Catalog

Cumhunyet 29 Ekim 1993 ÖZELEK1 70.YIL DOĞAN NADt 7 Bir Seçim Fantezisi 1960 sonrasi Türk siyasal hayatı buyuk partılerdekı anlaşmazlıklann yeru ve daha ufak partıler doğması suretıyle çozumlemesı yolu Demok1960 yıbndakı küçuk rutbelı subay ratık Partı'nın kurulmasıyla ıyıce darbesınden sonra hazırlanan 1961 açıbnca, hükumet ıstıkran da tehlıAnayasası ıle Turk sıyasal hayatı keye gjrmışür Bu arada bır de oğrennda yenı bır donem açıldı Ancak, cı hareketlen ortaya çıkıp yaygmlaşı1960 sonrasında siyasal hayatı etkı nca, siyasal ısükrarsızbk ıyıce bebrsınde tutan en önemb toplumsal gınleştı Bu bunalımın kendı müdahalelensıyasal olgular, daha öncekı dönemden devraünan toplumsal hareketb nı gerektırdığını duşunen askerlenn Lk ve demokratıkleşmeydı 1961 verdığı muhtıra ıle 1971'de demokraAnayasası'nın ozellıkle demokratık tık sureç yıne bır kesıntıye uğradı leşme uzennde onemlı etkılen olmuş 1973 ve 1977'de yapılan seçımler satur Yıne de, kentleşme, sanayıleşme, dece ısükrarsız koabsyon hukümetkıtlesel haberleşmenın yaygınlaş lenne yol açtı ve suregelen meşruluk raası, ulaşürma olanaklanrun gehş ve katıhm bunahmlanna çare yme mesıyle nüfusun akışkanlığırun (sey bulunamadı Anüsıstem partılerden yabyetının) artması, okuryazarbğın MSP ve MHP'nın ıktıdar ortağı olyükselmesıyle geleneksel ılışkılenn. malan ne duzen değışıklığı, ne de deınançlann ve beklentılenn aşınması mokratık ıstıkrar sağlayamayınca. olarak ıfade edebıleceğımız toplumsal hareketblık. Türkıye'dekı toplumsal ve sıyasal yapıyı, 1960'larda da hızla değışürmışür Toplumsal hareketbhk, Türkıye'de denn tanhsel koklen olan ve cumhunyetın ılk yıllannda bürokratlar, mılletvekıllen ve aydınlardan oluşan türdeş ve devnmcı "merkez"le onun karşısındakı, buyük olçude köylü ve eşraftan oluşan ve turdeşbkten uzak "kenar" arasındakı ıbşkılen de altüst etmıştır Kenar 1960'larda da. 1950'den ben suregelen demokratıkleşme olanaklannı da kullanarak sadece kentlere değıl, merkeze de nüfuz ettı Boylece turdeş ve tekduze merkez, özelbkle 1980'lerdekı asken hareketten sonra ve onun da yardımıyla Kemabst Islamcı, lıberal muhafazakar, devletçı serbest pıyasaa vd gruplarla bezenerek çok parçab bır hal almıştır Merkezkenar ıbşkılen ağırbkb sıyaset. 1980 lerde yennı daha çok çeşıtlenen çıkarlar arasındakı ılışkılerle, geleneksel ve ılkel (pnmordıal) değerler ve kımbk duygulan arasındakı çatışma ve surtüşmelere bıraktı Prof Dr ERSİN KALAVCIOĞLL 1961 Anayasası, demokratık ha>atm zorunlu kıldığı temeller uzenndekı anlaşmalan gerçekleştıremedı 196080 arasında Türkıye'yı uzun süre yöneten Adalet Parüsı ve onun bden. 1961 Anayasası'nın gayn meşru olduğunu hem defaten ılan etmış, hem de bu meşru olarak kabul etmedığı anayasa ve rejımle Turkıye'yı yonetmıştır Böylece. 