Catalog

ERDİNÇ UTKU’DAN ‘Yüksek Yerilim Hattı’ Yerginin ve politik mizahın usta kalemi Erdinç Utku, Cumhuriyet gazetesinin Ciddiyet sayfasında yayımlanan ve gündemin mizahının yapıldığı politik aforizmalardan bir seçkiyi, artık aforizmalarıyla özleşleşen köşenin ismiyle, Yüksek Yerilim Hattı (Cumhuriyet Kitapları Yayınevi) adıyla kitaplaştırdı. Utku, köşesinde karikatüre dönüşen hayatımıza yıllardır aforizmalarıyla altyazı geçiyor bir cümleye, cümle âleme, bazen bir dünyayı sığdırıyor. daki aforizmalar- BURAK AKBULUT da buluyorsunuz. forizmalar, bulundukları zama- FAYDA HATTI / TAKDİR-İ İHALE! nın ruhunu, politikasını, sorun- “Dur yolcu, bilmeden gelip bastığın bu top- A larını yansıtan küçük özdeyişler- rak, daha yeni imara açıldı…”, “Keyfimin dir. Zamanla güncelliklerini kaybetseler MAFYAsı mısın, istediğime veririm ihaleyi!” de bulundukları dönemde tarihe düşülen İhale-deprem-cenaze üçgeninden rantçı beş- kısa notlar olarak varlıklarını sürdürür- genine, seri doğa katliamından beton aşkına… ler. Zaman zaman toplumsal muhalefe- Her bir aforizma, grinin yeşile karşı galip geliş tin, bazen de topluma muhalefetin etkili hikâyesinin bir parçasını tamamlıyor. ve vurucu edebi araçlarıdırlar. Yıllardır çeşitli gazetelerde, dergiler- GÜNÜBİRLİK HAYATIMIZA de ve kitaplarında aforizmalarını oku- GÜNCEL ALTYAZILAR! yucularla buluşturan Erdinç Utku’nun “O kadar kötü günlerdeyiz ki ‘daha az Cumhuriyet gazetesindeki Ciddiyet kötü günleri’ özler olduk…”, “Yarım sağlık sayfasında yayımlanan ve gündemin sistemi doktordan eder…”, “Boş vaatlerle mizahının yapıldığı politik aforizmalar- OYALIYORLAR, OY ALIYORLAR!” dan bir seçki niteliğindeki yeni kitabı Bazen içimizde tuttuğumuz, bazen de tuta- Yüksek Yerilim Hattı, Cumhuriyet Ki- madığımız, günlük yaşamlarımızın koşuştur- tapları tarafından yayımlandı. macasında bizi üzen, kızdıran, bıktıran, isyan 136 sayfadan oluşan kitabın kapağın- ettiren ne varsa, Utku’nun aforizmalarında da, bizi Öznur Kalender’in imzaladığı il- duygularımızın altyazıları olarak hayat buluyor. lüstrasyon karşılıyor. Hayati Boyacıoğlu da 25 adet kari- “ÇOK SESSİZLİKLİ” MEDYA! katür ile kitaba katkıda bulunuyor. H-İÇ POLİTİKA! “Saray’dan naklen ‘YANLI YAYIN’ yapıyor bizim tele- Yazar, daha önceki kitaplarında olduğu gibi, yine bir- “Türk usulü demokrasi: ‘usulen demokrasi”, “Yöne- vizyonlarımız…” Bir yanda kalemine fiyat biçenler, yan- çok güncel konuya dokunuyor. Bu kitapta, daha önce- daşlar, yan çizenler; diğer yanda kalemini kıranlar, köy- tenler gerçekleri çarpıtıyor, halka yalan söylüyor. DE- ki kitaplardan farklı olarak, aforizmaları sekiz ayrı başlık NEME YANIL(T)MA YÖNTEMİyle idare ediliyoruz!”, lerden kovulanlar, parmaklıkların arkasına yollananlar… altında bölümlere ayırmış. İçeriden bir bakışla yazdığı aforizmalar, Türk basını- “CHP için yeni seçim şarkısı: Başkası olma, kendin ol/ nın sessizliğinin sesi oluyor. Böyle çok daha güzelsin…” ALIN “YARGI”SI! Kıra döke ilerleyen bir iktidar, havanda su döven bir “Hemen bize acilen ‘ihlal etmek için’ yeni bir anayasa DÜŞ POLİTİKA! muhalefet, karşılıklı atışmaların tek eylem olduğu kı- lazım. Eskisinde ihlal edilmedik yer kalmadı…” Utku, bu “Yurtta BAĞIRIŞ, dünyada BAĞIRIŞ! Yeni Türkiye’nin sır siyaset ortamında Utku gözünü sakınmamış, nalına da bölümde, isminden de anlaşılacağı gibi özlenen adaleti, ka- yeni dış politikası…” Diplomaside kıvraklıkla dansözlü- vurmuş, mıhına da… çınılamayan adaletsizliği, kanıksanan hukuksuzluğu bazen ğün birbirine