Catalog

YÜKSEL IŞIK FERHAN CAN HALİL GENÇ DURSALİYE ŞAHAN 23 AĞUSTOS / 19.00 23 AĞUSTOS / 20.00 18 AĞUSTOS / 20.00 22 AĞUSTOS / 19.00 ZEYNEP ORAL “ZEYNEP ORAL le SOHBET” 19 AĞUSTOS / 19.45 İMZA / 20.30 OSMAN SELİM KOCAHANOĞLU ÖNER YAĞCI HAKKI KESKİN ALTINKUM FUAR ALANI 24 AĞUSTOS / 20.00 24 AĞUSTOS / 20.00 24 AĞUSTOS / 20.00 gorus@cumhuriyet.com.tr 16 AĞUSTOS 2025 CUMARTESİ 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER 68 kuşağının öncü devrimcisi: Harun Karadeniz diyalektik pencereden bakabilen bir öğ- 15 Ağustos 1975’te bin bir acıyı taşıyarak 10 gün sonra 25 Ağustos 1975’te Uğur AHMET ÖZER dünyaya veda etti. Mumcu’nun Cumhuriyet’te yayımlanan renci önderiydi. ŞAİR, YAZAR Sesleniş’inin Harun’a düşen diliminde şunlar 33 yaşında çekip gitti bu dünyadan da- Şükran Kurdakul onun ölümü üzerine ha söyleyecek çok sözü varken. Bırakma- yazdığı şiirini şu dörtlükle bitiriyordu: yazılıydı: “Kanserdik. Ölüm her gün bir arun Karadeniz, 68 gençliğinin ön- dılar; 12 Mart faşizminin işkence hane- “Dalgalanır bunca ses evrende/ 46’dan, sinsi yılan gibi, dolaşıyordu derilerimizde… derlerindendi. Sol hareketin teo- Önce kolumuzu, omuz başından keserek, lerinden, her türlü iğrençliğin boy verdi- 51’den, 72’den/ Koşup gelen ellerin Hri ve pratiğine olduğu kadar eği- yurtseverlik borcumuzun diyeti olarak ği hapishanelerden geçerken sağlığı bo- güzelliği/ Ölümsüzlüğü ölümünde time değgin yapıtlara da imza atmış bir fırlattık attık önlerine. Sonra da otuz iki zuldu. Tedavi olmak istediyse de izin ver- yaratır gibi/ Yürüdük Harun arkadaşın İTÜ’lüydü. Gençlik eylemleri içerisinde yaşında, bırakıp gittik bu dünyayı ecelsiz.” mediler; kolunu, yaşamının diyeti olarak kararlılığı temsil ediyordu. Düşünen bir direncinde.” beyin, iyi örgütçü, yönettiği kitleyi sonu- sırtlanların suratına fırlatmasına kar- Uğur Mumcu’ya “Sesleniş”i yazdıran Olaylı yıllar ve gençlik na değin dengede tutabilen, serüvenden şın, karşısındakilerin öfkesini dindireme - da onun ölümünün yürek yakan Harun Karadeniz, Giresun’un Alucra ilçesinin çok aklı savunan, ileri görüşlü, yaşama di. Yaşamını istediler ondan. Bu yaşam, görüntüsüdür. Harun’un ölümünden Armutlu köyünden çıkarak 1962’de İTÜ İnşa- at Fakültesi’ne girmiş, İTÜ İnşaat Fakültesi Ta- lebe Cemiyeti’nin başkanı olmuştu. 