Catalog

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 SOLDAN SAĞA 1. İlk nükleer reaktörün tasarımını ve yapımını gerçekleştiren İtalyan fizikçi – Güç. 2. Telsiz telgraf sistemini geliştiren İtalyan fizikçi – Simyacıların kurşuna verdiği ad. 3. Mağara – Su – Çoğunlukla hidrojen ya da helyumla şişirilmiş güdümlü balon – Müstahkem yer. 4. Birbirine çok yakın kimyasal özellikler gösteren, atom numarası 57 ile 71 arasında olan, seyrek bulunan elementlerin genel adı – Tibet köylülerinin temel besinini oluşturan arpa unu. 5. Baş çoban – Cinsel içgüdünün belirtilerini gösteren yaşama gücünün bütünü – İspanya’da bir bölge. 6. Bir süs bitkisi, ağaçküpesi – Kerestelik tomruk. 7. Boyutlar – Eski bir Mezopotamya uygarlığı – Bilim ya da sanat alanında üstün bilgisi ve yeteneği olan kimse. 8. Cezayir sahrasındaki vahalar dizisi – Kulak iltihabı – Beddua – Sümer gök tanrısı. 9. Kalıtım – Bir asitteki hidrojenin yerini bir bazın almasıyla oluşan bileşim – Bir çeşit papağan. 10. İndiyumun simgesi – Ayevi – Horoz tepeliği – Miliamperin simgesi. 11. Ad, ün – Bir bağlaç – Esas teşkilat ile ilgili. 12. Bitkilerden türlü yollarla çıkarılan kokulu ve uçucu sıvı – İstatistik işleriyle uğraşan enstitü – Avrupa Uzay Ajansı (kısa). 13. Arjantin’in plaka işareti – “Leonhard …” (Çekim, elektrik ve ışık olaylarını da bulan İsviçreli matematikçi) – Bazı maddeleri satma izni olan kişi, dükkan. 14. Kauçuk, ipek, pamuk ya da yün karışımı bir tür yapma kumaş – Japonya’da toplumdan dışlanmışlar sınıfı – Rey. 15. Bebek sesi – Bir sıvının içindeki alkol derecesi – Çanakkale’nin bir ilçesi. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. Gramofon plaklarını bulan, Alman asıllı Amerikalı. 2. Sih dininin kurucusu – Bizmutun simgesi – Olumsuzluk veren bir önek – Suyosunu. 3. Rolls Royce (kısa) – Yatısız, gündüzlü okul, öğrenci – Kuzu sesi – Altının simgesi. 4. Buluş – Astatin simgesi – Rodyumun simgesi – Elam’ın başkenti. 5. Dünya kobalt üretiminin eski merkezi olan Kanada’daki yerleşme – Japonya’da bir kent – Togo’nun plaka işareti. 6. Bir sayı – İyilik, ihsan – Değişmesi bir doğru ile gösterilebilen. 7. Yapılabilirlik – Esnaf, küçük dükkan sahibi. 8. Hitit – İskambilde koz – Uyuşturcu bir madde. 9. Bir müzik türü – Ahır – Dinç. 10. Nişastanın tam olmayan hidrolizi sırasında ortaya çıkan şeker – Sürülmemiş sert toprak. 11. Mısır turnası – Adana bölgesinde yetiştirilen ve yaprakları sebze olarak kullanılan bir bitki – Bir cetvel türü. 12. Tırmanıcı balık – Rusya’da bir ırmak – Bir asitle birleşince bir tuz oluşturan madde. 13. İlaç – Bir cilt hastalığı, küflüce – İngilizce deniz. 14. Roma mitolojisinde, bereket ve toprak ürünleri tanrıçası – Canlandırma. 15. Uçaklarda pilotların konuşmalarını ve kuleden gelen mesajları alıp saklayan bir araç – Alanya’nın eski adı. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 ilginç SORULAR Bebeğin cinsiyeti en erken ne zaman belli olur? Yanıt: New Scientist, 14 Ocak 2012, Dr.Cem Mumcu Yumurta sperm tarafından döllendiği anda doğacak bebeğin cinsiyeti de bellidir. Bunu belirlemede yumurtanın yani annenin hiçbir rolü yoktur. Cinsiyeti belirleyen erkekten gelen spermin taşıdığı kromozomdur. Çünkü anne, yani dişi, XX kromozom yapısına, baba ise XY kromozom yapısına sahiptir. Bu durumda anneden her zaman X kromozomu gelecektir. Eğer babadan gelen sperm X kromozomlu ise, doğacak bebek XX yani kız olacak, eğer sperm Y kromozomu taşıyor ise doğacak bebek XY yani erkek olacaktır. Döllenmenin gerçekleştiği anda aslında belli olan cinsiyet ancak 11. hafta civarında penisin gelişmesi ile dışarıdan bakıldığında anlaşılabilecek hale gelir. Buna paralel olarak doğacak olan bebeğin cinsiyeti, kullanılan ultrason cihazının kalitesine ve çözünürlüğüne bağlı olarak bu haftadan itibaren teorik olarak görülebilir. Ancak pratikte bu