Catalog

l l l Ekonomi: Jale Özgentürk Haber Merkezi: Can Uğur Mali ve İdari İşler Müdürü: Osman Selçuk Özer İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI adına l Reklam Genel Müdürü l l Eğitim: Figen Atalay Spor: Cumhur Önder Arslan l Yaygın süreli yayın Baskı: İstanbul: İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş ALEV COŞKUN l Evsun Sinem Alkan Fotoğraf: Uğur Demir l Yenibosna mh. 29 Ekim Cd. no: 11A/41 Bahçelievler/İstanbul Tel : 0212 454 35 10. Ankara : İleri Basım 6 TEMMUZ 2025 SAYI: 36429 l Genel Yayın Yönetmeni Sorumlu Yazıişleri Müdürü: Betül Berişe mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Saracalar mh. 57. cd. no: 21/A Akyurt/Ankara Reklam Yönetimi: Yenigün l Tel : 0312 353 29 61. İzmir: İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Fatih Yayımlayan ve Yönetim Yeri: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Mine Esen Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık Ankara Temsilcisi: Sertaç Eş l mh. 1199 sok. no:1/7 Sarnıç-Gaziemir/İzmir Tel : 0232 483 96 60. Adana: İleri Basım mat. Amb. Reklam Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2, 34381 Şişli/İST. Genel Yayın Koordinatörü AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Levent mh. 1791 sok. no: 33/A Yüreğir/Adana Tel : 0322 346 36 25. Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 343 72 64 Ege Bölge Temsilcisi: Mehmet Şakir Örs Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul l Hakan Akarsu Trabzon: İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Organize sanayi Bölgesi e-posta: posta@cumhuriyet.com.tr Uets: 25999 - 15079 - 37611 Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Yayın Kurulu: Alev Coşkun (Başkan), Emre Kongar (Bşk. Yrd.), no: 2 Arsin/Trabzon Tel : 0462 711 40 20. Dağıtım: Turkuvaz Dağıtım Pazarlama A.Ş. Yazıişleri Müdürleri l Ankara Temsilciliği: Güzeltepe Mahallesi, Abidin Daver Sokak, No: 14 Çankaya/Ankara Faks: (0212) 251 98 68 Şükran Soner, Işık Kansu, Miyase İlknur, Tel: (0312) 442 30 50 l Ege Bölge Temsilciliği: Halit Ziya Bulvarı 1352 Sok. 2/3 Cumhuriyet’te yer alan haber, yazı ve fotoğrafların yeniden yayım hakkı saklı tutulmuştur. İzin alınma- Özgür Soyer Cafer Kurt reklam@cumhuriyet.com.tr Pasaport - İzmir. Tel: (0232) 441 12 20 Mine Kırıkkanat, Zülâl Kalkandelen dan ve kaynak göstermeksizin yayımlamak Basın Kanunu gereğince hukuki ve cezai yaptırıma tabidir. Türk edebiyaTının usTa kalemi aziz nesin’i Özlemle anıyoruz Özgürlüğe adanan ruh Taşlamanın, yerginin, öykünün, “Şeytan a yetleri” romanı, kısa sürede romanın, tiyatronun, gülmecenin İslam ülkelerinde büyük tartışma ustası, toplumcu yazının en ön yaratmış, İran’da h umeyni, yazar saflarında yürüyeni, a ydınlanmacılığı r üşdi hakkında ölüm fetvası vermişti. ilke edineni: a ziz n esin. g azetemizin Kitap Türkiye’de de yasaklanmıştı. yazarı Öner Yağcı’nın yazdığı gibi: a ziz n esin verilen karara itiraz ederek “a ziz n esin adı, insanın özgürlük kitabın yayımlanmasını üstlendi. 