Catalog

Dünya Kitaplarıdanyeni bîrdizi: SeçmeÖyküler Öykünün derin sularında... Dünya Kitapları edebiyatın farklı dallarında gerçekleştirdiği dizileri "Seçme öykülerie sürdürüyor. Yayınevi'nın yayın bülteni Satırarasının Ağustos Eylül 2Ç03 sayısında bu seride yayımlanacak kitapların sayısı yirmi beş olarak açıklandı. O Mustafa APAYDIN* T urk oykuculuğu 1990 lı yıllar dan ltıbaren onemlı bır nıcelık artışına paraJel olarak cdebıyat kanıuoyıınıın gıderek artan ılgı sıylc karşılaştı Eskıden şıırle edebıyat ya şamına atılan genç sanat<,ılar, ozellıkle kısa oykunun dunyadakı gelışımınden etkıle ncrek oyku turune daha çok ılgı gosterdı ler Ozellıkle kadın yazarların kısa oyku edebıyatına katkıları hıç de gormezden gelınebılecek gıbı değıl Kısa oyku uretı mındekı nıcelık artışına karşılık oyku tu runun kuramsal sorunlarıyla ılgılı yayınlar, ulkemızde aynı olçude çoğalmadı ne yazık kı Oyku turunde uzmanlaşan dergıler, oy kuye kuramsal açıdan yaklaşan yazılara yer verdıler zaman zaman, ancak Aysu Er den'ın Kısa Öyku Turune Dılbılımsel Bır Yaklaşım çalışması gıbı bırkaç ornek dı şında oyku turunun kuramsal sorunlarını kapsamlı olarak ele alan telıf eserlere yete rınce rastlanmamaktadır Aynı eksıklık, Turk oykuculuğunun tanhsel mırasının ıncelenmesınde ve gelecek kuşaklara akta rılmasında da karşımıza çıkmaktadır Unı versıtelerın Turkolop bolumlerınde yapı lan bazı lısansustu tezler de gun ışığına çıkmadan sadece sınırh sayıdakı araştır macının ılgısmı çekmektedır Turk oykusunun gelışım çızgısı, genç kuşak tarafından yetennce bılınmıyor Oy kııyle kendını daha ıyı ıfade edeceğını duşunen pek <,ok genç yazar, oyku kuJturunu genellılde çağdaş Batı edebıyatlarından alıyor, Turk oykusunun tanhsel bırıkımı ne yabancı kalıyor Cevdet Kudret, Tahır Alangu, Omer Lekesız gıbı araştırmacıla rın Turk oykusune tarıhsel perspektıften baktıkları eserlen, Fendun Andaç'ın ve Semıh Gumuş'un Turk oykuculuğunun onemlı yazarlarını değerlendıren kıtaplan, bu bağlamda bılgı sahıbı olmayanlara ufuk açıtı ışlevlenyle dıkkat çekmektedır F erıdun Andaç'ın yayın yonetmenlığını yaptığı Dunya Kıtapları, yayın dunyasına bır^ok larklı dızıyle, onemlı bırçok yayınla etkıleyıcı bır gırış yaptı Bu yayınların ıçın de oyku turu bakımından en onemlısı, kuşkusuz, Seçme Oykuler dızısıdır Dunya Kıtapları'nın yayın bultenı Satırarasi'nın Ağustos Eylul 2003 sayısında bu seride yayımlanacak kitapların sayısı yırmı beş olarak bıldırdmıştır Seçme oy kulerı yayımlanacak bu yırmı beş oyku ya zarı şu ısımlerden oluşmaktadır Omer Seyfettın, Osman ( emal Kaygılı, F Cela lettın, Sadrı Ertem, Bekır Sıtkı Kunt, îl han Tarus, Orhan Kemal Umran Nazıf Yığıter, Azız Nesın, Mehmet Seyda, Neca tı Cumalı, Zeyyat Selımoğlu, Oktay Ak bal, Kâmuran Şıpal, Fakır Baykurt, Erhan Bener, Muzaffer Buyrukçu, Iarık Dursun K , Bekır Yıldız Selçuk Baran, Orhan Duru Adnan Ozyal(,ıncr, Demırtaş