Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
Days
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
Cumhuriyet 29 EKIM 1923 29EKIM1993 70YILŞONRA YENİDEN BASIM 8*»ndyt< Numan. 943320 Sayı» 2 kuu» ¥A vtMfyuvı YuruıNadl Anadolu'da 1923 htarahMv HukuCTM< Caddnindt 4j«l <Mre Ttlgraf v* taMon adroi: Ankara Yw^0n o O Ankara Salı 5 O 30 EMm c \ o. °19Reb»l«W8İ1336 * \l Cumartesiden basfca hergün sabahlan yayınlanır slyasi. bilımsel. edeH Turk gazetesi YENİGÜN 1334 TOrtdy* I ç M ı Htoltnlı ti"l^nTM^ÖY,fcg, 1110 1700 Iffınten O 6 ı y » » 600 «00 ° 3 ^»flı 32S 500 • A<*Mb«M20lcuruft: Büyük Millet Meclisi hükümet şeklimizi saptayaıı Anayasa değişikliğini kabul ve Türkiye Cumhuriyeti'ni ilan etmiştir Mareşal Mustafa Kemal Paşa Hazretleri Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Cumhurbaşkanıdır, Büyük Millet Meclisi büyük kurtarıcıyı dün oybirliği ile Cumhurbaşkanlığına seçmiştir. Gazi Paşa Hazretleri seçilmesinden sonra hararetli bir söylev vermiştir, dün gece bütün memleket Türkiye Cumhuriyeti'ni kutlamıştır. Türkiye Cumhuriyeti İkinci Türki>'e Bü>'ük Millet Meclisi dün aldığı kararlar ile Birinci Türkiye Buvük Millet Meclisi'ne layık olduğunu göstermiştir. Aynnülan bütün ulusun kulağına erişmış ve ağızdan ağıza yayıbnış olacağı üzere Meclis. Cumhuriyeti ilan etmiş ve hükümet de bu \eni yönetim biı^mının gereklerinı kabullenmiştir. İkinci Türkiye Büyük Millet Meclisi her anlamı iİe bir halk meclisi olduğunu karşısına çıkan güclüklere dik ve yüksekten bakarak çozümleri sonuna kadar götürme yeteneğine sahıp olduğunu kanıtlamıştır. Birinci Türkiye Büyük Millet Meclisi zaten zaruretlerden doğmuştu. Bu nedenle. karşısına çıkan her sorunu çekinmeden ve önündeki sorunun çozümünü sonraya bırakmadan sonuna kadar göıürür, sürekli toplanulara yer bırakmadan sonuca ulaştınrdı. Karannı verdikten ve vayınladıktan sonra da gönül rahaüığı içınde daâhrdı. Birina Büyük Millet Meclisi bu erdemı kendisini seçen ve gönderen halktan almıştı. Osmanlı tmparatoriugu lyöktüktıin sonra Türk ulusu disipbn ve düzenden yoksun bir korkuluk haline gelmiş ve duşmanlanmızca. "artık bıttı. gıtti" hükmünün verildiği bır sırada. ulusumuz. kendı göbeânı kendi kesen çaresız çocuk tutumu ile >eni bır Meclis seçerek venı bir durum ortava çıkarmıştı. Birinci Türkive Bü>ük Millet Meclisi. büvük Türk ulusunun en bunaİımb bır aşamasında varattığı bır deha idi O Mechs bu dehaya u>arak yürumesını bıldı ve kendısıru yaratan dehanın amaçlanna ulaşu: Ulusal zafer. ulusal bağımsızlık İkinci Türkiye Büyük Millet Meclisi de ulusun a a m ve dehasına terncüman olan Bınnci Büyük Millet Meclısfnin kuşkusuz bır devamıydı Dünkü hareket tara ile ve ulas.üğı sonuçla bunu kanıtlamış oldu. Burada en gür sesimızk bağırmak zorunluluğunu duyuvoruz Ulusumu?un yaradılışına tercüman olmakta bu kadar başan gösteren İkinci Buyük Millet Meclısi'nı kutluyoruz. Sözlerimızin bu noktasında bır konunun da altını çizmekte >arar görüyoruz Bırincı Meclis'ın adı "TurkKe Bmük Millet Meclısı" idı. İkina Mecbs secılirken ve seçıldıkten sonra kimilen Bınncı Meclıs'ten sonrakı Meclislere de Türkiye Büyük Millet Meclısı demenın gerekıp gerekmeyeceğı