Catalog

tıriyor derleme çalışmalan ve oldukça zahmetli görünüyor. Derlemecilikte süniirge metodu deni•* alrı yilı ITÜ Türk Müziği Konservalen bir yöntem var. Yola çıkıyorsunuz ve tuan'nda son bir yıldan bu yana ise Marne ile karşılaşıyorsanız derliyorsunuz. Bir mara Üniversitesi Konservatuarı'nda süseçiciliğiniz yok. Biz bu yöntemi uygulariiyor mamaya gayret ediyoruz. Ünceden bir Derlediğiniz türkii sayısı bir haylifazkonu belirliyoruz. Örneğin AlevilikBekla sanırım llangı bölgelerden derleainiz ğınız çalışmalarda bölge taşilik. 1 langi bölgenin DU konudaki çabu türkülcri? lışması az yapılmıştır ya da yapılmamışyi yansıtan tiptk ömekleDcrlediğim türkülerin sayısı şu ana katır. Onları tespit ediyoruz. Tüm bu söyri mi seçtiniz yoksa biçdar bin üç yiiz altmışı buldu. Bu türkübır şey kaybolma sın her lediklerim masa başı çalışması biçiminde lerin derlendiği bölgeler ise şöyle: Yoğun oluyor. şeyi yayımlayalım gibi olarak Güney Anadolu, Adana'dan başbir yol mu seçtiniz? Bölgenin tüm referansları taranıyor. layarak Hakkari'ye kadarolan bölge, kısSonra o bölgeye gidiüyor. İlgili kişilcr daBu işe ilk başladığımen Orta Anadolu, bir de Ege. ha doğrusu kılavuzlar aracılığıyla iyi icmız sıralarda mevcut l'rakya Bölgesiyok mu? ractlar özellikle de kadınlar (Çünkü kaeserleri profesyonel saTrakya Bölgesi'nde sadece Bektaşi dınlar bu konuda oldukça iyi bir grup natçılar aracılığıyla yekültürü üzerine araştırma yaptım. Onun oluşturuyorlar)aranıpbulunuyorve derniden seslendirebilir için bu gcnel derlemeye dahil etmek is leme çalışmaları başliyor. Bunun uzantımiyiz diye epeyce dütemiyorum. sında da değerlendirme çalışması var ki şündük Sayın Hasan Şımdıye kadar ıki kitap yayımlamışsı o bambaşka bir çalışmayı gerektiriyor. Saltık'la birlikte. Fakat nız: Gaziantep Türkülert ve Deyişler. GaSonuç olarak izlediğimiz yöntem derlebu bana göre anlamsız ziantep Türküleri'nden bahsedelim biraz. me öncesindeki çalısmalarımıza dayanıbir çalışma olurdu. Burada başka türkii derleme kitaplarında yor. Bizim için bu çok önemli. Bunu yapÇünkü bunu zaten radgörmediğimiz bir yöntem uygulamışsınız. madan bölgeye gittiğiniz zaman eksiklikyo yapıyordu. Böyle bir Bölgenin sosyaekonnmik, etnik vekültüleriniz hemen ortaya çıkıyor ve derleme çalışma biçimi belgesel rel yapmnı çözümleyen bir araştırma yer yapacağınız insanlar size ilgisiz davranıanlamda bir şey ifaue etalıyor kitabın başında Neden böyle bir yorlar. Onceden çalışıp giderseniz "bizi miyordu. Çünkü Unkayöntemc gerek duydunuz. Bir de türkübilen, bizi anlayan birisi geldi" diyerek anı uzun zamandan lerle hölgemn kültürelve sosyoekonomik daha farklı bir açılım söz konusu oluyor. eri deneysel müzik yayapıstntn ilişkisi nedır? / 925 ile 1935 yılları arasında gerçekleşpıyor. Oysa dünyada Çağımız etnomüzikolojisi; bir bölgetirılen ilk derleme çalışmaları ile ilgili olauzun zamandır folk münin ya da yörenin etnik kimliğine ya da rak anlatılanlardan bıri, yörehalktntn derzikle ilgili Uginç çalışmasosyoekonomik yapısına değinmezseniz lemeciyi bir devlet memuru olarak görüp lar yapıljyor. Türkiye'de oranın kültürünü vc müziğini iyi algılasöyledtgı türkülerin sözlerını değtştırdığı bunun örneği yok. Hayamazsınız gibi bir sonuç çıkartıyor. Doya da Kürtçe söylediği bir türkünün sözlesan Saltık "Parakazanlayısıyla benim uyguladığım yöntem de rıni o anda Türkçe'ye çevtrdıjh yönünde. mak benim için önemli Amerikan antropoioji vöntemi. Bunu etBu tür olaylarla hâlâ karşılaşjuıyor mu? dcftil. Ben bu tür çalışnomüzikologlar da kullanıyor ki o çalışmaları yayımlarım' dema daha spesifik bir çalışmadır. Bölgenin Evet hâlâ karşılaşıyoruz. Örneğin di ve başladık. Şöyle