Catalog

EVİN İLYASOĞLU’NDAN ‘CEMAL REŞİT REY’ Bir yapıtın çağrıştırdıkları… mutasarrıf, daha sonra İzmir valisi… Ve aile dört dörtlük yılında kurulan bir Osmanlı ailesi... Küçük Cemal Reşit’in müzik tutkusu Darülelhan’ın da önceleri oyunlarla başlıyor. Henüz 2 yaşındadır ve derme güçlendirilmesi çatma bir armonika vardır elinde. Sonunda Şair Nigar gerekir. Heyet Sokağı’nda Rey Konağı’na taşınırlar. başkanı Halit Ziya Bu sokağı net bir biçimde tanımlayan Prof. Dr. Günsel Uşaklıgil, Ahmet Koptagel’dir. Hem nasıl tanımlamak! Çakıl taşlarına Adnan Saygun’u ortancalara değin tüm ayrıntılarıyla… Cemal Reşit Rey’in ve Cemal Reşit müzik tutkusunun nasıl geliştiğini anlatan bir ortam… Bey’i de çağırır. Burada “oda müziği dostlukları” başlar. 44. sayfada bizi bir sürpriz bekliyor. Sanatçı Arif Dino Cumhuriyetle birlikte öze dönüş hareketi başlar. Halk müziği da ailedenmiş… Leyla Dino da fotoğrafta… Konağın ele alınır. Halk ezgileri kaynak olarak değerlendirilmeye sofraları ünlüymüş. Hüsamettin Bozok şöyle anlatıyor: “En başlar ve çoksesli müzikle birlikte yorumlanır. küçük sofra 8-10 kişilik kurulur, her zaman sofraya bir de Bu arada Cemal Reşit, On İki Anadolu Halk Türküsü adlı fazla tabak konulurdu…” Türkçe-Fransızca kitabını bastırır. Yeni harfler henüz kabul edilmemiştir. Yıl 1927 olmalıdır. Bu çalışma sonunda Anadolu REY KARDEŞLER dansları halk ezgileri üzerine Türk Manzaraları başlıklı bir Ailede iki kardeş de ünlüydü. Cemal Reşit ve Ekrem Reşit… piyano yapıtı oluşturur. Bu vesileyle Ravel’le de tanışır. Ekrem Bey aile arasında önemli işlevlere sahip. Ağabeyini yönlendirmede becerisiyle göz dolduruyor. Sanat çevrelerinde ÇIKTIK AÇIK ALINLA… radyo yayınlarında aranan isim… Tüm bu sanat coşkusu Onuncu Yıl Marşı’nın bestesi ona aittir. Bestenin nasıl ortaya içinde asıl cazibe merkezi elbette Paris’tir. Cemal Reşit ise çıktığını Evin İlyasoğlu’nun içten anlatımıyla bu kitaptan Paris konservatuvarında sanatçı Faure ile de karşılaşacak ÖNER CİRAVOĞLU öğreniyoruz. Ve böylece “komple müzisyen” kavramıyla ve epey etkilenecektir. Yıl 1922’dir. Paris’teki öğrenimi da tanışıyoruz. Cemal Reşit Rey, sporcuların “atlet komple” bitirip İstanbul’un yolunu tutar. Union François’de sesini nemli bir kitap var kucağımda. Resimli büyük boy 336 olması gibi “komple müzisyen” olarak ün kazanmaktadır artık. duyuracaktır hemen. Burası seçkinlerin devam ettiği bir sayfa. Lüks ciltli. Kapağa dokununca sayfaları karış- Sıra operanın hafif meşrep kızı operete sıra gelmiştir. kulüptür. Burada resital verir. Dinleyiciler arasında bulunan Ö tırma heyecanına kapılıyorum. Kitabı adı Cemal Re- 1932 yılında 3 Saat Operet adlı parça Ekrem Reşit Yakup Kadri Karaosmanoğlu onu heyecanla alkışlar. şit Rey... Lüküs Hayat ve Onuncu Yıl Marşı’nın yaratıcısı… tarafından yazılır ve Cemal Reşit tarafından bestelenir. Ve Kitap “Müzikten İbaret Bir Dünyada Gezintiler” alt başlığı YIL 1923 VE ÖZE DÖNÜŞ… ardından Lüküs Hayat… taşıyor. Hazırlayan Evin İlyasoğlu, İstanbul Büyükşehir ya- Bundan sonrası sevgili Evin İlyasoğlu’nun tadına Artık Cumhuriyet