1960 darbesının kapattığı Demokrat Partı'yı destekleyenlenn ve o sıvasal geleneğın mırasçılannın 1961 Anayasası'nı benımsemelen temın edılemeyınce, yenı demokraük rejım bır meşruluk bunabmıyla karşılaşmıştır 1960'larda Turkıye İ$çı Parüsı. Mılb Nızam Parüsı, sonralan Mıllı Selamet Partısı ve Mıllıyetçı Hareket Partısı kurulup sıyaset sahnesınde yerlenru aldıklannda, bu partılenn Turk sıyasal hayatında rollen olup olamayacağı, eğer varsa. bunlann ıktıdara gelmelen sonucunda rejımın nıtebğının değışıp değışme>eceğı gıbı sorulara bır de Cumhunyet Halk Partısı'nın "Orta'nm Solu" ve duzen değışıklığı oneren programı eklenınce, siyasal hayata katıhnanın nasıl bebrleneceğı ve bunun siyasal ıktıdar uzenndekı etkılenne ıbşkın anlaşmazbklar, bır bunabma donuşmuştur Nıhayet, tığı karmaşık bır goruntu arz etmektedır Bu nedenle. onun Osmanb'dakı bıçımıy le patnmonyabzmden daha farkb olduğunu duşünerek, Türk siyasal sıstemıne neopatnmonyal bır mtebk atfedebüınz Bu yapı özelbkle 198083 dönemınde, oncebkle tek bır bdenn rnerkezı ve pederşahı yonetımı alnnda, siyasal otonteye. "Türk idare geieneğindeki" güçlü. ustün, hayırsever. tatbsert, kışısel ve öznel (subjektıf) geleneksel otonte göruntusu verdı Burada kanzmadan çok "ımDi" gelenek ve görenekler ön plana çıktığı ıçın sultam tip özeUıklen ağir basan bır patnmonyal otonte bıçımı ıle karşılaşıyoruz Bu yönetım uslubu. yasalussal esaslara göre oluşturulan bürokratık yapıya nufuz ederek surmuştur fslamo kesım saygın bır yere kavuşurken, toplumsal hayatta da bu kesımın etkısının yaygınlaşması teşvık edılmıştır Buna paralel olarak tslam'ın, siyasal otonteye ve lıdere sadakat ve ıtaatın temelını oluşturacak bıçımde kullanılmasına özen göstenbnıştır Devlet başkanlannın bır muftüyü aratmayacak y orumlarla halka doğru yolu gostermeye başlamalan. bır yenılık olarak cumhunyet tanhıne gırmıştır Dın ve ahlak derslennın anayasal bır kural habne gelmesıyle neopatnmonyal tablo tamamlanmışür tlgınç olanı, halka Islam ve ıtaat telkın edıbrken, "a>dınlara" da Atatükçuluk ve ıtaat telkın edılmesıdır Boylece zayıflayan merkezkenar ağırbkb siyasal yapı adeta yenıden, fakat Osmanlı benzen bır bıçımde ortaya konulmaya baş ^ siyasal bunabm yıne dennleştı Bu kez, artan siyasal terör gunde 30 cıvannda kışının olmesıne neden oldu Siyasal sıstemde, ozellıkle TBBM'de gorülen kıbtlenmeyı çozmek yıne askere duştu 12 Eylul 1980 harekeüyle, bu kez uç yıl süren bır asken donem yaşandı 19801983 asken rejımı ve 1982 Anayasası ıle 1961 Anayasası'nın yanbşbklannın düzeltılmesı amaa güdülunce ortaya "kanun ve nizam" arayışına ozgürlüklen feda eden bır anayasa ve rejım çıktı Turkıye. 1980 sonrasında da sıyasetın (devletın) ekonomıden (pıyasadan) daha once geldığı ve ona egemen olduğu bır geleneksel patnmonyal siyasal yapıdadır Ancak bu yapı, modernlık ve gelenekselbğın bırbınne kanştığı, byakatle kayırmarun, globalleşmeyle kabıleleşmenm, kentleşmeyle kırsal kulturun yaygmlaşmasının ıç ıçe geç Kamu bürokrasısı, görüntu ıtıbanyle yasalussal yapısını sürdururken, terfı ve atamalardan ış takıbıne kadar ıbşkıler, ustun bdere ve etrafındakı seçkınlere kışısel bağbbk ve sadakat. hemşehnbk, akrababk gıbı "geleneksel" ölçütlere bağlanmıştır Bu arada. ''Merkez"ın azalan ıtıbanru ıade etmek ıçın adeta bır devlet fetışızmı başlamıştır 1982 Anayasası da rmlb egemenîığın yanı sıra bır devlet egemenlığı ıhdas etmıştır Bu anayasayla. mıllı egemenbğın kullanılması yetkısı yalnızca TBMM'ne değıl dığer devlet organlanna da venlmıştır Cumhurbaşkanının yetkılennın 1982 Anayasası'nda artünbnası da aynı göruntunün bır dığer uzantısıru oluşturmaktadır Nıhayet. 