Catalog

H A F T A IMIIM K 0 i\l U 0 U Kameraman Salih Dikişçi: Teknik, filmi seyrettiriyoı* İzleyiciye Amerikan filmlerini seyrettlrenin teknik üstünlük olduğunu vurgulayan Salih Dikişçi, bugün Yeşilçam'da, 4O'lı, 5 0 l i yılların kameralarınm kullanıldığını bellrtlyor. u hafta konuğumuz sinemanın emcktarlarından, kameraman Salih Dikişçi. Sınemacılar, "Eğer Salih çalışmıyorsa Yeşilçam'da büyiik bir kriz var demektir," şeklinde konuşuyorlar. Nitekim, 21 yıldır 300 kadar fılmin kameramanlığını gerçekleştıren Salih Dikişçi, son aylarda epey boş oturmuş. Şahin Gök'ün yöneteceğı üç bölümlük bır televızyon dizisinin çekimlen içın Sarıkamış'a harekct cttiğındc ısc Dikişçi, "Benim kriAİm son buldu, darısı başına," diyordu. Salih Dikişçi ilebirlikteyiz. Sinemaya girişiniz nasıl oldu? •• 1955 yılında Malatya'dan tstanbul'a geldiğim günden beri sinemanın içerisindeyim. Henüz on beş yaşındaydım. Ekrem Bora'nın da ilk filmi olan "Alın Yazısı"nda dekor boyacılığıyla işe başladım. Ağabeyim de sinema işinde çalışıyordu. Dekor boyacılığından sonra ışık, laboratuvar işlerinde çalıştım. Ardından kamera asistanlığı yaptım. Bu arada bir yıl Ankara Sanat Tiyatrosu'nda ışık ve dekor üzerine çalıştım. 1964'te yeniden sinemaya döndüm; beş yıl değişik ustalarla çalışarak herkesten bir şeyler öğrenmeye çabaladım. 1969'da aktüel kameramanlığa geçtim. 1970'te ilk uzun metraj filmimi çektim. 1970'ten bu yana 21 yıldır 300 kadar filmde kameramanlık yaptım. B Sizin yönetmenliğiniz ve yapımcılığınız da var sanıyorum. •• Evct üç film yönettim. Ticari filmlerdıbunlar. Benyönetmenliğıdeğıldedaha çok kameramanlığı seviyorum. Yapımcılığım da var. Her yıl bir iki fılm yapıyorum. Bir film, yönetmenin olduğu kadar kameramanındır şeklinde mi düşünüyorsunuz? Yönetmenliğe uzak duruşunuzun nedeni bu mu? •• Kuşkusuz bir fılm ne yapımcının ne de oyuncularından. öncelikle yönetme nin ve kameramanındır. Yönetmen diyafram bilmez, kamera takıbini görmez; çerçeveyi çoğunlukla kameraman ayarlar. Benim yönetmenliğı sevmememin nedeni, 1940 Malatya doğumlu olan Sallh Diklsçl, slncmaya 15 yasında d*kor boyacılıftıyla başladı. Daha kendi başıma çalışmaktan keyif duy •onra ışık, laboratuvar Islorind* çalıstı, kamora ••Istanlığından kameramanlığa geçti. 107O't« İlk mamdan kaynakla uzun metraj fllmlnl çoktl. Yaklafik 21 yıldır 3OO fllmln kam*ramanlığım Ustl*n*n Salih Diklşçl, nıyor. Yönetmen set yapımcılıkla da uğraşıyor. Dlklscl, «vll we Uç çocuk sahlM. te çok sayıda ınsanla uğraşmak zorundadır. Ben işin bu yö45 günde film bitiriyorduk. Aynı yıl yorum. Yazlan benim yanımda çalışınünden hoşlanmıyorum. Kameram o"Bercketli Topraklar Üzerindc"yi 45, yor. Şöyle diyorum ona, "Sinema eğitilarak çalışırken kameraman, asistanım "Gül Hasan"ı yine 45 günde çekmiştik. mi göriirsen, beni geçersin." bir de yönetmenim var, sorumlu olduHiç uyumadan, 60 saat çalıştığımı biliBir kameraman ne kadar zamanda ğum. Yapımcılığını üstlendiğim filmlerim. Bir ara, gündüz Bilge Olgaç'a, gece