ilan edilmiştir. Ülkeyi yeni bir yını. Hemen sunuş yazsında Ekrem İmamoğlu’ndan önemli çağdaşlaşma heyecanı sarmaktadır. Bu dönemde slogan doyulmaz yetkin anlatımıyla sayfalarca sürüyor. saptamalar var. Başlıyoruz “müzikten ibaret gezintiler”e… yaşamın her köşesinde müzik olacaktır. Çağdaşlaşmanın Artık kitap kucağımdan düşüyor ve yere uzanıyorum. Cemal Reşit Rey, 1904’te Kudüs’te doğuyor. Babası en önemli öğesi müzikle birlikte yenileşmedir çünkü. 1916 Operetlerde rol alan oyuncuları kıskanıyorum şimdi… n SEMİH GÜMÜŞ’TEN ‘MODERNİZM VE POSTMODERNİZM: EDEBİYATIN DÜNÜ VE YARINI’ ları aydınlatmaya çalışan denemelerinde Gümüş, yalnızca Türk edebiyatının usta kalemi Semih Gümüş, Moder- T nizm ve Postmodernizm: Edebiyatın Dünü ve Yarını edebiyatımızın değil, ülkemizin de 100 yıllık serüvenine kitabında modernizm ve postmodernizmin Türk edebiya- ışık tutuyor. Kitabında, edebiyatı anlamanın, çevremizde tına olan etkisi üzerine yazdığı yazıları bir araya getiriyor. olup bitenlere açık bir zihinle bakmak anlamına geldiğini “Modernizm özellikle Türkiye’de, edebiyat alanında vurgulayan Gümüş, romanların yaşamı nasıl etkilediğini ve nasıl ortaya çıktı, romanda, öyküde, şiirde yansıması dilimize nasıl bir katkı sağladığını gün yüzüne çıkarıyor. n nasıl oldu, nasıl bir yol izledi?”, “Postmodernizm nasıl algılandı?”, “Edebiyatımıza postmodernizm nasıl girdi?”, Modernizm ve Postmodernizm: Edebiyatın Dünü ve Fotoğraf: Vedat Arık “Postmodern yapıtlar okurla bağ kurabildi mi?” gibi soru- Yarını / Semih Gümüş / Can Yayınları / 152 s. / 2023. BİLEN IŞIKTAŞ’TAN ‘DENİZKIZI EFTALYA’ ‘BOĞAZİÇİ’NİN BÜYÜLÜ SESİ - DÖNEMİ, YAŞAMI VE ÇEVRESİ’ sis perdesini aralıyor, birçok yeni belge ve bilgiyi gözler önüne seriyor: “Sesinden adeta bir do¨nemin ruhu yansıyan bir isimdi Denizkızı Bir Rum kızı nasıl en büyük yıldızlardan birisi haline geldi? Eftalya: Bogˆazic¸i’nin ta kendisiydi, Nasıl bir müzik çevresine sahipti? Osmanlı’nın çözülüşünden nefesiydi; Bogˆaz’da yankılanan, plakla- Cumhuriyet’in modernleşme sürecine uzanan günlere nasıl tanıklık ra kaydedilen sesi bir do¨nemin egˆlence etmişti? Dönemin sosyal, kültürel arka planında, gündelik yaşamında yas¸amına damga vurmus¸tu.” neler oluyordu? Kitaptan... Denizkızı Eftalya portresinin nasıl bir zeminde şekillendiğini ortaya koyan Işıktaş, Türkiye’deki eğlence ve müzik dünyasındaki değişimi ilen Işıktaş, Denizkızı Eftalya: de onun üzerinden okuyarak çok boyutlu bir çalışmaya imza atıyor. B Boğaziçi’nin Büyülü Sesi - Döne- Huzurunda defalarca konser verdiği Mustafa Kemal Atatürk’ten Na^zım mi, Yaşamı ve Çevresi (İletişim Yayınla- Hikmet’e, Safiye Ayla’dan Afife Jale’ye, sazendelerden gazetecilere rı) adlı kapsamlı araştırmasında, yaşarken onlarca kişinin Eftalya’yla kol kola bir resmigeçidini sunuyor. n efsaneye dönüşmüş Denizkızı Eftalya’nın gölgede kalmış yaşamının panoramasını sunu- Denizkızı Eftelya: Boğaziçi'nin Büyülü Sesi - Dönemi, Yaşamı yor. Türkiye’nin ilk assolistinin yaşamöyküsündeki ve Çevresi / Bilen Işıktaş / İletişim Yayınları / 168 s. 2023. 8 14 Eylül 2023