1980'den sonra devlet katmda sıyaseten ıtımada şayan olmamn bır unsuru da İslamcılık halını abnıştır Kamu bürokrasısınde Başkanbk rejımı onenlen. siyasal yapımızdakı NeoHamıdıyen bu espnye mantıken son derece de uygundur NeoHamıdıyenızm'le çok partıh ve çoğulcu bır yapıya gecış çabalannın zorluklarla karşılaşması ve ılgınç gorüntulenn ortaya çıkması doğaldır Örneğın, ulkeye demokrası getıreceğı urrudıyle desteklenen bır lıdere "Baba" denen tek ülke Turkıye'dır Hanım başbakanın "ana şefkati" ıle vatandaşlannı kucakladığı ender demokrasılerden bınsı de Turkıye dedır Ancak, 1983 sonrasında karşıkşılan gorüntu aynntılarda farklı ofea bıle, ozde 196080 arasındakı gtişmelere benzemektedır 1983'ten ben yapılan tüm genel seçımlenn adıl ve hakça obnadığı, seçıme sokulmayan veya muhalefette olan tüm bderler ve partılerce ılan edılmıştır Eskı partılenn hepsı kapatıldığı ıçın yenı partıler kurulurken, yasaklı olan eskı bderler de yenı partılennın başında 1980'lerde sıyaset sahnesıne dönmüştür "Merkez"ın partısı olan CHP tanhe kanşınca, sıyasal partı sıstemı ıyice anlaşılması zor bır hal almıştır 1970'lerde bolünmuş olan oylar daha da bolünunce. yuzde 10 ulusal baraj ve bır suru seçım bolgesı barajına karşın 1991 seçımlennden sonra, çok korkulan koabsyon hükumetlen donemı yıne açıbnıştır 1987 sonrasında da TBMM'run ve hukumetlenn meşruluğu, temel tartışma konusu halıne gelmıştır Özelbkle 1989 yerel seçımlennden sonra lyıce doruğa ulaşan meşruluk bunabmı. 1991 seçımlennı ANAP'ın kaybetmesıyle bır mıktar gen plana ıtıbrken, hakça olmadığı genel kabul goren seçım sıstemı şımdıbk unutulmuştur Ama, bu kez de yenı bır sıvasal katılma sorunu doğmuştur Bır yanda Kürt sorununu temel konu habne getıren bır partının TBMM'de varbğı. obür yanda. antısıstem bır yenı Islamcı partı olarak Refah Partısı'nın meydan okuması, yenı siyasal katılmanın boyutlan hakkındakı tartışmalan gundeme getırmıştır Ustebk toplumsal hare\ / ketbbk ıyıce artarak surduğunden. 1980 oncesınde olduğu gıbı meşruluk ve katılma sorunlan ıle toplumsal hareketbbk bırleşerek, mahşenn uç atbsı gıbı, Turk siyasal hayatını yıne ıstıkrarsızbğa doğru suruklemeye başlamıştır Ancak, 196080 donelanmışür Nıhayet, devletın tankat mınden farklı olarak teror sorunularla ışbırbğı ıçıne gırdığı 198O'lı nun daha çok boigesel bır nıtelık gösyıllar ıle patnmonyal lıder tıplenn termesme karşın. siyasal seçkınlenn den olan 0 . Abdülhamid'ın Nakşı ıyıce ıçıne batmış olduklan bır yolbendıbğı, Rufaılığı ve Tıcanüığı suzluk olgusu ortaya çıkmıştır Detstanbul'a ıthal edişi veya yaygı mokratık rejım ve onun kurumlannı nlaştırmak suretıyle siyasal ıtaat te dennden yaralayabılecek ve yurttaşmını arayışı arasındakı benzerlığe lann demokrasıye ve siyasal seçkındıkkat çekmek ıstenm Bu nedenle lere