yapalım diye düşüntüm kültürel ve sosyoekonomik özellikya da yanhslar uzin kıtabtntzda neredeyKürtçeTürkçe meselesi hâlâ var. Bu nelerini değil de sadece merkezin kültürel se hiçgörülmüyor. Derlemeden sonra özel dük: Bölgelerin tipik özellikli türküleridenle Kürtçe söz konusuysa özellikle ve sosyoekonomik yapısını ve şehir merbir çaTtşma yaptınız mı '•* ni orijinal seslerden verelim. Bunu yaparKürt kadınlara gidiyoruz. Çoğu Türkçe ken de pek günyüzüne çıkmamış ama kezine uzun sürc önce yerleşmiş etnik Yaptığım çalışmanın bahsettiğiniz türbilmediği için türküyü orijininden derlebölgede çok yaygın olan ve bunları asılgrupları incelemck cibi bir özelliği var. den yalın bir çalışma olmasını istemedim. miş oluyoruz. Burada şunu belirtmekte larına uygun sesîendiren sanatçılardan Benim çalışmamın da birçok eksiği var Bir antoloji çalışması gibi olsun istcdim. de büyük yarar var. 1925 'te baslatılan çayararlanalım istcdik. Scçtiğimiz fakat arama yine de alanında yapılmış ilk çalışDerledifiim ürünlerde sözlerde unutma, lışmalarda kayıtlar şehir merkezlerinde tık onu seslendiremeyecek sanatçının buma olarak duruyor. yanlış telaffuz gibi sorunlar ortaya çıktı. ve o şehire gelip yerleşmiş insanlardan lunamadığı durumlarda parçaları kendi Böyle durumlarda daha önce yayımlanyapılmış. Köylere hiç gidilmemiş. 1 lalil Yine buradan devam edeltm Bölgesel imkanlarımızla seslendirmeyi denedik. mış antolojilerdeki çahşmalara başvuraBedii Yonetken ve Muzaffer Sarısözen müzikleriyayımlarken bölgenin tüm özelBu konuda böyle bir yöntem izliyoruz. kısmen köylere giderek çalışmalar yapliklerım yansıtan tıpık ömekleri mı seçı rak kısmen tadilat yoluna gittim. Böyle Derlemeler sırasında ne tür zorluklar mışlar. Bunun dışındakiler tamamen şebir yöntemin uygulanmasi halk müziği yorsunuz? la karşılaşıyorsunuz llden ıle, köyden kö araijtırrnacılan arasında uzun zamandır hir merkezlerinde gerçekleştirilmiş. Bu Burada yayımlananlar sadece şehir ye, evden eve dogru bir dolaşmayı gerek büyük bir eksiklik ve etnomüzikoloji açıtartışilan birdurum. Bana göre böyle bir merkezindeki örncklcr. Bu konuda seçitadilat yapılmalıydı, ben de yaptım. Çünsından da yanlış. ci olmamın nedeni şu: Bu rürküler beş on kü çok bariz hatalar yapılıyor ve bunlar Doğrusu ne olmalt? kişinin biraraya gelerek çalıp söylediği düzeltilmiyor. Doğrusu bire bir o insanlarla yaşayaparçalar. Ozetle anonim olma süreçleri rak, gidip o gün bir evde bir iki saat kalidebıyata değilsinizveyaptıjlınıziş bir ni tamamlamışjar. Bircysel ömekleri bu larak değil, Bircbir yaşayarak gerçekleşedebıyat çaiıpnau, Edebianlamda birıleçahşmaya dahil etmedim. Çünkü onlar tirilmeli derleme çalışmaları. Bir eve girinden yardım aldınız mı? hcnüz anonimlik sürecini tamamlamadip zorlayarak "hadioku bakalım iki türmış parçalar. Bu tür parçaları bundan Evet. Sabri Koz bu konuda bir hayli kii" demek yerine, onun kendi istcği ile sonra da çahşmalarıma almamaya gayret yardımda bulundu. Aşık edebiyatı konutürkü söyleme hevesinin gelmesini bekedeceğim. sunda çok yetkin bir isim. Yalnız şöyle: lemek gerekiyor. Aksi halde melodide esUrünün ortaya konulması sırasınua deDeyişler'de de buna benzer bir yöntem nemeler, ritmik yapıdaki farklılaşmalar uyguluyorsunuz. Dığer kıtcıpturı farklı ola ğil de metinlerin düzeltilmesi konusungibi bir çok teknik aksaklıklar ortaya çıda oldu bu yardım. rak burada Deyış'ın bem etımolojık bem kar. 1956'dan itibaren baslatılan Ankara de edebi ve tematik yapısına da değinıyorKıtaplar kendi yayımnız. Kültür BaMELİH DUYGULU BİYOGRAFİSİ Devlet Konservatuarı çalışmalarında birsunuz Bir baktma edebi bir çalışma orta kanlığı, halk müziğı konusunda