Catalog

'Biraz da mavi bir gelecek bordamda' • veysei ÇOLAK Mazlıar Aphan bır 5111 tutkunu Bu oluşumunda babasının be lırgın bıı etkisı olmalı dıye du • şıınuyorum Elbette genetık bır belırlenış olarak gormuvorunı bunu Ama şı ırın bır gorguyıı gcrektırdıg'ı savı yeterınce açtklayıcı oluyor Demem o kı, M Mazhar Alphan nâbîga değıl Çuııkıı bır şaırın oğlıı Bılındı^ı uzere soyağaunda şaır olmadığı hal de şaıı olmayı beceıenler ıçın bır tanımlamayı karşılıyoı nâbîga so/cuğu "jaır ve ya/ar soz kıklcrındc, ansıklopedılerınde adı gcçmese de, bır şııı antolojısmde şııılerı yer almasa da M Mu/after Alphan bıı şaıı vt M Ma/har Alp han'ın babası O Scrvet 11 unun'da (Uyanış) yayımlıyor şıırlcıını Hatta bıı deıgının açtığı bır yarışmada, bınntılık odulıınu kazanıyor O şıın aktarmak ıstıyorııııı buraya M Kız\a bııranın kınzı Cıarur tınan demzı htakoz vı yosundan Eyvah yukseldı d( tnın Btr bu$u halındc hayalın Bır zcımbak kokıısutıdan Bu şııre bakıldıgında "Bır buğu halınde Iıa\dın/Bıı /ambak kokusundan' dızelerı dıkkatı çekccektıı dıyt duşıınuvorum tştc bıı dızelerdekı kavrayış, M Ma/haı Alphan'ın bııtıın şıırını belırler gıbıdır Babasının hcce olçusune, uyaklaıa ozetı gostermesı, sozc da \alı bır şıır kurma\a <,alışması anlaşılırdır Do lumı dalıa doğıusu tarıhsellıg'ı ııcrısindc bır /orıınlııluktur bu Ama M Mazhar Alphan i\î aıadan onuı 7aman Mazhar Alphan geçmesıne katşın Tuık şıırınde bu şllre başladığı, yuk değışımler yaşanmasına karşın yıllarda o gelcneksel kavravışı vazgeçılme7 bır dısıplın olarak korumaya dc vam cdıyor Başarılı da üluyoı bana kalırsa Elbctte sozu oncelcmesı, şı ırde yapı, bıçım ve bıçemtn getırdı ğı zengınlığı yıtırmesınc, bıı bağ lamlarda şıırının yoksullaşmasına ncdcn oluyor Bunu aşmak ı<,ın de, zorunlu olarak hıknıct (izellı^ı olan dızeleı kurmaya /oıluyor onu Bu nu başardığı ^ıırlerı de guzel oluyor ıstcr ıstemez M Mazhar Alphan, yaşamında ^ıırc hep ozel bır yer ayırdı Daha doğrusu yaşamını ijiınn dışında tul madı hıc, "Şıırın dışında u^uyeccğı nı" unutmadı çunku Ama/aman /aman ^ıırden surgun cdıklığı de oldu Boylesı bır surgundcn donuştu Dağılsın Hulutlar (1994) adlı kııabını yayımladı C) ko pukluk, o şıııdcn ayrı dıı^u^, ^ıırın gcıcksındı ğı yuğıınla^ma da olnıayınca, ıster ıstcmez, bır ba^arısi/lığa donuştu Tanı burada, bıı sapta ma da yapnıak gerekıyor bu ^aır, ya/dıkları nın dığer yazılanlarla bclırlcndığını unutma mas.1 gcıckıyor Ilı^bıı şaır, bır dıgcrınden ba ğımsı/ dcğıldır Çunku boylesı bır ctkıleşım, ^aırın ycnı olanı, kendıne ozgu olanı yaratnıa sını sağlaı Bu surc\te, ^ıırın vardırddığı du?c ym gclı^tırdmcsı olanaklıdıı ancak M Maz har Alphan boylc du^unnıuyor olsa gerck, bu yuk bır rahatlıkla