2 ve ölümsüzlük arayışının çağdaş Temmuz 1993’te, Sivas’ta Pir Sultan bir bilgede sürmesidir. O, ‘gözyaşını a bdal Şenlikleri’ne katılan n esin hedef gülmeyece çeviren bir simyacı’ gibi gösterilerek, gericilerin saldırısına ömrü boyunca hep aydın olmanın uğradı. Olayların sonunda Madımak Çoruh, Müjdat Gezen O Türk edebiyatının “Kerim Kihkih”i, “Bahri Filefil”i, “Berdi Birdirbir”i, gereklerini yerine getirmeye çalıştı. Oteli’nde yaşanan katliamda 33 aydın “Fettane şatifil”i, “Kerami Pestenkerani”si, “Ord. Prof. Paf-Puf”u, Yaşamıyla yazdıklarının örtüşmesi, ve iki otel görevlisi yaşamını yitirdi. “Sıtkı Sırılsıklam”ı, “şakir şıkırşıkır”ı ve daha nicesiydi... Vakfı’nın konuğu oldu bilinçli ve duyarlı seçiminin, kararlı n esin o cehennemden kurtuldu düşüncesinin sonucuydu. Bu Vazgeçmedi; Marko Paşa, Malum Türkiye Yazarlar Sendikası’nın “Kurucu ancak gerici itfaiye erinin itfaiye müjda T Gezen Sanat Kültür ve Eğitim Vakfı muğla doğrultuda düşündü, yaşadı; yaşadığı temsilciliği nisan ayından bu yana sürdürdüğü Paşa oldu, Merhum Paşa oldu, a li Kurulu”nu oluşturdu. Bir yıl sonra merdivenlerinde saldırısına uğradı. yıllar boyunca aydın olduğunu, halka tiyatro seminerlerini bitirdi. Çalışmalarda etkili Baba oldu, Bizim Paşa, h ür Marko yapılan genel kurulda başkan seçildi. a ziz n esin, 30 yıl önce bugün konuşma, oyunculuk semineri ve gazetemizin yazarı borçlu olduğunu ve bu borcunu 1977’de Mahmut d ikerdem, a taol aramızdan ayrıldı. a ncak o Paşa, Medet oldu... Tutuklanmadan usta sanatçı müjdat Gezen ile tiyatro sohbeti yer ödemek zorunda olduğunu aklından korkmadı. O hiç yılmadı. 1948’de Behramoğlu, erdal a tabek, Fakir eserleriyle, mücadelesiyle, aldı. Son dersin konuk hocası şevket Çoruh’tu. hiç çıkarmadı.” a zizname’yi yazdığında İstanbul 2. Baykurt, Vedat g ünyol gibi isimlerle cesaretiyle, özgürlüğe adanan a ğır Ceza Mahkemesi tarafından Barış d erneği’nde “nükleer silahların ruhuyla, laikliğe olan tutkusuyla, Sözünü sakınmadı yasaklanmasını”, “Türkiye’nin 4 ay tutuklu yargılandı. İngiliz emek savunucuğuyla hep yaşayacak. Prensesi elizabeth, İran Şahı Pehlevi, na TO’dan çıkmasını” savundu. 1980 Yazıyı, “a zizname”sinden “elimden Yaşamı hep “hareketli” geçti. Türk Kalemi en güçlü silahıydı. 1946’da Mısır Kralı Faruk, onlar bile a ziz askeri darbesinden sonra dernek g elen Budur” taşlamasından bir kapatıldı, sekiz yıla mahkûm edildi. Sabahattin a li ile birlikte Marko Paşa n esin’e dava açtı. d emokrat Parti parça ile bitirelim: “yuvarlandığımız kardeşlerden adlı dergi çıkarmışlardı ve daha ilk döneminde usta aylarca hapiste yer, iniş mi yoksa dik mi?/ ne kadar günden büyük yankı uyandırmıştı. yattı... emek savaşçısıydı. İşçinin, Kara gün, 2 Temmuz numaramız varsa göstermedik İktidarı hiç eğip bükmeden eleştirdi. emekçinin, sanatçının hakkını en 1993 yılında a ydınlık gazetesinin mi?/ attıksa birkaç kıtır,/ ‘susma İtalya’da d ergide yayımladığı bir yazı nedeniyle önde savunurdu. 1974’te Yaşar Kemal, başyazarlığını üstlenmişti. h int asıllı hürriyeti’ne sanki bir şey dedik mi?