Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
NECDET ADABAĞ VE PROF. GIANPIERO BERLINGERI’DEN
AHMET HAMDİ TANPINAR ÇEVİRİSİ
‘Mahur Beste’ İtalyancada!
Necdet Adabağ, TEDA atölye çalışmalarına İtalyan moderatör olarak Prof. Gianpiero Berlingeri’yi çağırır ve Türk-İtalyan
çevirmenler bir hafta boyunca çeviri metinler üzerinde görüş alışverişinde bulunur ve çeviriyle ilgili değerlendirmeler yapar.
Çevirilmesi için önce Tanpınar’ın Beş Şehir adlı yapıtını düşünürler ama yazarın daha önce İtalya’da yayımlanmış olan
yapıtlarıyla özdeşliği göz önünde tutularak Mahur Beste’de karar kılarlar.
Yeniyle eskiyi karşı karşıya getiren, geçmişe bir özlem olduğu kadar yeniye bir merakın öne çıktığını vurgulayan ve
Osmanlı’nın çöküşünü anlatan Mahur Beste böylece adı değiştirilmeden (Lunargento, 2022) Necdet Adabağ ve Prof.
Gianpiero Berlingeri’nin kaleminden İtalyancaya çevrilir.
Kubbemiz kitabını İtalyancaya çeviren odur) katkısının
CENAP CEM
altını çizmek gerekir. Çok büyük bir duyarlılıkla konu-
ya eğilmiş ve yetkin bir çeviri ustası olarak tüm bilgi-
er şeyin bir başlangıcı vardır. Başlamak
sini ve çevirmen becerisini kullanmıştır.”
önemli, arkası gelir. Yani kitap çevirmek
H gibi. Çevirmenliği meslek edinmiş olanlar
AHMET HAMDİ TANPINAR’IN
var, bir de başka meslekten olup çeviri uğraşına
‘MAHUR BESTE’ YAPITININ SEÇİMİ
heves edenler. Örneğin, akademisyenler.
Ahmet Hamdi Tanpınar’ın seçimi de rastlantı de-
Çevirinin pek de bilimsel sayılmadığı akademik
ğil, araştırılarak yapılan bir seçimin sonucudur. Şöy-
ortamlarda seve seve kitap çeviren çok akademis-
le diyor Adabağ: “Biz istedik ki bu çalışmalar ay-
yen var. Ben bu kişileri övgüyle karşılıyorum. Çe-
rı ayrı çeviri parçaları olmasın, sonunda elle tutulur
virinin edebiyata ve çok okuma alışkanlığına de-
bir çeviri ürünü ortaya çıksın, bir bütün üstünde ça-
rinliğine bir katkısının olduğu inancını taşıyorum.
lışmanın daha yararlı olacağını düşündük. Ve gene
Bu bağlamda ilk çeviri deneyimini tersinden ya-
bu çalışmanın atölye süreciyle sınırlı kalmamasını,
panlar da var, yani kendi dilinden başka bir dile
tüm yıla yayılmasını istedik. Sonuçta Ahmet Hamdi
çevirmek gibi daha zoru seçenler. Oysa bir yaban-
Tanpınar’ın Mahur Bestesi’nde karar kıldık.”
cı dilden kendi diline çevirmek görece daha ko-
Çevirilecek yapıtın seçimi zor olmamış. Önce
laydır. Ancak kendi dilinizden yaşadığınız yaban-
Tanpınar’ın Beş Şehir’ini düşünmüşler ama daha ön-
cı bir ülkenin diline çeviri yapmak, uzaktan uza-
ce İtalya’da yayımlanmış yapıtlarıyla özdeşliği göz
ğa o çeviri denemesine kalkışmaktan daha az zor-
önünde tutularak Mahur Beste’ye (kitabın adı değiş-
layıcıdır. O ülkenin gerçeğinin içinde gece gündüz ya-
tirilmeden bırakılmış, Lunargento, 2022) karar veril-
bir çalışma yaptı. Un Uomo allo specchio (Aynada Bir
şamak, kafanızda sürekli yoğurduğunuz, sizi zora so-
miş.