kendındcn başlatabılıyor 51 ırı Yazdıklarını, bıııkegelcn ^ur bılgısının 1 1 ^ gında go/den gcçırmıyor Hatta o bılgılcrı edınme gereğı duymuyor Çunku o bılgllerle kcndını sureklı dcnetkrsc, yazma o/gurluğu nun zedelcncceğını du^unuyor Bıı ışı eleştır menlere bırakıyor Bcn yazarım, yazdıklarım dakı soz ve anlam sanatlarını, yapısaJ ve bı (,ımsel ozellıklerı cle^tıırnenler, $ur duşunurlc rı bulııp ijikartsın, demeye getırıyor Goruncn bu, ama yanılıyor elbette Çunku her ^aır po etıka yapmak /orundadır Hcr şıırının bırıcık eleştırmenı şaırın kendısı olmak zorundadır Yoksa el yoıdamıyla yazmanın dışına çıkıla maz Tam bu noktada A/ı/ Nesın uyarıyor M Mazhar Alphan 1 "Dağılsın Buluılaı adlı, M Mazhar Alphan'ın bır şııı kıtabı geldı postay la Kıtabın arka kapağında şaırın fotoğrafı ve ozgeçmışı var Ozgcçnıışını okuyunca şıırler den umudıım arttı Kıtabın baştan altı, son dan altı şıırını okudunı ve dayancam kalmadı, okumadım hepsını Bu ınsanların nıçın ılle de şıır kıtabı yayımlamak ıstedıklermı anlayamı yorum Bunca şıır kıtabı kalabalığı arasında şı ırın cn zor yazın dalı olduğu sonucunu ^ıkarı yorum Turkıye'nın bu denlı bol şaır, yanı şaır gıbılerı <,ıkaıtnıasının toplumsal nedenlerı nc 1 lerdırr " (1) Bu alıntı, Azız Ncsın'ın sağlığında yayımlanıadığı bır yazısından ( ) da herkcs gı bı onca şaııın, onta şıırın oıtalıkta savrulması nın toplumsal nedenlerını merak edıvor ve so ruyor ( ) kadar Kendı yanıtlnı vcrnuyor ama Gorulduğu ıızere, M Mazhar Alphan u/cnn den gcncl bır eleştırı gclıştırıyor Klmsc duy masa ıla vapıyor bunu şurden yana olan baş kaları da yapıyor kuşkusu/ Onca uvarı ışe ya ramavınta da A/ı/ Nesın "Her uç kışıden be şı şaır" dıyenk son uvansını vapıyor Demok lesın kılıcı gıbı her şaırın usunda oltnalı bu Llbette A/17 Nesın'e katllıyonmı Bu nedenle M Ma/har Alphan ın Aşk Kul ve Ko/ (1997) adlı kıtabını bır kopuş, geçmışte va/dıklarını bır vadsıma, şıır adına yenı bır kalkışma ola rak degerlendırıyorum (, unku, gı i(,ekte yaşa nılan duygus.d patlama, şıırsel bu patlamaya donuşu>or bu kıtapta Yanı, geıektığı bıçım dc, geçmışı sılıyor, boylect dogıu olanı \apmış oluyor elbette llgı kıtaba ılişkın >aptı^ım de ğerlendıniKde soylenııştım " M Ma/haı Alp han'ın Şeyh dalıp ıuı bıı yana, Turk şıııının t«nel ızkkkıınden vola çıktıgı anlaşılıvoı Dıl sel bağlaında da gertıkleştııılıyor bu lıalka lanma So/cuk dağaıım I\A ona g o a oluşturu yor Tamlamaları tfirctılemelea vaslanaıak kurmuyoı şıınnı So\utlama>ı bu olanaklarda aramıyoı Oogrudan sovlemeve yomlıvor So/tukleıın van anlamlarında aranı voı ımgevı Buluyorda ' (2) M Ma/haı Alphan benzer uvarılardan payına duşenı .dmış olacak kı Aşk Kul ve Koz adlı kıtabıyla, şure