Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
O ele geçmez ülkeye doğru...
Annie M. G. Schmidt’in kaleminden çıkan, Fiep Westendorp’un olağanüstü
resimleriyle okuru sımsıkı kucaklayan hiçbir an; yadırgı, yabancı değil. Neredeyse
75 yıl öncesi ve bambaşka bir ülke... Ona karşın her an, her anlatılan şaşırtıcı
derece de bizden / günümüzden... Böyle duyumsayışımızda elbette ki öyküleri
dilimize kazandıran Mustafa Özen’in, özenli çabasının da payı büyük.
rinin başında, oyunun çocuklara sundu-
Y. BEKİR YURDAKUL
ğu büyük zenginliği çoğaltan bu davra-
nışlar geliyor. Öyle ki sessizce sahneye
e zaman yazı başına
taşıdığı yetişkinler; her zaman anlayış-
otursam hep aynı şey
lı, her zaman hoşgörülü, hep bir sabır
N olur: Nereden baş-
küpüymüş gibi çıkmıyorlar karşımıza.
lasam? Nereye doğru akıp
Hayatın akışına uygun, neyin birincil
gitsem? Gün olur ilk sözcükler
ya da öncelikli olduğunu unutmadan
akar gelir, sıra bilmeden; bu-
ve sevgiyle dolu bir fotoğraf
radayım der sanki yazının ken-
veriyorlar.
disi... Gün olur ertelerim yazma-
yı, sonrayı bekler sanki sözcükle-
İKİ BÜYÜK SANATÇI
rim; sen şöyle bir dolaş gel, derler
Jip ile Janneke’nin günlerine tanıklığa
bir ağızdan...
durduğunuzda sizi bütün bunların yanı
Bugün küçük bir çocuk heye-
sıra iki büyük sanatçı karşılıyor: Aradan
canıyla, Jip ile Janneke’den el al-
geçen onca yıla karşın eskimeyen öykü-
mışçasına çığlık çığlığa koşup geldi-
leriyle Annie M. G. Schmidt (1911-1995)
ler işte. Ne ki bu kez derdim baş-
ve öyküleri okuyup bitirdikten sonra bu
ka... Tamam, onlardan da (Jip ile
kez de resimleri için kitabı yeniden
Janneke’den de) söz açacağım el-
sayfa sayfa dolaşacağınız Fiep
bette ancak ilkin onların da fısıldadığı
Westendorp (1916-2004).
şu konuyu dile getirip kurtulayım:
Hollanda’da, küçük bir
Birinci kitapta (Beraber Oynayalım
köyde doğan Annie M. G.
mı?) 38, ikincide (Sonsuza Dek Arka-
Schmidt, dünyanın, savaş zehrini solu-
daş) 40 öykü... 78 sahne; hepsi tanıdık,
maktan yorulduğu yıllara rastlayan ço-
hepsi bizden, hepsi doğal, hepsi ala- Desen: FIEP WESTENDORP
cukluk döneminde içine düştüğü yal-
bildiğine yalın, hepsi onca kısacıklığı-
nızlık ve mutsuzluk duygularıyla çocuk
nie M. G. Schmidt’in kaleminden çıkan hiçbir an
na karşın büyük bir dünya barındıran, hepsi sahici...
kitapları okuyarak baş etmeye çalışmış. İlk şiirleri-
yadırgı, yabancı değil. Neredeyse 75 yıl ve bam-
Ve iki yapıt aslında yazarın söylemedikleriyle de
ni 14 yaşında yazmış. Ancak yazar olarak adını, 2.
başka bir ülke... Ona karşın her an, her anlatılan
dopdolu. İşte bugün onların, Jip ile Janneke’nin
Dünya Savaşı’ndan sonra çalışmaya başladığı ga-
şaşırtıcı derece de bizden / günümüzden... Böyle
hangi yaramazlıklarından başlasam söze diye dü-
zetede yayımlanan şiirleri ve yazılarıyla, 1950’li yıl-
duyumsayışımızda elbette ki öyküleri dilimize ka-
şünüp durdum epeyce!
larda duyurmaya başlamış.