konusunda kuşku duydular Bunlardan Büyük Millet Mecby sıfaünı meclise bırakmak ondan sonra gelecek meclislere sadece Millet Meclısı demenın uygun olacağını soyleyenler bıle görülmüştü. Biz bu duruma bakarak diyoruz ki. "Hay ır, Türk ulusunu temsı! eden ve Turk egemenliğıne dayanak olan her meclis Türkiye Büyük Millet Meclisi olacak ve mechslerin hepsi ulusun yüksek ruh ve ımanına tercüman olmakta devam edecektir." İşte ömeğj bugünkü meclistir kı önüne çıkan sorunlan derhal cözmek ıçin elinden geleni yapmışür. Bibndıği gibi Bakanlar KuruJu'nun son istifası üzerine ülkenın önemb bir bunalımla karşılaşüğ bır sırada ortada ku\vetL bır parti ve mecbs vardı. Hükümet meclis karşısında kendini zayıf görerek çekıldi Yeni hükü Cumhurbaşkammızın ilknutku "..Bu Yüce Meclis'i oluşturan Türk milletinin son 4 yıl içinde başardığı zafer bundan sonra da birkaç nıisli olmak üzere sonuçlarını gösterecektir." Gaa Paşa Büyük Millet Meclısı'run dünkü toplantısında Anayasa değjşıklığının kabulünden sonra oybirliğiyle cumhurbaşkanlığına seçilmiş ve secilişinın ardından aşağıdaki nutku söylemiştır' "Sayın Arkadaşlar. Önemli ve dunya çapında olağanüstu olaylar karşısında saygıdeğer ulusumuzun gercek uyanıkbk \e göz açıklığına değerli bir belge olan Anayasamıan bazı maddelerini açıklıga ka\ uşturmak ıçın özel kurulca yüce topluluğumuza teklif edilen yasa tasansmın kabulü dolayısıyla yeni Türkiye devletının zaıen dünyaca bılınen ve bılinmesi gereken nitelışp uluslararası tanınmış adıyla jnıîdı Bunun doğal gereği olmak üzere bugüne kadar doğrudan doğruya meclısımızın başkanlığında bulundurduğıımız bu acız arkadasımza yaptırdıgınız görevi Cumhurbaşkanı unvanıyla yıne aynı arkadaşınıza yönelttınız. (Estağfurullah hakkınızdır. seslen) Bu münasebetle şımdiye kadar tekrar tekrar hakkımda göstermış bulunduğunuz sevgı. ıçtenlık \e güvenı bır kere daha göstermekle yuksek kadırbılirlığınızi ıspat etmış oluyorsunuz. Bundan dolayT yüce meclısınıze gönlümün bütünıçtenlığıyle teşekkurler sunanm (Estağfurullah. Allah mu\afTakı\el versın. >eslen) Efendıler' Yuzyıllardan beri Doğu da gadre \e zulme uğramış ulusumuz. Turk ulusu gerçekte sahıp olduğu nıtelıklerden yoksun sayıbyordu. Son yıllarda ulusumun fiılen gösterdiğı yetenek. anlayış. kavrayış kendısine kölü gözle bak lanlann ne kadar gafil. "bilgjsız. görunüşe kanan ınsanlar olduğunu pek güzel ispat ettı Ulusumuz taşıdığı nıteliklen ve değerlılığını hükümetin yeni ad yla uygar dünyaya daha cok ko/aylıkİa göstermeyı başaracaktır (lnşallah. seslen) Türkiye Cumhuriyeti dünyada bulunduğu yere layık olduğunu eserlenyle ıspat edecektir (fnşallah seslen) Arkadaşlar. bu büyük kurumu meydana getıren Türk ulusunun son dort yıl içınde gösterdığı zafer bundan sonra da bırkaç katı olmak üzere belırtılenni gösterecektir. (lnşallah seslen) Gordüğüm gü\ene layık olmak ıçın pek önemli saydığım bır noktadakı ıhtiyacimı bildırmek zorundaynm O ıhtiyaçyuce kurulunuzun şahsıtn hakkındakı teveccüh. yardım \e güvenin devamıdır (Hıç şüphe yok, daima. seslen) Ancak bu sayede Tannnın yardımıyla şahsıma yönelniğınız \e yöneİleceğınız gorevlen ıvı bir şekılde başarabılecegımı umanm. (Allah muvaffaketsın