Catalog

22 AĞUSTOS 2025 CUMA 7 AnAvAtAnı türkiye’yi de kApsAyAn zeytin, insAnlığA hem şifA hem de gıdA oluyor Barışın ve bereketin simgesi Binlerce yıldır insanlığa hem gıda Zeytinin geçmişini, bugününü, hem şifa hem de yaşam kültürü Türkiye’deki yerini ve yapılması Pazarlama yöntemine olan zeytin, birçok alanda elde gerekenleri Prof. Dr. Sertaç edilen ürünlerle önemini koruyor. Dokuzlu, Cumhuriyet’e anlattı. ağırlık verilmeli vrenin insanlığa olarak adlandırılan olduğunu belirtti. en büyük ve Gaziantep, ZEYTİN üreticiliği konusunda nedenlerinden birisinin, tarım Tüketimden Ehediyelerinden Mardin, birinciliği üretimin yüzde 41’ini diplomasisinde ülke olarak zayıf fazlası olan barışın ve bereketin Kahramanmaraş yapan İspanya alırken ikinci kalmamız olduğuna dikkat çeken simgesi zeytin, kadim üçgeninin Zeytinin tarihi sırayı yüzde 13 ile İtalya, üçüncü Prof. Dokuzlu, Yunanistan’da pozisyonunu korumaya yer aldığı üzerine yapılan sırayı 10 ile Yunanistan aldı. sofralık zeytin ve zeytinyağı devam ediyor. Zeytin bugün Türkiye çalışmaların, Yüzde 8 ile dördüncü sırada turizmi organize edildiğini ve bulunan Türkiye’nin, zeytinin çocuklara yönelik beslenme ağacına ilişkin en eski Cumhuriyeti’ne “zeytin”, Dokuzlu anavatanı olan alan içerisinde ve tadım eğitimleri verildiğini verinin Ege Denizi’ndeki ait Anadolu “zeytinyağı” ve yer almasının, çeşit farklılığını da söyledi. İtalya ve Fransa’da Santorini topraklarında “zeytin üretiminin” beraberinde getirerek Türkiye’yi ambalaj tasarım ve tanıtımına Adası’nda kültüre alındığını da bir yaşam ve tüketim önemli bir zeytin gen kaynağı gösterilen özenin, İspanya, yapılan doğrulamaktadır” kültürü olduğunu yaptığının altını çizen Prof. Fransa ve İtalya ölçeğinde zeytin arkeolojik tespitinde bulundu. gösterdiğini söyleyen Dokuzlu, “Türkiye, üretimde rotaları ve zeytinyağı müzelerinin Çağdaş çalışmalarda Bilimsel kaynakların, Prof. Dokuzlu, “Tarih ilk dörtte olmasına karşın bu etkili olduğunu belirtti. Benzer Bayraktar ortaya zeytinin anavatanının Batı araştırmacıları zeytin başarıyı pazarlamada yeterince uygulamaların Türkiye’de çıkarıldığını Akdeniz’den başlayarak üretimi yapılan alanlarda gösterememektedir” eleştirisinde de yaşama geçirilebileceğini belirten Bursa Uludağ Doğu Akdeniz’e kadar yaşayan yerel halkın çok bulundu. Bunun en büyük vurguladı. Üniversitesi Ziraat uzanan alan içerisinde yer uzun yıllardır zeytini sadece Fakültesi Tarım Ekonomisi aldığını ortaya koyduğunu üretip tüketmediğini, aynı Bölümü Öğretim Üyesi vurgulayan Prof. zamanda hayatlarının Prof. Dr. Sertaç Dokuzlu, Dokuzlu, “Konuya ilişkin ayrılmaz bir parçası fosillerin 39 bin yıllık kaynakların neredeyse haline getirdiğini Türkiye’de iletişimin parçası olduğuna dikkat çekti. tamamı zeytinin göstermektedir. Zeytinyağı anavatanı olarak Anadolu sadece yemeklerde Türkiye’de zeytin üretiminin Dokuzlu, “Bazı bölgelerde hasattan Zeytinlik sahibi tarafından ‘Kökleri Anadolu’da’ ve Orta Mezopotamya’yı kullanılmamakta, yaralara genellikle aile işi olduğunu ve aynı önce zeytinlik sahipleri toplanarak hazırlanan yemekler zeytinlikte Kuzey Afrika’daki zamanda toplumsal iletişimin bereket duası okumaktadır. hazırlanan sofralarda hep birlikte işaret