Catalog

17 EKİM 2025 CUMA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 9 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR AVRO STERLİN FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 41.86 48.92 56.40 40.60 10.379 40.593 5.729 2 kuruş 24 kuruş 37 kuruş 0.08 puan 94 puan 1402 lira 78 lira 5G ihalesinde yeni dönem başlıyor, en geniş frekans bandı Turkcell’in oldu Paket paket ihale Dünyanın yeni satranç tahtası: Turkcell, Türk Telekom ve Vodafone’un yarıştığı ihalede üç operatör toplam 2 milyar 945 milyon dolar ödeyecek. Nadir elementler İlk 5G sinyali 1 Nisan 2026’da verilecek. adir elementler konusu Türkiye’de kamuoyunun gündemine CHP ürkiye’de teknolojide yeni bir bandına sahip olurken Vodafone Ntarafından Cumhurbaşkanı 5G ile birlikte Erdoğan’ın Trump görüşmesinden hemen dönemi başlatacak 5G mobil A2 ve B3 paketlerini aldı. Turkcell, mobil iletişim önce “Pazarlık konusu yapılacak” diye hızlarının Thaberleşme ihalesi tamamlandı. 5 ayrı paketi toplam 1 milyar 224 getirildi. O zaman “Türkiye piyon mu olacak katlanması, Turkcell, ihalede 1 milyar 224 milyon dolar karşılığında satın stratejik ortak mı?” başlıklı yazımda konunun sanayi, sağlık, milyon dolar teklif karşılığında, alarak en geniş frekans bandının önemini yazmıştım. Cumhurbaşkanı tarım ve ulaşım Erdoğan, önceki gün yaptığı açıklamada toplamda 160 MHz ile en geniş sahibi oldu. Şirket A1 paketini 429 gibi alanlarda “ABD ile nadir elementler konusunda bir dijital frekans bandının sahibi oldu. milyon dolar, B1 paketini 214 milyon anlaşma yok, biz üreteceğiz” dedi. Tabii dönüşümün Ankara’da Bilgi Teknolojileri ve dolar, B4 paketini 187 milyon dolar, neler olacağını bilmiyoruz. Gerçekten öyle gelişmesi İletişim Kurumu (BTK) merkez B5 paketini 186 milyon dolar ve B6 mi olacak? Yoksa perde arkasında başka bekleniyor. pazarlıklar mı yürütülüyor? Kesin olan bir binasında yapılan ihalede Turkcell, paketini 208 milyon dolara kazandı. şey varsa, o da dünyanın gözü nadir Ümit Önal, abone başı en yüksek Engin Aksoy, 5G ihalesinin Türk Telekom ve Vodafone yarıştı. elementler üzerinde. Bakın nasıl? 1 milyar dolar katkı Yaklaşık 3.5 saat süren ihalede üç kapasite kullanım hakkına sahip Türkiye’nin dijital tarihinde dönüm Küresel enerji denkleminde sessiz Ulaştırma Bakanı Abdülkadir operatör toplam 2 milyar 945 milyon olduklarını belirterek “2050 yılına noktası olduğunu belirterek “3.5 ama sarsıcı bir dönüşüm yaşanıyor. Bu dönüşüm petrol, doğalgaz ya da kömürle Uraloğlu, dün yaptığı açıklamada dolar teklif verdi. kadar uzatılan imtiyaz sürecimizle GHz’de istediğimiz frekansı elde değil; nadir elementler üzerinden yürüyor. ilk 5G sinyalinin 1 Nisan 2026’da 700 MHz ve 3.5 GHz frekans Türkiye ekonomisine 20 milyar ederek 5G hız ve kapasitesini Elektrikli araçlardan füze sistemlerine, verileceğini, bundan sonra bantlarında, toplam 400 MHz’lik doların üzerinde doğrudan katkı sağlayacağız. 