Catalog

1 8 T E M U Z 2 0 0 2 • Bir Sergi, bir katalog Muzaffer Akyol Hayati Asılyazıcı tanıtıyor 3. sayfada • Kaan Arslanoğlu'nun son romanı 'KuşBaklŞl' 9 sayfada • Nursel Duruel, Murat Gülsoy'la son öykü kitabı 'Âlemlerin Sürekliliği' üzerinekonUŞtU 10 sayfada • Ithaki'den yeni bir dizi: 'bensizbiz' Pelin Özer'in söyleşisi u. KİTAl Cumhuriyet P A R A 8 I Z E K 1 50 yılda 125 kitaba iı Tüpkk Ataöv ö AYHAN ŞİMŞEK Prof. Dr. Türkkaya Ataöv, bilim dünyamızın en renkli kişiliklerinden biri. tlgi alanı bir hayli geniş olan Ataöv'le akademik ortam, bilimsel çahşmaları ve yayımları üzerine konuştuk. Mümtaz Soysal,Anıl Çeçen, Yekta Güngör Özden de Ataöv'ü yazdılar. ünya gündemıne yeniden oturan Kesmır sorununa ılışkin son kitabınız tngiltere'de yaytmlandı. Genelde Türk araştırmactlann yurtdtsındaki eserlerı, Türkiye konulartyla stnırlı kalıyor. Siz ise çokfarklı konularda eserleriniz ile tantmyorsunuz. Bu stmrlar neden? Her şeyden önce, yabancı yayımcılarda yazarlarımıza ilişkin bir peşin hüküm var. Biiyük ölçüde Türkler konusundaki genel peşin hükümle bağlantılı. Dışarıdaki genel kanı şu: Türkiyeli yazarlar, o da bir avuç araştırmacı, olsa olsa ancak kendi ülkeleri üstüne yazabilirler. Türkiye dışındaki konular üstüne yabancı dilde kitap kaleme alacak ilgi ve bilgiye sahip değiller tavrı. Madalyonun bir yüzü bu. Ya öteki yüzü'^ Yazarlartmtztn Türkiye dışındaki konularda kabul edilebılir düzeyde incelemeleri var mt? Yayımlanmış yok gibi, ya da pek az sayıda. Bazı Avrupa üniversitelerinde tezlerin, araştırmacının olanaklanyla, çok az sayıda, hatta bazen jüriye yetecek sayıda bastırılması zorunluluğu vardı. îçlerinde değerli araştırmalar olabilir, ama dış yayından kasıt bu değil. Yazılıp da sunulan var mı, varsa kaç tane bilemem. Tavsiyem araştırmacılarımızın Türkiye dışında kalan konulara da girmeleri, onlarda uzmanlasmaları ve dış dünyada bir otorite kabul edilmeleri. örneğin, saygtn bir Alman üniversitesinde, diyelim, "Alman Edebiyatı Üstünde Sosyal Güçlerin Etkisi" konulu bir kitap yaymlamak. Ya da önde gelen bir akademik yayınevine (Türkiye'de değil) dünyada terör üstüne bir kitap kabul ettirmek. Türkiyeli olduklarından ötürü yalnız ülkemiz üstüne değil, yabancı dillerde ve yurtdışında kitap yayınlarıyla diyelim, Rus edebiyatı, Aztek uygarlığı, Arrika tarini gibi alanlarda uluslararası düzeyde isim yapmaları. Bu hedef uzun hazırlık gerektirir. Sızın de yaptığtmz gibi, yıllarca dırsek çürüttne, kaynak toplama ve dısarda çtrakltk gibi mi? Tümü ve dahası. Çok genç yaştan başlamalı. Önce, yabancı diller. Yalnız lngilizceyle olmaz; nele kırık, döküküyle hiç olmaz. Yabancı uilde akademik yayın da edebi üslunpta olmalı. Gençler dışarda Ingilizce kitap yaymnlamaya hazırlanıyorsa, daha şimdiden bol Sha D kespeare, Keats, Shaw, Maugham, Nash ve benzerlerini olcumalı. Öbür dillerde yazacaklarsa, Puşkin, Mayakovski, Goethe, Storm, Sadi ve benzerlerini devirmeliler. îngtlızceyi biraz küçümsedig'intz söylenebılir mi? Muradım o değil. Yalnız îngilizceyle olmaz, o kadar. Birçok yabancı dılden vararlanmanın sanıldığı denli zor olmadığını söylemelıyim. Üstelik, yeterince Rusça yakın Slav dıllerinin, Farsça kendi benzerlerinin, Fransızca Ispanyolcanın ve o yoldan Latin Amerikan kaynaklarının kapılarını aralar. Ispanyolcayı alakm; birkaç bin kelimenin yalnız yazılışı ve söylenişi Ingilizceden biraz farklı. Ayrıca, az kişinin konuştuğu ve bildiği diller var ki, belgeleri hem bol, hem önemli. Orncğın? Macarca ve Ibranice gibi. Gerisi, dediğiniz gibi, kaynak toplama, hızla okuma ve dirsek çürütme. Bu ölçüler günümüz akademik ortamtyla ne ölçüde bağdaşıyor? llerısı ıçın tyimser mısmiz? Çıtayı hep yüksek tutalım, ona yetişmeyi amaçlıya lım. Akademik ortam ben kırk küsur yıl üniversitedeyken de bu çıtanın genelde altındayaı. Ona ulaşanlar kuşkusuz vardı; koşullar kötü olsa da, hep olacak. Çıta şimdi daha düşük. Sıradan bir ders için rapor olamayacak master tezlerinden haberdarım. Örneğin, Filistin sorunu genel siyasal tarih kitaplarıyla yazılmaz. Doktora çalışmastnı bu derece aşağıya çekmekten kazanan kimse olmayacak. Ancak, uk elden kaynaklar Türkiye'de bol sayıda var mı? Kütüphanelerimizdeki kaynaklar yeterli mi? Osmanlı arşivlerimiz zengin. Kendi geçmişimize ve Macaristan'dan Irak'a, Rusya'dan Etyopya'ya çevremizdeki ve ötesindeki ülkelerin tarihine ışık tutacak ilk elden yüz milyon belge bizde. Bunların önemine ilişkin benim de yabancı dillerde kuçük kitap yayınım var. Ancak, yalnız Osmanlı tarihi yazacak değüiz. Kütüphanelerimiz öteki konularda çok zayıf. Neredeyse 150 yıllık eğitim kurumları 100,000 kitabı aşamıyor. Bu rakam Iskandinavya'da bir orta öğretim kitaplığı hacmidir. Aradığınız 100 kitabın 95'ini bulabilmelisiniz. Yayımı durDevamı 4. sayfada. CUMHURİYET KİTAPSAV/ 648