seslen) Daima sayın arkadaşlanmm ellerine çok samimı ve sıkı bır bıçımde yapışarak onlann şahıslanndan kendımi bır an bıle uzak gormeyerek çalışacağım. Ulusun hdkkımdakı m göruşünu daıma dayanak nok'lası ba;.arak hep birlikte ılenye gıdeceğız. Türkiye Cumhunyetı mutlu. başanlı. muzafTer olacaktır (Şıddetlı lkl Cumhuriyet ve Cumhuriyet O gün, Arap harfleri değil de Latin harfleri kullanılıyor olsaydı... Bu düşünceden yola çıkınca. ortaya yanda gördüğünüz gazete çıktı. Anadolu'da yeni bir rejimi, Cumhuriyet'in ilanını haber veren 30 Ekim 1923 tarihli "Yenigün". aynı mizanpajla yeniden haarlandı. Cumhuriyet'in 70. yılında. 70 yıl öncesi yeniden canlandınlmaya çalışıldı. Milli Mücadele basını içınde önemlı bir yeri olan Yenigün. bu tarihi olayı 6 sütun manşetten vermişti. Manşet o günün diüyle şöyleydi: "Büyük Millet Meclisi şekli hükümetimizi tespit eden Teşkilatı Esasiye tadilatını kabul re Türkiye Cumhuriyeti'ni ilan eylemiştir" Yenigün'ü yeniden haarlarken. dilinın de sadeleştinlmesine özen gösterildi. Başhğın altındaki spot o günkü dille şöyleydi: "Müşir Mustafa Kemal Paşa Hazretleri Türkiye Cumhuriveti'inin ilk Reisi Cumhurudur, Büyük Millet Meclisi büyük halaskan dün mütteflken Reisi Cumhurluğa intihap e>lemiştir, Gazi Paşa Hazretleri intihabını müteakip hararetli bir nutuk irad eylemişlerdir, dün gece bütün memleket, Türkiye Cumhuriyetf ni tesid eylemiştir." Bugünkü haliyle Yenigün'ü günümüz gazeteleriyle karşılaştınnca bu büyük olayın sanki "sıradan" bir haber gibi verildiğı düşünülebilır... Oysa, 8 Ekim 1923'te Yenigün'ün sahibı ve basvazan Yunus Nadi. Anadolu'da kurulacak yeni devletin yönetim biçimının Cumhunyet olacağını tüm dünyaya ilk kez duyuruyordu... Çünkü Yenigün Kurtuluş Savaşı'nın, Kurtuluş Savaşı Cumhuriyet'in bir parçasıydı. Peki neydi Yenigün? Dünkü tarihi parti toplantısı Dün Halk Partisi 2 oturumda aralıksız 6 saat toplanmış ve önemli kararlar almıştır. Hükumetin istifası ile ortaya çıkan bunalım üzerine önceki gün Meclis koridorlannda. komısyonlannda Mecbs üyelen küme kume konuşurken. parti yonetım kurulu yeni bır seçıme zemın olabilecek arkadaşlann belırlenmesıyle ugraşıyordu. Geç vakıt çıkabılen lıste kımseyı tatmın etmemıştır Ancak bundan dolayı bırçok kıymetli arkadaşlan boş yere üzmemek için Yenigün. isımlen avnen vavımlamaktan kaçınmıştır Dün vabah saat 10da partı toplantısı bu esaslar içınde yapılmış. en zıyade lısteye gıren kımselenn bu tisıe aleyhınde söz soy lemelen suretıyle durumun ıncelenmesıne geçılmıştır. Özel olarak öğrendığımıze göre. bu suretle açıîarak de\am eden toplantı yavaş yavaş en cıddı noktaianna vaklaşmış ve durumu ınceden ınce\e tetkık ettikçe bütün yuce ve heyecan vencı aşamaya gelınmiştır Yenigün, Anadolu'da Yenigün ve Cumhuriyet Yıl 1918. Mütarekeyıllan. Yunus Nadi. 3 Eylül'de İstanbul'da Yenigün gazetesini çıkarmaya başlar. "Anafartalar Kahramanı Mustafa Kemal Paşa"yı destekleyen bu gazete Damat Ferit Hükümeti'nin baskısına rağmen kuıiuluşun Anadolu dırenişinde olduğunu yazar. Bir yandan İngilizler gazeteyi sık sık kapatır. diğer vandan hükümet Yunus Nadi'vi tutuklar... Bu arada Mustafa ÎCemal Paşa. Şamsun'dan Anadolu'ya geçer. 