Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
FİKRET BİLÂ’DAN ‘KARŞI DEVRİM-1923’TEN 2023’E’
‘100 yıllık hesaplaşmanın
bugün vardığı sonuç
Karşıdevrimin lehinedir! Ancak..’
Gazeteci ve yazar Fikret Bilâ, yeni kitabı / TSK’nın İki Aşamalı Tasfiyesi / Emniyetin
“Karşı Devrim -1923’ten 2023’e”de (Kırmızı Kedi Tasfiyesi / Yargının Tasfiyesi / Laik Eğitimin
Yayınevi), 1923’te ilan edilen Cumhuriyet’in Tasfiyesi / Diyanet İşleri Başkanlığı’nın Değişen
ve Türk Devrimi’nin hangi süreçlerden İşlevi / Yeni Türkiye: Cumhurbaşkanlığı
geçtiğini inceliyor. Hükümet Sistemi / Yüz Yıllık Sonuç)” başlık ve alt
Öncelikle bir siyasal hesaplaşma kitabı olduğunu başlıklarıyla sunduğu çalışmasında Bilâ, yüz yıllık
imlediği ve “Türkiye Cumhuriyeti Devrimi bir bilanço çıkarıyor, bir muhasebe yapıyor.
(Cumhuriyet Devrimi / Demokrasi Devrimi), Karşıdevrimin nasıl başladığını, Atatürk devrimi ile
Karşıdevrim Yoluna Döşenen Taşlar”, “Laik cumhuriyet kurumlarını nasıl aşama aşama tasfiye
Devletin Tasfiyesi” (Üçlü Vesayetin Yıkılması ettiğini irdeliyor.
cak bir parantez olmadığını toplumsal tepkiler-
GAMZE AKDEMİR
le ortaya koymuşlardır. İzmir’de 9 Eylül günü
gamze.akdemir@cumhuriyet.com.tr
Tarkan konserinde parantezin kapanmadığı an-
laşılmıştır. Toplumun en az yüzde 50 hatta da-
AŞAMALARIYLA DEVRİM VE
ha fazlasının şeriat düzeni değil, demokratik,
KARŞIDEVRİM!
laik düzen istediği de görülmüş durumdadır.
n Karşı Devrim-1923’ten 2023’e’de Cumhu-
Türkiye’nin yeniden parlamenter sisteme
riyet tarihini devrim ve karşıdevrim bağlamında
geçmesi, Cumhurbaşkanlığı hükümet siste-
hangi dönemlere ayırarak inceliyorsunuz?
minin değiştirilmesi, demokratik, laik, hukuk
1923’te Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasıyla
devleti niteliklerinin güçlenmesi ve uygulama-
başlayan devrim sürecini, devrimlerin gerçekleşti-
ya geçmesi konusunda umut büyüktür.
rilmesi ve laikliğin anayasaya girişinin sağlandığı
Belki normal şartlar altında yapılacak bir se-
1923-1938 Atatürk dönemi olarak ele aldım. Dev-
çimde AK Parti iktidarının sandıkta yenilmesi,
rimlerin yerleştirilmesi, halka indirilmesi çabala-
20 yıllık siyasal İslam açısından parantezin ka-
rının öne çıktığı 1938-1950 dönemini İsmet İnö-
panması anlamına gelecektir. AK Parti’nin yap-
nü dönemi olarak inceledim. Karşıdevrim süreci-
tıkları, yapmak istediklerine karşı, demokratik,
nin öne çıktığı 1950-1960 arasını Demokrat Par-
laik devletin, parlamenter sistemin, kuvvetler ay-
ti dönemi olarak araştırdım. 27 Mayıs 1960 darbe-
rılığının önemi konusunda farkındalık artmıştır.
si sonrasında kabul edilen 1961 Anayasası dönemi
yeniden devrim sürecine dönüş dönemini oluşturu-
NECATİ SAVAŞ
‘ATATÜRK KARŞIDEVRİME KARŞI
yor. 27 Mayıs’a ve 1961 Anayasası’na karşı yapı-
HER TÜRLÜ ÖNLEMİ ALMIŞTIR!’
lan 12 Mart 1971 ve 12 Eylül 1980 darbelerinden
‘KARŞIDEVRİM CİDDİ BİR
n Atatürk’ün güçlü karşıdevrim hareketleriyle mücade-
sonraki dönem ise yeniden karşı devrimsürecinin hareket-
DİRENÇLE KARŞILAŞMIŞTIR!’
lesine ilişkin hangi vargılarda bulunuyorsunuz?
lendiği dönemdir. AK Parti’nin tek başına iktidara geldiği
Aynı yıl başlatılan Ergenekon ve devamında Balyoz, As-
Atatürk gerçekleştirdiği devrimleri karşıdevrimci akım-
2002’den günümüze kadar olan süreci ise karşıdevrim sü-
keri Casusluk gibi davalarla TSK’nin Atatürkçü komu-
lara karşı korumaya kararlı bir liderdi. Bu yönde her türlü
recinin hızlandığı ve laik devlet yapısının dönüştürüldüğü,
tan kadrolarını tasfiye etmiştir. 12 Eylül 2010 referandumu
önlemi almaktan kaçınmamıştır.