68 gençli- ğinin simge eylemi hiç kuşkusuz 6. Filo’ya kar- Geçmiş ve gelecek arasında köprü kuran kitaplar... şı yapılmıştır. 1967’nin haziran sonlarında Ame- rikan 6. Filosu İstanbul limanına demirlemiş; filo komutanının çelengi parçalanmıştı. Filo 1967’in ekiminde yeniden İstanbul’daydı. Bu kez de Dolmabahçe’de oturma eylemi yapılmış- tı. 14 Mayıs 1968’de NATO’nun amblemi yakıla- rak büyük eylem başlatılacaktı. O günlerde İTÜ Öğrenci Birliği Başkanı Harun Karadeniz ve İTÜ- TOTB Başkanı Çetin Uygur ortaklaşa bir metin kaleme almış ve dönemin Cumhurbaşkanı Cev- det Sunay’a göndermiştir. Metnin son cümlesi şöyledir: “Görevinize başlarken anayasa uyarın- ca Türk ulusunun şeref ve namusunu korumak Aydınlanma felsefesnn öz çocuğu olan Mustafa Kemal’n adım adım “Devrm Ustası için ant içtiniz. Sizi göreve çağırıyoruz.” Atatürk”e dönüşme günces… Ceyhun Atuf Kansu’nun daha önce yayımlanmamış yazılarından Zap Suyu’na köprü düşüncesinin ortaya çı- oluşan bu seçk, Türk Devrm’nn ülküsünün br uygarlık değşm olduğunu gözler önüne kışında önemli rol oynar Harun Karadeniz. seryor. Mustafa Kemal Atatürk’ün unutturulmak stenen devrmc yönüne bakıyor, Karadeniz’in “Olaylı Yıllar ve Gençlik” başlıklı devrmcnn görevnn önce kend ulusu adına tam bağımsızlığı sağlamak ve korumak çalışması, Cumhuriyet’te 6 Mayıs 1975’ten baş- olduğunu vurguluyor. layarak 13 günlük bir yazı dizisi olarak yayım- landı. Cumhuriyet’te 12 Ağustos 1975 günü tef- İlerclğn doğanın, toplumun ve blncn şleyş yasalarını blmek ve zamana ayak uydurarak rika edilmeye başlanan “Yaşamımdan Acı Di- nsanın gelşmne katkı vermek olduğunu genç yaşında kavrayan Atatürk, “yurt, halk ve ulus” limler” yazı dizisinin önsözünde Osman Saf- kavramlarını devrmc br potada ertmştr. Tüm ezlen toplumların umutlarını flzlendren fet Arolat, şöyle yazar: “…12 Mart işkencecileri- br büyük değşme mza atarken kend ülkesn de ortaçağdan kurtaracak devrmlere tam nin ‘hastalığı işkence aracı olarak kullanmaları’ bağımsızlığı koruyarak kavuşturmuştur. yurtdışındaki ‘geç’ müdahalenin de tedavi için yeterli olmaması sonucunu doğurmuştur. Ha- “Atatürk, b
r uygarlık değ
ş
m
öne sürmekted
r. Atatürk Türk
yes
, geleceğe g
den yolda, run, bugün günün birkaç saati dışında dayanıl- b
r kurtuluş savaşı, b
r devr
m, b
r ulus ve b
r
nsanlık ustasının ardından; umudun, maz acılar içindedir.”