bir haylı çok türkünün hapishaneferden, kayma ya koymuşsunuz Ne amaçladımz bunu kıtap yayınlar. Bunlar genellıkle notadan kamlık binalarından öğretmenler loka967. yılında istanbul'dadoğdu. yaparken ? tbaret yayınlardır. Neredeyse hiçbir araş linden veya genelevlerden derlendiği söyİTÜ Türk Musikisi Devlet tırıııa icermezler Bakanlığa başvurunuz Bu rüre özgü bir şey. Deyiş, sözlü bir lcnir. O tarihlerde dcrlenmiş repertuarKonservatuvan'ndan 1989 yıoldu mu ? müzik ürünü. AleviBektaşi kültüründe daki Gaziantep türkülerini incelediğilında mezun oldu. İTÜ Sosyal BiGazianten Türküleri için başvurmuşceme başlarken önce Ciülbank çekiliyor miz zaman bu türkülerden on ıkı adediliınler Hnstitübü'nde Yüksek Lisans tum. " Jkiyıl sonra basarız... Inceletmcardından da Allah, Muhammet, Ali'yc itnin Sivas ve Gaziantep'teki genelevleryaptı. Anadolu ve Trakya'da yantıöı miz gerekiyor... " gibi sözler edildi. Ben hafen üç tane deyiş okunuyor. Dcyiş sözden derlendiğini görüyoruz. Bunlar uz alan araştırmalannda 1000'den lazla inccletilecek yerin neresi olduğunu ve bu lü bir gclcnck okfuğu için isrcr istemez man kadrolar tarafından düzeltilebilir halk ezgısi derledı. Ansiklopedi, yıl ınceleme sonucunda da benim özel ko bunlann etimolujik ve edebi yönünü inşeylersonuçta. Iık ve dcrgilerde makalelcri yayımsullarım nedeııiyle onay çıkmayacagını celemek zorunda kaldım.Edehiyatçıların landı. Yurtıçinde ve yurtdışında et bıldiğim için başlca yerlerden yardun ara / lazırladıpnız yeni kitaplannız var mı ? alanına tecavüz gibi görünse de bunu nomüzikoloji ile ilgili konreranslar dım. Çünkü inceleme sırasında kitaplayapmak gerekıyordu. AleviBektaşi kültürü dizisi devam verdi. Çeşitli toplantılarda bildiri edecek. "Deyişler" çıkmıştı. Sırada "DuBöyle çalışrnalarda,araştırmactlarımız ra müdahaleleroluyor, Kürt, Çerkez, Laz sıındıı. vb. gibi etnik kökenleri belirten sözcükvaz lmamlar", sonra "Semahlar" var. genellıkle ne duyarlarsa onu yazarlar Ar 19891991 yılları arasında İÜ Uzun zamandır üzerinde çalıştığım Çindından da bir araştırmaya gırmezlcr. Ör ler değiştiriliyordu. Bunlar benim kitaDevlet Konservatuvarı Halk Müziği gene'lerle ilgili ıki yayınım olacak. Bun neğin bu tür çalışmalarda ölçü ve kafiye bımda da var ama burdada bir artniyct Topluluğu'nda bağlama sanatçısı yok, bilimsel bir çalışma var. lardan ilki "Çingene Müziği", ikincisi ise bozukluklanna ya da bütünliiğü olmayan olarak görv yaptı. 19901996 yılları Cingene Kültürü" üzerine. Bir de şu anKnlan Müzik, Halk Müziği Arsiv Seri şıirlere oldukça sık rastlarız Bu tür eksikarasında İTÜ TMDK'da, 19901994 da hazır olan "Dualar" kitabı var ama ne « adı altında toplam sayısı yüzü bulması liklere radyolarda ve kasetlerde dınledığı yılları arasında Izmit Belediye Kon zaman yayımlanacağı belli değil. • dü^ünülen bir CD ve kaset yayırıı bas,latmiz türkülerde de rastlarız. Turkülerın servatuvarı'nda halk müzigi ile ilgili tı Bu dıztde şımdtye kadar sanırım on be derlendığı kaynak khıler türküyü söyler dersler pkuttu. 1994 yılından bu yaGaziantep Türküleri / Melıh Duygulu kcn bir ya da bir kaç kıtasım hatırlamayıp şe yakın yapıt yayımlandı. Bu çahjmalarna MSÜ Devlet Konservatuvan'nda dan bir bölümünün yönetment sızsınız /166s yerlerıne başka şeyler söylerler. Ve öyle öğretim görevlisi olarak çalışmaya derlenip yaztlırlar Ardından hır çalışma Bu çalıynalardakı yönetmenlık denemeleAleviBektaşi Müziğinde Deyişler/ devam etmektedir. • rinıze de değinelim biraz. Örneğin, yaptıya da girilmez bu konuda. Bu tür eksiklik Melih Duygulu / 257 s. Kapak konusunun devamı. Etnomüzikolojide genç bir yetenek Melih Duvmılu K 1 SAYfA 4 CUMHURİYET KİTAP SAYI 413