Türkiye’nin kuruluş değerlerinden uzaklaştırılıp İslamcı bir
sonrasında da yüksek yargı ve yargıdaki laik kadroları tas-
Atatürk, sadece laik bir devlet ve toplum düzeni değil
yapıya dönüştürüldüğü dönem olarak analiz ettim.
fiye etmiş hem TSK’de hem yargıda FETÖ’cülerin önünü
çok partili, demokratik bir siyasal sistem amaçlıyordu.
açmıştır. Bu süreç karşıdevrimci akımların büyük mesafe
Bu amaçla kendi döneminde çok partili siyasal sistemi
AKP’NİN GİZLİ AJANDASI...
aldıkları süreçtir. Devlete yerleştiler, devleti dönüştürdüler.
oluşturmayı denemiştir.
n Kısa ve özlü bir Türkiye Cumhuriyeti tarihi niteliğin-
Tabii buna karşın anayasada “demokratik, laik, sosyal
Ancak o zamanki koşullar muhalefet partilerini laik re-
deki Karşı Devrim-1923’ten 2023’e öncelikle nasıl bir si-
hukuk devleti” hükmü değiştirilmedikçe, “Devletin dini İs-
jim karşıtı, karşıdevrim yapmaya çalışan gerici akımların
yasal hesaplaşma kitabıdır? Karşıdevrim sayesinde bugün
lamdır” hükmü getirilmedikçe, hilafet kurumu yeniden ku-
odağına dönüştürmüştür.
Türkiye Cumhuriyeti’ne baktığınızda ne görüyorsunuz?
rulmadıkça, karşıdevrim sürecinin tam olarak sonuca ulaş-
Bu gerçeği gördüğü anda Terakkiperver Cumhuri-
Ve “100 yıllık parantezi kapatacağız” diyenlerin büyük
tığı söylenemez. 100 yıllık siyasal hesaplaşmanın bugün
yet Fırkası’nı ve daha sonra Serbest Fırka’yı kapatmış-
ilerleme kaydetmiş “Karşı Devrim’ine” karşı günümüzde
için vardığı sonuç laik devleti reddeden din devleti isteyen,
tır. Şeyh Sait İsyanı’nı ve Menemen olayını da karşıdevrim
halkın farkındalığına ilişkin yorumunuz nedir?
hilafeti geri getirmeyi nihai hedef gören karşıdevrim süreci
kalkışması olarak görmüş ve en ağır biçimde bastırmıştır.
AK Parti ağır bir ekonomik krizin ardından iktidara gel-
lehinedir. Ancak karşıdevrim süreci tüm hedeflerine vara-
Takrir-i Sükun Kanunu çıkarmaktan, İstiklal mahkemeleri
diğinde gizli ajandasını kamuoyundan saklamayı başarmış-
mamış, karşıdevrimi tamamlayamamış ve çok ciddi bir di-
tır. Bunu hem iç hem dış kamuoyunda meşruiyetini güçlen- kurmaktan çekinmemiştir.
rençle karşılaşmıştır.
Hilafet yanlısı olan, Cumhuriyetin ilanına karşı duran
dirmek için arka plana atmış, “daha çok demokrasi, daha
Kurtuluş Savaşı’nı birlikte verdiği silah arkadaşlarını da
çok özgürlük ve Avrupa Birliği üyeliği hedeflerini” ön pla- “KAPANACAK BİR ‘PARANTEZ’
na çıkararak güven oluşturmuştur. karşısına almaktan çekinmemiştir. Bu isimler arasında Ali
OLMADIĞI ANLAŞILMIŞTIR!”
Fuat (Cebesoy) Paşa, Kazım (Karabekir) Paşa, Dr. Adnan
AK Parti 2002-2007 yıllarındaki ilk iktidar dönemi- Bugün toplum, demokratik, laik, sosyal, hukuk devleti
ni böyle geçirerek içeride ve dışarıda desteğini artırmış- (Adıvar) ve Rauf (Orbay) gibi isimler vardır.
hükmünün anayasada kalmasının en önemli güvencesidir.
tır. Ancak, 2007 yılında Cumhurbaşkanlığına AK Parti- Karşıdevrim süreci mesafe alsa da iktidar bütün araçlarla Sadece karşıdevrim akımlarıyla mücadele etmemiş ay-
rıca Halkevleri ve Halk Odalarıyla devrimleri halka indir-
li birinin (Abdullah Gül) seçilmesiyle yeni bir süreç başla- baskıcı bir rejim kurmuş olsa da Türkiye’de geniş kitleler
mıştır. AK Parti “üçlü vesayetin bir ayağı” olarak gördüğü Atatürk devrimlerinin, laik devletin ve demokrasinin ne ka- mek, aydınlanma yolunu bilime ve akıla dayalı eğitimle aç-
Cumhurbaşkanlığı’nı almıştır. Bir ayak kırılmıştır. dar önemli olduğunun bilincindedir. Bu dönemin kapana- mak için büyük çaba göstermiştir.
n
8 6 Ekim 2022