Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2025
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
FERHAN CAN HALİL GENÇ YÜKSEL IŞIK
23 AĞUSTOS / 20.00
22 AĞUSTOS / 19.00 23 AĞUSTOS / 19.00
HAKKI KESKİN OSMAN SELİM KOCAHANOĞLU
ÖNER YAĞCI
24 AĞUSTOS / 20.00
24 AĞUSTOS / 20.00
24 AĞUSTOS / 20.00
gorus@cumhuriyet.com.tr
21 AĞUSTOS 2025 PERŞEMBE
2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER
8) Emperyalizmin,
PeKaKa üzerinden
getirdiği bu çözüm
Anayasayı değiştirme
önerisi, hem tek
kişiye bağlı “Şahsım
Devleti” rejiminin
yetersizliği ve
yanlışlığı, hem de
Erdoğan/AKP/MHP/
12 maddede,
HÜDA PAR ittifakının
yetkisinin sınırları
zaten yıllardır
sürecin ve devam eden yanlış
ve değiştirilmesi teklif edilemez” politikaları ile perişan
HAMDİ YAVER AKTAN en son kararında bütün bu kararlarının bağlayıcılığı
ettikleri Türkiye’de,
şeklindeydi. 1982 Anayasası ise hususlar irdelenmiş ve kararda ve mutlaklığı bu sonucu
komisyonun dış
YARGITAY ONURSAL DAİRE
siyasal ömrü biten
değiştirme yasağının kapsamını işlenmiştir. (AYM, 2008/ 16 esas, getirmektedir. (m. 153/ son)
BAŞKANI İktidarın önüne,
genişletmiştir. Devletin şekli (m. Anayasa Mahkemesi kararına
2008/116 karar, 5.6.2008 tarih,
politika çelişkisi
“Terörün Bitirilmesi”
nayasanın yapılması
1), Cumhuriyetin nitelikleri(m. Resmi Gazete, 22 Ekim 2008, devam edelim:
sloganı ile “Anayasa
“kuruculuk işlevi”dir.
2), devletin bütünlüğü, resmi “Anayasanın 2. maddesinde
Sayı: 27032)
ugün üzerinde durmak değişikliği” önermek
ADevleti hukuksal ve
dili, bayrağı, milli marşı ve belirtilen Cumhuriyetin temel
istediğim ve yine
fırsatını sunmuştur.
siyasal bir kurum olarak kuran
İlk üç maddenin
başkenti(m. 3) değiştirme niteliklerini dolaylı biçimde Bherkesin gördüğü
9) Projeye uygun olarak
güç, “kurucu iktidar”dır. Kurucu
ama kimsenin açıkça dile PeKaKa, Suriye’ye geçmek
engeli/yasağı altında ve değiştiren ve işlevsizleştiren
güvencesi
iktidar devletin organlarını
getirmeye cesaret edemediği üzere kendisini fesh etmiş
korumasındadır. (m. 4) bu düzenleme anayasanın
Anayasa Mahkemesi,
belirler. Yasama- Yürütme- Yargı
“Sürecin” ve “Komisyonun” ve içindeki küçük bir grup
Anayasaya göre, “Egemenik, 4. maddesinde ifade edilen
değiştirme yasağı getiren 4.
Dış Politika çelişkisi özetle
organlarının statüleri, yetkileri Suriye’ye aktarılacak
kayıtsız şartsız milletindir. Türk değiştirme ve değişiklik teklif
maddenin de değiştirilmesinin
şudur:
olan sembolik sayıdaki
“kurulu iktidar”dır.
milleti, egemenliğini anayasanın etme yasağına aykırı olduğundan
yasak kapsamında olduğunu
1) ABD ve İsrail, İsrail’in silahları yakarak, bu kararı
Kurucu iktidar, dayanağına
koyduğu esaslara göre, yetkili anayasanın 148. maddesinin
belirlemiştir. Kararda bu konu güvenliğini sağlamak simgelemiştir.
ve yetkilerine göre asli ve
organları eliyle kullanır. Hiçbir ikinci fıkrasında öngörülen teklif
amacıyla, onu çevreleyen 10) İşte tam bu noktada,
“Yürürlükteki anayasamızın
tali(türev;) iktidar şeklinde
kimse veya organ kaynağını koşulunun yerine getirilmiş Arap kuşatmasını kırmak için,
Türkiye’nin zaten
öngördüğü düzen, anayasal
ikiye ayrılır. Ayrım önemlidir;
Ortadoğu’da, kendileriyle
milyonlarca sığınmacı ve
anayasadan almayan bir devlet olduğu kabul edilemez.”
