Catalog

Ë Prof. Dr. Ali GÜLTEKİN Arzu YETİM (Araştırma Görevlisi) (Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Karşılaştırmalı Edebiyat Bölümü Öğretim Elemanları) SİHİRLİ KONUK u adı duyar duymaz bir çocuğun bu kitabı satın almayacağını ya da bu kitabın onun ilgisini çekmeyeceğini düşündüm. Nedeni ise açık. Kitabın adı olan Cüssolar yabancı bir yazarın Türkçeye çevrilmiş bir kitabını anımsatıyor insana. Ama elime alıp da okuduğumda, bu kitabı bir çırpıda okumayacak çocuk düşünemedim. Kurgusunun, dilinin, öyküsünün, karakterlerin, ara sıra satır aralarına yerleştirilen anadil Türkçenin güzelliklerinin gerçekten çocuklara çok şeyler kazandıracağı kesin. Bu nedenle gerek anne babaların, gerekse eğitimcilerin mutlaka çocuklarına okutmaları gereken bir kitap desem abartmış olmam. Top Yayıncılık’ın Türk Çocuk ve Gençlik Edebiyatına kazandırdığı 18.04.2011 doğum tarihli Cüssolar kitabının resimlemesi ise, Anıl ve Ozan Tortop tarafından yapılmış. On yaş üstü okurlar için böyle bir kitabın resimlendirilmesine gerek var mı şeklinde bir soru gelebilir akıllara. Ancak uzman gözüyle bakıldığında çizimlerin ne abartılı ne de çocuk okuru hafife alıcı türden olmadığı tespit edilebilir. Resimler öyküye o kadar usta bir şekilde yerleştirilmiş ki, okurun adeta resimler eşliğinde, diğer bir ifadeyle öyküye eşlik ederek daha farklı dünyalara girmesine, gerçekle fantezi arasında B Cüssolar birbirlerini gerçekten yerler mi? gelgitler yaşamasına, bilimle çocuk arasındaki bağlantının güçlenmesine katkı sağlayacaktır. Bu noktada, çocuklar için bir kitap yazma cesaretini gösteren ve ilk çalışmasında oldukça başarılı bir grafik çizen Özlem Yıldız’ı da kutlamak gerekir. Kitabının hemen başında dile getirdiği gibi, ileride onun “işlenmeyi bekleyen hazinesi” çocukluk anıları “betonlar arasında büyüyen çocukların düşüncelerini yeşertme, düşlerini çoğaltma…” konusunda önemli bir yer tutacağı kesin. Öykü, anne tavuğun bahçede yavruları ile gezerken roman kahramanı Girgin’in yavru civcivlere yakınlık göstermesi ile başlar. Anne tavuk yavrularını korumak adına onu kovalar. Girgin günün birinde Profesör dayısını ziyarete gider. Dayısına civcivlerinden söz eder, ancak bir türlü büyümediklerinden yakınır. O ara Girgin dayısına ne ile uğraştığını sorar. Dayısı, üzerinde çalıştığı bir deney olduğunu söyler. Bu deneyin ne işe yarayacağını sorar. “Büyümeyi düzenliyor. Hızlandıracak da biraz. Epeydir deniyorum. Cüceliğe çözüm arayışında çığır açabilecek bir ilaç bu” (s.9) yanıtını alan Girgin’in yüzü aydınlanır ve dayısından biraz kendine o ilaçtan vermesini ister. Neden istediğini soran dayısına büyümeyen civcivleri için olduğunu