Catalog

8 30 OCAK 2011 / SAYI 1297 Apple’ın CEO’su Steve Jobs sağlık sorunları sebebiyle bir süre işinin başında olamayacak ZÜLAL KALKANDELEN Şiddet silahla son bulur mu? eçenlerde Amerika’da yaşanan silahlı saldırıyı duymayan kalmamıştır herhalde. Temsilciler Meclisi Üyesi Gabrielle Giffords, Arizona eyaletinde seçmenleriyle görüştüğü sırada başından vurularak yaralandı. Olayda, aralarında Federal Yargıç John Roll ve 9 yaşındaki bir çocuğun da olduğu altı kişi yaşamını kaybetti. Amerika’da Obama’nın ilk siyahi başkan olarak göreve başlamasından bu yana, giderek güçlenen Çay Partisi hareketi, halkı karakterleri çok belirgin iki gruba ayırdı. Sarah Palin gibi aşırı sağcı politikacıların da bu durumu oy için sömürmesi, bu ülkede siyasetin tadını iyice kaçırdı. Arizona’daki saldırının ilk şoku atlatıldıktan sonra, çarpıcı yorumlar gelmeye devam ediyor. Örneğin, olayın gerçekleştiği Pima İdari Bölge Şerifi Clarence Dupnik, Arizona’yı “önyargı ve bağnazlığın Mekke’si” diye nitelemiş; “Burası, silah lobisinin kurbanı aşırı sağcı ve aşırı muhafazakâr bir eyalettir” demiş. The Daily Beast’in yaptığı bir listede, Arizona, silah taşıma konusunda bireylere en geniş serbestiler getiren yasaları ve kişi başına düşen ölüm oranıyla, Amerika’da insanlar için en tehlikeli ikinci eyalet. Arizona’da yaşayan bir insanın Hawaii’de yaşayan bir başkasına göre silahla öldürülme riski 5 kat daha fazla.... Neden? Çünkü bu eyaletin yasalarına göre, bireylere silah satışında kişinin akıl sağlığı ile ilgili geçmişi soruşturulmuyor; saldırı silahları yasak değil; tek bir seferde yapılan alımlarda sınırlama yok. Üstelik geçen yıl çıkarılan bir yasayla, bireylerin, lisansları olmasa da kamuya açık yerlerde görünmeyecek şekilde silah taşımalarına izin verildi. Bilgisayarın patronu sağlık izninde... SİNEM DÖNMEZ teve Jobs, Apple kadar beş yıl önce Stanford Üniversitesi'nde öğrencilere verdiği konferanstaki hayat dersiyle de hafızalara kazındı. Dünyanın en zengin adamlarından biri kendisi için hep “aç kal, budala kal” dileğinde bulunmuştu ve öğrenciler için de aynı dilekte bulunuyordu. Şu sıralar sağlık sorunları nedeniyle işinden uzaklaşan Jobs’un hayatı da sözleri gibi çok renkli. Steve, 1955 yılında San Francisco’da üniversite mezunu bir kadınla, Suriyeli bir matematik profesörünün oğlu olarak dünyaya geldi. Annesi ve babası evli değildi, o nedenle Steve’i evlatlık vermeye karar verdiler. Aile bulunmuştu ancak biyolojik annesinin bir şartı vardı: Steve mutlaka üniversiteye gönderilecekti. Clara ve Paul Jobs sözünü tuttu. Steve üniversite yaşına geldiğinde Oregon’daki oldukça pahalı olan sanat okulu Reed College’a gitmeye karar verdi. Kısa süre sonra “emekçi ailesinin tüm birikimini okula harcadığını” fark etti ve okulu bıraktı. Artık sadece ilgisini çeken derslere girecekti. Ama yurtta odası yoktu, o da arkadaşlarının odalarında yerde yattı, kola şişelerinin 5 sentlik depozitolarıyla yemek aldı. Hafta sonları 7 mil yürüyerek kilisenin güzel yemekleriyle karnını doyurdu. Ve yıllar sonra bu