Catalog

MERHABA Cumhuriyetin ilk “Bu kitabın yazılışını başlatan olay canlı bir te- levizyon yayınında izleyicilerimle paylaştığım bir isyan davranışı ve söylemiydi. Bu isyanımı yaklaşık bir-bir buçuk yıl kadar tanıklarından Atatürk’ün önce bir siyasal sohbet programının kapanışın- da dile getirmiştim: Programda önce baskıcı iktidarların yanlışları- yol arkadaşı, devrimci aydın: nı, adaletsizliklerini, haksızlık ve hukuksuzlukları- nı eleştirirken bu tür uygulamaların, o toplumlar- da yaşayan insanların yaşamlarını olumsuz etki- lediğini, gönençlerini (refahlarını) ve mutlulukları- Mazhar Müfit Kansu! nı engellediğini belirtmiştim. Daha sonra herkesi kendi bilinçlerine, ahlakla- rına ve vicdanlarına uygun davranmaları, haksız- lık, hukuksuzluk ve adaletsizliklere karşı müca- hepimizden ayrı ayrı hizmet ÖNER YAĞCI dele etmeleri için uyarmıştım. bekliyor’ dedi. En sonunda da izleyenlerimi, ‘Bütün baskıla- Paşa sözünü bitirir bitirmez: “Eğer Mustafa Kemal Paşa ra karşı, her zaman her yerde, her koşulda kendi ‘Paşam, çalışmak için hazırım’ milletin umumi (genel) irade ve ilkelerini, kendi ahlakını, kendi vicdanını savun’ dedim. Kendisini ilk defa temayülüne (eğilim) tercüman diye uyarmış ve masaya yumruğumu vurarak tanıdığım gibi ilk defa da ve rehber olmasaydı veyahut da ‘Hayat yaşadığına değsin!’ diye haykırmıştım. dinliyordum. Hal ve hareketleri milli irade ve şuur Mustafa Kemal Bu programdan çok etkilenen çok değerli bir gibi dinamik, gür, çınlayan bir Paşa ile önceden ve sonradan dostumun önerisi üzerine başladım bu çalış- sesi vardı… beraber olarak ve emrini tutarak maya. ‘Kongarizma’ terimini de bu arkadaşıma ‘Vatanı tazyiki altında tutan ileri hayatına doğru akmamış borçluyum. felaket ve musibetleri behemehal bulunsaydı, Türkiye ne işgal ve bertaraf edeceğiz’ diyor ve sesi İsyanımın temelinde ise insanların ahlaklarına, istila felaketinden kurtulabilir, bu yolda en kesin ve vazıh bir vicdanlarına aykırı uygulamalara karşı olan sus- ne Sevr muahedesi (antlaşması) iradenin taşışına sembollük kunlukları ve sessiz kalarak sergiledikleri boyun yırtılabilir, ne milli zafer ve ediyordu.” eğiş davranışı yatıyordu.” kurtuluş tahakkuk ettirilebilir ne Kansu, “Zaferden sonra ne Yeni kitabı Hayat Yaşadığına Değsin-Hayat, de müstakil Türkiye Cumhuriyeti yapacaksınız” sorusuna karşılık, Aşk, Başarı ve Mutluluk Üzerine Kongarizma- kurulabilirdi.” “Ben arkadaşlarımı bırakmam. lar (Remzi Kitabevi) ile usta yazar, toplumbilimci Mazhar Müfit Kansu Ölünceye kadar beraberiz” diyen Prof. Dr. Emre Kongar kapağımızda. Atatürk’ü “gün geçtikçe” daha Kitabında okuyucuyu kendi yaşamına fark- ‘ERZURUM’DAN ÖLÜMÜNE çok sever: lı bir pencereden bakmaya davet eden Kongar, KADAR ATATÜRK’LE “Mustafa Kemal Paşa, demir yaşamın yalnızca akıp giden bir süreç değil, bi- BERABER’ gibi bir adam. Görüşlerinde, linçli seçimlerle şekillenen bir serüven olduğu- Atatürk’le Erzurum Kongresi muhakeme ve