söyler, Dayısı onu kıramaz ve küçük bir şişeyle bir miktar verir. Bu ara Girgin’e ilacın nasıl kullanması gerektiğini de anlatır. Girgin’e ilacı haftada bir kez bir ölçek civcivlerin içecekleri suya katmasını söyler. Girgin kümesteki su kabına bir ölçek ilaç koymaya çalışırken şişe su kabının içine düşer. İlaçlı suyu atmaya kıyamayan Girgin anaç tavuk ile civcivlerine ilaçlı suyu öylece verir. İşte ne olursa ondan sonra olur. Ertesi sabah kümese giden Girgin şoke olur. Anaç tavuk ve civcivler kümeste yokturlar. Kümes paramparça olmuştur. Konudan arkadaşı Vira’yı haberdar eden Girgin çevrede tavuk ve yavruların izini aramaya koyulur. Gördükleri ayak izleri karşısında şoke olan Girgin ve Vira, iri cüsseli tavukların izlerinden dolayı anaç tavuk ve yavrularına başkaları tarafından da neden söz ettikleri anlaşılmasın diye iri yarı anlamına gelen Cüsso adını verirler. Hepsine birden de Cüssolar adını takarlar. Adını da buradan alan kitabın öyküsü, bu Cüssolar ile Girgin, Vira ve Zeren’in maceraları üzerine kurulur. Yazarın bu tutumu çocuk okurlarda şüphesiz onları yaratıcı kılacak, onlarda okuma sevgisi oluşturacak ve her şeyde önemlisi yaşama eleştirel bir gözle bakmalarını sağlayacak bir olgunun ortaya çıkmasına katkı sağlayacaktır. Zira antiotoriter bir anlayışla kaleme alınan çağdaş çocuk ve gençlik edebiyatının en önemli özelliklerinden biridir bu durum. Bu noktada şunu da söylemeden geçemeyeceğim: Bu denli başarılı olan bu eseri yazar Yıldız keşke bir sona bağlamamış olsaydı ve çocuk okurlar da uçup giden iki Cüsso ile mağaraya giden kasaba halkıyla ilgili olarak düşünmeye devam etselerdi. Diğer bir ifade ile yazarın parmağını orada görmeseydik. Ama sevindirici olan daha ilk çalışmasında masal, fantastik öykü ve fabl türünü bir potada eriterek Türk çocuk ve gençlik edebiyatına yepyeni bir çalışma örneği sunan Özlem Yıldız’ın edebiyat dünyasına kazandırılmış olmasıdır. Zira Cüssolar da, “Ah, ah.” … “Eskiden ne rahatmışız. Küçük bir solucan, birkaç tohum, bir avuç mısır karnımızı doyurmaya yeterdi. Şimdi doymamız ne zor! Galiba sonunda birbirimizi yiyeceğiz.” (s.31) diyerek doğal dengenin bozulmasından yana şikâyet ederek yazarın iletisini biz okurlara hissettirmektedirler. Sonuç olarak söylemek isterim ki, hem çocuk ve gençlik edebiyatı alanına başarılı bir giriş yapan yazarımızı hem de Top Yayıncılık’ı çocuk ve gençler adına bu başarılı çalışmalarından dolayı kutluyorum. Son olarak önerim, ebeveynler ile öğretmenlerin bu eseri mutlaka çocuk ve gençlere okutmaları için gayret sarf etmeleridir. Babil’in Asma Bahçeleri/ Yasemin Yücesoy/ Bu Yayınları/ 9+ Aliş’in Kabakları/ Ayla Çınaroğlu/ Uçanbalık Yay/ 