normalar bütünü ve bu bütünü
asli kurucu iktidar, anayasayı
müttefik olan bağımsız bir Kürt şehitler ile ödediği büyük,
yetkisi”ni kullanamaz. (m. 6) Yüksek Mahkeme bu
somutlaştıran ilk üç maddede
yapar, asli kurucu iktidar yetki Devleti kurmak istemektedir. askeri, ekonomik, siyasal
Türkiye Büyük Millet Meclisi kararındaki, “Anayasanın 4’üncü
ortaya çıkan bir anayasal
2) Bu projenin başarısı için, ve kültürel maliyetlere ek
vermediğinde, türev kurucu
(TBMM) yasama organıdır(m. maddesinde yer alan bu yasak,
düzendir. Kurucu iktidarın
bölgenin en güçlü Devleti
olarak...
iktidar ancak değiştirilebilir.
7) Anayasa hükümleri yasama belli sayıdaki Türkiye Büyük
siyasal düzene ilişkin temel
olan Türkiye’nin desteği çok Terör Örgütü PeKaKa’nın,
Bir diğer anlatımla asli kurucu
organını bağlar (m. 11).
Millet Meclisi üyesinin esasında
değerlidir. Suriye’de, Emperyalizm
tercihi Anayasanın ilk üç
iktidar, devlete hukuksal/
Belirtilen ve diğer anayasalar kendileri için bir hak teşkil
3) Proje önce, “Arap tarafından, bir Özerk Kürt
maddesinde bunun somut
siyasal statü verirken yeniden
düzenlemeler karşısında türev Baharı” adı altında, yapısı olarak örgütlenmesi
eden ve niteliği bakımından da
yansımaları ise diğer maddelerde
yapan iktidardır. Anayasa
Irak ve Suriye gibi Anti-
isteği, Türkiye’nin zaten
kurucu iktidarın (TBMM) bir yasama işlevi olan anayasa
ortaya çıkmaktadır. 4. madde ise
hukukunda bu konuda tartışma
Emperyalist Arap ülkelerini, ödediği büyük maliyetler de
anayasayı değiştirme yetkisi
değişikliği teklif etmelerini
ilk üç maddenin güvencesi olma
bulunmamaktadır. bu ülkelerin rejimlerini, din, düşünülünce, bardağı taşıran
sınırlıdır. Emredici hükümlerde önlemektedir. Başka bir deyimle,
niteliği itibarıyla doğal olarak
mezhep ve ırk temellerinde son damla olmuş görünüyor.
Tartışma, asli kurucu iktidarın
hukukta yorum yapılamaz; söz
değişiklik teklifi, değişmezlik
değiştirilemezlik özelliğine istikrarsızlaştırmakla ve 11) Medyaya yansıyan,
hukuksal niteliğinin olup
konusu hükümler yoruma açık ilkesiyle çatışmıyorsa,
buralarda Kürt bölgeleri
sahiptir. Dışişleri Bakanı Hakan
olmamasında düğümlenmektedir.
değildir. Ayrıca, anayasayı nihai
anayasada gösterilen şekil
kurmakla başlamıştır. Fidan’dan YPG’ye: “Biz enayi
Bu durumda anayasanın 4.
Yazımızın sınırlarını aşmamak
olarak yorumlama yetkisine şartlarına uygun olarak yöntemi
4) Türkiye’nin desteği, değiliz, ortaya koyduğunuz
maddesi dahil olmak üzere
için bu yöndeki anayasa yazınına
sahip Anayasa Mahkemesi’nin bu süreçte, Irak olayında küçük kurnazlıkları
içinde yürüyecek ve şayet
her bir maddede yapılacak
girilmeyecektir.
küçük bir hıçkırık yaşamış görmüyor değiliz” uyarısı,
kararları da bu bağlamda çatışıyorsa hiç yapılmayacak,
değişikliklerin siyasal düzende
Asli kurucu iktidar, istisnaları olmakla birlikte, özellikle
Türkiye’nin bu örgüt ve silah
gözetilmelidir.
yapılmış ise yöntemi
değişikliklere ve kurucu
Suriye olayında, ABD aktarımı ile sağlanacak olan
olmakla birlikte, türev kurucu
içinde yürütülemeyecektir”
iktidarın yarattığı anayasal
tarafından büyük bir başarıyla yapıya razı olamayacağını
iktidara münhasıran anayasayı
‘Değiştirilmesi teklif
gerekçesiyle son sözü
kullanılmıştır. gösteriyor.
dönüşümlere yol açması
değiştirme yetkisini verir.
edilemez’ söylemiştir.