vcnı den başlamış oluyor Insaııla sınırlı bır şıır yazıvor lyı bır cehcnnem ku ıııyor kendıne Kendı ateşını yak maya koyuluyor Katlayaıak gelıştı rıyor şıırını Bu surecın tamamlan masıyla Şımdı Sana (2004) adlı kıta bındakı şurlerı yazmaya kovuluyor Bu şıırlcrın ıçerdığı bılgi)e bakıldı gında, oncekı şıırlerındekı ınsan ge nellemesı tıkclleşıvor ıyıce Dahası kendıne gıdıyoı hep Şıırlcrın oznesı de, nesnesı dc kendı oluyor *junu da belırtmek de yarar var Bıreysel yaşamını bır coğrafvaya, bır mekâ na bır zamana da yerleştırıyor Bu, onun şurının yenı bır boyutunu oluşturuyor boylece Sozcugun tam anlanııyla, bır yaşamın tanf edılmesı bu, belki de tanımlanması Bu bağlamda değerlendırıl dığınde " M Ma/har Alphan, !jımdı Sana ad lı kıtabındakı şıırlerle yaşama tutunanlardan Bu bır olumsu/luk sayılmamalı lamam, ama sırf toşkuyla da şıır yazılaınayacağını anlamak gerekıyor Yapı dıyorum, ıskelet dıvorunı Çunku kalıu olan bu 1/lckler zaten yaşam ta rafından uretılıyor" (î) uyarısı yapılabılır ye nıden Ayııtabuyuk bır taşkınlıkla, bıı doğaı, lamavla yazdıgı da sovlencbılır Alphan'ın Bu şıırlcrının bırka^ so/cuk uzerıne kurulmasına neden oluyor çogunlukla Bazen, bır şıır dığe rının ıkızı olabılıyor tyı kı kıtaplaştırma dşi masında bu açmazlardan kurtulabılmek ıçın koktencı bır ayıklamaya gırışıyor Boylece tek rcnklı değıl, çok renklı bır şıır ulaştırıyor oku vutusuna Bıçım, bıçem, yapı sorunları devam edıyor ama Hecenın doğal uygulayıcısı Çağ rıbsı gıbı Dığer şıırlennde d^ıha başarılı oysa Nereye yonelse, babasının şurıne çıkıyor yolu M Mazhar Alphan'ın şıırlcrıne ılişkın daha tok şey soylencbılır elbette Ama bılınen o kı, şıırlerdır kendılcıını en lyı anlatan • İskender'den A*>ian \ Haçlı ordulanndan Napoleon'a, Hitler'e ve modern zamanlarda ABD'ye varıncaya dek defalarca topyekün saldınlara ve istilalara maruz kalmış, direnen ve bağışlayan Doğunun ya da Selahaddin Eyyubi'nin destanı... Ünlü Norveçli yazar Thorvald Steen, Tozkoparan'da, tüm tarihin ve insanlığın takdirini kazanmış, hem kendi yazgısını hem de yaşadığı iklimlerin yazgısını reddeden, barışçı ve bağışlayıcı Selahaddin Eyyubi'nin dcstansı yaşamını, oryantalist klişelere saplanmadan, tüm gerçekliğiyle vc ustahkla betimlemektedir. Mehmed Uzun'un önsözüyle TOZKOPARAN Thorvald Steen ithaki > Çağdaş Dünya Edebiyatı 8,00 YTL (8.000.000 TL) YAYIN DAĞITIM ARACILIĞIYLA ZİNCİR MAĞAZALARDA VE MARKETLERDE Notlar: (1) Azız Ne\ın, Okuduğum Kttaplar, sayfa 109, Adam y, Ektm 2000 (2) Veyw! ÇoLık A^k, Kulvc Koz, Onsoz, İlcrı Kıtahcvı y, îznıır VW (3) Vıysvl Çolak 2004 Şıır Ytllıfr sayfa 29, Yomy, Utanbul, Ocak2005 807 SAYFA 15 C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI