Catalog

UZAY ARAŞTIRMALARI TIP Kalp kPizini saptayan iki yeni yöntem eni geliştirilen bir laboratuvar testi yöntemiyle kalp krizlerinin erken tanısı mümkün oluyor. Doktorlar bu yeni yöntemde gögüs ağnsıyla hastaneye başvuranlardan her yarım saatte bir kan alıyor ve altı saat boyunca yapılan incelemeler sonucu hastaya kalp krizi geçirip geçirmedikleri yüzde 5 yanılmayla bildiriliyor. Yeni kan testi yöntemi 1100 hastada denendi. Houstan Baylor College of Medicine'de Robert Roberts ve arkadaşlarının NEJ dergısinde yayımlanan makalelerinde, hastaların yüzde 57'sinde kalp krizi sonucu 1 saat içinde alındı. Bugüne kadar güvenilir bir teşhis çeşitli nedenler yüzünden zordu. CKMB diye adlandınlan hızlı test kanda kreatinkinase (CKMB) enzimi aranıyor, bu enzim kalp krizinden hasara uğrayan kalp kası hücreleri tarafından serbest bırakılıyor. CK standart testlerine kıyasla yeni geliştirilen testte 25 dakikada enzime ulaşılıyor. Kalp krizinden iki saat sonra, ilk semptomlar belirlenebiliyor. Doktorlar böylece hemen kalp çevresindeki damartarı tıkayacak pıhtıları hemen ilaçla veya balonla giderme şansına ulaşıyorlar. Y Ulysses Güneş'in güney kutbundan geçti Geçen günlerde uzaydaki en hızlı araç niteliğini taşıyan Ulysses, Güneş'in güney kutbundan geçip, yoluna devam etti. Bugüne dek bu bölgeden insan yapısı hiçbir araç geçmemişti. U lysses güneş rüzgarlan konusunda bilgi toplamaya devam ediyor. Güneş rüzgarlan saatte 400 kilometre hızla hareket eden yüksek enerji yüklü zerrelerdir. , Ulysses yıllarca süren çalışmalardan sonra tamamlanarak 1990 yılında bir uzay mekiğinden, roketlerin sağladığı büyük bir güç ile Jüpiter'e doğru fırlatıldı. Ulysses, Dünya'nın yörüngesinden kurtulmak için Jüpiter'in yerçekiminden yararlanmak zorunda kaldı. Ulysses, Güneş'in kutup bölgelerinden esen rüzgarlara ait ölçümler yapıyor. Bu ölçümler, Güneş'in Dünya'nın manyetik alanı üzerindeki etkilerine ilişkin çok degerli bilgiler içeriyor. Ulysses gelecek yıl haziran ve eylül aylan arasında Güneş'in kuzey kutbundan geçecek. Avrupa Uzay Ajansı'nda görevli bilim adamları Ulysses'in gönderdiği bilgilerin ışığında Dünya'daki manyetik fırtınaları önceden saptayabileceklerini umuyorlar. Bu fırtınalar elektrik transmisyonunu engelliyor ve TV yayınlarını kesiyor. Güneş kutuplarındaki fiziksel etkinliklere ilişkin çok az şey biliniyor. Güneş rüzgarının üç boyutlu görüntüsünü elde edebilmek için Güneş kutuplarına ait bilgilere gereksinim duyuluyor. Ulysses projesinde görev alan bilim adamlarından Richard Marsden, "Güneş ile ilgili edindiğimiz bilgiler, Güneş'te meydana gelen değişimlerin Dünya üzerindeki uzun vadeli etkilerine ışık tutacak" diye konuşuyor. Ulysses'in diğer bir görevi de Albert Einstein'ın rölativite teorisinde öne sürdüğü "yerçeklmsel dalgalan" araştırmak. Avrupa Uzay Ajansı'na göre ışık hızında ilerleyen bu dalgalara ait ilk bilgileri ancak Ulysses elde edebilir. Almanya Berlin'de de aynı süre içinde sonuç veren ikinci bir test yöntemi geliştirildi. Berlin'de eylülde yapılan Kardiyoloji Kongresi'nde Heidelberg Üniverisetinden kalp uzmanı Dr. Hugo A. Katus ve ilaç şirketi Behringer'le işbirliği içinde geliştirdiklen yöntemi açıkladı. Bu yöntem de Houston'daki yöntem kadar hızlı ve güvenli bulundu. Kreatinkinase enzimi sadece kaslarda bulunmuyor. Bu yüzde KMB testinde aynı zamanda iskelet kasları zedelenmiş veya belli kas hastalıklarına yakalanmış hastaların testi de yanlışlıkla kalp krizi teşhısi verebilıyor. Heidelberg yönteminde ise teşhis, sadece kalp kaslannda bulunan Troponin T proteinini saptamaya yönelik. Bu protein kalp kaslarının çalışması sırasında kalp baglarının kısalması olayını düzenliyor. Bu yüzden kalp kası hücrelerindeki en küçük bir zedelenme, ölçülebilecek m'ıktarda Troponin T proteinin üretilmesini sağlıyor. Bu yöntemin diğer üstün tarafı ise az miktarda kanın yeterli olması. Test, büyük laboratuvar istemiyor hatta hastanın yatağı başında bile yapılabiliyor. Dahası, protein kalp krizinden birkaç gün sonra bile saptanabiliyor; EKG kalp krizi işareti vermese bile. Bu yöntemlerle saptanamayan kalp krizleri de belirlenebilecek. Her iki yöntem de kalp krizi geçıren hastalann tedavisinde yeni ufuklar açacagabenzer. 392K