2 Nisan 1920'de de Yunus Nadi. İstanbul'dan gizlice aynlır ve Ankara'ya gider. Gazetenin yayını bir süre durur. Karaoğlan Caddesi'nde ahşap bir evin alt "ka'tındakı odaya elle çalışır köhne bir baskı makınesi kurar ve 9 Ağustos 1920'de "Anadolu'da Yenigün" çıkmaya başlar. Kurtuluş Savaşı boyunca Yenigün vardır artık. 1921'de Sakarya Meydan Savaşı öncesi Ankara'nın boşaltılrnasına gerek görüldüğünde Yenıgün'ün matbaası da bir süre için Kayseri'ye taşınır. Yunus Nadi ise Ankara'da kalır. Kayseri'ye giden Yazı İşleri Müdürü Salih Sel'e verdıği talımata iki önemli unsur yeralır. "Bin Misakı Milli sınırları içinde hukukun sağlanacağı ilkesinden ödün vermemek. İki: Görülen eksikliklerin eleştirilmesinde tereddüt etmemek ve özellikle eksiklik hükümetten gelirse eleştiride gözüpek davranmak." Günde 2 bin 500 adet basılan Yenigün. Şükrü Kaya'nın anlattığına göre "Gazi Mustafa Kemal'in akşamlan okumadan uyumadığı bir gazete"dir. Yenigün 11 Mayıs 1924'e kadar yayın hayatını sürdürür. Kurtuluş Savaşı'ndan Cumhuriyet'in ilk aylanna kadar yayın ilkelerinden ödün \ermez: Kurtuluş Savaşı'nın haklüığı ve zafere kesin inanç. Saltanat ve hilafete karşı turum. Emperyalizme karşı ve sosyalizme yatkın bir eğilinı. üluslararası plaıîda ma/lıım milletlere, ulusal planda ise amele ve köylü gibi çalışan insanlara yakın bir rutum. Ankara'da Yenigün'ün son sayılan yayınlanırken. öte yandan İstanbul'da Yunus Nadi yeni bir gazete çıkarmaya hazırlığı içindedir. 7 Mayıs 1924'te, adını Mustafa Kemal Paşa'nın verdiği gazete yayın hayatına girer: Cumhuriyet. İstanbul'da Cumhuriyet'in çıkışından dört gün sonra da Yunus Nadi, Ankara'daki "Anadolu'da Yenigün"ü kapatır. Artık, Cumhuriyet'le birlikte yepyeni günler başlamaktadır... Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Cumhurbaşkanı ve büyük kurtarıcı meu meclis sececekti ve bunun için toplantıya çağnbruşü. Halk Partisi Yönetim Kurulu öneriye değer bir topluluk oluşturabibııek ıçin öncekı gün akşama kadar üzerinde çalışarak sonunda meydana çıkarabildığı lısteyi dün. Yenigün de kabul edüebibr bubnuyor ve böyle hareketten kendisiyle birlikte bütün meclisin ve hatta bütün ulkenin aynı düşuncede olduğunu goruyordu. Oysa Halk Panisi Yönetim Kurulu 810 kişıden oluşan sınırlı bir topluluktu. Onlann listesı sadece bir öneri öneri olduğundan hiçbir özellik taşımıyordu. İş 280 kişilik Meclise bırakıldığı zaman çıkabilecek sonuç ne olabibrdi? Herhalde bu listeden daha hayırb birşey değil... Dun parti toplandığı zaman durum bu idı. Ve bu da yasama ve vuruıme yetkılennı kendisinde toplamış bır meclis için durumlann en tehlikebsıydi. Sonunda. çıkmaza saplanmış bulunan ve şu veya bu bicimde her geçıci hal. işı pamuk iplığine bağlamaktan larksız olacak olan bu durum karşısında İkinci Türkiye Büyük Millet Mecbsı ırkildı. Sorunun kesinlikle çözülmesi gerektiğine ınanarak dün aldığı kararlara götüren alanda serbest ve kararb yürüdü Birina Buyük Millet Mecbsi'nın kurduğu devleun hükümet şeklı zaten adı söy lenmemiş bır cumhunyetten başka birşey değıldı. İkinci Buyük Millet Mecbsı durumu ıvıce kav ramiş bır kurul yetkısiy le o söy lenmeyen adı açıkladı, devletünızın hükümet biçiminın cumhuriyet olduğunu belırttı. Bunu yapüktan sonra onun sonuçlannı da belırtmekte hiçbir zorluk çekmeyerek v e kutsal Anayasamızın ruhuna uygun kalmaya özen gostererek cumhurbaşkamnı seçti Cumhurbaşkanına verilecek yetkılere ilk adım olarak hükümetın kurulmasında çağdaş bir ilkeyi kabul etti: Cumhurbaşkanı Başbakam seçecek. Başbakan arkadaşlannı sececek ve bunlann hepsi bırden Mecbs'in kabulüne sunulacaktır. İkina Türkiye Büyük Milkt Meclisi'nin azmi sonunda dünkü gün dahı tarihsel günlenmiz arasında yeralmaya hak kazanmıştır. Zaten mevcut olan bir durumu belirtmekten ibaret olsa bıle Türkiye Cumhuriveti dün ilan edildi. flk Turkıye Cumhurbaşkanı da seçildı Onun ıçindir kı biz de burada: Y'aşasın Türkiye Cumhuriyetı! seslerine: Y'aşasın İkinci Türkiye Buyük Millet Meclisi de! demekten kendımizı alamıyoruz. Yunus NADİ Anayasa Komisyonu tutanağı ve kabul edilen yasa Anayasa Komisyonu'nun tutanağı "Ulusumuzu esenlığe ve mutluluğa ulastıran ve tam bağımsızlığa kavuşturan. Tannnın da beğendieı. kutsal mücadelede ulusal egemenlik temeb kesmlikle kabul edılmış ve hep buna uyulagebnmıştır Bu usulün soylu ulusumuza ve şartsız ulusa aıt olması ve ıdare usulünün ulusal kadenn ulusça y önetilmesı temelıne dayalı bulunması (Cumhuriyet)demek olduğundan. kışısel saltanatı kesınlikle kovucu olan bu'kelimenın kullanılması ve Türkiye Devletmin hükümet şeklının cumhunvet gibi olması hakkındaki Anayasa maddesininbir fıkra ile açıklanması hukuka ve ışın gereğıne uygun görülmüştür."' Madde 1 Egemenlik kayıtsız ve şartsız ulusundur. İdare usulü halkın kaderini kendi elıyle vönetmesi temelıne dayanır. Türkiye Devleünin hükümet şeklı. cumhunyettır Madde 2 Türkive Devletinın dini. Islam dınıdır. Anayasa'da kabul edilen değişiklikler Resmı dıb Turkçedır. Madde 4 Türkiye Devletı. Buyük Millet Meclisı'nce yönetılır Meclıs. hükümetın bolundüğü ıdare şubelenni bakanlar aracılığıyla yonetır Madde 10 Turkıye Cumhurbaşkanı. TBMMeenel kurulunca ve kendı üyelen arasından bır seçîm dönemi ıçin seçılır. Başkanlık görevi. yeni cumhurbaşkanının secimıne kadar sürer Y'enîden seçılmesi caizdır Madde 11 Turkıye Cumhurbaşkanı devletin başkanıdır. Bu rutelığî ile aereklı gördukçe Meclise ve Bakanlar Kuruluna başkanlık eder. Madde 12 Başbakan. Cumhurbaşkanınca ve Mecbs üyelen arasından seçılır Ötekı Bakanlar. Başbakanca yıne Mecbs üyelen arasından seçıldıkten sonra tümüCumhurbaşkanınca Meclisinonasına sunulur Meclis toplantı halınde değılse onajlama ışı Meclisin toplanmasına ertelenır. 1923Devpimi'nin 70'inci Yıldönümü Cumhuriyet'in 70"inci yıldönümünü kutluyoruz. Yetmiş yu önce bugün, 29 Ekim 1923 şabahı, Büyük Millet Meclisi toplandı. İlk sözü alan Anayasa Komisyonu Başkant Yunus Nadi şunlan söyledi: "Arkadaşlar; Birinci Türkhe Büyük Millet Meclisi. Teşkilatı Esasiye ile şarkta yeni ve mühim bir devlet kurmuştur. Teşkilatı Esasiye Kanununun (Anayasanın) birinci maddesine bir fıkra ilave ediyoruz: Türkiye devletinin şekli hükümeti cumhuriyettir." 