Catalog

Ml maktadırlar. Oolayısıyla hesapta olmayan bir aşırı göç sarfı sonunda pek çok kuş menzile varamamakta ve ölmektedir. Dünyada milyonlarca insan ister amatör, ister profesyonel olsun kuş göçlerini aydınlatabilme k için onlann dünyasını inceliyor. Bugün bizim toplumumuz için henüz anlaşılması güç de olsa bütün bilim dallan gibi evreni tanımaya hizmet eden kuş bilimi/ ornitoloji de doğadaki sırlan çözmemizde ve 3 gelen bütün kuşlar göçetmlyor. Bazısı da kışı burada geçiriyor. Balkanlann soğuğundan kaçarak Enez'dekldünyayı daü'nde dlnlenen kuğular göruluyor. Çeltlk tatialannda kalan plrinçlerle bmslenlp llkbaharda tmkrar kuzeye ha iyi kullanmaçıkamızda önemli bir aracı. Amave yüksek gerilim hatları, Boğaz'dan geçlt tör meraklıların artması, kuş yaşamının •gunluğundan faydalanılarak yapıyapan ördek, balıkçıl ve kuğu gıbi kuşlaçok zengin olduğu ülkemizde, gelişmiş ülı hiç de insanca olmadığı inancınn son derece yormaktadır. Bu kuşlar su kelerdekine benzer araştırma merkezleriyolunu takip ederek uçaıiarken özellikle nin oluşmasına katkı saglayacaktır. rik direkleri, gökdelenler, ağaçların manyetik alan, görüntü ve ses duyu orKuş göçleri açısından dünyanın en örın gökyüzünün üstünde yansıdığı ganlarını etkileyen bu noktalara geldıklenemli ülkeleri arasındayız. Avrupa kıtası plı binalar, şehir ışıkları, göç yollarinde engellerin üstünden ya da altından ile kışlan ılık geçen Ortadoğu, Afrika ve savaşlar, dinlenme alanlarının ingeçememekte, en az bir saat defalarca Güney Asya arasında bir köprü oluşturan arafından işgali ve tahribi, iniş noktur atmakta sonunda gerekenin çok üsAnadolu toprakları, coğrafî yapısı itiban a onlan bekleyen avcılar göçmen tünde yükselerek engelleri aşmaktadııiar. ile de yaban hayatı için çok elverişli. Her amansız düşmanlandır. Bu arada belkı de 3040 km. mesafe kayyıl ilki ilkbaharda kuzeye, ikincisi sonbaıbul Boğazı'nda yapılan iki köprü betmekte ve enerjilerini boşuna harcaharda güneye doğru büyük bir göç olayı yaşanıyor. Bazı türler ülkemizde sadece geçit sırasında görülüyor. An şahinl gibi. Bazı türler ise, uygun şartlar bulurlarsa hem yazın hem kışın görülüyoıiar. Sumrtılar gibi. kızılboyunlu kaz gibi kimileri de bir kar fırtınası önünden kaçarak hiç görmediğı bir başka ülkeye iniveriyor. örneğin yeşilbaş ördek önceki yıl ürediği ülkeye gıtmeyebılıyor. Çulluk da aynını yapabilir. Bazı deneylerde ise şaşırtılan, ürediği topraklardan başka yerlerde göçe bırakılan genç, tecrübesiz kuşlar kendilerine değişik yerieşme alanları bulabiliyorlar. Bilimsel arastırmalar sırasında yakalanan kuşlann ayağına takılan küçük halkacıklar (markalar) kuş göçlerinin takibi açısından çok önemlidir. Bu halkalarda istasyonun adresi, halka numarası bulunur. Böylece kuşu bulan kişi eğer markadaki bilgileri üzerindeki adrese bildirirse kuşun ne kadar zamanda oraya Ulaştığı, hangi rotalan takip ettiği, neden öldüğü gibi birçok bilinmeze ışık tutacaktır. Daha önce adeta hobi olarak yapılan halkalama çalışmaları 1899 yılında Hol Göç araştırmalan