Catalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 29 ARALIK 2025 PAZARTESİ 2 olaylar ve görüşler Yeni bir toplumsal yalnızlık Dr. Alper Demir daralıyor. Büyük kentlerde aynı apartmanda oturan insanlar bile İktİ satçı Çetin bir yıl bizi bekler birbirinin hikâyesinden habersiz yaşayabiliyor. Adeta herkes ürkiye’de son yıllarda yaşanan ünya zaman dilimine göre 365 günü kendi odasında oturuyor. Düzeni siyasal gerilimler, derinleşen daha geride bırakmak üzereyiz. Koş değiştirmeye çalışanlar ise öncelikle Dkoş nereye kadar demeyin!... Bu gün Tkutuplaşma ve kamusal alanın meselesinin ortaya çıkışı ta antik Mısır, Ba- mevcut düzenin bir parçası olup giderek daralması, artık yalnızca billiler, Mayalara dek uzar gider. 16. yüzyıl- oyun dışında kalmamaya gayet güncel siyasetin değil, toplumsal da Kopernik’in Dünya’nın hem kendi ekse- ederken sistemin acımasız çarkında yapının kendisinin sorgulanmasını ni etrafında döndüğü hem de Güneş’in etra- ezilip kendini bir anda soğuk bir zorunlu kılıyor. Bu tabloyu fında yıllık bir tur attığı teorisi öncesi, sonra- hücrede bulabiliyor. sında olduğu gibi günümüzde de bu yakla- anlamlandırmak için olaylara şık 365 günlük zamanın peşinde koşup du- Tüm bu tablo, siyasal değişimin değil, ilişkilerin nasıl kurulduğuna ruyoruz. Tarih kendini tekrarlar der kimileri. ufkunu daraltıyor gibi görünse de ve nasıl çözüldüğüne bakmak Ülkeler, uluslar, toplumlar tarihine bakarsak kitabın sunduğu çerçeve bize farklı gerekiyor. Scott Easley ve Jon örnekleri çoktur; iniş, çıkışlar, yükseliş, ge- bir kapı aralıyor: Değişim, sandıktan nişlemeler, bölünme, çöküşler... Sonra yeni- Kleinberg’in “Networks, Crowds, and den başlangıçlar... Soru aynıdır; insan neden önce ağ yapılarında başlar. Bir Markets: Reasoning About a Highly hâli, tam da bu zayıf bağların geçmişten ders almaz? ‘Zayıf bağların gücü’ toplumun ilişkileri güçlüyse bilgi Connected World” adlı çalışması aşınmasının doğal sonucu. Sosyal Küresel karne açısından hiç de iç açıcı ol- Easley ve Kleinberg’in temel dolaşır, dayanışma artar, ortak tam da bu noktada güçlü bir teorik mayan bir yıla vedadayız. Kapıda bizi bek- medya, tüm bu süreci iki yönlü bir tezi, içinde yaşadığımız toplumun hareket etme potansiyeli yükselir. çerçeve sunuyor. İlk bakışta teknik leyenin aydınlık getireceği konusunda da biçimde hızlandırıyor. Bir yandan birbirine bağlı ağlardan oluştuğu ve Toplumsal bağlar koptuğunda şüpheler çoğunlukta. Kuşkusuz umut diren- bir ağ analizi kitabı gibi görünen insanların kendi benzerleriyle cimiz, umut mücadele gücümüz. Ama ger- bu ağların sağlamlığı ile toplumun ise en haklı talepler bile sessizliğe bu çalışma, toplumsal bağların daha yoğun temas kurmasını çekliği yadsıyarak umut balonu yaratmanın dayanıklılığı arasında güçlü bir ilişki gömülebilir. zayıflamasının siyasal davranışlar, sağlayarak ilişkileri daraltıyor. da çözümden çok çözümsüzlüğü derinleş- bulunduğu yönünde. Eğer sosyal Bu nedenle Türkiye’de bugün bilgi akışı ve kolektif hareket tirdiği ortada. Diğer yandan farklı kesimlerin bağlar güçlüyse bilgi akışı da hızlı gereksinim duyduğumuz şey, kapasitesi üzerindeki etkilerini birbirini duyma ihtimalini ve sağlıklıdır. Aksi durumda yanlış yalnızca bir seçim stratejisi değil; anlamak için bugün Türkiye’de Öngörülemezlik çağı azaltarak toplumsal blokların bilgiler kolayca yayılır, toplumsal toplumsal bağları yeniden kuracak Bu köşede pek çok kez öngörülemez bir yaşananlara şaşırtıcı derecede arasında görünmez duvarlar dönem içinde olduğumuza değindik. Vah- tepkiler dağılır, ortak hareket bir kamusal çabadır. Komşuluk açıklayıcı bir zemin sağlıyor. örüyor. Easley ve Kleinberg’in şi kapitalist sistemin küresel çaptaki ağır fa- etme kapasitesi zayıflar. Bugün ilişkilerini canlandırmak, meslek