Catalog

MERHABA oprağımızda yüzyıllardan bu ya- na süren özgürleşme, Aydın- T lanma kavgasının bayrağını Osmanlı’nın yıkılış döneminde devralıp onurla taşıyan ve kendisinden sonraki Gamze Pat ve iki ödüllü Cumhuriyet aydınlarına aktaran bir bü- yük öncü aydın… Toplumda egemen olan bağnazlığa, dedektif romanı: dogmalara, bilim ve akıldışı düşüncele- re karşı verilen savaşımın örnek bir ön- cüsü olmasının yanı sıra Türk şiirinin ‘Nasıl Dedektif Oldum?’ anlatım zenginliğine kavuşmasını sağ- layan, toplum ve insan anlayışını sokup Ergen romanlarının en temel özelliklerinden birisi bu türün geliştirdiği şiirimizi Arap-Fars etkisin- den kurtarmak için çabalayan, modern- iki perspektifli oluşudur. Bu nedenle hedef kitlesi olarak salt leştiren, yenilikçi ve devrimci bir şair… ergenleri görmek yanlıştır ve bu bakış açısı düzeltilmelidir. Anadolu insanının umudunu sürdür- mesine, bağnazlığı aşıp hoşgörüyle, ‘ZİBİDİ’ NE DEMEK? karşısına çıkan her veriyi ayrı ayrı değer- sevgiyle buluşmasına katkılarıyla varlık- Türk Dil Kurumu’na göre gülünç olacak lendirir ve sonunda yaşananlardan yola larını sunarak ölümsüzleşen büyük in- derecede kısa ve dar giyinmiş olan veya çıkarak onun farklı bir şeyi denemiş ola- sanlarımızın ve halkın vicdanı, sesi, çığ- yersiz ve zamansız davranışları olan, pa- bileceğini düşünür. lığı, başkaldırısı, mirasçısı… rasız, işsiz başıboş, kötü giyimli kimseye Onur’un evinin çevresinde yaptıkla- Düşünceleri, şiirleri, erdemi, gücü, denir. Ama bizim zibidi bunların hiçbiri de- rı araştırma da Onur’un kaçmadığı ama cesareti, etkisi, mücadeleci yaşamıy- saklandığını keşfeden Aslı’dır. Onur ni- ğil. O tekerlekli sandalyeye verilen isim. la bu mirası yaşadığı döneme ve sonra- Böyle düşününce ne hoş bir anlam ka- ye böyle girişimde bulunmuştur? Sorun sına taşıyan, insan olma, çağdaş olma yaşayanlar her zaman ergenler değildir. zanıyor sözcük. Demek ki ilk akla gelen destanımızın onuru… Çocuklarını ergen yaşa getiren ebe- anlam gerçek anlam olmayabiliyor. Aslı- Atatürk devriminin, o görkemli Aydın- veynler de zaman içinde kendi arala- na bakarsanız o tekerlekli sandalye, sahi- lanma atılımımızın önde gelen esin rında sorun yaşamaya başlarlar ve bu biyle birlikte anlam kazanıyor: Aslı’yla… kaynağı, büyük öncüsü, düşün ve hayatının en sorunlu geçiş dönemini On milyonda bir ihtimalle kromozom mücadele insanı Tevfik Fikret (24 Aralık yaşayan ergenleri derinden etkiler ve dizilişindeki hata nedeniyle doğuştan 1867 / 19 Ağustos 1915) kapağımızda. geleceksizlik duyguları baskın konuma sakat bir kız çocuğu Aslı. Yedinci sınıf Öner Yağcı’nın yazısı… geçer. Bu duygu onların yaşamla baş öğrencisi, bir başka deyişle o bir ergen. Üçüncü sayfamızda, “Gamze Pat ve edebilme cesaretlerini engeller ve ken- Aslı kendinden ve engelinden söz iki ödüllü dedektif romanı: ‘Nasıl Dedek- di içlerine kapanırlar. ederken hayatının içindeki olağan bir tif Oldum?’” başlıklı yazısıyla Necdet Onur da yaşadığı aile sorunları nede- şeyden söz eder gibi anlatıyor. Böyle Neydim yer alıyor. niyle böyle bir girişimde bulunmuştur. As- anlatmasının nedeni kendisiyle barışık Ferda Fidan “Ölümcül tutkular ve kader” lı onu bulmakla Onur’un kendini bir de- olması ve önceliğine hayata uyum sağ- başlıklı yazısında, Jean Racine’in (22 Ara- ğer olarak algılamasını sağlamış ve onu lamayı almış olması. lık 1639 / 21 Nisan 1699), 1667’de yazıp yaşama geri döndürmüştür. Bu nedenle engeli sadece ilk iki say- temsil ettirdiği, bugüne kadar Fransa’da Evet anne babası çözemedikleri sorunlarını artık farklı ha- fada anlatılıyor ve sonrasında doğal olarak katıldığı ergen en çok oynanan oyunu ve klasik Fransız yatlar kurarak en azından Onur’a huzurlu bir yaşam sunma- yaşamı ve o süreçte karşılarına çıkan sorunlar ve bunlarla trajedisinin mükemmel örneği, ilk başya- ya karar verirler. Macera Aslı’nın beklediği sonla biter. Onur pıtı Andromak’ı merceğe alıyor. başa çıkmak için verdikleri mücadeleler ön plana çıkıyor. ona “Dedektif” adını koyar. Aslı mutludur. Aslı, Selin ve Selim... Onlar ayrı yumurta ikizleriydiler bu Feridun Andaç “Montaigne’in çağrı- sı” başlıklı yazısında, “Bir anlatıcı, bir ki- üçlü kendi arasında uyumlu ve sevimli bir dostluk sürdü- ERGEN ROMANLARI TEK PERSPEKTİFLİ DEĞİLDİR tap kurucudur. 