5) Sıra, Irak ve Suriye 12) İşte PeKaKa’nın,
mümkündür. O halde anayasanın
Anayasa geleneğimizde
1961 Anayasası döneminde toprakları üzerinde kurulan “Süreç” bağlamında,
diğer maddelerinde yapılacak
olduğu gibi 1982 Anayasası
Anayasaya karşı hile
Suriye’deki Özerk Kürt
münhasıran devlet şeklinin Kürt Bölgeleri’nin temellerinin
değişikliklerle anayasanın 4.
da bu şekilde bir düzenleme
Tersinin düşünülmesi sağlamlaştırılmalarına Bölgesi ile bütünleşmesi
cumhuriyet olduğuna ilişkin
maddesinin yasama organı
öngörmüştür. (Anayasa,
geldiğinde, özellikle Suriye’de aşaması, “Sürecin” ve
anayasanın başkalaştırılması
9. madde ile “başlangıç”ta
için çizdiği sınırların aşılma
sorunlar yaşanmaya “Komisyonun”, ülkenin Dış
m.175) Ayrıca asli kurucu
(Dr. Sait Güran, Cumhuriyet
yer alan Cumhuriyetin,
olasılığı gözardı edilemez”
başlanmıştır. Politika ilkeleri açısından
iktidar türev kurucu iktidara
gazetesi, 27.01.2008) ve
anayasadaki niteliklerinin
ortaya çıkan “ikinci çelişki”
şeklinde açıklanmıştır. (Bu 6) Suriye Kürt Bölgesi’nin
tanıdığı anayasayı değiştirme
anayasanın ilk üç maddesindeki
anayasanın diğer kurallarından
kurulması konusunda olarak görünüyor.
gerekçe karşısında 2017 anayasa
yetkisini sınırlayabilir. Bu
hükümlerin özünün anayasanın
farklı olduklarına karar veren
Türkiye’nin çok değerli olan, (“Birinci çelişki” için 14
değişiklikleri sonucu getirilen
konuda 1787 ABD, 1949 Federal
diğer maddelerinde yapılacak
Anayasa Mahkemesi, 9. madde siyasal, ekonomik ve askeri Ağustos 2015 tarihli ve
sistem, yazı şöyle kalsın, tez
Alman, 1958 Fransız vd.
değişikliklerle boşaltılmasıyla
desteği sınırlı ölçülerde “Siyaset ve hukuk ters
dışında da değiştirilemeyecek
konusu olabilir.)
anayasalar örnek gösterilebilir.
düştüğünde devlet yıkılır!”
“anayasaya karşı hile” yapılmış sağlanabilmiş ama bir türlü
hükümler olduğunu 1973-
Aynı kararda yapılan şekilde
Öte yandan türev kurucu
Emperyalizmin istediği başlıklı yazıma bakınız.)
olacaktır. (Teziç, Milliyet
1977 arasındaki kararlarında
incelemesinde ayrıca “...
düzeye getirilememiştir; HHH
iktidarın, değiştirme engeli
gazetesi, 25.01.2008)
istikrarlı bir biçimde karara
Anayasanın ilk üç maddesinde çünkü Suriye’deki bölge, Sonuç olarak “Sürecin” ve
getiren maddeyi değiştirerek/
Öğretide açıklanmış olduğu
bağlamıştır. Bir bakıma
Türkiye’deki Terör örgütü “Komisyonun” Dış Politikadaki
yapılan değişikliklerle doğrudan
kullanarak, bir sonraki
üzere;
sınırlama alanını genişletmiş
çelişkisi, “Sürecin” doğal
PeKaKa’nın denetimindedir
veya dolaylı olarak aynı sonucu
aşamada değiştirilme yasağı
“Anayasalarda, değiştirilmesi
ve TBMM’nin yetkisiz olduğu
ve PeKaKa Türkiye’nin Milli sonucu olan, Suriye’nin
doğuran herhangi bir yasama
kapsamındaki sınırlamaları
yasaklanan kurallara ilişkin
“anayasa üstü normlar” Güvenliği için önemli bir tehdit Kuzeyinde kurulacak olan Kürt
tasarrufunun da hukuksal
aşarak yeni düzenlemeleri
değişiklik isteğinin ve oluşturmaktadır. Devleti konusunda, Türkiye’nin
oluşturulmuştu. (Erdoğan Teziç,
geçerlilik kazanması mümkün
yapabileceği ileri sürülmektedir.