Türkiye son yıllarda yalnızca “network fragmentation”, yani ağ turasını aktardık. Demokrasideki erozyonun, Türkiye’de giderek belirginleşen örgütlerini güçlendirmek, gönüllü ekonomik dalgalanmalarla ve aşırı sağcı, faşist birlikteliklerin çoğalmasın- parçalanması olarak tarif ettiği kırılganlığın temel nedeni tam da bu: dayanışma ağlarını genişletmek ve siyasal kutuplaşmayla değil, dan, otokratik eğilimlerin getirdiği tehlikeler- durum, günümüz Türkiye’sinin toplumsal ağların çözülmesi. den, popülizm rüzgârının şiddetlenmesinden kamusal alanı yeniden tanımlamak... toplumsal bağların zayıflamasıyla siyasal ve toplumsal yapısını bahsettik. Birinci ve İkinci Dünya Savaşları Bu noktada, sosyal bilim Tüm bunlar siyasi bir romantizm da şekilleniyor. Komşuluk oldukça iyi anlatıyor. Yapısal öncesindeki gibi ekonomik, toplumsal buh- literatürünün en önemli ile değil, ağ teorisi ve benzeri ilişkileri geriliyor, mahalle kültürü parçalanmanın ifade ettiği hususlar; ranlardan geçildiği yönündeki görüşlere işa- kavramlarından biri olan sosyal teorilerin tümünü göz silikleşiyor, gönüllü örgütlenmeler ret ettik. Bildik geleneksel Batı ittifakındaki gruplar arası bağların zayıflaması, Granovetter’in “zayıf bağların eski etkisini kaybediyor. İnsanlar önünde bulundurarak bir bilim güven(lik) stratejisinin sallanmaya, Washing- bilgi akışının kesintiye uğraması, ton-Avrupa arasında artan görüş ayrılıkları- gücü” teorisi özellikle dikkat çekici. giderek kamusal yaşamdan çekilip insanı soğukkanlılığı ile yapmamız kolektif eylem kapasitesinin na vurgu yaptık. “Refah, birlik içinde istikrarlı Değişimi tetikleyen, çoğu zaman bireysel alanlara kapanıyor. Sosyal gerekiyor. azalmasıdır. Sonuç olarak bunlar Avrupa” modelindeki çatlaklara; Çin, Rusya, medya ise sunduğu görüntüye yakın çevremiz değil; tanıdıklar, iş Bir ülkenin gerçek gücü, Hindistan gibi ülkelerdeki gelişmelerle birlik- politik kutuplaşmanın yapısal arkadaşları, komşular gibi “zayıf ekonomik göstergelerin çok karşın gerçek bir dayanışma te çok kutuplu dünya görüşlerine işaret ettik. temelini oluşturmaktadırlar. bağlardır.” Bir toplumda bu bağlar ötesinde, insanların birbirine Küresel sistemde, hem ekonomik hem si- üretmekte zorlanıyor. Bu tablo, yasi tablo açısından yaşanan bu kaotik dö- kopmaya başlarsa, yenilikler Bağı güçlendirecek çaba ne kadar bağlanabildiğinde toplumun genelinde yaygın bir nemde Türkiye, 2025 yılını iç ve dış politi- dolaşmaz, fikirler akmaz ve siyasal saklıdır. Eğer bu bağları yeniden yalnızlık hissi bırakırken siyasal Artık herkes kendi mahallesinde kada zorlu kriz başlıklarıyla, yoğun tartış- davranışların da giderek daha hareketlilik zayıflar. konuşuyor. Algoritmaların örmeyi başarabilirsek, toplumsal malarla geçirdi. İktidar cephesinin yerel se- öngörülemez duruma gelmesine yol Bugün Türkiye’nin çeşitli yönlendirdiği bir düzende, farklı dayanıklılığı artırabilir, siyasal çimlerden birinci çıkan CHP’ye baskısı 19 Mart operasyonlarıyla birlikte daha da art- açıyor. kesimlerinde görülen içe kapanma görüşlere temas eden yollar giderek yenilenmenin de önünü açabiliriz. tı. Seçilmiş İBB Başkanı İmamoğlu ve eki- binin de aralarında olduğu çok sayıda bele- diye başkanı ve ekibine operasyonlar, tutuk- lamalar peş peşe geldi. Süreçte, ülkenin ku- rucu partisi CHP’nin kapatılmasına yol aça- bilecek kimi girişimlere tanıklık ettik. AYM ve sevdikleriniz için en güzel yeni yıl hediyesi...sevdikleriniz için en güzel yeni yıl hediyesi...sevdikleriniz için en güzel yeni yıl hediyesi... AİHM kararlarına karşı pek çok isim hâlâ ha- piste. Bunlardan biri de ciddi sağlık sorun- ları bulunan Tayfun Kahraman. Gazetemiz Cumhuriyet’in 100. yılındaki konuşmamız- da “Vera artık babasına kavuşmalı” demiştik. Umarız yeni yıl bu dileği gerçekleştirir. Gelecek yıl için kuşkusuz önemli gündem başlıklarından biri de CHP’nin cumhurbaş- kanı adayı İmamoğlu merkezli dava olacak. Özel liderliğindeki CHP’nin baskı iklimine karşı ve kendi politikalarını anlatmak hede- fiyle de başlattığı milli irade vurgulu ülke ça- 650 ORHAN VELİ 1490 ATATÜRK 4 KİTAP 3 KİTAP KİTAPLARI SETİ KİTAPLARI SETİ pındaki miting maratonu yurttaşın gözünde 325 745 olumlu değerlendirmelerle 2025 yılına dam- ga vuran gelişmelerdendi. Toplumsal tutkal belli... 