Catalog

(6 HAZİRAN 1875 / 12 AĞUSTOS 1955) Doğumunun 150. yılında Thomas Mann! 150 yıl önce 6 Haziran 1875’te Lübeck’te doğan 20. yüzyıl Alman edebiyatının en ünlü yazarlarından Thomas Mann en başarılı yapıtlarını “sürgünde” olduğu yıllarda kaleme almıştır. 1933’te Nazi’lerin yönetimi ele geçirmesiyle İsviçre’ye sığınan Mann, kısa süre sonra da 1912’de bu ülkeye yerleşmiş olan Hermann Hesse ile tanıştı ve yakın dost oldu. O günlerde Stefan Zweig’la da dostluk kurdu. 1933’te Zweig’a yolladığı mektubunda: “Almanya inanılmaz bir duruma düştü; ileride çok insan o günleri yaşadığı için utanç duyacak!” diye yazar. Nazi yönetimi 1936’da Thomas Mann’ı Alman vatandaşlığından çıkarınca Stefan Zweig ona şunları yazacaktır: “Resmen Alman vatandaşlığından çıkarılıp bir dünya vatandaşı olmaya hak kazandığınız için sizi tebrik ederim!” utanç duyacak!” diye yazar Mann. li bir şekilde ortaya çıkan, ailenin değişik fertlerinin enerjisini Stefan Zweig’ın 18 Nisan 1933 ve kendilerine olan güvenlerini körelten anti-burjuva ruhu bun- tarihli yanıt mektubundaki görüşleri da önemli bir rol oynuyor.” şöyledir: “Söylenenlere karşı Abraham H. Lass’a göre diğer nedenler arasında ailenin bazı çıkmak artık mümkün değil, çünkü fertlerinin disiplinli yaşamdan kopmaları da vardır. yalan kanatlarını öylesine açmış ki ISAAC DEUTSCHER: ‘SOSYAL SINIFIN gerçekler dışlanıyor, yalanın aktığı GÖRKEMİNİ VE ZAVALLILIĞINI, ÇÖKÜNTÜ lağımlardan yükselen pis kokuları VE YIKILIŞINI AĞIRBAŞLI BİR DİNGİNLİK, insanlar güzel kokular gibi içlerine UÇARI OLMAYAN BİR ŞENLİKLE ANLATIYOR’ çekiyor...” Yazar, gazeteci ve komünist tarihçi Isaac Deutscher de Tho- Thomas Mann, 24 Nisan 1933 gü- mas Mann’ı şöyle değerlendirmiştir: nü Zweig’a şu yanıtı verir: “O, Venedik’te Ölüm’den Buddenbrook Ailesi’ne kadar uza- “Siz de acılar çekiyorsunuz. nan çizgide bağlı olduğu sosyal sınıfın görkemini ve zavallılığı- İnanamıyorum. Günümüzde nı, çöküntü ve yıkılışını ‘ağırbaşlı bir dinginlik ve uçarı olmayan böyle şeyleri yaşamak zorunda bir şenlikle’ anlatıyor. Yarı sevgi, yarı nefret ve giderek artan bir bırakılmamız insanın nefret umutsuzluk yapıtın temelini oluşturuyor.” duygularını doruğuna çıkarıyor.” Gazetecilik, edebiyat ve müzik gibi alanlarda verilen saygın AHMET ARPAD ‘BUDDENBROOK AİLESİ’ VE NOBEL! Pulitzer Ödülü’nü kazanmış Willem Rose Benét de (yazar Step- Dünya edebiyatında Alman romanını temsil eden yazarların hen Vincent Benét’in ağabeyi) 1948’de ilk kez yayımladığı ve 20. homas Mann, 6 Haziran 1875’te Lübeck’te doğdu. Bun- başında gelen Thomas Mann kendi ailesinin üç kuşak boyun- yüzyıl dünya edebiyatı üzerine mükemmel bir kaynak kabul edi- dan tam 150 yıl önce! Babasının 1877’den 1891’e ka- ca yaşamöyküsünü anlattığı Buddenbrook Ailesi romanını (Al- T dar maliye senatörü olarak görev yaptığı bu kentte refah len The Reader’s Encyclopedia’da ünlü yazardan şöyle söz eder: manca aslından çeviren: Burhan Arpad, Altın Kitaplar, 1969, “Thomas Mann daha küçük yaşlarda iki dünya arasında ol- içinde büyüdü. Onun ölümünün ardından annesi ve kardeşleriy- iki cilt) yazdığı yıllarda Nietzsche, Schopenhauer, Goethe ve duğunu ve kendisinin de bu dünyalar arasında bölündüğünün le Münih’e taşındı. Bir yangın sigorta şirketinde meslek eğiti- Tolstoy’la ilgileniyordu. farkına varmıştı. Birincisi burjuva ailesi ve o ailenin mine başladı ancak masa başı çalışma ona göre değildi. 