7) Bu durumda, Türkiye’yi (bence haklı olan) itirazından
cesaretinin yaygınlaşması,
Anayasa Hukuku, İstanbul, 15.
olmadığından bu doğrultudaki
kaynaklanıyor.
Amiyane anlatımla “dolanarak” ikna etmek için, PeKaKa’nın
aslında hukuku kat kat aşan,
Basım, s.92) Eleştirilmiş olsa da
tekliflerin anayasaya uygun kendini feshetmesi, silahlarını Ama o zaman asıl soru şu
anayasanın değiştirilemez
toplumdaki siyasi değer
Anayasa Mahkemesi kararlarının
bırakması ve Suriye’de SDG hale geliyor:
olması tasarrufun geçersizliğine
maddelerini değiştirmek!
yargılarının sarsılmasının bir
1961 Anayasası evresinde de
denilmeye başlanan YPG, PYD Madem “Sürecin” en
engel oluşturmayacaktır”
sonucu olarak değerlendirilmesi
bağlayıcılığı tartışmasızdır;
başından beri, açık seçik
oluşumuna katılması projesi,
Devletin şeklinin denmiştir.
gerekir. Bunların
mutlaktır.(m. 152/ son) olarak görülen ve bilinen bu
Emperyalizm tarafından
değişmezliği
değiştirilmesine yönelik siyasi
1982 Anayasası, 1961 gündeme getirilmiştir; “Süreç” sonuca karşıydınız, sonucun
TBMM’nin yetkisiz
Anayasa yargısını kabul eden tercihler, ister istemez hukuk ve “Komisyon” olaylarının bu olduğunu bile bile, bu
Anayasası’ndan ayrılmış ve
olduğu alan
temelinde bu gerçek süreci niçin başlattınız ve
anayasalar, anayasayı nihai düzeninde bir kopmayı ifade
değiştirme yasağını normatif
niçin hâlâ sürdürüyorsunuz?
Görüldüğü üzere teklif yatmaktadır.
yorumlama yetkisini anayasa eder.” (Teziç, age, s.203)
olarak genişletmiştir.(m.4)
edilebilirlik yönünden (m.148)
Anayasal düzenlenmeler,
mahkemelerine vermiştir;
Bir diğer anlatımla, 1961
sayısal çoğunluk yeterli olsa
anayasa değişikliklerini de sınırlı anayasayı nihai olarak
Anayasası’ndan daha az alanda
bile anayasanın ilk dört maddesi
yorumlayan Anayasa
olarak Anayasa Mahkemeleri
değiştirme yetkisi tanımıştır CUMHURİYET YAZARLARI, 7. EDREMİT
dışında yapılacak değişiklik
denetlemektedir. Türkiye’de Mahkemesi kararları karşısında KİTAP FUARI’NDA OKURLARIYLA BULUŞUYOR
türev kurucu iktidara. Bu
teklifleri, ilk dört maddeyi
anayasa yargısı, ilk kez 1961 ortaya çıkan hukuksal
bağlamda hemen belirtilmelidir
işlevsiz kılacak nitelikte ise
Anayasası ile getirilmiş, 1982
durum: Anayasanın ilk üç
ki Anayasa Mahkemesi de
İMZA
değişiklik engeli oluşturacağı
Anayasası da korumuştur. Altmış
önceki evredeki kararlarını maddesi değiştirilemez,
kararlaştırılmıştır. Söz konusu
yılı aşan bir sürede, kimi zaman
sürdürmüştür. Öğretide “esasın değiştirilmesi teklif edilemez.
kararda anayasanın 10 ve
öğretide eleştirilse de içtihatlar
biçim yönünden incelenmesi”
İlk üç maddeyi koruyan 4.
