Catalog

EV E K O N O M İ S İ Meral Tamer İsveç'te tüketici bilinci İsveç'te 9 yaşındaki Anna'nın çikolatasından çıkan solucan gazetelerde teşhlr edilince, tüketici, aynı firmanın ürettiği diğer ürünleri boykot etmiş. ç ç mm v Ekonomisi" köşemize bu hafta ls•• veç'ten de bir mektup var. Isveç'k ten bize yazan Nimet Altınkaynak adlı okurumuz, bize mektup yazan tuketıcilerin sorunlarını ilgiyle izlediğini dile getirdikten sonra, "Tükelicinin en yoğun biçimde korunduğu yerlerin başında gelen ülke" olarak lsveç'ten bize ilginç bir ornek de vermiş. Devletin, tükelicinin korunması konusuna sahip çıkmasının esas olduğunu vurgulayan Nimet Altınkaynak, ancak devlet bu konuya sahip çıkıncaya kada eli kolu bağlı oturmanın da yanlış olduğunun altını çiziyor ve Türkiye'de eğer tüketici sorunlarına sahip çıkan bir parti varsa, tüketicilerin bu partiye üye olmalarını öneriyor. (Ne yazık kı Türkiye'de boyle bir parti yok ve yakıngelecekte olacağına ilişkin bir umuı da yok. Oysa bir sosyal demokrat partiye tüketici sorunlarına sahip çıkmak ne kadar puan kazandırabiiir ve bu parti yurt çapına yayılmış örgutlerıyle tüketiciyı koruma çevresinde halkla ne kadar kolay bütünleşebilir...) lsveç'te yasayan okurumuz eğer parti catısı altında birleşmek mümkun değılse, "Ozveriyle çalışacak, durüst, çıkar hesabı olmayan kişilerin" bir araya gelerek bir "Tiiketiciyi Koruma Derneği" kurmalarını öneriyor. Tuketiciyi Koruma Derneği'nin ise özellikle kalitesiz malı basında "leşhir" yoluyla, tüketicinin korunmasında önemli rol oynayabileceğine işaret eden Nimet Altınkaynak, bu çerçevede İsveç'te Aflon Bladet gazetesintle yayımlanan ilginç bir haberi örnek olarak veriyor. Mektubun bundan sonrasını Nimet Altınkaynak'ın yazdıklanndan izleyelim: "Afton Bladet gazetesindeki habere göre 9 yaşındaki Anna Rostedt, 'Cloettas' fabrikasının urettigi çikolata ve şekerlerden almış. Bir naylon torba içinde satın alınan şeker ve çikolata parçalarımn içinden bir solucan çıkmış. Haberde 'Cloettas' firmasının göriişü alınmış. Firma yetkilisi şoyle diyor: 'Çikolatanın içinden çıkan solucan, kakao taneleriyle birlikte Afrika'dan gelmiştir. Çiinkii bi/ kakaoyu ithal etmiştik.' Daha sonra kuçıik Anna'nın göriişü alınmış. Anna, 'Annemin dogum günümde aldığı çikolataların içinden solucan çıkacağını hiç duşünmemiştim. Solucanlar bayatlıktan mı oldu, yoksa Afrika'dan kakao taneleriyle birlikte mi geldi, bilmiyorum' diyor. Bu yayımla birlikte tüketicilerin tepkisi muthiş olmuş. So/, konusu firmanın diğer malları da satılamamıştır. Bir gün mağazaya gittigimde ananas ve şeftali konservelerinin, normal fiyatının dorlte birine indirildiğini görunce çok sasırdım. Konservelerin uzerinde şu >a/ı vardı: 'Hukumetımizin Güncy Afrika'ya boykot karanndan önce ithal edilmiştir.' . O mal ıı/ıın siıre le/gâhlarda durdugu halde, İsveçli tüketici kesinlikle itibar etmedi. Konscrveler maga/alarda günlerce sayıları hiç a/almadan durdtı. Olaganustu luketim yapan bir toplum olduğu halde biliııçli olmak, sanırım çok onemli. Turk tiiketicisi de bu yönde birbirleriyle dayanışma içinde olmalı." D Ucuz alışveriş yerleri Okurumuz Ayşe Ertuğrul, diğer "Ev Ekonomisi" okurlarına Bakırköy'de bir köfteci, bir güzellık salonu ve Şişli'de Polat Giyim Pazan'nı öneriyor. özellikle büyük kentlerdeki okurlarımızın kendı bıldıkleri ucuz alışveriş yerlerinı bu köşe aracılığıyla diğer okurlarımıza tanıtmaları için yaptığımız çağrıya ilk yanıt, İstanbul'dan bize yazan Ayşe Ertuğrul'dan geldi. Bakırköy civarında oturduğunu tahmin ettiğimiz Ayşe Ertuğrul, bu çevrede bir ucuz ağdacı ve güzellik salonu, bir lokanta ve Şişli'de ucuz birkaç konfeksiyon mağazası tarif ediyor. Ancak ne yazık ki fiyatlar konusunda pek bılgi vermiyor. Bundan sonra gelecek mektuplarda, fiyatlarla ilgili daha fazla bilgi almak umuduyla sözü Ayşe Ertuğrul'a bırakıyoruz: "Ekonomik güçlüklerln lyice bunalttığı blz sıradan vatandaşlar, günlük Ihtlyaclarımızı