Catalog

ÖZLEM ERTAN’DAN ‘Hekate Bize Ne Mesaj Veriyor?’ Bir Anadolu Tanrıçası olan Hekate, tek başına ayakta durmayı bilen, bir erkeğe yaslanmayan ve tam da bu nedenle ötelenen, şeytanlaştırılan kadınların simgesidir. Zeus’un kızı değildi, Tanrılardan birinin eşi ya da sevgilisi de değildi. Çocuğu da yoktu. Bu yüzden zamanla karanlık tarafa çekildi ve büyücülerin Tanrıçasına dönüştürüldü. Özlem Ertan’ın Hekate Bize Ne Mesaj Veriyor adlı kitabında da (Destek Yayınları), güçlü bir kadın olarak var olabilmenin simgesi Hekate’nin çağımızın insanına söyleyeceği çok şey var. Tanrıça’ya yalnızca efsaneler ve mitler üzerinden bakmı- IRMAK ADA yor. Misal, onun Kerberos’la ve genel olarak köpeklerle ilişki- sinden bahsederken yazılı kaynaklar ve arkeolojik materyaller zlem Ertan’ın Destek Yayınları’nın mitoloji serisi “Tan- üzerinden (Konya-Çatalhöyük’teki geyik avına eşlik eden kö- rıların Çağrısı” kapsamında yayımlanan Hekate Bize pek tasvirleri gibi) köpeğin evcilleştirilmesi sürecine de deği- Ö Ne Mesaj Veriyor adlı kitabı Tanrıça Hekate’ye ilişkin nerek mitlerin gerçeklikle bağlantısını kuruyor. algıların çağlar boyu nasıl değiştiğini / değiştirildiğini tarih- Sadece Helen mitolojisine bağlı kalmayarak Mezopotam- sel metinlere ve arkeolojik bulgulara dayandırarak gösteriyor. ya mitolojisinden çeşitli örnekler aracılığıyla köpeğin farklı Bir yandan da mitolojideki Tanrı ve tanrıçaların yalnızca coğrafyalardaki rolünü de gösteriyor. birer öykü kahramanı olmadığını, hepimizin içinde yaşama- Toplumların yapısı ile mitlerin yapısı arasındaki ilişkinin yı sürdüren ölümsüz arketipler olduğunu vurguluyor. derinlerine iniyor böylece. Aynı coğrafyanın farklı zaman- Tek başına ayakta kalmayı bilen kadınların şeytanlaştırıl- larında görülen farklılıkların yanı sıra aynı çağlarda farklı masına, cadılıkla ilişkilendirilerek toplumdan dışlanması- coğrafyalarda görülen farklılıkları da gözler önüne seriyor. na ve sonunda yok edilmesine ilişkin örneklerden sadece bi- Hekate’nin günümüze uzanan etkilerine ilişkin ilginç bil- ri olan Hekate’nin hikâyesini anlatmaya, “Helen Mitolojisi- hâkim olmaya başlamasıyla birlikte yaşanan değişimi şu giler de yer alıyor kitapta. İlk doğum günü pastasının He- nin yalnız, güçlü ve tam da bu yüzden karanlık tarafa çekil- sözlerle anlatıyor: “Ancak sonra eski zamanların kadına kate için yapılması ve New York’tak Özgürlük Heykili’nin miş Anadolulu, Karyalı Ana Tanrıçası Hekate ile tanışmaya önem veren, kutsiyet atfeden anlayışı erkek egemen bakışla Hekate’nin halen Roma’da sergilenen bir heykelinden esin- hazır mısınız” sözleriyle başlıyor Ertan. yer değiştirdi, toplumun yapısı farklılaştı ve Hekate’nin as- lenilmiş olması bunlardan birkaçı. Heykellerin benzerliği Hekate’nin hikâyesini anlatırken bir yandan da mitoloji- lında kim olduğu unutulup ona yeni, karanlık bir kimlik ya- görsellerle de kanıtlanıyor. de kadınların yeri ve Hekate’nin toplumdaki rolünün zaman kıştırıldı. Eski zamanların besleyici Ana Tanrıçası Hekate, Sohbet tadında yalın dille kaleme alınan ve bütünüyle araş- içinde nasıl değiştiğini ele alıyor. büyücülerin kraliçesi, Ay’ın karanlık yüzünün temsilcisi, ye- tırma sonuçlarına dayandırılan kitap, Hekate’nin İstanbul’u Ataerkil yapının yükselmesiyle Hekate’ye yüklenen anla- raltının korkutucu güçlerinin simgesi oldu.” Makedon Kralı II. Philippos’un elinden kurtardığı efsaneden mın nasıl değiştiğini kaynaklara dayanarak gösterirken bir Metin boyunca küçük kutucuklar içinde verilen bilgiler, an- bahsederken de öyküleme tekniğini kullanıyor yazar. yandan da Anadolu kökenli mitlerdeki Hekate algısını He- latılanları destekleyen çeşitli görseller ve bilgilendirici dipnot- Farklı anlatım tekniklerini ustaca kullanan Özlem Ertan’ın len kökenli mitlerdeki algıyla karşılaştırıyor. lar aracılığıyla, bilimsel terminolojiye hâkim olmayan okuyu- kitabının sonunda okuyucuları geniş bir kaynakçayla buluş- Ve Anadolu’nun belli bölgelerinde Helen kültürünün cuların da kolaylıkla takip edebileceği bir anlatı sunuyor Ertan. turduğunu da belirtelim. n