42. maddelerinde yapılan
yerleşmiştir. Kuşkusuz ki
olarak nitelendirilen
madde de koruma maddesi
değişiklikler, ilk madde ile
mahkeme kararları eleştirilebilir
uygulamasında Anayasa
olmakla değiştirilemezlik
birlikte değerlendirilmiştir.
ancak uyulmasında zorunluluk
Mahkemesi, değiştirilemeyecek
kapsamındadır; değiştirilmesi
TBMM’nin “yetkisiz olduğu
vardır. (Anayasa m. 138/4,
hükümleri (m. 1,2,3) hüküm
teklif edilemez. İçtihatlar
bir alanda” yasama yetkisini
153/6).
altına alan düzenlemeyi( m. 4)
karşısında yapılacak
Gerek 1924 ile 1961 ve gerekse kullandığını belirten Anayasa
göz önüne almakla yetinmemiş,
değişiklik teklifleri, ilk dört
Mahkemesi “esası biçim
1982 anayasaları kurucu türev
1961 Anayasası dönemindeki
maddenin alanını etkiliyorsa
iktidara, sınırlanmış anayasayı yönünden” incelemekle
kararlarını geliştirmiştir. Şekil
kabul edilemez, ön sorun
değişiklikleri iptal etmiştir.
değiştirme yetkisi tanımıştır/
denetimiyle sınırlı inceleme
olarak incelenerek işleme
vermiştir. 1924 Anayasası 102. (Teziç, age, s.203)
yapan Anayasa Mahkemesi,
konulmamalıdır.
maddesinde Cumhuriyetin Normatif düzenleme ve
TBMM’deki sayısal/nitelikli
Anayasanın
içtihatlar karşısında TBMM
değiştirilemeyeceğini, teklif çoğunluk dışında “teklif
başkalaştırılmasına, anayasaya
edilemeyeceğini düzenlediği gibi başkanı bu nitelikteki bir
edilemez”(m. 4) niteliğinde bir
karşı hile yapılmasına yasama
değişiklik teklifini sayısal
1961 Anayasası da 4. maddesi ile değişiklik olup olmadığını da
organının izin vereceği
aynı düzenlemeyi sürdürmüştür. çoğunluk olsa bile ön sorun
incelemektedir. Bu yaklaşımıyla
düşünülemez. Düşünülemez
1982 Anayasası’nın 9. yüksek mahkeme, ilk dört olarak inceleyip “teklif
çünkü anayasanın çizdiği
maddesinin “devlet şeklinin edilemezlik” yasağında olup
madde dışındaki maddelerde
yetki sınırının anayasal organ
değişmezliği” başlığı altındaki yapılacak değişikliklerin ilk dört olmadığını gözeterek işleme
düzenlemesi, devlet şeklinin koymamakla yükümlüdür. tarafından aşılamayacağını
maddeyi etkileyip etkilemediğini
ALTINKUM FUAR ALANI
cumhuriyet olduğu hakkındaki “ön sorun” olarak göz önünde Anayasa hükümleri (m.43, 6, en iyi ve doğru olarak yasama
anayasa hükmü “değiştirilemez bulundurmaktadır. Mahkemenin 7, 11) ve Anayasa Mahkemesi organı bilir!
Türkiye’nin varlığını tüm dünyaya
…Lozan Antlaşmasına imza koymayan İttihat ve Terakki döneminden beri
onaylattıran Lozan Barış Antlaşması; Türkiye’de çok partili sistem mücadelesi,
ABD, bugün yeni yeni sorunlar yaratıyor.
özgürlüğün, ulusal egemenliğin ve
Türkiye 21. yüzyılın eşiğinde bir yol daha çok iktidardaki ve muhalefetteki
bağımsızlığın açık ve net duyurusudur. partiler arasında sürdürülmesine
kavşağına doğru hızla sürükleniyor. Bu
Cephede süngüyle kazanılan zafer
kavşağa açılan yollardan biri Sevr’e, öteki rağmen, siyasi mücadele aslında
müzakere masasında kaybedilmemiş, karizmatik bir lidere karşı bir parti
de Lozan’a doğru gidiyor…
İsmet İnönü’nün müthiş diplomatik
mensuplarının mücadelesi şeklinde
yeteneği bu toprakları Türk ulusuna geçmiştir. Bunun ilk örneği Türkiye
vatan yapmıştır.
Cumhuriyeti’nin kurucularından İsmet
yoruz.
İnönü’ye karşı Demokrat Partililerin
mücadelesidir.
13,5x23- 136 sayfa- İnceleme 13,5x20,5 – 276 sayfa- İnceleme
12,5x19,5- 384 sayfa- İnceleme