lerlemen
n, halkın, devr
m
n, barışın ve ez
lm
ş uluslar
ç
n yakılmış o
lk ateş
n, ulusal tam Bu yazı dizisinin yayımının 4. gününde Ha- bağımsızlık ateş
n
n yandığı dağ başına yürüyecekt
r. Mustafa Kemal Atatürk, durmadan run yaşamını yitirdi. Yazı dizisi onun ölümünün çağırmaktadır ve onun ses
ne koşanlar durmadan çoğalmaktadır: Gelecek onlarındır.” ardından dokuz gün daha sürdü. Zaman için- de her iki çalışma da kitaplaştı. Öncelerde ya- yımlanan Kapitalsiz Kapitalistler, emek- serma- 13,5x21 / İnceleme / 208 sayfa ye çelişkisini son derece özgün anlatan bir yapıt olarak varlığını korurken bu emeğe zaman için- de Eğitim Üretim İçindir adlı yapıtı eklendi. Ölü- münden iki yıl sonra Vatan gazetesinde “Harun Karadeniz’in Yayımlanmamış Notları” duyuru- suyla 11 gün süren “Örgütlenme-Propaganda- Ajitasyon” başlığı altında bir yazı dizisi yer aldı. ‘Fakat ölmedim...’ Harun’un devrimciliğinde önderlik, bilgi ve dünyayı tanıma gücü yatıyordu. O nedenle hep tehlikeli görüldü. 12 Mart’la birlikte ülkede büyük bir insan avı başlamıştı. TKP davasından beş bu- çuk ay hapis yatan Harun Karadeniz, içeriden çık- tıktan dört ay sonra, “üyesi olmadığı” DEV-GENÇ davasından gözaltına alınacak, önce Selimiye’ye ardından da Davutpaşa’ya götürülecekti. Harun, öncelerde sağ kolundan birkaç kez ameliyat edilmiş, bir türlü iyi olamamıştı ve sağ- lığını büyük ölçüde yitirdiği anda tahliye edildi. O içerideyken eşi Hülya Karadeniz İstanbul Sıkı- yönetim Adli Müşaviri Turgut Akan’a “Kocamı hangi suçla tutuyorsunuz? Sağlığı iyi değil, ha- yati tehlike söz konusu. Sağlık kurulları ve kli- nik raporları bu durumu belirtiyor” demişti. Ad- li müşavirin yanıtı içler acısıdır: “Ölsün istiyoruz. O eline silah almadı, eğer alsaydı işini bitirmek çok kolaydı. O bizim için eline silah alanlardan daha tehlikeli ve onun için de ölsün istiyoruz.” Harun, bu bilgiyi eşinden öğrendiğinde şu 13,5x21 / İnceleme / 168 sayfa 12,5x19 / Öykü / 112 sayfa 13,5x21 / İnceleme / 172 sayfa yorumu yapar: “Bu sözler 1972 sonbaharında söylendi. Şu an yıl 1975 ve aylardan şubat. Be- nim sağ kolum kesildi ve fakat ölmedim.” ‘Harunlar tükenmez’ CUMHURİYET YAZARLARI, 7. EDREMİT KİTAP FUARI’NDA OKUYUCULARIYLA BULUŞUYOR Bunun arkası Londra’da geçen sıkıntılı ayla- rı içerir. İki genç insan parasız kalmaları, Lond- ra’daki Türk konsolosluğundaki ilgisizlik, aza- lan umutlar ve verilen raporların ardından Türkiye’ye dönerler. Harun o günleri şöyle anla- SÖYLEŞİ-İMZA tır: “11 Temmuz 1975 Cuma günü doktorlarımız ‘Elimizden başka bir şey gelmiyor, ışın tedavisin- den de yeterli sonuç alamadık, nasıl isterseniz öyle yapalım’ dediler. Biz güldürü ve acıyla yine de Anadolu insanının canlılığı içinde geri dön- mek istedik yurdumuza. Yaşantımızın son bölü- müyse, son bölümünü, son günüyse son günü- nü, son dakikasıyla son dakikasını yurdumuzda gün, dakika, saniye olarak yaşamak istedik.” 33 yaşındaki som yürek, beş kitabını, hayli broşürünü, gazetelerde kalan yazılarını, dost- luklarını, arkadaşlarını, sevgilerini, sosyalizme olan inancını, yüreği kanayan bir eşi ve bir bu- çuk yaşındaki kızını geride bırakarak 15 Ağus- tos 1975’te sevenlerine veda etti. Refik Durbaş, Harun Karadeniz için yazdı- ğı “Bir Dağ Yamacında” şiirinin son dizelerin- de şöyle der: “Bir mermi daha sürüyorsun ve basıyorsun tetiğe/ bir dağ yamacında, yüreğinde tarifsiz bir telaş/ ölüm de tükenmiş ölümsüzlük de, kolun kesik değil ama...” Harun Karadeniz onurlu yaşamıyla 68 kuşa- ğının ipi erken göğüsleyenlerinden biri oldu. Ölümünün 50. yılında, hapishane arkadaşı Ve- dat Günyol’un Harun için yazdığı yazının başlı- ğını yineleyelim: “Harunlar tükenmez”. İMZA