dönemi “çok güzel günlerdi” diye andı, okulu bırakmasının hayatının en önemli kararı olduğunu söyledi. Steve’in ailesi kardeşi Patti’yi de evlat edindikten sonra Silikon Vadisi olarak adlandırılacak olan Santa Clara’ya taşındı. Yazar Malcolm Gladwell de Çizginin Dışındakiler (Outliers) kitabında, Steve Jobs’un büyüdüğü yerin ve bu işin havasını solumasının önemine dikkat çekiyordu: “Jobs, Hewlett Packard’daki bilim adamlarının akşam sohbetlerine katılıyordu. Sohbetler elektronikteki son ilerlemelerle ilgiliydi ve Jobs kişiliğinin ayırt edici bir özelliği olan bir tarz ortaya koyarak HP mühendislerinin yakasına yapışıyor ve onlardan ek G isteyenlerin aynı dönemde Kongre’deki lobi çalışmaları için harcadıkları para ise, ancak 200 bin dolar... Eh, onca para harcanıp Kongre üyeleri istenilen pozisyona sokulunca, onların seçmenleri de önemli oranda etkileniyor. 2000’de Amerika’da silahlanma konusunda daha sıkı yasal düzenlemelere taraftar olanların oranı yüzde 62 iken, bu oran Ekim 2010’da yüzde 44’e düşmüş. 2000’de halkın yüzde 31’i “mevcut durum korunsun” derken, bu oran Ekim 2010’da yüzde 42’ye çıkmış... Görüldüğü gibi, George W. Bush’un iktidarda olduğu 20012009 döneminde Amerikan toplumu bireysel silahlanmaya daha olumlu bakar hale gelmiş. Son iki yıldır Başkan olan Obama döneminde ise, başta sözünü ettiğim etkenlerin yüzünden, Amerikan halkının aşırı sağın nefret söyleminin etkisi altında kaldığı söylenebilir. *** Peki siz Gabrielle Giffords’a düzenlenen saldırının meydana geldiği yerde yaşıyor olsaydınız ne yapardınız? Bir daha böyle olayların olmaması için, Kongre üyelerine baskı yapıp, bireysel silahlanmayı kolaylaştıran yasaların tekrar gözden geçirilmesini mi isterdiniz? Yoksa milyon dolarlık silah lobisi karşısında bu çabanızın sonuç vermeyeceğini düşünüp Arizona’yı terk mi ederdiniz? Arizona’da bunlar olmadı; aksine bu olaydan sonra silah satışları iyice hızlandı. En çok satılan silah da, 8 Ocak günü Kongre üyesi Giffords’u vuran saldırganın kullandığı Glock marka silah... FBI’ın verdiği bilgiye göre, 10 Ocak 2011’de Arizona’daki silah satışları, bir önceki yılın aynı gününe oranla yüzde 60 daha fazla... Herkesin silahlandığı bir toplumda şiddet son bulur mu? Ülkemizde de silah tüccarlarının ekmeğine yağ sürülmeye çalışıldığı bir sırada bu olaydan ders almak gerek! G www.zulalkalkandelen.com kzulal@yahoo.com S bilgiler sağlıyordu. Bir keresinde yedek parça istemek için şirketin kurucularından Bill Hewlett’i bile aradı. Jobs sadece istediği parçaları edinmekle kalmadı, yaz için bir iş koparmayı da başardı. Bilgisayar üretilen bir montaj hattında çalıştı ve öylesine büyülendi ki kendi bilgisayarını tasarlamaya çalıştı...” KURDUĞU ŞİRKETTEN KOVULDU Steve Jobs, ilk kişisel bilgisayarı arkadaşı Steve Wozniak’la birlikte 1976 yılında evinin garajında tasarladı. Ailesinden kalan eski Volkswagen minibüsü ve hesap makinesi koleksiyonunu satarak elde ettiği sermayeyle Apple Computer kurulmuş oldu. Daha sonraki yıllarda Apple hızla büyüdü. Jobs, Pepsi’nin CEO’su Scully’ye