tedbirlerinde nu vurguluyor. hazırlıklarından başlayarak ilmek hiçbirimize benzemiyor. Deneyimlerini “Hayat”, “Aşk”, “Başarı” ve ilmek örülen dostluğunu ona verdiği Hadiseleri, muhtemel “Mutluluk” başlıklarında toplayarak bu konular- sözü tutarak ölümüne kadar sürdüren, inkişafları (gelişmeleri) ile daki değerlendirmelerini “aforizma”, “karizma” güncesiyle Ulusal Kurtuluş’un arka birlikte bambaşka mütalaa ve “Kongar” sözcüklerini birleştirerek “Konga- planını en yakından gözleyerek ediyor ve en küçük ihtiyati rizmalar” adı altında bir araya getiriyor. aktaran, tanıklığıyla kurtuluşun tedbirde, birbirini kontrol edecek hareketlerin hiç birinde en ve kuruluşun en canlı tarihini yazan, Atatürk’ün “Erzurum’da Ve Epikuros’tan Sokrates’e, Eflatun’dan küçük bir dikkatsizlik bile göstermiyor… benden söz aldı, ölünceye kadar benimle beraber kalacak” dediği Aristoteles’e, Spinoza’dan Maslov’a kadar bir- Çok düşünüyor, az konuşuyordu… İnsan dimağının (beyninin) devrimci bir aydındır Mazhar Müfit Kansu (1872-12 Kasım 1948). çok düşünürden referansları, aşkın ideolojik- tahammülü üstünde bir dimağa sahip… İstikbali iyi görür… En Atatürk’le ölünceye kadar beraberdirler ve o, yıllar sonra sosyolojik-ekonomik ve edebi tahlillerini, başa- buhranlı zamanlarda sükûnetini muhafaza eder, telaş göstermez… Atatürk’ün “Senden korkulur Mazhar, daha ilk günden nemiz rıya ve mutluluğa giden yolda dikkat edilmesi Biz bir avuç insan, daha Erzurum’daki faaliyetimize başlarken var, nemiz yok hepsini not ettin. Bari onları iyi, şöyle sağlam bir gereken anları sunuyor. ve tamamiyle hür fikir, hür irade, hür kararımıza bağlı olarak kasada muhafaza et” demesine karşı, “Paşam merak buyurmayın, Mehmet S. Aman’ın söyleşisi... nasıl onu kendimize şef tanımış bulunuyorsak, demek ki, onun banka kasasında herkes parasını, ben de notlarımı saklıyorum!” - Öner Yağcı (“Cumhuriyetin ilk tanıklarından, temas ve muhabere ettiği vatan çocuğu üzerindeki tesiri de bizim dediği güncesini yazmaya başlamıştır. Atatürk’ün yol arkadaşı, devrimci aydın: tabi olduğumuz hissin tıpkısı oluyor.” Osmanlı döneminde öğretmen, kaymakam, mutasarrıf, vali, Mazhar Müfit Kansu”), Mebusan Meclisi’nde Hakkâri mebusu olarak görev yaptıktan MUSTAFA KEMAL: ‘BU DEFTERİN BU - M. Sadık Aslankara (Fazlı Yalçın, Güz sonra TBMM’de Hakkâri, Denizli, Artvin milletvekilliği, Yozgat YAPRAĞINI KİMSEYE GÖSTERMİYECEKSİN. Yıkımları, Klaros / Meriç Renkver, Sanrı İstiklal Mahkemesi üyeliği, Şark İstiklal Mahkemesi başkanlığı SONUNA KADAR MAHREM KALACAK. Aşkına, Telos / Hüseyin Opruklu, Tablo yapan Kansu’nun Son Telgraf gazetesinde (4 Mart-8 Kasım 1948) 1 BİR BEN, BİR SÜREYYA BİR DE SEN Sessizliği, Metinlerarası / Selma Tonay tefrika edilen tanıklığı, belgeleriyle birlikte kitaplaştı: BİLECEKSİN. ŞARTIM BU...’ Elhan, Kelime Ağaçları, Yakın / Pelin Öztürk, Erzurum’dan Ölümüne Kadar Atatürk’le Beraber (2 cilt, TTK, “… ‘Mani oluyor halimi takrire hicabım…’ şarkısını sevdiği Abrakadabra - Ölümsüz Hikâyeler, A7 / İlke 1966; İş Bankası, 2024). diğer şarkılarla bir arada bizzat söyler ve hemen her seferinde: Mırık, Karantinapolis, Edebiyatist / Murat Ercan, MUSTAFA KEMAL HAKKINDAKİ ‘Vardar Ovası’ şarkısını söylemeyi de ihmal etmezdi. İşte Çatlaktan Dolan, Mahal), birinci eğlencemiz arada bir aramızda yaptığımız bu musiki İLK İZLENİMİ: ‘DEMİR GİBİ BİR ADAM’ - Batın Yurtseven (Soner Yalçın, Solcular - faslı idi” gibi anılara da bolca yer veren Kansu’nun defterinden “Çoğu yeni terhis edilmiş, harpten çıkmış, ‘Bitlis’ Sessizliğe Söz Düşenler, Kırmızı Kedi), Atatürk’ün büyük düşlerini gözler önüne seren ve Cumhuriyet muharebelerinde ve ‘Çanakkale’de onunla beraber döğüşen veya - A. Rezzak Oral (Zihni Erdem, CHP’nin düşüyle ilgili tüm çalışmalara kaynaklık eden bölümü aktarmadan döğüş şöhretini duyan erler olan köylüler, Mustafa Kemal’in Üzerindeki Eller / İmge), geçmeyeceğim: şahsiyetini ona ve birbirlerine ‘Yaman kumandandır. Sert - Gültekin Emre (“Paul Celan: ‘Acının Terazisi’”), “‘Mazhar not defterin yanında mı’ diye sordu. muharebe eder. Üzerine atıldığı düşmanı kırmadan bırakmaz’…” - Zeynep Barkın (Demet Cengiz, Göl ‘Hayır Paşam...’ dedim. diye anlatılan Paşa’yı Erzurum’da bekleyen Mazhar Müfit’in ilk Kıyısında Leylâ, İnkılâp), izlenimi şöyle olur: ‘Zahmet olacak amma, bir merdiveni inip çıkacaksın. Al gel...’ - Emek Yurdakul (Nihal Ünver, Diş Doktoru ve “Mustafa Kemal Paşa, sanki birden ruhumu kavrayan, Defteri getirdiğimi görünce, sigarasını birkaç nefes üst Elektrogitar, Dinozor Çocuk), düşündüklerimi, söylemek istediklerimi benden önce derleyen ve üste çektikten sonra: ‘Amma bu defterin bu yaprağını kimseye - Vitrindekiler, kısa tanıtımlar, Y. Bekir bilen bir kuvvet ve iktidarla beni tamamiyle tesirine bağlayarak: göstermiyeceksin. Sonuna kadar mahrem kalacak. Bir ben, bir Yurdakul ve Emek Yurdakul’dan Güncel ve 1 ‘... Anadolu’da hep beraber çalışacağız. Değerli ve münevver Süreyya bir de sen bileceksin. Şartım bu...’ dedi. Mustafa Başaran’dan Bulmaca ile de düşün arkadaşlara ihtiyacımız ve görülecek çok işimiz var. Vatan Süreyya da ben de ‘Buna emin olabilirsiniz Paşam’ dedik. >> trafiği sürüyor! İyi okumalar... lİmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına: Alev Coşkun l Yayın Yönetmeni: Gamze Akdemir l Tasarım: Serhan Eren l Sorumlu Müdür: Betül Berişe l Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ l İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişli- İstanbul l Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 l Uets: 25999 - 15079 - 37611 l Reklam Genel Müdürü: Evsun Sinem Alkan l Reklam Rezervasyon: Tel: 0 (212) 343 72 74 Mail: reklam@cumhuriyet.com.tr l Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. AŞ, Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. No: 11A/41 KITAP Bahçelievler - İSTANBUL. l Yerel süreli yayın l Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir.