Catalog

KItap l bebek l ÇOCUK cumhuriyetkitapcocuk@gmail.com l GENÇ BURCU YILMAZ l HAFİZE ÇINAR GÜNER l Sİmlâ SUNAY TAŞ KÂĞIT MAKAS Denemekten ve aramaktan yılmayanlara Bu yazımda size Boğasiklet, Otyiyen, Isıtmaskop, Apartobüs, Yoldaçal, Döner Kurutmaç, Derindegiden ve İnekli Makaradan söz edeceğim. Ardından tavşanı takip edeceğim. Burcu Yılmaz ‘‘A slında en basitinden en karmaşığına kadar tüm icatların tarihi, kazalar ve hayal kırıklıklarıyla dolu bir yola girmekten çekinmeyen korkusuz insanların hikâyesidir.” Kafasında bir sürü makul fikir ve imkânsız hayalin dört döndüğü, yaşının çok ilerisinde bir çocuk olan Manuel J. Arsenio, 18. yüzyılda tam doksan dokuz icada imzasını attı. İcatları patladığında veya Arsenio’nun kemikleri kırıldığında o hep aynı notu düştü kırmızı defterine: “Başarı kaçınılmaz.” Tarihin seyrini değiştirecek icatların tamamen onun eseri olacağından kuşkusu yoktu. “BAŞARI KAÇINILMAZ” Küçük Kaptan Arsenio’nun Hayalleri / İcatlar Günlüğü, Arsenio’nun doksan dokuz icadının sekizine kronolojik sırayla yer veriyor. Motosikletin atasının Boğasiklet (“At arabasının yerine geçecek ve bize zaman kazandıracak daha hızlı bir araç bulmalıyım. Acaba çözüm bisikletimde olabilir mi?”), çim biçme makinesininkinin Otyiyen (“Bir keçi dakikada yaklaşık 100 metrekare otlağı yalayıp yuttuğuna göre 12 keçiyle günde 1000 hektar alanı biçebilirim.”), mikrodalga fırınınkinin Isıtmaskop (“Büyüteçle güneş ışığının neler yapabileceğini gördüm. Bu etkiyi büyütmek çocuk oyuncağı.”), otobüsünkünün Apartobüs (Arsenio bu icadını bakkal kapısının önünde ki at arabası trafiğinden rahatsız olduğu için tasarladı), mp3 çalarınkinin Yoldaçal (Arsenio’nun işitme duyusunun bir kısmını Yoldaçal yüzünden kaybettiğini belirteyim), saç kurutma makinesininkinin Döner Kurutmaç (Arsenio’nun bu aleti ilk denediği gün olan 7 Eylül, mucidin köyünde hâlâ dev kasırga günü olarak anılıyor), denizaltınınkinin Derindegiden (“Şöyle tenekeden, içi boş, dev bir balık yapsam… İçine kalemlerimi, topumu koysam. Pedal ve yüzgeçlerini de takıp derin sularda rahatça gezinsem.”), asansörünkünün İnekli Makara (“Tahterevallinin çalışma mekanizmasından yola çıkarak bizi bu zahmetten kurtaracak dikey hareketli bir araç yapabilirim. Böylece şöhret basamaklarını tırmanmak yerine üstünden aşarım.”) olduğunu biliyor muydunuz? (Kitabın sonunda bu icatların atalarına da yer verilmiş ve şanslısınız ki Arsenio’nun yalnızca sekiz icadını okuyoruz. Yoksa sizi daha uzun bir cümleye maruz bırakmam gerekecekti.) Arsenio’nun defterindeki doksan dokuz icattan birinde bile beklentilerle sonuçlar uyuşmuyor. Sonuçta kahramanımız da bir ikilemde kalıyor: Kırık kemikler mi, daha az tehlikeli bir meslek mi? Kitabın alametifarikası da Arsenio’nun kararında yatıyor zaten. Pablo Bernasconi’nin yazıp resimlediği Küçük Kaptan Arsenio’nun Hayalleri / İcatlar Günlüğü hem metni hem resimleriyle neşeli, muzip, incelikli ve ilham verici bir kitap. Yaşının ilerisinde bir çocuğun diliyle tutulmuş notları okurken içiniz iyi niyetle dolacak. Çevirmen Sultan Şahin Erinç’in, metni Türkçeye aktarmadaki başarısının katkısını da atlamamak gerek. Başarısızlıkları gizlemeye uğraşmaktansa hevesimizi kaybetmeden ilerlemeyi öğütleyen ve hiçbir şeyin yoktan var olmadığını bize bir kez daha hatırlatan kitabı uzun kısa herkese öneririm. “TAVŞAN, ÖTEKİ TAVŞANI ARIYORDU” Ama bir uçak buldu. Sonra bir kuş sürüsüyle karşılaştı. Sonra kuş sürüsü başka bir kuş sürüsüyle karşılaştı. Sonra tavşanın uçağı bozuldu ve bir adaya indi. Orada bir uçak daha vardı (tavşanın uçağının tıpkısından. Tıpkı öteki tıpkılar gibi). Ama o da bozuktu. Sonra tavşan bir kralla karşılaştı… Sonra kral başka bir kralla… Tahmin etmişsinizdir; tavşanın kitap boyunca karşı laştığı herkesten ve her şeyden iki tane var. Herkes ve her şey de bir biçimde eşini buluyor ve tavşan yolculuğuna yalnız başına devam ediyor. Nihayet tavşan, öteki tavşanın nerede olduğunu buluyor ama bir sorun var: Öteki tavşan olmazsa ejderha yalnız kalır. Neyse ki tavşanın aklına bir fikir geliyor da herkes birbirine kavuşuyor. Maranke Rinck’in yazıp Martijn van der Linden’in resimlediği Öteki Tavşan Nerede? sürükleyici hikâyesi, tatlı resimleri ve kitabın sonundaki bellek kartlarıyla ilgi çekici bir kitap. Küçüklerin belleklerini geliştirmelerini sağlayacak bu kitapta, herkesin kendi eşini bulunca tavşandan ayrılması belki sorgulanabilir. Neyse ki son resimde bütün çiftleri bir arada, aynı yerde vakit geçirirken görüyoruz. Farklılıkların zenginliğini ve uyumunu gösteren güzel bir sahne bu. H Kısaca değinmek istediğim ve muhtemelen başka bir yazının konusu olacak bir nokta var: Bu iki güzel kitabın arka kapaklarında Davranış Bilimleri Enstitüsü tarafından onaylandıklarına ilişkin ibare var. Sansüre kapı aralayan bu tür onayların çocuk kitaplarından, bir diğer deyişle edebi metinlerden uzak tutulması çok önemli. Bir kitabın editörün, yayın kurulunun onayından geçmesi yeterli değil mi? n Küçük Kaptan Arsenio’nun Hayalleri / Pablo Bernasconi / Çeviren: Sultan Şahin Erinç / Editör: Sedef Özge / KVA Çocuk / 2019 / 6+ yaş Öteki Tavşan Nerede? / Maranke Rinck / Resimleyen: Martijn van der Linden / Çeviren: Lale Şimşek / Editör: Sedef Özge / KVA Çocuk / 2019 / 3+ yaş 18 9 Ocak 2020