7+ Kömür Karası Gözler/ Mustafa Işık/ Yaz Yayınları/12+ Boncuklu Günler/ Aysel Korkut/ Altın Kitaplar/ 10+ At Burcu/ Mustafa Tuncel/ Bu Yayınevi/ 12+ AYFER GÜRDAL ÜNAL Denemeci/ Nermi Uygur/ Doğan Kardeş Kanatlı Düşler/ Erol Büyükmeriç/ Tudem Yayınları (şiir) Ena Mena Dosi/ Nur İçözü/ Altın Yayınları/ 8+ Dedem Bir Kiraz Ağacı/ Angela Nanetti /Günışığı/ 8+ İçimdeki Güneş Kitapları/ Ülkü OvatÜmit Öğmel/ Uğur Mumcu Vakfı/5+ Bahçıvan Köstebek ve Uçan Karınca Kıvırcık/ Aysun Berktay Özmen/ Tudem/ 5+ Zilli Tilki ile Çanlı Goncoloz/ Can Göknil/ Can Yayınları/ 5+ NUR İÇÖZÜ Katuna’da Dokuz Ay/ Osman Şahin/ Günışığı Kitaplığı (gençlik) Parktaki Gergedanlar/ Mehmet Atilla/ Türkiye İş Bankası Kültür Yay. Kayıp Kitaplıktaki İskelet/ Mavisel YenerAytül Akal/ Tudem Yay. Kulak Üretme Çiftliği/ Aysel Korkut/ Altın Kitaplar Kelebek Olabilir miyim/ Tülin Tankut/ Altın Kitaplar Gece Çiçeği İstanbul/ Nazlı Eray/ Doğan Egmont Memo ve Ay/ Alice Briere/ Haquet/Celia Chauffrey/ Mavibulut Yayınları (Okul öncesi) SEVİM AK: Börtüböcek Güncesi/ Şiirsel Taş/ Hayy Kitap/ 9 +/ Roman Dalgacık ile Yakamozun Masalı/ Levent Turhan Gümüş/ Can Çocuk/ 7+/ Masal Yağmur Damlalarından Kolye/ Joan Aiken/ Tudem7+/ Masal Peri Cadı/ Victoria Bosnyak/ Can Çocuk/ 10 + Roman Galata’nın Tembel Martısı/ Behiç Ak/ Günışığı Kitaplığı/ 7+ Cim Düğme ve Lokomotifçi Lukas/ Michael Ende/ Kabalcı10 + HÜSNAN ŞEKER Bisküvi Adam / Mairi Mackinnon/ İş Bankası Kültür Yayınları/ Okul öncesi Kütüphanedeki Aslan/ Michelle Knudsen/ Tudem Yayınları/ 5+ Konserve Kutusundan Çıkan Çocuk/Christina Nöstlinger/ Günışığı Kitaplığı/ 9+ Fedor Amca/E.Uspenski/ Beyaz Balina Yayınları/9+ Balık/ Laura S.Matthews/ Günışığı Kitaplığı/ 10+ Ada/ Theodore Taylor/ Beyaz Balina Yayınları/ 10+ SERPİL URAL Dedem Bir Kiraz Ağacı, Angela Nanetti/ Günışığı Kitaplığı, 8+ Arda’nın Derdi Ne?/ Necati Tosuner/ Günışığı Kitaplığı, 10+ Kimsin Sen?/ Miyase Sertbarut/ Tudem Yayınları/ 12+ Ena Mena Dosi/ Nur İçözü/ Altın Kitaplar/ 8+ Geveze Prensesin Günlüğü/ Koray Avcı Çakman/ Turkuvaz/ 10+ Adı Efe olan 8 yaş üstü tüm çocuklara da yeni çıkan kitabım “Efelerin Efesi” (Bilgi Yayınları) kitabımı öneriyorum. En azından kendi adlarının anlamını öğrenmeleri için... GÜLDEM ŞAHAN Merhaba Yaz... Merhaba Kitap... Yaz bu yıl gecikti epey. Gözümüz yollarda kaldı ama geldi sonunda. Tatilde olmanın verdiği rahatlıkla balkonun kuytusunda, bahçedeki akasyanın gölgesinde, kumsaldaki şezlongda uzanıp kitap okuma zamanıdır. Bence şimdiden listenizi hazır edin. Listenizi yaparken aşağıda söz edeceğim kitaplar da aklınızda bulunsun. Güzel bir yaz dileği ile... Leyleklerin Gitme Zamanı/ Engin Salgut Tudem Yayınları/ 12+ Küçük Tay/ Hamdullah Köseoğlu Çınar Yayınları 10 + Martı ve Savaş/ Güldem ŞahanTudem Yayınları 10+ 1113 CUMHURİYET KİTAP SAYI 1113 Miyase Sertbarut Kimsin Sen?