karıştığı günümüz dış politikasındaki tuhaf- Yazının başında bahsettiğim gibi, aforizmalar zaman- güncel olaylara dayanarak, bazen de genelleyerek anlatıyor. lıklar, bu bölümdeki aforizmalara tohum olmuş. la güncelliklerini yitirirler. Ülkemizin adeta bir alaca karanlık kuşağında tutsak olmasından mıdır bilinmez; BANA FELSEFE YAPMA! EKONOMİ TIKIRINDA! Utku’nun 1990 yılında yayımlanan ZapteDİLemez ki “Kin ve nefret, en az iki kişilik bir ‘kişiliksizlik’tir…” “Yumurta, soğan, yeşil biber ve domates fiyatları fırla- isimli ilk kitabında yer alan birçok aforizma hâlâ güncel- Düşünmek eylemiyle arası pek iyi olmayan bizim gibi dı. Yedi kişi birleşip ortak menemene gireceğiz :)”, “En toplumlarda, duygular karar verme sürecinin en önemli liğini korumakta. son AKP icadı ‘Arabesk iktisat’: Hatasız KUR olmaz, oyuncusu haline gelir. Utku, bu bölümde toplumu irdele- enflasyonumla sev beni…” Bu durum, Yüksek Yerilim Hattı’na yazdığı önsözde belirttiği gibi Erdinç Utku için de üzüntü verici. Yüksek miş, gördüğü sorunlar için de kalemini sakınmamış, top- Son yıllarda ekonominin artan hızla ve gün geçtikçe ağır- lumsal ayrışmalarımız ve bireysel nefretlerimizden, de- laşarak kötüleşmesi gündemimizden düşmüyor. Faiz, enflas- Yerilim Hattı’nda yer alan aforizmaların tarihin karanlık mokrasi ve ifade özgürlüğü kavramlarına bakışımızdaki yon, TUİK, kur, işsizlik, fakirlik kavramlarının arasında sı- dönemlerine ışık tuttuğu günleri görmek dileğiyle. Sağlı- algı bozukluğuna uzanan birçok konuya dokunmuş. kışmış olan gündemin Erdinç Utku’ya özgü yorumunu bura- cakla okuyun. n ‘CUMHURİYETİN 100. YILINDA TÜRKÇEYLE DİRENMEK’ rtuğrul Özüaydın’ın hazırladığı, Cumhuriyetin 100. yılında temiyle yaşayan ender dergilerden biridir. Her yıl temmuz-ağustosta Türkçeyle Direnmek adlı kitap Dil Derneği Yayınları tarafın- özel sayılar yayımlıyorduk. E dan okuyucularla buluşturuldu. 2021’de seçilen Sevgi Özel, Prof. Dr. Korkmaz Alemdar, Er- Dil Derneği Yönetim Kurulu tarafından kaleme alınan sunuş ya- kan Yücel, Kâmil Özdemir, Figen Çakmakoğlu, Prof. Dr. Hacer Ünlü, Kezban Gökçeoğlu, Semra Topçu, Nejdet Özer, Leyla zısında yapıtın yazılış amacının “Karşıdevrime hak ettiğini vermek! Afşar’dan oluşan yönetim kurulumuz, Yayın Kolu Başkanı Ertuğrul Susmamak!” olduğu belirtiliyor ve ekleniyor: Özüaydın’ın Cumhuriyetimizin 100. yılında özel sayı yerine oylum- “Bu yapıt Türk Dil Kurumu’nun kurucularının, laik cumhuriyetimi- lu bir kitap hazırlaması için karar aldı. Kırkı aşkın yazardan, ozan- zin kurucusu Atatürk’ün, TDK’nin ilk başkanı Samih Rıfat’ın, genel dan, ödünsüz aydından ürün istendi. Ürün gönderen tüm yazar ve yazmanı Ruşen Eşref’in, saymanı Celal Sahir Erozan’ın ve üyesi şairlerimize teşekkür ederiz. Kuşkusuz bilime, sanatın bütün dalla- Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun 91 yıl önceki güçlü sesini, bugünün rına, yazına emek verenler bu yapıttaki imzalarla sınırlanamaz. Ya- gençlerine duyurmak amacıyla oluşturulmuştur.” pıtta Cumhuriyet öncesinden günümüze dilimize ve ülkemize emek Yapıtta 50 yazar, şair ve akademisyenin yazılarına ve şiirlerine yer veren ustaların ürünleri, eylemleri olabildiğince anımsatıldı.” n veriliyor. Kitabın ortaya çıkış hikâyesi şöyle dile getiriliyor: “1988 Mart’ından bu yana Çağdaş Türk Dili adlı aylık dil ve Cumhuriyetin 100. Yılında Türkçeyle Direnmek / Hazırlayan: yazın dergisi çıkarıyoruz. Çağdaş Türk Dili (ÇTD) sürdürümcü yön- Ertuğrul Özüaydın / Dil Derneği Yayınları / 320 s. / 2023. 6 1 Şubat 2024