/ tutuklandı, dergi de kapatıldı. a dnan Özyalçıner, l eyla erbil, Tomris İngiliz yazar Salman r üşdi’nin 26 babamın adı hıdır,/ elimden gelen birincilik h iç vazgeçmemesiyle bilinirdi. u yar, Turgut u yar gibi isimlerle eylül 1988’de İngiltere’de yayımlanan budur!” l Kültür Servisi 35. u luslararası uluslararası yarışmada, g enç Müzisyenler İstanbul ü niversitesi Yarışması “Città di d evlet Konservatuvarı Barletta”, İtalya’nın 5. sınıf çello öğrencisi Barletta kentindeki g ece Çıray (10) yaylılar Curci Tiyatrosu’nda a kategorisinde 97 düzenlendi. g enç puanla birincilik KAPADOKYA’DA müzisyenlerin ödülü kazandı. Mimar yeteneklerini Sinan g üzel Sanatlar sergilemeleri ve ü niversitesi İstanbul uluslararası kültürel d evlet Konservatuvarı etkileşimi teşvik yarı zamanlı 1. sınıf kottan kat kazanma illeti! etmeyi amaçlayan bu öğrencisi h üseyin yarışmada 30 farklı a laz Çıray (8) ise ülkeden yaklaşık 300 üflemeli çalgılar junior apadokya’nın tarihi yapıların varlığı, yakın gelecekte, genç katılımcı yer aldı. kategorisinde 95 puanla köyleri, kasabaları ve ü rgüp’ün yeşillikler içinde d ört farklı dalda yapılan birincilik ödülü kazandı. Kdiğer kırsal yerleşimleri gizlenebilecek, modern konut giderek çevrede yükselen alanında, giderek daha yüksek yeni apartmanlar arasında yapılara izin verilmekte ÖZNUR Feshane’de sinema geceleri boğulma tehdidi yaşıyor. olduğunu gösteriyor. zaten OĞRAŞ ÇOLAK u zmanlar, alan başkanlığı, “2 kırılgan durumdaki kültür İSTan Bul’un yapılacak. bodrumlu” ve silueti bozan bir binaya turizmine böyle bir darbe, Kapadokya en büyük kültür, g österimlerin onay verildiğinin altını çiziyor. u zun gibi emsalsiz bir yer için kabul sanat ve etkinlik ücretsiz biletleri lafın kısası kottan kat kazanma illeti edilemez.” alanı a rtİstanbul İstanbul Senin Kapadokya’nın tarihi dokusuna da Feshane’de uygulaması ‘Kayaşehir’... bulaştırılıyor! ücretsiz sinema üzerinden temin u nutulmasın: Kitle turizmi ve rant “Bu kötü gidişatın bir benzerini, ü rgüp... Kayakapı akşamları yarın edilebilir. uğruna yapılan beton binalar benzersiz n evşehir’de yok edilen tarihi kentin etekleri. a lan Başkanlığı, başlıyor. İstanbul g österim bir coğrafyayı sıradanlaştırır ve yavaş altından açığa çıkan ‘Kayaşehir’ “2 bodrumlu”, siluete Büyükşehir programı şöyle: yavaş yok eder. alanında görüyoruz” diyen Tuncer bozan bu binaya Belediyesi 12 Temmuz g azetemize açıklamalarda bulunan sözlerine şöyle devam ediyor: onay verdi. (İBB) Kültür (19.00) Prof. d r. Mehmet Tuncer (Çankaya “Yıkımlardan kurtulabilmiş birkaç d airesi Başkanlığı “Örümcek a dam”, (21.15) ü niversitesi, Mimarlık Fakültesi tarihi yapının hemen karşısına, yüksek tarafından düzenlenen “Örümcek a dam 2”, Şehir Ve Bölge Planlama Bölümü apartmanların yapılmasına izin program kapsamında (23.30) “Örümcek a dam ü zengi d eresi çevresindeki iki katlı Öğretim ü yesi), “r ant çevrelerinin veriliyor. Oysa Kayaşehir ‘arkeolojik yaz boyunca her 3”. 