Cty hıın Demır Ozlu ve Osman ^ahın Bu lıs tede hâlâ oyku uretımınc devam eden Ok tay Akbal, Adnan Ozyalçıner Demır O7 lıı, Osman Şahın'ın yanmda, oykulerı hak kında bugunun okuyucusunun hemen hc men (,ok az şey bıldığı Osman ( emal Kay gılı, Bekır Sıtkı Kunt, Umran Nazıf Yığı ter, F ahn Celal Goktulga ve llhan Ta rus'un da bulunması onemlıdır Duyurulan yırmı beş kıtaplık dızının ta mamlanmasından sonra yenı bır yırmı beş kıtaplık ıkıncı serının planlandığmı oğren mek de furk oykusu adına scvındırıcı bır gelışmedır Seçme Oykuler'den şımdıye kadar altı kıtap yayımlandı Omer Seyfettın'le baş layan dızının ıkıncı kıtabı Erhan Bener ın, uçuncu kıtabı Demır Ozlu'nun dordun tu kıtabı Adnan Ozyalçıner'ın, beşıncı kı tabı Demırtaş Ceyhun'un , altıncı kıtabı da Tarık Dursun K 'nın oyku dunyasını aydınlatıyor Seçme Oykuler ın ortak bır formata sa hıp olduğu hemen dıkkatı çekıyor Dızının şımdıye kadar yayımlanan kı taplarında ıç kapağın arkasında bır sayfayı aşmayan seçme oykuler sahıbının kısa bır yaşam oykusu yer almaktadır îçındekıler kısmından sonra Dunya Kıtaplan'nın ge nel yayın yonetmenı Fendun Andaç'ın "Geçmışten Geleceğe" başlığını taşıyan bır sunuş yazısı vardır Sunuş, ıkı kısım dan ıbarettır Uk kısımda Ferıdun Andaç, Turk oykuculuğunun zengın bır bırıkıme sahıp olduğunu vurgulayarak sennın yayın amacmı açıklamıştır "Gelınen noktadan sonrasını bır butun olarak sız okurlara tanıtmak, oluşagelen bırıkımını tek tek sunmak amacıyla seçme < oykulen oluşturduk Değışen, gelışen top lumda kalıcı olan tek sesın yazı olduğu bılınır Bunun kurulmasında yazarın rolu yadsınamaz elbette Bu anlamda oykucu luğumuzun var olan bırıkımıne boylesı bır bakışla kapı aralıyoruz " Sunuş yazısının ıkıncı kısmında ıse I en dun Andaç, seçme oykulerı yayımlanan yazann oyku dunyasına daır yargılarını kı saca ozetlemıştır Sunuştan sonra oyku ya zarlannın kendı oyku anlayışlannı, oyku seruvenlennı açıkladıkları kısa bır yazı yer almaktadır Bıından sonra, seçme oykule re konu olan yazarların Turk oykuculuğu ıçındekı yerlennı ortaya koyan vc değışık araştırmacılar tarafından kaleme alınmış bırer yazıya yer venlmıştır Yazarlann oyku dunyasına bu kısa ba kıştan sonra seçme oykuler bolumune sıra gelmıştır Omer Seyfettın'ın oykulerınden seçmeler, Tahır Alangu'nun tercıhlenne sadık kalınarak yapılmış, yayımlanan dığer kıtaplarda ıse seçmelerı bızzat yazar ların kendılcrı yapmıştır Bu da sozunu et tığımız derlemelerı daha da değerlı kll maktadır Kitapların sonunda yazarların oykuculuğuyle ılgılı uzun kısa bır kaynak ça bulunmaktadır Boylete oykuculer hak kında daha genış bılgılere sahıp olmak ıs tcyen okurlara da yol gostenlmış olmakta dır Cumhurıyet oncesınde yayımlanan oy ku metınlerınde kullanılan bugunun genç okurunun bılemeyeceğı duşunulen yaban cı sozcuklerle kışı mekân adlarınm oyku lenn sonunda açıklanması da lutaplardan yararlanmayı