olan guvenlennı sarsacak olan dır kı, 1980'lerde egemen olan neo yaygın yolsuzluk. otonter yöntempatnmonyalızme, bder ve yakın çev İerle temız bır dönem yaratmak ıçın resı ağırhkb. şahsı. modern burokra özlem doğurmaya da yarayabılecektık yapı ıçınde geleneksel normlarla tır Öyle görüluyor kı, Neo Hamıdıyönetım stıbnın. II Abdülhamid'ın yen siyasal yapı ve uygulamalar da ısyönetım uslubu ıle benzeşmesı do tıkrar ve demokrasıyı gerçekleştırİayısıyla "NeoHamidiyeniznı" adını meye yeterb olamayacak Acaba uygun görmek mumkundur Nıte Turkıye, demokratık bır yapıyı gehşkim, 1982 Anayasası'yla bu rejım, tırmek ıçın geleneksel sınırlannı ne 9 Duverger'ın bır tabınnı kullanarak zaman aşmaya başlayacaktır Bu sobebrtırsek, seçılmış bır krala, daha runun yanıtı. belkı de 1995'ten daha geç olmayacak gıbı gorunen yenı bır doğrusu padışaha sahıp olmuştur Rahmetb Cumhurbaşkanı Özal'ın ve erken genel seçımde sakbdır, ama 7 Cumhurbaşkanı Kenan Evren'ın bugunku siyasal ortamda değıl Memlekette ıkı çeşıt aday tıpı var Bırı eskıden mebusmus da tekrar seçılmek ıstıyor ötekı yep yenı, tabır caızse çıçeğı burnunda Bırıncılerın kendılerıne has bır alışkanlıkları, aşağı yukan bır nevı ıtıyadları var Bu kçylerı 1950 de de gezmışler Aradan dort sene geçmış olmasına rağmen, evvelden nıyetlı oldukları ıçın bazı sımaları bazı şeylerı bazı eksıklıklerı unutmamışlar Hatta, yalnız unutmamışlar değıl de, daha doğrusu ezberlemışler Bunlar ıçın ış nısbeten kolay Koy kahvesının, ekserıye topal ıskemlecığıne ustu kapalı padışah semerıne yerleşırcesıne, bır rahatlıkla oturuyorlar Gelen kahveye "Bu ne bu? Bal gibi olmuş" yahut gıden ayrana "Amma da tuzsuz şey ha" gıbılerınden en masum bır sıtemde dahı bulunmamayı bılıyorlar Ne ıkram edılırse "fevkalade" deyıp, lafı kısa tarafından "saded"e getırıyorlar Sadet^ Malum Şoyle bır yarenlık edıp etralı kollamak Alı dayı senın hasta okuz ne oldu, yahu 9 Hangı hasta okuz bey7 Canım hanı arka ayağının üst kısmında bır yara açıldıydı da bır türlu kapanmak bılmıyordu Haa o m u ' O ölelı dort sene oldu bey Sonra bır tane daha aldık O da uç sene evvel sızlere omur öldü Allaha şukur, şımdıkı lyıdır Oh, oh Ne yaparsın hayat bu ölen oluyor kalan kalıyor Orada bulunan vatandaşlar bu denn felsefeye pek akıl erdıremezler ama "mebus bey herhalde bir büyük kelam etmiştir" dıye maruz gorurler Lafa devam Velı baba, senın çocuğun mektep ısı ne oldu Altahaşkına7 Beyefendı çocuğun bınbır muşkülle mektebe kaydını y a p j ^ k Okudu bıtırdı Epeydır Nahıye muduru beyefendırun orada katıplık gıbı bır sey yapıyor ©h, oh Allah afıyet versın Dunya boyledır ışte Kımı koyde çalışır kımı katıplık eder Koytu vatandaşlar bu ıkıncı felsefeyı de kavrayamazlar ve bu sefer "Ne kanşık işlere kafa yormuş" dıye adaylarına adeta acıyarak bakarlar Tecrubelı aday bunu hısseder Kendıne gore ortaya bıraz "kuvvei maneviye" vermeğe kalkar Ama onunde sonunda kâtıp de karnı açıkınca koylunun ekmeğını yer Bu Cumhurreısınden başlayarak arada bır koye uğrayan beledıye kamyonunun şoforüne kadar, memlekette hatta dunyada mevcut, bılumum "kâtip"lerın yaşamak ıçın koyluye muhtaç olmaları, vatandaşın goğsunu haklı bır gururla doldurur Hep bır ağızdan Sa ol, var ol, omrüne bereket! Kabılınden mukabıl tesellılerde bulunurlar Bu mınval uzere bır muddet daha lakırdı edılır Yalnız, tecrubelı aday tek soylıyeceğı esaslı sozu ayrılırken hemen son dakıkada ağzından çıkarır Goreyım sızı Önumuzde seçım var Reyınızı Halkkırat partısıne vermeğı unutmayın Dedım ya, tecrubelı aday ıçın ış nısbeten kolaydır Fakat yenılerın, yanı acemılerın halı bır ayrı âlem Bunlar koye gelınlık kız gıbı, mahcup, çekıngen, sıkılgan bır tavırla gırerler Kahveye gtrıp oturmazlar da sığınırlar adeta korka korka laf açmağa başlarlar Arkadaşlar, nasıP Bu yıl ekın tyı mı? lyı ama burada ekın pek yoktur Bız çokluk pamuk ıslıyoruz Neyse o da o demektır Koylu bunu pek anlıyamaz Susmayı tercıh eder Belkı bu zorakı sukutu bozmak maksadıyle duştuğu surçu lısanı ızaha luzum görür Anavatan toprağında ne bıterse ekındır Laf bu hale gelınce etrafındakıler artık dayanamaz olurlar Içlerınden bır alaycı çıkar O cıvarda nasılsa boy vermış üç dort kavak ağacını gosterır Bunlar da mı ekın? Bızım aday azbuçuk bozulur ve bahsı kapar Onların boyu uzun Toprakta ne bıterse ekın dedık ama boyu kısa olacak Mamafıh ehemmıyetı yok Sızın pamuklar lyı ya, sız ona bakın Velhasıl bu seçım konuşmaları Anadolu koylerınde boylece surup gıdıyor 1950 seçımı kahramanlarından bırı, Istanbul'a evıne donduğu zaman karısı hayret etmıs Nasıl oldu da secıldın'' Yenı mebusun cevabı Dınle de anlatayım Sen 30 senelık karımı optuğumden daha fazla şu son 30 gunde tanımadığım bılmedığım saçlı sakallı yuz optum ve seçıldım Hakıkat de boyle Ah O tanımadık, bılmedık fakat daıma tyı kalblı ve guleryuzlu Turk koylusu Dusunduğunu söylemıyen, soylemedığını duşunen ve her seyı kendısıne nasıhat verenden hıç şuphesız çok daha lyı bılen sevgılı vatandaş (Cumhurijet13 Nisan 1954) Ovsa bugun mıllı varlığmız bakımından büyuk tehlıkelerle de karşı karşıya bulunuyoruz Bu tehbkeler bırçok alanlara gırmış olan zıtlaşmalar ıkıhkler açık veya gızh mücadelelerde gorulmektedır '4)dmcahd\ yenıden ale\ lendınlmek ıstenen 'SurariUe\î zıtlaşmalan ve inaüyelçikomünist' möcadelesı yetmıyormuş gıbı, şundı bırde 'TürkKürt' atlaşmaa yaratılraak ve bu vatan. ıçınden çokerülmek ıstenıyor ( ) Bız eskıden ben şu kanaaü taşımakta. Ataturkçuluğun ılensını memlekette sosyal adaletın gerçekleşmesınde gormektevız (29 Ekim 1963) 19401ı vıllann öğretmeni... ukacılar ne yaptık'' Onun ıdeal ve prensıplenne sadık kaldık mı'' lnkılap bmasını tamamladık mı'' Esefle soylemek lazım gebr kı vırmı beş yıldan ben gerçek <\taturkçuluk prenaplennın gebştırümesı ve yerleştınlmes] >enne, heykeller yapılmâsı, bustler dıkılmesı sosva! ve ıktısadı ozu olmayan Ataturk nutuklan venlmesı önem kazanmıştır Böylece Ataturk bustlenyle, heykellenyle bayram ve matem gunlerıyle, Anıt Kabır nyaretlenyle, güya unutulmamış, fakat Ataturkçulüğun özü ahnme dönemıne gınlmışur Devrimci Hukuk İlkeleri Hukuk kurallan. artık toplumun ıhtıyaçlanna ve hıçbır ayncahk