19 Temmuz (19.00) dokuyu dört kata çıkarma girişimi görünüyor. baskısı ve yetkili koruma kurumlarının ve kentsel sit alanı’ ilan edildikten cumartesi günü çocuklar “Karlar ü lkesi (Frozen)”, Tarihi dokusu olan bu yerin onayıyla olduğunu sandığım (Bazıları sonra yaptırılan yeni koruma amaçlı için animasyonların, (21.00) “Forrest g ump”. korunması gerekiyor. kaçak da olabilir?), bölgede yıllardır imar planında, bu geçiş alanlarının, büyükler içinse zamansız 26 Temmuz (19.00) görülmeyen yükseklikte yeni yapılar silueti bozmayacak şekilde yeniden klasiklerin ve kült “d alya ve Kırmızı Kitap” inşa edilmeye başladı” diyor ve ekliyor: düzenlenmesi, Kayaşehir’in doğudan filmlerin gösterimleri (21.00) “n eşeli g ünler”. “r esimlerden biri, Kapadokya’nın bin görünüşünü kapatmaması gerekirdi. yıllardır en önemli kalelerinden ve Koruma, tek başına 1-2 binayı koruma n evşehir’de yıktıkları a nna l audel İstanbul, yönetim merkezlerinden biri olan, altına alarak gerçekleşmez. Kırsal Anna Laudel’de tarihi kentten geriye iki karma sergiyle tarihte ‘Başhisar’ adıyla da anılan yerleşimler için de kapsamlı ve detaylı kalan, tarihi Kayaşehir’in 2025 yazına kapılarını ü rgüp’te, Kayakapı Mahallesi’nin koruma planları yapılmalıdır. Yapıları iki sergi birden siluetine giren, birkaç açıyor. 31 a ğustos’a doğu yamacındaki 4 katlı apartmanı çevresiyle birlikte koruyamadığımız tarihi tescilli evin kadar görülebilecek gösteriyor. Tarihi dokunun içinde zaman, onlarla turizm üzerinden karşısına bina yapıldı. “Kaldırımın yer alan ve çevredeki yapıların gelir elde etme olanaklarını da yok Bittiği n okta” ve kat yüksekliğini asla geçmemesi ediyoruz. Sorumlu bürokrasinin “a nlaşıldığın Yerde” gereken bu yapıya Kapadokya a lan ‘bütüncül koruma’ kavramını kâğıt başlıklı karma Başkanlığı’ndan ‘Siluete olumsuz üzerinde bırakmaması, uygulamada sergileri, izleyiciyi hem etkisi yok’ değerlendirmesiyle 4 da yaşama geçirmesi gerekir. kentin ritmiyle hem kat izni ve önceki dönem belediye a ksi halde bu hatalar, gözümüz de bireysel varoluşun yönetimi de ruhsatı vermiş. Ölçeği gibi korumamız gereken kültürel dönüşümleriyle kaçmış bu uygunsuz yapının çok değerlerimize geri dönüşü olmayan yüzleşmeye davet yakınında yükselen diğer yüksek kayıplar verdiriyor.” ediyor. Hanefi Yeter, Anlaşılmak, 2023 dı, soyadı/ Açılır ne ideolojik bir grup tan ne her seferinde başka bir yanıt direnen... İnsanlara onurlu vermeye/ Utanırım hakkını helal parantez/ Doğduğu bir yaşam benimsetmek sermayeden ne eleştirmenlerden et demeye/ Dünya durdukça bulmalıydım... Bulurdum da... “Ayıl, çizgi, öldüğü çabasını sürdüren bir ne bürokratlardan destek durasın halkım//” Hadi bu yazı Aziz Nesin’in “Son yıl, bitti/ Kapanır parantez.// aydın... aldım. Destek almadığım için Hiç unutmadım: İlk şiir İstek” şiiriyle bitsin: O şimdi kitaplarda bir isim, İnanıyorum ki bir değil, kitabını yayımlanınca Fethi de yıkıl madım. Çünkü okurlarım “Bitki olacaksam/ Çayır çimen bir soyadı/ Bir parantez birçok Aziz Nesin’imiz bırakmadı.” Naci, bizim Sanat Dergisi’nde olayım/ Aman baldıran değil// içinde doğum, ölüm olsaydı, ülkem bugün “Ödenemeyen” şiirini 1980’de “Laz müteahhitten ne kadar Yol altında kalacaksam/ Gelin yılları.