/ Miyase Sertbarut/ Tudem Yayınları/ 12+ Toto’nun Sınıfı/Sevim Ak/ Can Yayınları/7+ Çiftçi Karıncalar Köleci Karıncalara Karşı/ Toprak Işık/ Tudem Yayınları/ 8+ Kralın Elçisi/İsmet Bertan/Günışığı Yayınları/12+ Dido/ Adele Geras/Tudem Yayınları/10+ ŞİİRSEL TAŞ Yağmur Damlalarından Kolye / Joan Aiken / Tudem / 8+ Soğuktan Korkmayan Tek Kuş / Zoran Drvenkar / Günışığı Kitaplığı / 8+ Sihirbazın Fili / Kate DiCamillo / Arkadaş Yayınevi / 9+ Hayalet Gişe / Norton Juster / YKY / 10+ Bitmeyecek Öykü / Michael Ende / Kabalcı Yayınevi / 13+ Özgürlük? İnsan haklarını selamlayan öyküler ve şiirler / HayyKitap / 14+ Attila Şenkon Yunus Bekir Yurdakul GÜLSEVİN KIRAL Çılgın Babam/ Zeynep Cemali/ Günışığı Yayınevi Şimugula/ Sevgi Saygı/ Günışığı Yayınevi Süleyman Uzayda Bir Yatılı Okul/ Suzan Geridönmez/ Günışığı Yayınevi Bulut Aşkın Güngör Perşembeleri Çok Severim/ Hacer Kılcıoğlu/ Günışığı Yayınevi Babamın Gözleri Kedi Gözleri/ Sevim Ak/ Can Çocuk Bunun Adı Findel/ Andrew Clements/ Günışığı Yayınevi Adından Belli Kuşlar Köyü/ Toprak IşıkTudem Yayınları8+ Kim Takar Salatalık Kral’ı/ Christina Nöstlinger/ Günışığı Yayınevi Sinemayı Seven Çocuk/ Kemal Özer Tudem Yayınları8+ Yağmur Saçlı Kız ve Göl Çiçekleri/ Çiğdem GündeşTudem YayınPELİN GÜNEŞ ları 5+ Piano Piano Bacaksız/ Kemal Demirel/ Pupa Yayınları (14+ yaş) Matilda/ Roald Dahl/ YKY AYSEL KORKUT Aliş’in Kabakları/ Ayla Çınaroğlu/ Uçanbalık Yayınları Ormandaki Apartman/ Aytül Akal/ Uçanbalık Yay/ Okul öncesi Bayan Frisby ve Gizemli Kurtarma Ekibi/ Robert C. O’Brien/ Hayy Dans Etmesini Seven Hipopotam/ Şükran Oğuzkan/ KÖK/ Okul Kitap öncesi/ Sisin Sakladıkları/ Miyase Sertbarut/ Tudem Hayvanların ABC’si/ Bilgin Adalı/ Can yay. 7+ Gofret ve Babası/ Ian Whybro/ İş Bankası (Okul öncesi) Sihirli Ellerin Öyküleri Dizisi/ Gülsüm Cengiz/ Morpa/ 9+ Ena Mena Dosi/ Nur İçözü/ Altın Kitaplar/ 9+ BİLGİN ADALI Kahraman Benim/ Sevda Yüksel/ Yeni Umut Yay./ 10+ Ada/ Theodore Taylor/ Beyaz Balina Çıtır Çıtır Felsefe Dizisi/ Brigitte Labbe’Michel Puech/ Günışığı 8+ İnsanlığı Ancak Sen Kurtarabilirsin/ Terry Prachett/ Tudem Özgürlük mü O da Ne?