zandıran Mustafa Özen’in, soyadının hakkını verdi-
Haklısınız, aslında “yaramazlık” değil konu; on-
Fiep Westendorp’un olağanüstü / unutulmaz re-
ği özeninin de payı büyük.
ların, bütün çocukların dolayısıyla hepimizin hayatı
simleriyle 1953’ten 1957’ye kadar, bir Hollanda ga-
el yordamıyla öğrenme, kavrama, kayda geçirme
ASIL ÖĞRETİCİ OLAN... zetesinde yayımlanan, 1963-65 arasında 5 kitap ola-
süreci. Adını “yaramazlık” koyup geçtiğimiz şairin
Şöyle baksak geçip giden yıllara; unutulmayan- rak da basılacak öykü dizisi “Jip en Janneke” ise
(Edip Cansever) çığlığıyla “o bir daha ele geçmez
onu çocuk yazınının unutulmazları arasına taşımış.
ların, yanı başımızdan ayrılmayanların, başarıla-
ülke”de hiç bitmese dediğimiz / hiç doyamadığı-
rımızdan çok bize keder verenler olduğu gerçeği Çocuklar için ürettikleriyle ülkesinde çok sa-
mız oyunlarımız.
yıda ödüle değer bulunmuş. 1988’de ise çocuk
gülümsemez mi yılların ötesinden?
edebiyatı alanında dünyanın en önemli ödülü sa-
Dolayısıyla sıradan, heyecansız, herhangi bir sı-
HİÇ DE YABANCISI DEĞİLİZ!
yılan Hans Christian Andersen Ödülü’nü, Astrid
kıntıyı barındırmayan anların kayıtlarımız arasında
Her öyküde kimi çatışmalar / atışmalar, irili ufaklı
Lindgren’in elinden almış.
olmadığını fark etmek / görmek hiç de şaşırtıcı de-
kazalar, bu kez hangi duvara karşı çıkacaklar / tır-
Çocuklar için yazılanları öncelikle yetişkinler, ille de
ğildir. Ve her çocuğun o sahici, o güzelim ilk öğ-
manacaklar, hangi sınırı aşacaklar heyecanı çıkı-
anne babalar ve öğretmenler okusa diye bir düş kur-
renme yıllarını irili ufaklı kazalara uğramadan geri-
yor karşımıza...
maktayız ya... Haydi Jip ve Janneke’yle de (çocuk-
de bırakma olasılığı da yoktur. Aslında başarı de-
Her öyküde kendimizden bir iz, bir ses, bir renk,
ların elinden almayın ama) önce siz tanışın bence!
n
diğimiz şey de orada, yenilginin kıymetinin bilin-
ne zamandır unutulmuş bir an gelip dikiliyor kar-
mesinde saklıdır.
şımıza. Aklımızın sinemasında durmaksızın kendi
Jip ile Janneke-Beraber Oynayalım mı? / An-
Jip ile Janneke’nin öykülerinin, bize bunları dü-
çocukluğumuzda çekilmiş o eşsiz film oynuyor ki nie M. G. Schmidt / Çeviren: Mustafa Özen /
şündürmekten öte yaptığı bir şey daha var: İki
senaristi, yönetmeni, başrol oyuncusu tanıdık! Resimleyen: Fiep Westendorp / Can Çocuk /
“oyunbaz”ın (yerinde duramazın) başlarına gelen-
Hemen her sahnede onca diriliğiyle haylazlıkları- 7+ / 131 s. / 2022.
ler / getirdikleri ya da neden oldukları ufak tefek
mız, yaramazlıklarımız, bütün oyun arkadaşlarımız Jip ile Janneke-Sonsuza Dek Arkadaş / Annie
beliriyor; sıralı, karışık... Baştan sona bu duyguyla kazalar karşısında anne babaların, bütün olarak
M. G. Schmidt / Çeviren: Mustafa Özen / Resim-
sürüyor Jip ve Janneke’yle yolculuğumuz. yetişkinlerin aldığı tutum. leyen: Fiep Westendorp / Can Çocuk / 7+ / 135
Çocuklarsa / çocukluksa söz konusu olan, An- Schmidt’in, öykülerin arayüzüne özenle serdikle- s. / 2022.
2 Mart 2023
14