2026’ya taşınacak kriz başlıklarından Rus- ya-Ukrayna savaşı, Suriye, İsrail, Filistin der- ken uluslararası gelişmeler de ulusal gü- venliğimiz açısından son derece kritik. Ka- radeniz ve Akdeniz’deki mücadele hatların- da gerilim yüksek. Tüm bu zorlu denklemde ise ülkemizde ekonomi, tarım, çevre, eğitim, şiddet, kadın-çocuk hakları konusunda tab- lo ağır. “Tek adam” yönetim sistemiyle mil- letten giderek kopan bir siyaset şekli, iktida- 800 800 rı yandaş-çıkar ilişkileriyle çevreleyen bakış 2 KUPA KUPA SETİ-2 2 KUPA KUPA SETİ-1 açısı, güçler ayrılığı ilkesindeki aşınma, liya- 400 400 kat, etik ve ahlaki bakıştan yoksunluk eleşti- riler arasında. 2026 yılı, tartışmalı İmralı sürecinin gele- ceği nokta açısından da önemli. Terör örgü- tü PKK’nin kendini feshettiğini duyurması- nın sahadaki gerçekliğini başta Suriye olmak üzere Irak ve İran’daki gelişmelerden ay- rı tutmak olanaksız. Özellikle ulusal çıkarları- mız, sınır güvenliğimiz ve ulus devlet yapımı- zın korunması açısından. Yazının girişinde belirttiğimiz gibi geçmiş- ten ders aldık mı sorusunu yeni bir yıla girer- ken hepimizin bir kez daha sormasında fay- da var sanki. Bu coğrafyada bizi güçlü kı- lan, çevremiz ateş çemberiyken toplumsal 1340 SERVER TANİLLİ birliktelik, ulusal bilinç sağlayan tutkal ne- 4 KİTAP KİTAPLARI SETİ dir? Yanıtı, pek çok kez kanıtlandığı gibi bel- 670 li: Atatürk’ün kurduğu Cumhuriyet ilkeleri- nin, demokratik, laik, hukuk devlet anlayışı- nın, Aydınlanmanın izinden gitmek, bilim ve teknolojik gelişmelerde geride kalmamak. Kutuplaştırma siyasetine soyunanlara, ya- pay gündem başlıklarıyla ülkeyi oyalayıp ge- ride bırakmak isteyenlere, Osmanlıcılık ha- yali satanlara geçit vermemek. ABD’de Joe Bden’ın başkan olmasıyla, ABD-Rusya Bu ktapta; Doğu Anadolu llernden, “Bu yapıt br Sovyet blm adamı tarafından gerlm tırmanışa geçt. Ukrayna'dak savaş, br yazılmıştır. Ktabın yazarı Prof. Dr. Abdula Güneydoğu Anadolu’ya göç eden br yönüyle, ABD le Rusya arasındak mücadelenn br Mardanovç Şamsutdnov, Sovyetler Brlğ grup muhacr anlatılmaktadır. Bu sonucu. Konu, Türkye’y yakından lglendrdğ Blmler Akadems Doğu Blmler Ensttüsü nsanların tanık olduğu Ermen halde, ülkemzde bu konuda yeterl araştırma, yok. Tarh Bölümü’nün uzun süre başkanlığını Tehcr, Rus şgal ve ağır kış Bu ktap, Fener Patrkhanes’nn ortaya çıkışından yapmıştır. Bu cdd yapıt, yazarlık profesörlük koşullarında aylarca süren göç ve başlayarak, son 80 yılda ABD le Fener Rum tezdr. Bu ktabın önem, Ulusal Kurtuluş bu sırada görülen ölüm, yokluk, açlık Patrkhanes arasındak yoğun lşkler, Savaşımızın br Sovyet blm adamı tarafın- ve hastalık gb felaketler Ortodoksluğun Doğu Avrupa halklarının mll dan değerlendrlmesdr. Bu nedenle hem serglenmektedr. Br yerlerde aynı Kitap okuduğunuzu biliyoruz. kmlğnde oynadığı rolü ve Patrkhane le Moskova tarh blm metodolojsne sahptr hem de kader paylaşan ve yolları kesşen arasındak en büyük çatışmanın neden Ukrayna’da br Sovyet blm adamının görüşünü nsanların yenden hayata tutunma yansıtmaktadır…” patlak verdğn ortaya koymaya çalışıyor. savaşının öyküsü verlmektedr. Alev Coşkun 13,5x20,5 13,5x20,5 12,5x19,5 İnceleme Tarh Tarh Belgesel Roman 352 sayfa 343 sayfa 282 sayfa MOUSEPAD ve TAKVİM HEDİYE! MOUSEPAD ve TAKVİM HEDİYE!