Adam / Lunargento, 2012) yayımlandı. İtalya’da dok-
kan bir anlatımın hiç beklemediğiniz bir anda karşılığı-
Tanpınar’ın, daha önce, iki kitabını (Saatleri Ayarla-
toradayken çevirdiği Cahit Sıtkı Tarancı seçkisini daha
nı bulmanıza yardımcı olabilir.
ma Enstitüsü / L’Istıtuto per la regolazione degli oro-
da genişleterek ve gözden geçirerek yeniden bastırdı.
logi, 2014 ve Huzur / Serenita, 2017) bir Türkolog olan
Adabağ’ın ayrıca bugünlerde Francesco
TARANCI’NIN ‘OTUZBEŞ YAŞ’ ÇEVİRİSİ
Fabio Salomoni çevirmiş ve ünlü Einaudi Yayınevi ya-
Petrarca’nın Divan’ı (Kırmızı Kedi Yayınevi) ve Luigi
Cahit Sıtkı Tarancı’nın Trentacinque anni (Otuzbeş
yımlamıştı. Dahası, bir başka nedeni de romanı bir de-
Pirandello’nun Altı Kişi Yazarını Arıyor Tiyatro Seçki-
Yaş / Orizzonti letterari, 1971) İtalyancaya çevirilme
si (İletişim Yayınları) adlı çeviri kitapları yayımlandı. nemeye yeğlemeleri.
hikâyesi böyle olmuştur.
1970’li yıllardı. O zamanlar İtalya yalnız Nâzım
‘MAHUR BESTE’ VE OSMANLI’NIN
TEDA ATÖLYE ÇALIŞMALARI
Hikmet’i biliyordu. Umut kırıcı bu olumsuz ortama
ÇÖKÜŞÜNÜ ANLATMAKTA ARACILIK
Necdet Adabağ, beş-altı yıl önce TEDA atölye ça-
karşın yılmadan çeviri uğraşını sürdüren kişilerden biri
Mahur Beste yeniyle (“kadının Osmanlı sofrasına
lışmalarına İtalyan moderatör olarak Prof. Gianpiero
de Necdet Adabağ’dı.
Berlingeri’yi çağırır. Çalıştaylarda Türk-İtalyan çevir- oturtulması” gibi göstergeler var) eskiyi karşı karşı-
İtalyancadan Türkçeye çevirilerinin yanı sıra ola- ya getiren ve öteki yapıtları gibi gerçek-imgelem (düş)
menler bir hafta boyunca çeviri metinler üzerinde bire-
naksızlıklara karşın Türkçeden İtalyancaya çevirilerini
karşıtlığı üzerine kurulu bir yapıttır.
bir görüş alışverişinde bulunur ve çeviriyle ilgili değer-
sürdürdü; İtalyan Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı öğ-
lendirmeler yapar. Bu yalnız İtalyanca için değil, başka Geçmişe bir özlem olduğu kadar yeniye bir merakın
retim üyeleriyle birlikte Antologia della poesia turca öne çıktığını vurgulayan yapıt, adına özdeş bir anlatım
diller için de geçerlidir.
contemporanea’yı (Çağdaş Türk Şiiri Seçkisi / (Manni
Söz konusu ekip çalışmalarını yalnız atölye haftası- biçimi ya da biçem üzerine kuruludur. Tıpkı bir müzik
Editore, 2006) İtalya’da yayımlattı.
na değil, iki üç yıla yayarak düzenler bu kez. Şöyle ki makamı gibi (mahur makamı) skalaları vardır.
Ancak bu kez yayın parasal giderlerini kendisi de- Roman, yüksek perdeden başlayarak yavaş yavaş al-
moderatörler ve çevirmenler aralarında iki üç yıl bo-
ğil, TEDA (Kültür Bakanlığı) karşıladı. TEDA bu et- yunca bir metin alışverişi ağı kurar ve sonuçta kitapla- çalan perdelerde anlatım bulan bir klasik müzik parça-
kinliğinde itici güç ve ekip olarak, ikinci kitabı ha-
rına kavuşurlar. sı gibi mahur makamının (mahur beste) işleniş süreci-
zırlamasında destek oldu: Racconti dell’Anatolia Necdet Adabağ’ın ifadesine göre “Bir İtalyan olarak ne öykünerek oluşmuştur. Mahur Beste, Osmanlı zihni-
(Anadolu’dan Öyküler / Çağdaş Türk Öyküsü Seçkisi ve yapılan çevirinin İtalyancaya yapılmış olması nede- yetinin yavaş yavaş çöküşünü anlatmakta aracı olarak
/ Gremese, 2008). Ve ardından Necdet Adabağ kişisel niyle Prof. Berlingeri’nin (Yahya Kemal’in Kendi Gök kullanılmıştır.
n
6 2 Mart 2023