/ Eşref Karadağ/ Top Yayıncılık EROL BÜYÜKMERİÇ Toparlacık Nokta ve Arkadaşları/ Süleyman Bulut/ Can Çocuk Yolculuk/ Seza Kutlar Aksoy/ Tudem Yayınları/ 3+ Memo ve Ay/ Alice BriereHaquet/Mavibulut Yayınları Üç Kuzucuk / Büyük Şenlik Günü/ Ayla Çınaroğlu/ Uçanbalık Yayınları/ 5+ HÜSEYİN YURTTAŞ Frej Apartmanının Esrarı/ Nazlı Eray/Doğan Egmont/ 9+ Ben altı kitap yerine farklı bir öneride bulunmak istiyorum. ÇocuklaLodos Yolcuları/ Sevim Ak/ Can Yayınları/ 10+ rımız yazarların/yazarlarımızın özgün yapıtlarını okusunlar. Klasik adı Ankaralı/ Zeynep Cemali/ Günışığı Kitaplığı/ 14+ altında fi tarihinde dilimize çevrilmiş/ sonradan başkalarının kaleAganta Burina Burinata/ Halikarnas Balıkçısı/ Bilgi Yayınları/ 16+ miyle tekrar tekrar bozulup aslından farklı biçime sokulmuş/ özgünüyle ilişkisi kalmamış kitapları okumasınlar. Kitapçıya gittiklerinde SÜLEYMAN BULUT “Bir liralık kitap var mı?” diye sormasınlar. Bir liralık kitap özgün deFahrenheit451/ Ray Bradbury/ İthaki Yayınları/ 12+ ğildir. “Hap yap para kap” türünden yağmalanmış emeklerin ürünüDanko’nun Yüreği/ Maksim Gorki/ Can Çocuk/ 7+ dür. Okunmaya değmez. Okuyana bir şey katmaz. Dünya yazarlaMasalın Aslı/ Vasıf Öngören/ Evrensel Çocuk/ 11+ rından okunmak istenirse/ saygın ve büyük yayınevlerinin çevirmeni Kolo/ Vedat Dalokay/ YKY/ 8+ ve hazırlayanı belli kitaplarını tercih etsinler. (Küçük Ağacın Eğitimi/ r Kraliçeyi Kurtarmak/ Viladimir Tumanov/ Günışığı Kitaplığı/ 12+ Küçük Prens/ Şeker Portakalı gibi kitaplar geliyor aklıma.) Bizim Trenler Ne Güzeldir/ Kemal Özer/ Tudem/ 12+ yazarlarımız için de aynı tutum söz konusu olmalı. Adları/ yazdıkları(Ayrıca/ okuma mevsimi olarak/ yazın klasik edebiyata başlamak nın garantisi olan pek çok ve birbirinden iyi çocuk yazarımız var. için iyi fırsat olduğunu düşünüyorum. 15 yaş üstü için şiir/ öykü ve Onları okusunlar. Unuttuğum kimi seçkin yazarlarımız lütfen beni Türkçe şöleni olarak Nazım’dan Memleketimden İnsan Manzaralabağışlasınlar. Aklıma gelenleri sıralamak istiyorum: Aziz Nesin/ Rıfat rı’nı öneriyorum. Ve tabii/ Sait Faik’ten Bir Sonbahar Akşamı (seçIlgaz/ Muzaffer İzgü/ Ayla Kutlu/ Gülten Dayıoğlu/ Tarık Dursun K./ me öyküler)/ Sabahattin Ali’den Kuyucaklı Yusuf ya da Kamyon Hüseyin Yurttaş/ Nur İçözü/ Sevim Ak/ Hidayet Karakuş/ Nezihe (seçme öyküler)/ Aziz Nesin’den Şimdiki Çocuklar Harika/ iyi bir Meriç/ Serpil Ural/ Yalvaç Ural/ Ayşe Kilimci/ Gülsüm Cengiz/ başlangıç olur.) Mehmet Atilla/ Ahmet Önel/ Ahmet Uysal/ Fatih Erdoğan/ Aytül Akal/ Mavisel Yener/ Hamdullah Köseoğlu/ Ahmet Günbaş/ Zehra EKREM GÜNEŞ Ünüvar/ Necla Ülkü Kuglin/ Hüseyin Güney/ Ülker Köksal/ Necdet Yalnızca altı kitap için yerimiz var/ o nedenle bunlarla sınırlı kalıyoNeydim/ Hacer Kılcıoğlu/ Zeliha Akçagüner/ Sulhi Dölek/ Pakize rum/ çocuklar daha pek çok kitabı kendileri keşfedip okusunlar. İyi Özcan/ Bilgin Adalı/ Kemal Özer/ Cihan Demirci/ Timuçin Özyürektatiller. Kayıp Kitaplıktaki İskelet/Mavisel Yener Aytül Akal/ Tudem Yay./9+ li/ Ayla Çınaroğlu/ Canan Tan/ Miyase Sertbarut...” 16 HAZİRAN 2011 SAYFA 25