Apple’da iş teklif ederken “Ömrünün sonuna kadar çocuklara şekerli su satmak mı yoksa dünyayı değiştirmek mi istersin” diye sordu. Scully Apple’a geldiğinde 4 bin çalışanı olan 2 milyar dolarlık bir şirketti. Jobs, o çok övündüğü Macintosh’u piyasaya sürdüğünde daha 30 yaşına yeni basmıştı. Ancak başarısının bile tadını tam olarak çıkaramadan görüş ayrılığına düştüğü Scully nedeniyle Apple’dan kovuldu. Hayatındaki beş yıl süren ikinci dönem de böyle başladı. Kaybettiği, sevgiyi bulduğu ve yeniden başladığı bir dönem. Sevdiği kadınla evlendi. NeXT adlı bir yazılım şirketi ile şu anda dünyanın en başarılı animasyon filmlerine imza atan Pixar’ı kurdu. Halinden oldukça memnundu, hatta kovulmasının başına gelebilecek en iyi şey olduğunu düşünüyordu. Ama Apple'da işler iyi gitmiyordu ve onu geri çağırıyorlardı. NeXT’i satın alması şartıyla Apple'a döndü. Şirketin yükselişi de yeniden başladı. “Apple’ın yenilenmesinin kalbinde NeXT’te geliştirdiğimiz teknoloji yatıyor. Apple’dan kovulmamış olsaydım bunların hiçbirinin olmayacağından eminim. Tadı çok kötü bir ilaçtı, ama sanırım hastanın da buna ihtiyacı vardı” diyor Jobs. En düşük maaşlı CEO olarak Guinness Rekorlar Kitabı’nda da ismi var Jobs’un; yıllık 1 dolar. Tabii jet ve hisseler nedeniyle maaşa ihtiyacı da yok. Bu risk almayı seven, yeniden başlamaktan korkmayan ve kalbinin sesini dinleyen adam “İkinci Steve Jobs dönemi”nde iMac, iPod, iPhone ve iPad'i de yaratarak Apple'dan vazgeçemeyen bir hayran kitlesi yarattı. G Ölüm hakkında *** Amerika’da yıllar içinde bireysel silahlanmaya olan desteğin artmasının temel nedeni, Kongre’de son derece güçlü bağlantıları olan silah lobisi. Bu lobi öylesine güçlü ki, geçen yılın ilk dokuz ayında Kongre’de etkili olabilmek için tam 4 milyon dolar harcadı. Silahlanmanın kontrol altına alınmasını obs’a aslında 2004 yılında pankreas kanseri teşhisi konmuştu, ancak doktorlar kanserin ölümcül olmadığını, ameliyatla iyileşeceğini söylüyordu. O da ameliyat oldu ve sağlığına kavuştuğunu açıkladı. Ancak 2009’da yeniden rahatsızlandı. Hormon dengesizliğine bağlı olarak ilaç kullandığını söyledi ve 6 ay işten uzaklaştı. Geçen günlerde ise Jobs, yine sağlık nedenleriyle işe gitmeyeceğini ancak J stratejik kararlarda söz sahibi olacağını açıkladı. Şimdilik bu kez Apple’dan ne kadar uzak kalacağını bilmiyoruz. En kısa sürede sağlığına kavuşmasını dilediğimiz bilgisayar dünyasının en önemli isimlerinden Jobs’un 2005’te üniversite öğrencilerine ölüm hakkında söylediklerini de anımsamadan geçemeyeceğiz: “Ölüm hayatın en güzel icatlarından birisi. Yenilere yer açmak için, eskilerden kurtulmanın tek çaresi. Şu an için yeni sizsiniz, ama günün birinde, üstelik pek yakında siz de eskiyecek ve aradan çıkarılacaksınız. Zamanınız kısıtlı, bu yüzden başkalarının hayatını yaşayarak onu harcamayın. Başka insanların fikirlerinin gürültüsünün kendi kalbinizin sesini duymanızı engellemesine izin vermeyin. Ve en önemlisi kalbinizin ve sezgilerinizin yolundan gidecek cesarete sahip olun.” G C M Y B C MY B