gözeulmeksızın. butün halkın çıkanna hızmet edıa nıteUkte olmadıkça, sosyal devrtmlere yönelmedıkçe kamu varanru on planda tutmadıkça, kendınden beklenen görevı yenne getıremez ve toplumda huzursuzluklann arkası ahnamaz (29 Ekim 1969) kuçuk bır değışıkhk yapılarak kurulmuştu Bu vasanın Meclıs'te goruşulmesı sırasında haftalarca suren en önemlı ve tarüşmah toplantılan hemen hıç kaçırmadan ızledım En çok tartışmaya yol açan konulardan bınsı, cumhurbaşkanının görev ve yUkılenne ıhşkın madde olmuştu Genç ve ateşb hatıp ve devnmcı ınsan Mahmut Esat Bozkurt'un coşkulu konusmalannda adı belırtılmemekle bırhkte Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Paşa'nın bu yasa ıle dıktatorluk yetkılenne sahıp olmasından kuşkulanıldığı açıkça belb oluyordu Ataturk bu goruşmelerdekı konuşmaalara hıç gucenmemış ve ılen surulen duşüncelerden alınmamıştı O kadar almmamıştı h. gerek Fethı Bey (Okyar). gerek Ismet Paşa (Inonu) kabınelennde Mahmut Esat Bozkurt'un adalet bakanı olarak yer almasına karşı koymamış, ülkede laık tuzE (hukuk) devnmının gerekleştınlnıesı ışını bu genç ve ateşlı devnmaye bırakmıştı (29 Ekim 1970) goz onünde bulundurmayı hıç unutmamak zorundadırlar Gerçek anlamnda Cumhıriyet, ışte bunun ıçın bır 'İazilet" düzenıdır Oy^a bugun Turkıye de de "ıatan ve milletin sdameti". "halkm mutluluğu" parolalan arkasında ters yöne doğnı gıdtş görülmektedir. Ataturk: "Beniın için bir taraftariık vardır. O da ComhDiyet taraftarüğı; fikn. içtimai inkılap tarafurüğı" demışü Bız jimdı ulkemızde bu sözdekı "Cmnhunyet taraftarüğTnı alıyor, •ükri ve ictimai inkılap" vanı "döşünsel re sosyal devnm taraftariığı"nı ezmek ısüyoruz "\tatürk"u baştaa ederken "AtatirtçıBuğü" ezmek demek olmaz mı bu'' (29 Ekim 1972) 50. Yıl ve İlk Meclis CumhunyeOmızın ellıncı yılına ulaştık ulusumuza kutlu ve mutlu olsun Elb yıl demek, tanh ıçınde. yanm yuzyılhk bır zaman bınmı demektır Durbunu bu zaman bınmı boyunca genye doğru çevırerek Cumhunyet'ın kurubıuş yıllannın aynntılannı seçmeye çabşırken. ılk Turkıye Büyük Mıllet Mecbsı'nın bu tanhsel oluşumdakı yennı kımbk ve nıtebğını belırtmek gerekır Çunku o Mecbs otnasaydı, Cumhunyet kurulabılır mıydı'1 Ben daha da ılen gıderek şöyle dıyeceğım Ilk Mecbs'm, ulusal yazgının sorumluluğunu eylemb olarak yuklenmesı ve bütun kamu ışlennde ulusal egemenlığı dünya Atatürkçüliiğü Ezmek Cumhunyeümızın 49 yılını bıürdığı ve 50 yıhna ayak basüjb gun. cumhunyetın bır nıtelığı uzennde durmak ısüyoruz Ataturk "Cumhuriyet fazilettar" derken, Turkıye balcımından doğruyu soylemıştır Boyle bır devlette yöneua durumunda bulunanlar her devlet ışınde "Vannı yaranr>nı Lider ve Ekip Sorunu Cumhunyet ın ılanından ben tam 47 yıl gende kaldı Cumhunyet. ulusal egemenlığın anayasal belgesı olan 20 Ocak 1921 gunlü "Teşkilaü Esaâye Kamnnj"nda Cumhunyetı uç buçuk yıl suren çetın bır bağımsızbk savaşı sonunda kurulmuştur 2) Bugunku Avusturva Cumhunvetı nın devnma karakten obnadığı halde Turkıye Cumhunyetı'nın mavası ozyapısı devnmcıdır Çünkü \\ usturya Düşün Özgürlüğü ve Cumhunyetrnın ıç yapısında, yaNiçin