landalılar tarafından bilimsel bir zemine oturtulmuş ve o yıl 164 sığırcığın ayağına çinko halkalar takılmıştır. Bu araştırma yöntemi giderek alüminyum ve plastik halkaların kullanılması ile bütün dünyaya yaygınlaştınlmıştır. Böylece her yıl dünyada milyonlarca kuş markalanmakta ve büyük bölümü hakkında toplanan veriler araştırma istasyonlarındakı bilgisayarlara geçirilmekte, yepyeni bilgıler ortaya çıkmaktadır. Amatörce de olsa ülkemizde ilk halkalamaları yapan Salih Acar ve Belkıs Balpınar'ı hatırlamak gerek. 1969 yılında Manyas'ta markaladıkları bir kaşıkçı kuşu o yıl aralık ayında Mısır'da, Kom Ombo'da bulunmuştu. Yaban hayatının devamlılığı artık büyük ölçüde biz insanlann görüş, düşünce ve davranışlarına bağlı. Aşırı nüfus artışı ve önü alınamayan ihtiraslann esiri olarak ürküntü verici bir tüketim mekanizması doğumnuş bulunuyoruz. Bu mekanizma dünya üstünde doğal hayat namına var olan bütün olguları tahrip ve tehdit ediyor. Sulak alanlar kurutuluyor, doğal çayırlar, meralar aralannda hiçbir doğal yapı bırakılmadan birbiri peşi sıra uzayıp giden tarialara dönüştürülüyor. Ormanlar açılıyor, yakılıyor ve elde edilen alanlar sadece çok çeşitli sanayi, tanm ve hizmet üretimi için kullanılıyor. Oysa doğada kendine yeterli, görkemli bir düzen var. Bir sazlıkta dolaşan kırlangıçlann yüzbinlerce sivrisineği, Sinekkapanın her gün kendi ağıriığı kadar sineği, baykuşun fareleri, kerkenez, atmaca ve benzeri yırtıcı kuşlann tanm zararlısı kemirgenleri avladığı; bitkiler için en degerii gübrenin kuşlardan elde edildiği, kuşlann bitki ve ağaç üremesinde tohum taşıma özellikleri olduğu düşünülürse bu özel düzenin insan toplulukları için ne denli gerekli olduğu anlaşılacaktır. Fakat doğa tahribatında hayli ilerı gitmiş bizler, acaba bilgi birikimimizı faydaya dönüştürebilecek miyiz ya da bu fırsatı bulabilecek miyiz? Şu günlerde başınızı kaldırıp yukarılara bir göz atın. Yüzlerce belki binlerce leyleğin, şahinin, atmacanın, arıkuşunun, akbabanın, balıkçılın, martının, sumrunun, örneğin grup halinde kâh kanat vurarak kâh süzülerek geçtiğını göreceksiniz. Hele yüksek bir tepedeyseniz, bir de elinizde dürbün varsa eğer tedirginliklerini farkedebilirsiniz. Doğaya saygısızlık ettiğimiz, yakıp kuruttuğumuz, kesip biçtiğimız sürece göç eden kuşlar da azalacak. Doğayı ızlemek isteyen birinin en kolay görebıldığı hayvan olan kuşlar azaldıkça daha renksiz, tekdüze, hareketsiz bir donukluk içinde kalacağız. Gelin bu olumsuzluğu el birliği ile engelleyelim. Bunun yolu ikı kelimeden geçiyor: Doğaya saygıl Politik umarsızlıklar, özel çarpık beklentiler yerine ormanlara, sahillere, dağlara, denizlere, meralara, bozkırlara, sulak alanlara sahip çıkalım ki kuşlar bizi terketmesin Bize tüm yörelerden sevgi ve selam ulaştırsın. Uçun turnalar, uçun... Yaban hayat için zor zamanlar Karabaşkirazkuşu. Beyfehlr CHHö'nün sulannda dlnlentyor. Göksu Deltası'na pey yoksuluk yapacak. Sağda Ise Bodmm'da kaktusier arasında Taşkuşu, helylık. Oagasma uygun MceMerfe beslenlp buyüyecak. 3909