcilerinin oluşturduğu uluslararası bir komisyon kuruldu. San Remo’da yapılan tartışmalar, Osmanlı toprakları için yeni paylaşım planlarını da gündeme getirdi. Buna göre Suriye, Filistin, Arabistan ve Irak imparatorluk sınırları dışında kalıyor, Suriye ile Irak şimdilik bağımsız hükümetler olarak İngiliz mandasına, Filistin ise tümüyle İngiliz egemenliğine giriyordu. Trabzon Ermenistan’a, İzmir ve Trakya Yunanistan’a bırakılıyordu. Adana ile Antalya, gerideki topraklarla birlikte Fransa ve İtalya’nın etkinlik bölgeleri olacaktı. Boğazlar meselesinin takibi için kurulan iki komisyondan biri yönetim işleriyle ilgilenirken, İtilaf Devletleri askerlerinden oluşan diğer komisyon güvenlik işlerini idare edecekti. Boğazlar savaş ve barış zamanlarında bütün ticari gemilere ve savaş gemilerine açık tutulacaktı. Büyük Millet Meclisi’nin Açılışı İstanbul’un İtilaf Devletleri’nce işgalinin Meclisi Mebusan’ı görevini yapamaz hale getirmesi, vatanseverlerin bir bölümünün tutuklanıp sürgüne gönderilmesi, kaçma fırsatı bulanların ise Anadolu’ya doğru yola koyulmuş olması bir süredir gündemde olan, meclisin merkez dışında bir şehirde toplanmasına aciliyet kazandırdı. Meclisin toplanması için en uygun şehrin Ankara olduğunu düşünen ve bu konuda gerekli fikri hazırlıkları yapmış olan Mustafa Kemal, bu konuda kumandanların fikrini almak üzere 19 Mart 1920 günü bir bildiri yayınladı. Vilayetlere ve kolordu kumandanlarına yolladığı bildiride Mustafa Kemal, başkent İstanbul’un İtilaf Devletleri’nce işgalinin devletin milli iktidarını kırdığını, görev yapmasına olanak kalmayan Meclisi Mebusan’ın hükümete resmi bir bildirimde bulunarak dağıldığını dile getiriyordu. Bu durumda başkentin dokunulmazlığını, bağımsızlığını ve devletin kurtarılmasını sağlayacak önlemleri düşünüp uygulamak üzere, olağanüstü 368 yetkiye sahip bir meclisin Ankara’da toplantıya çağırılması ve mebuslardan Ankara’ya gelebileceklerin de bu meclise alınması zorunlu hale gelmişti. Millet Meclisi’nin 23 Nisan Cuma günü açılmasına karar verildi ve 21 Nisan günü bu doğrultuda bir bildiri yayınlandı. Meclisin açılışını haber veren bu bildiriden 23 Nisan 1920 sonra, Mustafa Kemal bir diğer bildiriyle, bütün sivil ve askeri makamların ve milletin bağlı olacağı yerin Büyük Millet Meclisi olacağını duyurdu. Bütün bu haberleşmelerin ve hazırlıkların ardından, 23 Nisan 1920 Cuma günü Hacı Bayram Camii’nde halkın ve mebusların katılımıyla kılınan cuma namazının ardından Büyük Millet Meclisi törenle açıldı.