kolaylaştırmaktadır "Duşunme Zamanı", "Nâdân", "Ye mın" "Forsa" "Nıçın Zengın Olma mış", "Perılı Koşk", "Keramet", "Yuk sekOkçeler", Kaşağı" "Kurbağa Du ası", "Gızlı Mabed", 'Açık Hava Mekte bı" Blr Demet Mlmoza Efhan Bener Perlli Köşk T T urk edebıyatının en onemlı oyku culerınden olan Omer Seyfettın'e (1884 1920) ayrılan ılk kıtap Perılı Koşk adıyla serının ve Dunya Kıtapla rı nın ılk kıtabı olarak yayımlandı Ferı dun Andaç sunuş yazısında kıtabın Ta hır Alangu'nun 1970 yılında basılan ıkı cıltlık Omer Seyfettın/En Guzel Hıkâye ler adlı kıtabından derlenerek oluşturul duğunu kıtaba Alangu'nun kapsamlı ın celcmcsının de alındığını belırtmektedır Omer Seyfettın hakkındakı en onemlı bı yografılcrden bırını kaleme alan Alan gu nun (Ulkutu Bır Yazarın Romanı Omer Seyfeddın Istanbul 1968) Omer Seyfettın kıtabı ıç,ın teruh edılmesı ısa betlı bır karardır Alangu'nun Omer Sey fettın'ın yaşam oykusunu, edebıyat yaşa mını, Yenı Lısan hareketı ıçındekı rolu nu, oyku dunyasının temel bıleşenlerını, duşunce dunyasını ortaya koyduğu ınce lenıesı de Omer Seyfettın hakkında bılgı sahıbı olmak ısteyenlen doyuracak nıte lıktedır Omer Seyfettın'ın oykuculuğunu ıyı temsıl ettığı soylenebılecek oykulerın kı tapta yer alması da dıkkat çekıcıdır Kı tapta Omer Seylettın ın şu oykulerı yer almaktadır 'Talaka' ' Velınımct" "Na karat', "Dıyet", 'Bahar ve Kelebekler" urk edebıyatında romancı kımlı ğıyle tanındıktan sonra, "gelene ğın " aksıne oyku yazmaya başlayan ve 1992'den 1998'e kadar ardı ardına beş oyku kıtabı yayımlayan Erhan Bener'ın (1929) oyku dunyasını kendı derledığı Bır Demet Mtmoza'dan okumak ılgı çe kıcıdır Erhan Bener, Bır Demet Mımoza ıçın "Oykude Yaşatmaya Çalıştığım" baş lıklı bır yazı kaleme almış ve oyku anlayı şını derlı toplu bır bıçımdc açıklamıştır (s 10 13) Erhan Bener, yazısında ınsanın hıkâye anlatma geleneğınden başlayarak edebıyat ıktıdar ılışkısıne değınmıs, ve çağdaş edebıyatta ıktıdarı tekelcı serma yenın olujturduğunun aJfinı çızmıştır Oyku anlayışını ıse şu sozlerle dıle getır mıştır "Ama romandakı kadar karmaşık ol masa da, yazdığım her oykunun, ınsan yapısındakı dramatık noktalara değınen ozel kurgusu vardır Genellıkle dc butu nuyle kurmaca olan anlatımlara oykule rım ıçınde pek az rastlanabıleceğını du şunuyorum Roman yazarken kaçınılmaz olarak başvurduğum bırtakım anlatı oyunlarına, hatta kumazlıklarına oykude başvurmam olanaksız Bır oykunun bu yuku kaldıracağını sanmıyorum Çunku, benı oyku yazmaya ıten anlık sezgılerın, heveslerın hep yukarıda değındlğım bağ lamda ger«,ek bır başlangıc, ve bıtış nok tası, benı yazmaya zorlayan, bır ıtıu gucu vardır " (s 13) Kıtapta Betııl Ozçclebı'nın "Erhan Be ner'ın Oyku Dunyası" başlıldı sanat s ının oykuculuğunu sıstcmlı bır bıçımde ınce ledığı kapsamlı bır yazısı bulunmaktadır (s 14 25) Betul Ozçelebı, Erhan Bener'ın K İ T A P SAYI 748 SAYFA 16 C U M H U R I Y E T