29 ekim sabahı anayasaya eklenen bir fıkrayla Cumhuriyet rejimi gerçek leşmişti. Ancak hiçbir devrim bir günde gerçekleşemez. "Aydırdanma De>Tİmi"nin Türkiye'ye yansıması, ne bir günde, ne birayda. ne bir yılda oldu: 1789'dan beri toplum Batı'dan esen rüzgârlarla sarsılıyordu. Avrupa "€Tç R" diye anabileceğimız "RönesansReformRevolüsyon"la büyük bir değişimi yaşamıştı: kulun bireye dönüşmesi, siyasal iktidar dayanağjnın gökten alınıp yere indirilmesi, din ile devlet işlerinin aynlması, özgürlüklerin benimsenmesi ve demokrasinin kurulması kolay olmamıştı. 1789'da devrimini yapan Fransa. 19'uncu yüzyıl boyunca cumhuriyetimparatorlukkrallık gelgitlennde çalkalanmıştı. Türkiye'de 29 Ekim 1923"ten önce Aydınlanma devriminin gebelik sancı lannı yaşamıştır. Ancak 1923'ten sonra da hiçbir şey kolay olmayacaktı. Tarihin. değişimin ve devrimin doâası budur. 1923 Devrimi'nin en kısa tanımı, "Anadolu'da Aydınlanma'nın gerçekleşmesidir" diye yapılabilir. Atatürk, "Medeniyet öyle bir ateştir ki ona bigâne olanları yakâr" demişti; 1923 bir uygarlık devrimidir. 1923'ü yalnız siyaset, askerlik, toplumbilim ve ekonomi açısından ele almak, yüzeysellik demektir. Felsefe tarihinin içinde Cumhuriyet devriminin anlamını aramak gerekir; Anadolu'da dinsel felsefeyi aşarak akbn felsefesine geçmek kolay olmamıştır. 70 yıldan beri bu yolda çalkalanma lar sürüyor. Askeri zaferden sonra Büyük Millet Meclisi'nin Cumhuriyeti ilan etmesi. Türkiye'nin geleceğinde yazgısını saptayacak bir karan vermesidir. Bu erken bir karar mıydı°.. Türkiye'de Cumhunyet. sanayı devriminden önce kurulmuştur. 1923'te bu karan verecek bir Meclis vardı; ama, halk kesiminde Cumhuriyet fikrinin tabanı hangi oranda oluşmuştu0 Bu soru artık aşılmıştır. 70 yılın çalkalanmalannda, ne padişahlık geri gelebildi, ne hilafet!.. Sözgelimi Fransa'da, Yunanistan'da ve benzerlerinde krallık geri dönebilmiştır; Türkiye'nin Cumhuriyet tarihinde böyle bir gelgit yok... Ancak laiklişn yerleşmesi ve demokratikleşmenin gerçekleşmesi için gerekli süreç, bütün dünyada olduğu gibi. kimı zaman seıtleşerek kimi za man yumuşayarak sürüyor. Bu sürecın başanyla noktalanması, Türkiye'nin dırlik ve düzenliği için kaçınılmaz bir amaçtır. Cumhuriyet, Cumhuriyet devrimiyle birlikte kuruldu, gazetemizin adını da Atatürk koydu. Bu tarihsel olgu. onurumuzdur. Adında cumhuriyet ya da demokrasi sözcükleri bulunan nice ülkenin çağdaş anlamında demokrasi ya da cumhuriyet olmadığı bilinen bir şeydir. İnsanlık durmadan ilerliyor; halkın halk tarafından halk için yönetimi, yeni içerikler, zenginlikler, derinlikler kazanıyor. Cumhuriyetimizin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün geleceğe, insanlığa, uygarlığa bakış açısı, sürekli değişimin rayina oturmakta ve bilimi gerçek yol gösterid saymaktadır. Cumhuriyetımızi dünyanın en ileri demokrasisine dönüştürmek hedefı önümüzde duruyor. Bu hedef. duraâan değil. devingendir. 1923 Devrimi. bu hedefe doğru giden yollann "Aydınlanması" için yapıldı. O yollan karartarak devrimi saptıracak bir siyasal bağnazlık ortamı yaratmak isteyenler, başan kazanamayacaklardır: politika yaşamınm gelgitlennde kimi zaman başanya ulaşır gibi görünseler de bu aldatıcı ve geçicidir. Yeni kuşaklanmızın Cumhuriyet devrimine sahip çıkacaklanna inanarak Cumhuriyetin 70'inci yılını kutluyoruz. Cumhuriyet