Ataturk Yazı Yaşamı salannda. gelenek ve goreneklennCumhuriyeti de, toplumsal kurumlannda. huCumhunvetımızın 51 vıbm kutCumhunyetımızın 60 vılına kuk ıle dın arasındakı ılışkılennde luyoruz Bu vesıle ıle Cumhunyet enştık Yeryuzunde bırçok devle ımparatorluk dönemıne gore budonemındekı siyasal ortamla yatın adı "cumhuriyet'"tır Zaman za yuk bır aynm bulunmadığı halde zariık ve duşun yaşamı arasındakı man "Atotürk Curahuriyetr dedı Ataturk Cumhunyetı'nın ıç vapısıılışkıve kuşbakışı göz atmak ısüyogımız bızım Cumhunvetımızın nda. yasalannda \e otekı toplumrum "öbüriennden ne aynmı var" dıve sal kurumlannda, hukukla dın Bugun. ulkemızde demokrası duşunenler olabılır arasındakı ıbşkılennde Osmanh yöntemı oturma sancılan ıçındeBunu somut olarak yanıtlamak dönemıne gore çok buyuk aynm ve dır ama oturacaktır Çunku vadeğışımler vardır Bu cumhunyetandaş özelhkle 1961 Anavasası ıçın Bınna Dunya Savaşı sonunda tın sonınlannın çozum yontemınde Osmanb Imparatorluğu ıle bırbkte nın getırdığı özgurluk havası ıçınde dağılan AvsturyaMacanstan bıhm ve akılalık devlet vonetımınaz da olsa bılınçlenmıştır lmparatorluu'nu ele alalım Os de laıklık, her konuda çağdaşbğa Bu bılına yok etmek ıçın uygu yonebk bır devnmcıhk ve ulusçulanacak şıddet ve baskı tedbırlen manb Imparatorluğu ndan avnlan İuk ruhu yatar Cumhunyeümıze halklar kendı topraklannda nasıl mutlaka gen teper 19711973 deılencı Türk avdmlannın "Ataturk nemesı bunu gosterdı Insanlar öl ayn ayn devletler kurmuşlarsa ve Cmhııriyeti" demesının nedenı ımparatorluğun govdesı olan Anadurulebıbr ama duşun oldürüledolu'da Türk bırlığıne dayab yenı ışte budur mez çunku Turkıye Cumhunyetı kurulmuşsa, (29 Ekim 1983) Duşünle savaşmanın en etkıb AvusturvaMacanstan tmparaaracı, kelepçe zından ışkence torluğu'ndan aynlan halklann sehpa. gazete kapatmak kıtap topyenı devletler oluşturmasından Kemalizm latmak veya vakmak değıl, akla sonra genye kalan Alman kokenlı mantığa, bılıme dayanan "karçı Suç mu Oldu? Avusturyablar da bugunku Avusdüşüoce"dır Bugüne değın kaç kez turya Cumhunyetı'nı kurmuşyazmışımdır Eğer duşun, zulüm "Sömürüten AUtürk re \tatnrklardır Dıştan baküınca her ıkı ve dehşet sabnakla oldurulebılseyçulök" kıtabının yazan Asım Ascumhunyetın doğuşu benzerbk dı, ınsan kafasındakı akıl ışığı, enlan dısıpbn kurulu karan ıle devlet gostenr Ama ıçten ıncelenınce şu gızısyon mahkemelennın bekçılık ıkı buyuk aynm hemen goze çar memurluğundan çıkanbr yaptığı ortaçağ zındanlannın kalın (Evet, artık Ataturk'u savunanpar 1) Avusturva Cumhunyeü, duvurlannı yanp çıkamazdı lan savunma donerra başdevletlerarası antlaşmalarla masa Tanhe bakınız Düşun özgurlu uzennde kurulduğu halde Turkıye lamıştır ) ğunü yok eden veya kısıtlayan re(29 Ektm 1987) ya ılan etmesı. Turkıye de Cumhunyet'ın daha o zaman adı sovlenrrieden, ılan edılmış olduğunu gostermez mı'1 (29 Ekim 1973) jımler, arkalannda duşunsel ve sosyal bır anarşı boşluğu bırakarak mutlaka yıkılmışlardır Yıkılmışlardır ama. olanlar halklara ve ulkelere olmuştur (29 Ekim 1974) 1990'lann genci Velidedeoğlu...