yetişir? Yetistirdiğiniz kameramanlar rin kameramanlığını da yapıyorum. Nazmi özer'e film çekmiştim. Ben ve kimler? Böylesini seviyorum. kamera dışında tüm ekip farklıydı. İşiaaı Kameramanlar teknik adamdırdermi çok sevdiğimden olsa gerek, yorgunHangi yönetmenlerle çalıştıntz? ler; ama tek başına tekniği öğrenmek luk hissetmiyordum. Gözümü vizöre •a Zeki Okten ve Şerif Gören hariç, Yeyetmez, sinema duygusunun da olması dayadığımda kendimi bambaşka bir şilçam'daki bütün yönetmenlerle çalışgerekir. Bir kameraman en az beş yılda, dünyada hissederim. Yorgunluk, paytım. Bu iki yönetmenle de çalışmak isen az 50 filmde çalışmalı. Bana asistandos denildikten sonra başlar. terdim. Ama denk düşrnedi. Bütün yölık eden kameramanlar Erdal Kahranetmenlerle diyaloğum iyidir. ömer İCaSevdiğinizfilmlerhangileri? man, Ertunç Şcnkay, Aytekin Çakmakvur'la çalışmak büyük zevk tir. Erden Kıa« Bana ödül getiren filmler. "Bcreketli lı, Sedat Ülker, Ender Turgut. 810 kişi ral ve Sinan Çetin'le de öy le. Topraklar Üzerinde", Erden Kıral'ın filyetiştirdim sanıyorum. miydi. ömer Kavur'un MGece YolculuKameraman olarak ticari bir filmde Televizyona da filmler çektiniz. Hen ğu , "Kırık Bir Aşk Hikayesi" ve Şahin çahşmakla sanat filminde çalışmak aramen hiç boş kalmamtşsınız.Kaygun'uıf Dolunay"). sında önemli birfark görüyor musunuz? aaı Evet. Televizyona, çeşitli belgeselle^ Ticari filmlerde, sanat filmlerinin tiAlaylı olmanın sıkıntısını çektiniz mi? rin yanı sıra iki bölümlük "Kara Eltİ7İiği yoktur. Ama ben pek ayrım yapSinema eğitimi görmüş olmak ister mas", altı bölümlük "Hanımın Çiftliği" mam. tş açısından değişen bir şey olmiydiniz? ve"MardinMünihHattı"di/ilerini çekmaz. Ne tür fılm olursa olsun, işimi en a« Biraz tngilizce biraz da Almanca biltim. iyi biçimde yapmaya çalışınm. Sonra, meme karşın, teknik konularda yabancı Yeşilçam'ın sorunlarına ilişkin neler ben hep sanat filmlerinde çalışacağım yayınları takip edememenin, yabancısöyleyeceksiniz? derseniz, yılda ancak bir ya da ıkı film larla iletişim kuramamanın sıkıntısını ••Ancak bana göre tüm sorunlar proçekebilirsiniz. çektim. Elbette, sinema eğitimi görmüş düktörlerin zayıf oluşundan kaynaklaolmak isterdim. Ama, bugün ulaştığım Süre açısından değişen bir şey oluyor nıyor. Hem mücadeleci hem de cesaretli yere yalnızca sinema eğitimiyle gelemu? değiller. Star oyuncuların çok astronomezdim. İşin içinde çok şey öğreniyor •rfTabii. Ticari filmler daha kısa sürede mik ücretler alması nedenıyle para kainsan, ıkisi bir arada olursa mutlaka datamamlanıyor. 1979'da, Isveç'te fılm zanamıyorlar. Kazanılan paralar sineha ıyi olur. 17 yaşında bir oğlum var, siçekiyorduk. Bana, "Bu yıl kaç fîlm çekmaya yatınlmıyor. Yapımcılargüçlüolnemacı olmak istiyor. tin" diye sordular. 30 dedim, çok şaşırsaydı bugün sinema teknik açıdan çok idılar. Seks filmleri çektiğimiz dönemdi, Ona, sinema eğitimi almasını öğütlüleri bir noktada olurdu. Hâlâ 4O'lı, 50'li, C U M H U R İ Y E T DEROİ 1E Y L U L 1 9 9 1 S A Y I 2B6