16. yüzyıldan günümü- rürken, hem bu üçlüyü, yanı sıra sınıfı, dahası öğretmenle- İki perspektifli bu romanlar salt ergenin sorunlarını değil ze uzanan çizgide bir başlama nokta- ri deliye döndüren bir başka üçlü Onur, Murat ve Bekir de onların içinde yaşadığı aile, sosyal çevrenin onu nasıl etki- sıdır. Avrupa Aydınlanmasının ışığı ora- ortamı karıştıran rolleriyle dikkat çekiyorlardı. lediğini ve onun yaşamını belirleyen etkenlerin her iki sos- dan yansır bir bakıma” sözleriyle nitele- Gerçi isim takma ve deli etme rolünü Onur üstlenmişti. yal çevre tarafından doğru anlaşılmasını gerektiren öğeler- diği Montaigne’i inceliyor. Bir süre önce başka bir okuldan geçiş yapan Onur, sade- le doludur. Adnan Binyazar “Gizem Dolu İstanbul ce yaramazlıklarıyla değil aynı zamanda gittikçe aşağı do- Bu nedenle ergeni anlayan ve onunla birlikte yolculuk Masalları” başlıklı yazısında, 13 yazarın ğu giden bir eğitim süreci de yaşıyordu. yapabilen, onun sorunlarını, kaygı ve umutlarını dilselleş- İstanbul’un gizemli dünyasını araştırıp Ama Onur’un, Aslı’yı çok kızdıran yanı onu kendine mu- tirebilen, onu hayatın içinde tutacak, temel yaşam bilin- yorumladıkları yazılarından oluşan aynı hatap almamasıydı. Bu tavır ona başka bir şeyi çağrıştırı- cini ve umudunu verebilen, kendiyle ve sosyal çevresiyle adlı kitabı merceğe alıyor. yor olsa da bunu kabullenmek istemiyordu. Küçümsenme iletişim kurmasını, kendini ve sosyal çevresini anlamasını, Ayşe Saral, usta yazar ve akademis- duygusu kabul edilemezdi. iç çatışmalarını aşmasını ya da yüzleşmesini sağlayabilen, yen Zehra İpşiroğlu ile kadın sorunlarını Bu karşılıklı kimlik çatışmaları örtülü de olsa sürerken bunu buyurgan bir didaktizmden uzak olarak gerçekleşti- çocuk tacizi gibi çok çarpıcı bir konuyla bir süre sonra Onur’un sınıfta olmadığı ve bir süredir oku- rebilen, yazınsal estetik ölçütlerden vazgeçmeden metin- farklı bir açıdan gündeme getirdiği yeni la gelmediği fark edilir. Yakın arkadaşları da onun bu du- lerini oluşturabilen yazarlara ve nitelikli eserlere gereksin- romanı Hatırlayamadıklarımız’ı konuşuyor. rumunu endişeyle karşılamıştır. mesi var bu alanın. Y. Bekir Yurdakul “Değişen bir şey Onur’un okula gelmemesi onun bir süreliğine okuldan Gamze Pat, Nasıl Dedektif Oldum? adlı bu romanıyla ka- yok gibi!” başlıklı yazısında, Miyase kaçmış olabileceğini düşündürse de, aynı zamanda kaçı- tıldığı Bilgiyolu Kültür Yayınları’nın düzenlediği “Ergenlik Sertbarut’un Timur’un İkinci Fili ve “Gü- rılmış olabileceği endişesi baskın gelmeye başlar. Yaşamına Tanık Olmak” başlıklı yarışmada “dedektif roma- zeldir hatırla(n)mak!” başlıklı yazısında Bunu haklı kılacak veriler de vardır. Komşusunun Onur’dan nı” kategorisinde birinci olmuş dahası bu romanı aracılı- da Ömer Açık’ın Hatırlamak İçin Güzel nefret etmesi, babasının Onur’la çatışma halinde olması, aynı ğıyla Ferit Eczacıbaşı Vakfı’nın düzenlediği Beyhan Eczacı- Bir Gün adlı kitaplarını inceliyor. zamanda babasının şiddet düşkünü bir insan olması, anne- başı İlkgençlik Edebiyatı Yılın Kadın Yazarı Ödülü’nü de ka- Kısa tanıtımlar, Emek Yurdakul’un hazır- sine karşı anlayışsız ve kaba davranışlarının olması bu dü- zanmıştır. ladığı Güncel ve Mustafa Başaran’ın ha- şüncelerin baskın hale gelmesine neden olmaktadır. İki ödülü almak sevindiricidir ve aynı zamanda yazara zırladığı Bulmaca ile düşün trafiği sürüyor! Aslı, Onur’un kaçtı mı, kaçırıldı mı sorularına yanıt ararken büyük sorumluluklar yüklemektedir. n İyi okumalar… l İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına: Alev Coşkun l Yayın Yönetmeni: Gamze Akdemir l Tasarım: Bahadır Aktaş l Sorumlu Müdür: Aslan Yıldız l Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ l İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişli- İstanbul l Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 l Reklam Genel Müdürü: Esra Bozok l Reklam Rezervasyon: Tel: 0 (212) 343 72 74 Mail: reklam@cumhuriyet.com.tr l Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. AŞ, Yenibosna Mah. 29 Ekim KITAP Cad. No: 11A/41 Bahçelievler - İSTANBUL. l Yerel süreli yayın l Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir.