Catalog

Türk Devrimi'nin öyküsü. Özcr Ozankaya'nın kitabının içeriğindeki öz, Mustafa Kemal ve kadrosunun Kurtuluş Savaşı'yla başlattıkları var olma ve çağdaşlaşma savaşımıdır. Tarihimizin karanlık günlerinde Türk ulusuna yaşam ve umut getiren Türk Devrimi'nin öyküsünü anlatıyor Ozankaya. Özer Ozankaya'dan "Cumhuriyet Çınarı" f Yazarımız daha sonra Cumhuriyet öncesi düşünce akımlarına deöinir. Çünkii Cumhuriyet'e giden yolda bu düşünce akımlarının da payı vardır. Örncöin Ömer Seyfettin'in başlattığı dilde sadeleşme" Cumhuriyet döneminde "Dil Devriminc vc Dilde Özleşmcye" dönüşmüştür. Üsmanlı döneminin düşün insanı Ziya Gökalp 'Cumhuriyet'in temellerine düşünsel Katkılarda bulunmuştur. Osmanlı'ya ilk kcz Keriîerne ve çöküş nedenlcrini açıklayan lbrahim Müteferri ka'dır. Önemıiy apıtı "Usulül Hikcm Fi Nizamıl Ümem" yani "Hakların Yaşam Düzcninde Bilimsel Yöntem"dir. Müteferrika bu yapıtında kısaca Avrupa'nın yönetimini vc ordusunu dinsel inançlara öre dcğil, akıla dayandırıldığını belirtiı, slam haklarının ise aymazlık ve dikkat sizlik, cehalet içinde bulunduğıınu vurgular. M. GÜNER DEMİRAY ilim adamı ve düşünür Özer Ozankaya'nın Kültür Bakanlığı Yayınları Atatürk dizisinde çıkan Cumhuriyet Çınarı adlı özgiin yapıtı günümüz ko sullarında okıınması gerekli çok önemli bir yapıttır. Cumhuriyet Çınarı ki besinini aydınlanmadan alarak Osmanlı'nın külleri üzerinde yeşermiştir. Kitabın içeriğin deki öz Mustafa Kemal ve kadrosunun Kurtuluş Savaşı'yla başlattıkları var olma ve çağdaşlaşma savaşımıdır. Tarihimizin karanlık günlerinde Türk ulusuna yaşam ve umut getiren Türk Devrimi'nin öyküsü. Osmanlı'da başta Arap olmak üzere çeşitli etnik topluluklara kucak acılırken Türk insanı dışlanmıştır çoğunlukla. Ama yurdun kurtarılması söz konusu olduğun da cepheden cepheyc o koşmuş, kamnı o vermiştir. lakat hiçbir zaman sosyal ve ekonomik bir gönence ulaştırılmamıştır. Anadolu'da bakımsız, öksüz bir evlat gibi yaşamıştır hep. Oysa Sclçuklu'da ve Osmanlı'da asıl öğe, egemen toplum Türk unsuruydu. Iştt Mustafa Kemal'in başlattığı cylcmlc Ânadolu, Türk halkının ka B dcr coğrafyası olmuştur. Bu ülküyle Kurtuluş Savaşı utkuya erdi. Atatürk'ün deyişiyle: "Türklüg'ün unutulmuş büyük uy gar niteliği ve uygar yeteneği bundan sonraki gelişimiyle gelcceğin yüksek uygarlık ufkunda ycni bir güneş gibi doğacak tı. Türkiyc Cumhuriycti ulusal, demokra tik ve halkçı bir devrimin ürünüdür. "(...) Bir yandan engin bir özgürlük ve bağımsızlık askıyla yurt sevgisinin, öte yandan bilimsel kafa yapısının bileşimi üzerine dayalıdır (...) s.3 ' Atatürk getirdiği ilke lerlc iç ve dış sömüriiden arınmış, "tam anlamıyla uygarlık tasarımı (projesi) dc ğerindc bir demokratik toplum miihendisliği scrgilcmiştir." s. 1 Kitapta Atatürk'ün düşünce yapısıyla Türk Cumhuriyeti'nin temel ilkeleri ara sındaki koşutlıık özellikle vurgulanır. Atatürk bilimsel bir düşünce yapısına sahip vc demokratik yönetimden yanadır. Bu nedenle Cumhuriyet'in temeline ay dınlanmadan pelen bilim yöniemi egc men olacaktır. Bilimsel yöntemin gcçerliliğini sağlayacak ölçütler şunlardır: aNesnellik, b Gerçeğin hcp somut olarak belirmesi, c Sorgulayıcılık, d Kullanılan kavramları açıklıkla tanımlama, e Doğru ya bağlılık, i Araştırıcılıktır. Demokratik yönetim anlayışı ise "Egcmenliğin kısıtlanıasız, koşulsuz