her zaman mümkün olmayabilir. Cinsiyet tespiti için en uygun dönem 1620 haftalar civarıdır. Bununla birlikte yapılan bir araştırmada gebeliklerinin 1114 haftalarında olan 148 hastada bebeğin cinsiyeti görülmeye çalışılmış ve bunların 132 tanesinde bir tahminde bulunulabilmiş. Ancak daha sonra yapılan takiplerde, yapılan tahminlerin 106 hastada doğru olduğu, geri kalanlarında ise yanılma söz konusu olduğu saptanmış. Bir başka deyişle, cinsiyeti tahmin edilen bebeklerde yanılma oranı bu haftalar için %19.7’dir. İlk trimesterda üç boyutlu ultrason ile incelenen 200 kadının bebeklerinde ise cinsiyet %85.3 oranında doğru olarak tahmin edilmiş. Bebeğin duruşunun uygun olmadığı zamanlarda gebeliğin sonuna kadar cinsiyet görülemeyebilir. Zaman zaman cinsiyet tayininde hatalar olabilir. Kız denen bebeklerin doğduğunda aslında erkek olduğu ya da tam tersi durumlar söz konusu olabilmekte, bu durum da bazı ailelerde yersiz endişeler yaratabilmekte. Ultrason ile cinsiyet tayininin %100 olmadığı bilinmeli ve hata olabileceği her zaman hatırda tutulmalıdır. Şimdi, fetüsün cinsiyetini 5 haftalıkken tespit eden yepyeni bir yöntem geliştirildi. Annenin, musküler distrofi gibi hastalıklara yol açan Xkromozomu geni taşıyıcısı olması durumunda, fetüsün cinsiyeti önem kazanır. Bu durumda dişi fetüs bu gene sahip olmayabilir veya taşıyıcı olabilir, ancak erkek fetüsün bu hastalığa kalıtım yoluyla yakalanmış olma riski %50’dir. Bu durumlarda anne adayı hamileliğine son verme veya düşük riski yaratan girişimsel bir testten geçme seçeneklerinden birini kullanabilir. Halihazırda İngiltere’de hamile kadınlar 11 haftalıkken bebeğin cinsiyetini öğrenmek için girişimsel bir testten geçiyor veya daha uzun bekleyip ultrasona giriyor. Bir başka alternatif de annenin kanında, fetüs DNA’sının Y kromozomunun izleri aranmasıdır. Ancak bu yöntem, yeterli miktarda DNA’nın olmaması durumunda doğru sonuç vermez. Güney Kore, Seul’deki Cheil General Hospital ve Womens’s Healthcare Center’dan Hyun Mee Ryu ve meslektaşları bu soruna çözüm olarak yeni bir yöntem geliştirdi. Bu yöntemde hamile kadınların kanındaki PDE9A adı verilen gendeki değişiklikler ölçülüyor. Belirli düzeyde bir PDE9A gen değişikliği, kanda yeterli miktarlarda fetüs DNA’sı olduğu anlamına geliyor. Yeterli miktarlardaki DNA ise Y kromozomunun bulunup bulunmadığını gösteriyor. 203 kadında yapılan klinik deneylerde, hamileliğin 5. haftasında cinsiyetin doğru olarak tespit edildiği görülmüş. SÜRE 5 HAFTAYA İNDİ Hazırlayan: İlker Mumcuoğlu G Ö K B İ L İ M A S E P S İ A T A R D A M A R A R İ E L Z İ Y A Ş A N A Z İ R R A M A H E İ E N T O O S E T S E F A M E L E K E Z S İ L E T İ C M E K E L A L A T E S E A K İ A S E T A R B P A R MO İ K R E T A Ş İ O L Z A N F E O N G A Z E L T E R M E A R İ L A T A R A V İ Y A N A O J İ Z T A P Y T İ R A A N K İ L F İ N A B R Z E N İ L İ G S E M A S T E R İ L İ Z A S Y O N N d ü ş ü n SORULAR Kalanların Toplamı Ender Aktulga [email protected] a = a1 + a2 + a3 k = k1 + k2 + k3 a1, a2, a3 sayılarının üçü de 1000'den küçük, üçü de asaldır. Bunların toplamı olan a sayısı da asaldır. k1 sayısı, a/a1 bölümünün kalanı; k2 sayısı, a/a2 bölümünün kalanı; k3 sayısı da a/a3 bölümünün kalanıdır. SORULAR: a1, a2, a3 sayılarının birbirinden değişik olma koşulu bulunuyorsa, k sayısının alacağı en küçük değer kaç olur? k sayısı kaç kez 10 değerini alır? a1, a2, a3 sayılarının birbirinden değişik olma koşulu bulunmuyorsa, k sayısının alacağı en küçük değer kaç olur? k sayısı kaç kez 10 değerini alır? CBT 1297/16 27 Ocak 2012 1 2 9 5 . s ay ı dak i “Kare Ü çgenl er ” i s i m l i bi l m eceni n yanıtı: 84 B i l m ecey i doğr u çözen okuyucularımız: Sebahattin BektaşSamsun, Naim Uygunİstanbul, Ender Aktulgaİstanbul 1 2 9 4 ’ ü doğr u çözen okuyucularımız: Nurdan SeyrekZonguldak, Faruk Kozİzmit