gldermede büyük sıkıntılar yaşıyoruz. Benlm de bu köşe aracılığıyla tanıtıp, insanların bazı ihtlyaçlarını ucuza gidermeslnl sağlamak Istediğim yerler var. Tarifini vermek istedlğlm yer bir güzellik salonu. Hmademask i sitt snask Afyon Bladet adlı isveç gazetesınde, 9 yaşındaki Anna Hostedt'in çikolatasından çıkan solucanla ilgili yayının kupürü. Yumurta üzerine çeşitlemeler azın gelmesiyle birlikte, yumurta fiyatları düştükçe tüketicinin yumurtaya olan ilgisi de doğal olarak artıyor. Her ne kadar sıcak günlerde fazla yumurta yenmemesi öneriliyorsa da işin içine "ekonomi" girince bu tip öneriler çoğunlukla "havada" kalıyor. Yumurta fiyatlarının ucuzlamasıyla birlikte bize başvuran okurlarımız, yumurtayla yapılan yemek çeşitlerinden, katı yumurtanın kesilmesi, yumurtanın tazeliği, yumurta akı ve sarısının birbirinden ayrılması gibi yumurtayla ilgili olarak akla gelebilecek her soruyu soruyorlar. Bİ2 de bu sorulara maddeler halinde topluca yanıt vermeyi uygun bulduk: • Yumurtanın kabuğunun beyaz ya da koyu renk olması, yine sarısının açık ya da koyu renk olması, tazeliği ya da kalitesi açısından gösterge değildir. Renk farklılıkları tavuğun cinsi ya da yediği yemle ilgilidir. Besin değeri açısından hepsi aynıdır. • Omletlerin daha yumuşak olması için, yumurtaları çırparken içıne bir nıiktar su eklemek yeterli olur. Su, yumurtanın sarısının katılaşmasım yavaşlatır. • Yumurtaları buzdolabına yerleştirirken, sivri ucu aşağı gelecek şekilde koyun. Böyle Y likle hava kdbaıcığı yaparak çabuk bozulması engellenmiş olur. • Yumurtaları haşlarken çatlamasını önlemek için uzerine bolca tuz dökülebilir. • Çatlak yumurtalar, alüminyum folyoya sarılıp iki ucu sıkıca kapatılarak kaynar suya atıldığı takdirde dağılmadan haşlanabilir. • Bir sure oda ısısında bekletildikten sonra çırpılan yumurta akları daha fazla köpurür. • Haşlanrnış yumurta soğuk suyun içine atılıp bekletildiği takdirde kolayca soyulabilir. • Yumurta buzdolabında 3 hafta, odd ısısında ise bir hafta saklanabilir. • Yumurtanın tazeliğini saptamak için soğuk suyun içıne atmak gerekir. Suyun içinde dipte yatay olarak duran yumurta taze, suyun uzerinde dik olarak duran yumurta ise bayattır. • Çılbır yaparken yumurta akının su içinde dağılmasını önlemek için, suyun içine bir çorba kaşığı sirke eklemekte yarar vardır. • Domates ve sivri biber karıştırılarak yapılan ve "menemen" denen yumurta yemeği, hem pratik hem ucuz hem de protein ve vitamin açısından zengin olduğu için, çok değerli bir yemektir. • Yaz gunlerinde bir soğan ve biriki patlıcanı kavurduktan sonra uzerine yumurta ekleyerek, kısa surede Iezzetli bir "patlıcanlı omlet" pişirılebilir. • Dilimlenmiş bayat ekmekler, sarısı ve akı birlikte çırpılmış yumurtaya bulanarak kızartılır. Eğer başlangıçta tuz konmamışsa, yumurtalı ekmekler hem peynir gibi tuzlu yiyeceklerle hem de zevke göre reçel ve bal gibi tatlı yiyeceklerle birlikte yenebilir. D Belki ilk anda diğer temel Ihtiyaçların yanında çok tali kalabllir, ancak özellikle çalışan bayanların saç, cilt bakımı, hele hele ağda gibi kaçınılmaz ihtlyaçlarını oldukça ucuza ve sağlıkh bir şekilde gidermelerine yardımcı olmak istiyorum. Bakırköy tren istasyonu ile Ataköy arasında yapılan yeni üst geçidin yanındakl Ataköy Güzellik Salonu sanırım önerilebllecek bir yer. Bunun yanı sıra özellikle giysi, ayakkabı ve iç camaşırı gibi Ihtiyaçların glderllmeslnde ise Şişli'de cadde üzerindeki Polat Pasajı'nı önerebllirlm. Burada özellikle mevsim sonlarında ülkemlzin en ünlü mağazalarının mallarını (etiketleri özellikle sökülmüş de olsa) normal fiyatının yarısından daha ucuza almak mümkün. Bir de yine Bakırköy'de otobüs duraklarının hemen alt tarafında bulunan "Mantıköy" adlı bir yer de önereceğlm yerler arasında. Sokaktakl arabalarda dahl bir porslyon köfte 750 llraya satılırken, bayanların Işlettlğl ve bir ev temlzllğindekl bu restoranda, bir porslyon köfte 500 liraya yvnlleblllyor." D 23