etmektedir” dedi. sürülmekte, bebeklerin Sahra bölgesinde yapılan bir parçası olduğuna değinen Zeytincilerin inanışına göre lodos yenir, mal sahibi borcu olan Dokuzlu ayrıca bazı zeytin banyolarından sonra Prof. Dokuzlu, “Özellikle sofralık estiği zaman zeytin toplanmaz, gündelikçilere ve yardımcılarına arkeolojik araştırmalarda çeşitlerinin orijininin son vücutları zeytinyağı ile zeytin üretilen bölgelerde zeytin lodos sıcak rüzgâr olduğu için paralarını verir, herkes birbiriyle da M.Ö 12 bin yıllarına buzul çağında Türkiye’nin ovulmakta ve hanımlar havuzlarının bulunduğu mahzenler zeytini yumuşatır, yaşlı zeytinciler helalleşir. Hasat bittikten sonra ait zeytin ağacı fosillerine de içerisinde bulunduğu tarafından ellerine ve genellikle ailelerin evlerindedir. genç zeytincilere ‘Lodosta zeytine zeytinliklerdeki ağaçlarda rastlandığını söyleyen bir alanda yüzlerine sürülmektedir. Mimari yapılar üzerine yapılan gidilmez, zeytin bahçesine girilmez’ toplanmadan kalan zeytinler Prof. Dokuzlu, “Tarihte Bazı bölgelerde yürüme bilimsel çalışmalar pek çok tarihi diyerek öğüt vermektedir” dedi. ihtiyaç sahiplerine bırakılır. zeytinyağına ilişkin en çağına gelen çocukların yapıda zeytin depolama ve zeytin belirgin izler ise MÖ ayaklarının ‘Kırçima’ etkinlikleri Şeker ve lokum kültürü işleme alanlarının varlığına işaret 4500 yıllarında ve altına çabuk etmektedir” dedi. Zeytin toplama Zeytin toplayanların yanından “Başak” adı verilen bu geleneksel Akdeniz’deki Girit yürümeleri işinin geçmişte aile fertleri ve selam vermeden geçilmediğini, paylaşım yönteminde ‘Zeytinin Medeniyetinde komşular tarafından yapıldığını emekçilerin ‘bereketli olsun’ zekâtı verilir’, ihtiyacı olan herkes için zeytinyağı görülmek-tedir. belirten Prof. Dokuzlu, günümüzde denerek selamlandığını belirten zeytin ağaçlarının dalından ve yere sürülmek-tedir” ise bu işlemi yevmiye ile çalışan Prof. Dokuzlu, sözlerine şöyle düşen zeytinlerden toplar. Zeytin Bu izler bir ifadelerini gündelik işçilerin yaptığını söyledi. devam etti: “İznik’te hasadın satıldıktan sonra kazanılan ilk anlamda kullandı. Zeytin üretilen bölgelerde özellikle sonunda zeytinlik sahibi kendisine zeytin parası ile şeker ve lokum zeytinciliğin hasat dönemlerinde ve zeytinyağı yardım eden gündelikçileri ve eşi alınır, ‘Ağzımızın tadı bozulmasın’ MÖ 4000’li sıkım zamanlarında uygulanan dostu ile helalleşmek ve hasadı denir, yoksullar sevindirilir, yıllarda çeşitli ritüeller ve inanışlar kutlamak amacıyla ‘Kırçima’ adı çocuklara harçlık verilir, hayır Mezopotamya l İSTANBUL bulunduğuna dikkat çeken Prof. verilen yemekli etkinlik düzenler. yapılır.” Zey Tinin kullanım alanları sofradan kozmetiğe geniş yelpaze 4 Tarih boyunca hiçbir zaman yalnızca bitki da zeytinyağlı sabunlar, kremler, losyon olarak görülmeyen zeytin, Türkiye’de hem ve şampuanlar, cilt bakım ürünleri sofralık zeytin hem de zeytinyağı üretiliyor. bulunmaktadır. 4 “Atığı olmayan, artığı olan” zeytinden 4 Zeytin posası (pirina) tarımsal üretimde gıda, sağlık, kozmetik ve endüstriyel hayvan yemi katkısı olarak kullanılabildiği alanlarda faydalanılabiliyor. gibi aynı zamanda enerji üretimi amacıyla 4 Dünyanın en sağlıklı beslenme kullanılabilmektedir. şekillerinden kabul edilen “Akdeniz 4 Zeytin çekirdeği de hem yakıt (biyokütle) Diyeti”nin olmazsa olmazı zeytin, COVİD 19 hem de gübre katkı materyali olarak sonrası birçok beslenme planında öncelikli değerlendirilebilmektedir. önerilen besin haline geldi. 4 Zeytin ağacının budama artıkları 4 Zeytin yaprağı ekstresi ve çekirdeği ve odunu mobilya, dekoratif eşyaların farmakoloji alanında kullanılmaktadır. yapımı ve el sanatlarında malzeme olarak Kozmetik ve kişisel bakım ürünleri olarak kullanılmaktadır. ‘Ağaçlar yerinde kalmalı’ taşınması demek ağaçların kafamıza göre söker, taşır ve EMİRHaN ÇOBaN uzaklara götürülmesi dikeriz. Tutarsa tutar, gerisi KIRSAL Çevre ve Ormancılık demektir. Örneğin, aynı bizi ilgilendirmez’ demektir” Sorunları Araştırma Derneği, ilin sınırları içinde bulunan denildi. iktidarın TBMM’den geçirdiği Milas ile Seydikemer arası zeytinliklerin talanına yol ‘Çaba boşa gidecek’ 221 km’dir. Kanuna göre açacak olan ve kamuoyunca zeytinler, Milas’tan sökülüp Tüm bu analizlerin “süper izin” olarak anılan torba Seydikemer’e taşınabilecektir. ardından yer alan sonuç yasa sonucunda taşınacağı Bu öngörü akla, bilime bölümünde ise şu ifadeler söylenen zeytin ağaçlarının ve ekonomi ilkelerine kullanıldı: verimli olup olmayacağına aykırıdır. On binlerce “Özellikle büyük ilişkin rapor hazırladı. zeytinin sökme, taşıma ağaçların yerinden Raporla birlikte iktidarın ve dikim uygulamalarının sökülmesi,taşınması, yeni bir ağaç taşıma planının işe yazı içeriğinde anlatılan yere dikilmesi uzun zaman yaramayacağı ortaya kondu. bilimsel ilkelere uygun olarak ve emek gerektiren, pahalı Raporda yapılan analizler yapılması, maliyet ve zaman ve zor bir iştir. Her zaman, kapsamında, zeytinliklerin açısından düşünüldüğünde, her yerde başvurulacak bir büyük çoğunluğunun çıkarılacak kömürden daha uygulama değildir. Zorunlu sanılanın aksine derin pahalıya mal olacaktır” durumlarda ve sınırlı sayıda topraklar üzerinde olmadığı ifadelerine yer verildi. (100-200 adet) ağacın belirtilerek “Zeytinliklerin taşınması söz konusu büyük çoğunluğu eğimi fazla, ‘Ürün alınamaz’ olabilir. Bu uygulamayı sığ topraklı, taşlık, kayalık Zeytinlerin taşınmadan önce gerçekleştirmek için 3-4 yerlerdedir. Bazı zeytin ağaçları budanması gerektiğine ve yıllık ön hazırlık gerekir. köklerine zarar vermeden budanan zeytin ağaçlarından Her şeyden önce sökülecek sökülebilse bile taşlık yıllarca ürün alınamayacağına ve dikilecek yerin toprak kayalık yapı nedeniyle büyük dikkat çekilen raporda, durumunun elverişli olması çoğunluğunun köklerine zarar “Sökülüp taşınan ağaçların zorunludur. Kurallara uygun vermeden sökülmesi olanaklı dikileceği yerdeki toprağın olmayan uygulamalar değildir” dendi. yapısı, eğimi, bakısı, yükseltisi sonucunda, yüz yaşındaki Yasayla birlikte zeytin yetişmesine elverişli zeytinlerin kuruyacağı, zeytinliklerin il ve ilçe midir? Bu kadar alan/tarım emeğin, masrafın boşa sınırlarında başka yerlere arazisi var mıdır? Bütün gideceği, hepsinden önemlisi taşınılacağı anımsatılan bu bilinmezler ortadayken köylünün geçim kaynağının raporda, “İlçe ve il zeytinlerin taşınması kalmayacağı iyi bilinmelidir.” sınırlarında başka yerlere öngörülmüş ise bu ‘Biz l ANKARA