1894’te Thomas Mann kendisini bir anda dünya çapında üne kavuş- ruhsal dünyası, diğeri de gizemli, kendi sanatçı değerlerinin kaleme aldığı Gefallen ilk romanı oldu. turan bu yapıtını 1900’de tamamladığında 25 yaşındaydı. Ro- manevi dünyasıydı.” Onu büyük üne kavuşturan yapıtı Buddenbrook Ailesi, man bir yıl sonra yayımlandı. Mann, 1929’da bu yapıtıyla No- 1901’de yayımlandı. Onu Tonio Kröger, Tristan, Venedik’te SARAY YAŞAMINI, SOYLULAR SINIFININ bel Edebiyat Ödülü’nü aldı. Ölüm gibi değişik öyküler izledi. İkinci büyük yapıtı olan Bü- MODERN DÜNYADAKİ YERİNİ SORGULADIĞI Buddenbrooklar Baltık Denizi kıyısındaki Lübeck kentinde buğ- yülü Dağ’ı 1924’te kaleme aldı. day ticareti ile uğraşan köklü bir ailedir. 100 yıllık bir geçmiş- ‘MAJESTELERİ KRAL’ 1929 yılının Mann’ın yaşamında çok önemli bir yeri vardır. O leri vardır. Zengindirler. Toplumdaki konumlarıyla gurur duyar- 1909’da yayımlanan Majesteleri Kral, yazarın ikinci romanı- yıl Nobel Edebiyat Ödülü’ne değer görüldü. 1933’te Nazilerin dır. Konusu I. Dünya Savaşı’ndan önce iflasın eşiğinde küçük lar. Mann ilk büyük romanında bu ailenin dört kuşak boyunca yönetimi ele geçirmesiyle İsviçre’ye sığındı. Kısa süre sonra da bir Alman devleti olan hayali Grimmburg’da geçiyor. yükselişini ve çöküşünü çok gerçekçi bir anlatımla okura sunar. 1912’de bu ülkeye yerleşmiş Hermann Hesse ile tanıştı. Değişik Sanayinin kaderine bırakıldığı, tarımın gelişmediği, maden- Buddenbrook Ailesi’nde yaşananlar 1835 ile 1877 yılları ara- kişiliklerde olmalarına karşın aralarında yakın bir dostluk oluştu. sını kapsamaktadır. Yapıt Johann Buddenbrook ile başlar ve lerin işletilmediği, demiryollarının zararda olduğu Grimmburg ZWEIG’A MEKTUBUNDAN… ‘ALMANYA İNANILMAZ Hanno Buddenbrook ile sona erer. “100 Büyük Roman” ad- Grandükü’nün tek oğlu veliaht Prens Albrecht hastalıklı bir yapı- BİR DURUMA DÜŞTÜ; İLERİDE ÇOK İNSAN O lı incelemenin yazarı Abraham H. Lass kitabında, Buddenbrook ya sahiptir ve yeterince yaşayamayacağından endişe edilmektedir. GÜNLERİ YAŞADIĞI İÇİN UTANÇ DUYACAK!’ Ailesi’nden şöyle söz eder: Yapıt Kayser Wilhelm Almanyası’ndan (1890 / 1918) iz- O günlerde Stefan Zweig’la da dostluk kurdu. 25 Şubat “Thomas Mann’ın bu yapıtı dış koşulların herhangi bir bas- ler taşıyor denebilir. Majesteleri Kral’da okurun ileride Büyülü 1933’te Zweig’a yolladığı mektubunda: “Almanya inanılmaz kısı altında değil psikolojik kuvvetlerin etkisi altında gerileyen Dağ’da karşılaşacağı düşünsel eğilimler sezilmekte. bir duruma düştü; ileride çok insan o günleri yaşadığı için ve parçalanan bir ailenin öyküsüdür. Her nesilde, daha kuvvet- Dünya Savaşı öncesinde saray yaşamını, soylular sınıfının>> 5 Haziran 2025 8