ulusundur" ilkesiyle top lumun bilincine yerleşmcsidir. Çağdaş Türk toplumunun tüm kurumları bu iki ana ilkcyc göre yapılanmıştır. Sayın Uzankaya'nın ncsnelliklc ilgili şu açıklaması çok ilginçtir: "(..) Çıkarlarımıza, inanç ve kanıTarımıza, alıskanlıklarımıza uygun düşmcse de gerçek ne ise olduğu gibi gözönünde bulundurmak dcmektir. Günümüzün gelişmiş toplumları, bu tcmel ilke savesinde DU düzeylerine gelmişierdir. Yalnız toplumbilimleri için değil, fizik, kimya, tıp, mühcndislik gibi doğalbilimlerinin gelişebilmesi için de. nesnellik vazgeçilmez temel olmuştur. Örncgin daha 19. yüzyılda Fransız kimyacısı Claııde Bernard, 'Deney odasına girerken yalnız pardösümü dcğil, inançlarımı da kapının dışında bırakırım' diyordu. Çünkü gözlenıieyeceöi gerçek, inançlarına uygun düşmediginue gerçeğe gözünü kapamak dcğil, inanclarında gerekli düzeltmeyi yapmak gcrcktiğini görüyordu." (...)S. 1 lOsmatılı nın yıkılış nedenleri sıralaııır. Bunun çok ulusluluk, dinsel baskıcılık, çagdışına düşme vc saltanatın özelliklerinclc yattığı belirtilir. tkinci Meşrutiyct döneminde başta "Baskıcı Dinsel Akııııı" görüyoruz. Bu akımı savunanların başı Prens Sait Halinı Faşa'dır. Baskıcı olmayan tslamcı bir akım daha vardır ki bunun temsilcisı Zıılmcttcn Nura, Huralattan I lakikata kitap larıyla etkili olan Mehmct Şenısettin C]ü naltay'dır. tkinci akım Türkçülük akımı dır. Bunun baş temsilcisı Ziya Gökalp'tir. Ancak öncclcri Osnıanlılık için Türkçü lük akımı gcliştirilir, zamanla bu düşiinceden vazgeçilir, azınlıklarıtı taşkınlıklaıı sonucu bağımsız Türklük kimliği bilinci ne dönüşür. Bu akımın öncmini kavrayan 0 sırada Mustafa Kemal olur. Türk ıılusıı nıın bir iiyesi olarak kurtuluş yollarını arar. Bir de Yenilikçi akım görüyoruz C)s manlı'nın son yıllarında, Cclaf Nuri bu akımın öncüsü olarak Osmanlı'nın yapısı nı eleştirir, hızla Batılılaşmak gercktigını savıınur, o zanıanın düşünce ortamına önemli bir boyut katar. Bundan sonra kitapta ulusal kurlulusun örgütlcnmesi irdelenir. Artık Anadolu ihtilali başlamıştır. Havza (itıiflgtsı (28 Mayıs 1919), Amasya Bildirgesi (21/22 Ilaziran 1919), Erzurum Kongresi (23 Temmuz 1919), Sivas Kongresi (4 Eylül 1919)... Bu kongrelerden sonra direnis örgütleri "Anadolu ve Rumeli Ulusal 1 lakları Savunma Derncği" adıyla bir çatı altında toplanarak biitünlük kazanır. Ve artık ulus kendi yazgısım kendi çizecektır. 23 Nisan 1920'de "Egenıenlik ulıısun dur" ilkesinin ışığında Birinci Türkiye Büyük Millet Meclisi toplanır. Bu mecli sin askeri, siyasal ve düşünsel önderi Mustafa Kemal'dir. Artık Türk ulusu Mustafa Kemal'in önderliğinde Kurtuluş Savaşı vermektedir. Dönüm noktası Sakarya Savaşı'nda iki kılıç vardır: Tam bağımsızlık ve sömürgecilik. Sayın Ozankaya burada "Nedir sö mürgecilik?" diye sorar ve yanıtını vcrir: "Dört yüz yıldan beri insanlığm üçte ikisinin yazgısım tersine çeviren, savaşlar vc iç savaşlar yoluyla insanlığa onursuzlıık, tfüşkünlük, acı ve zulüm yaşatan ve adına uluslararası sömürgecilik uenilen olayın özü, kaynağı ncdir^ Türkiye Cumhuriyc ti'nin kuruluş ve örgütlcnışinde, özellikle önlcmcyi amaçladığı sömürgeciliğın bu yıkıcı amaçları nclcrdir? Ulusların gerek kendi iç yaşamlarında, gerckse baska uluslarla İIişKİlerindc, Atatürk'ün dcuiği CUMHURİYET KİTAP SAYI 281 Baslucı Dtnsel Akım SAYFA 16