// Ya sayfa altında, çok daha farklı bir yerde, yazmıştı: mimar olursa, Aziz Nesin’den arabaları geçsin üstümden/ Çelik çok daha ileri bir durumda de o kadar şair olur” diye ya da az ilerde/ Eserleri, ne “Ey benim halkım/ Ey benim paletler değil// Ölmek ya da olurdu. bir yazı yazmış, biz de zaman basıldığı/ Kısa, uzun eliaçık gözü kapalım/ Yüreği Üstümde çocuklar koşuşsun/ bir liste/ Kitap adları/ Can açık dili bağlım/ Ey benim en yayımlamıştık. Ödümüz Ne kaçan ne kovalayan/ Askerler çekişen kuşlar gibi elinizde.// Boşuna çaba kopuyordu. “Eyvah Aziz ölmemek güzelim/ Ey benim en çirkinim// değil// Bey çok kızacak” diye... Parantezin içindeki çizgi/ Ne Yiyemedin yedirdin/ İçemedin Kerpiç yapacaksanız Ne yapsalar boşuna Açtım parantezi (20 Aralık Kahkahalarla karşılamakla varsa orda/ Ümidi, korkusu, içirdin/ Giyemedin giydirdin/ beni/ Okullarda kullanın/ Aziz Nesin’i kaç kez öldürmeye 1915-6 Temmuz 1995), gözyaşı, sevinci/ Ne varsa Okuyamadın okuttun/ Kendin kalmadı, ikinci şiir kitabının Cezaevlerinde değil// çalışsalar da onu yok kapadım parantezi. Ne varsa başına o cümleyi alıp koydu. orda.// O şimdi kitaplarda/ edemezler. Onlar unutulacak, üşüdün yağmurda karda/ Ama Soluğum tükenmez de kalırsa/ parantezin içindeki o çizgide. Ve şiir yazmayı herkese inat Bir çizgilik yerde hapis,/ Hâlâ beni korudun// Islık öttürsünler/ Aman ha düdük Aziz Nesin yaşamaya devam Anılar, birikimler, kahkahalar, sürdürdü. mı yaşıyor, korunamaz ki,/ Varından değil yoğundan değil// edecek. acılar, umutlar, yaşanmışlıklar... Öldürebilirsiniz.” Hiç unutmadım, verdin/ Az az değil çoğundan Kalem yapın beni kalem/ Düşünceleriyle, yazdıklarıyla, Son istek Behçet Necatigil hocanın unutmuyorum. Diyordu ki: verdin/ Ah ne az ne az aldın/ Şiirler yazan sevi üstüne/ Ölüm eleştirileriyle, verdiği tepkilerle, “Kitaplarda Ölmek” şiirini “En çok saygı duyduğum Ama çok ne çok verdin/ En az kararı değil// “Ben ölünce, benim de toplumu sarsan, uyaran, aydın düşünüyorum 2 Temmuz’dan aldın en çok verdin/ Almadan Ölünce yaşamalıyım defne ve yü celttiğim kavram halk arkamdan güzel bir yazı sorumluluğunun bilincinde bir beri. Son yazımda Aziz kavramıdır. Beni bugüne dek vermek sana özgü// yazacak mısın” diye sorardı. yapraklarında/ Sakın ola ki/ insan. Hep çalışan, hep üreten. Nesin’den alıntı yapmam polise kar şı, hükümetlere Utanırım aldıklarım demeye/ “Hayır Aziz Bey, Silahlarla değil.” kimilerini çok kızdırmış. Onu Mizahı eşsiz bir silah olarak karşı, öteki sınıflara karşı, Gücüm yetmez borcun yazmayacağım”... “Niyeymiş İşte böyle sevgili okurlar... tekrar tekrar öldürmeye kullanan. Özgürlük, eşitlik, benim sınıfımdan olup da ba­ ödemeye/ Bende hakkın çoktur o?” “Çünkü, siz ölmeyeceksiniz 30 yıl önce bugün Aziz Nesin uygarlık yolunda mücadele ni çalışıyorlar. na karşı olanlara karşı, be halkım// ki!”... Ve kahkahalar... Kim sonsuzluğa göçtü. Bir de özlem Öyleyse baştan başlayayım. eden. Haksızlığa, yalana, hep halk destekledi. Bugüne Değil böyle bir Aziz/ Bin bilir kaç kez yineledik şu diya- olmasa, Aziz Nesin’in aramızdan Adı soyadı: Aziz Nesin. talana, ikiyüzlülüğe karşı dek ne bir siya sal örgütten Azizler olsa yetmez/ Aldığını loğu... “Niyeymiş o” sorusuna ayrıldığına hiç inanmayacağım...