5 yıldır bu teknolojiye rüzgâr türbinlerinden akıllı telefonlara kadar yüksek nüfuslu kentler başta modern yaşamın tüm sinir uçlarını bu kapasite için asgari 2 milyar 125 sağlarken bugün 1 milyar doların yoğun biçimde hazırlanıyoruz. elementler belirliyor. Ve dünya, Çin’in attığı olmak üzere kademeli olarak ülke milyon dolar değer üzerinden üzerinde yeni bir katkı sunacağız. Dünyada 5 kıtada 5G deneyimine bir adımın küresel ekonomiyi nasıl sarstığını geneline yayılacağını ifade etti. yapılan ihalede 11 farklı frekans İhale sonrası en yakın rakibimizin sahip bir operatör olarak Türkiye’de şimdi çok daha net görüyor ve görecek... Uraloğlu’nun verdiği bilgiye göre paketi satıldı. İhalede Turkcell A1, 1.5 katı frekans aldık. Ülkemizin de bu dönüşüme hazırız” dedi. Aksoy, Çünkü kritik minerallerin, özellikle de nadir toprak elementlerinin merkezi Çin. Ülke, 5G’nin yaygınlaşmasıyla birlikte 3G B1, B4, B5 ve B6 olmak üzere 5 dijital geleceğini inşa etmeye 1 Nisan 2026 itibarıyla 81 il ve 922 üretimin yüzde 60’ını, işleme kapasitesinin şebekesi kapatılacak. paket kazandı. Türk Telekom A3, kararlılıkla devam edeceğiz.” ilçede 5G hizmetini başlatacaklarını ise yüzde 90’ını elinde tutuyor. ABD’nin Türk Telekom Genel Müdürü B2, B6, B8 paketleriyle 4 frekans Vodafone Türkiye Üst Yöneticisi ifade etti. l ANKARA Çin’e getirdiği kısıtlamaların ardından Pekin’in ihracat kontrollerini sıkılaştırması, küresel tedarik zincirlerini sarstı. İlk alarm zili Avrupa’da çaldı: Almanya başta olmak 2.7 TRİLYON TL ‘Emekçiler açlığa 2026 bütçesindeki üzere otomotiv sanayisi, mıknatıs ve batarya Milli gelir 77 trilyon TL tedarik zincirlerinin dar boğaza girmesiyle faiz ödemelerinin mahkûm edilecek’ büyüklüğü üretim kesintisi riskiyle karşı karşıya kaldı. CUMHURBAŞKANLIĞI’nda dün Üretim bantları yavaşladı. Avrupa Birliği MERKEZ Bankası Başkanı Fatih “Bütçe Bağlama Töreni” düzenlendi. Çin’e diplomatik baskı yaparken “bağımlılığı Karahan’ın, ABD Washington’da, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet azaltma” stratejisini hızlandırdı. Ama bunun “Türkiye’de Makroekonomik Verileri Yılmaz, Türkiye’nin bu yılı 62.2 sadece başlangıç olduğunu herkes iyi biliyor. Okumada Karşılaşılan Zorluklar” trilyon lira milli gelirle kapatacağını Hindistan: Sessiz ama başlıklı bir sunum yaparken ifade ederek “2026’da ise ekonomik kullandığı “Talep koşullarının kararlı bir strateji büyüklüğü 77 trilyon liraya ulaşmış Krizin ilk sinyalini alanlardan biri Hindistan dezenflasyon sürecini bozmasına olacaktır” dedi. Yılmaz, deprem oldu. Çin’e lityum, nikel, kobalt ve nadir izin vermeyeceğiz” vurgusu özellikle hasarlarının giderilmesi ve afetlere karşı elementlerde yüksek derecede bağımlı 2026 yılı asgari ücreti kapsamında dirençliliğin artırılması için 653 milyar olan Hindistan, hızla tedarik kaynaklarını tartışma yarattı. lira tutarında ödenek öngörüldüğünü çeşitlendirmeye yöneldi. Bu konuda CHP Genel Başkan söyledi. TBMM’deki bütçe maratonu, - Kanada ile serbest ticaret görüşmeleri, Yardımcısı Prof. Dr. Yalçın Karatepe, - Avustralya ve Arjantin’le anlaşmalar, 23 Ekim’de TBMM Plan ve Bütçe - Peru ile 2026 başında tamamlanması ekonomi yönetiminin enflasyonla Komisyonu’ndaki sunumla başlayacak. beklenen kapsamlı bir serbest ticaret mücadele politikasının özünde, anlaşması... yurttaşın harcama yapma olanağını Peru, neodimyum, praseodimyum, 19 trilyon liralık 2026 bütçesinin 6.4 trilyon lirası ÖTV ve KDV’den gelecek kısıtlamanın yattığına, bunu da terbiyum gibi stratejik mineraller açısından zengin. Hindistan bu hamlelerle yalnızca “yurtiçi talebin dengelenmesi” hammaddeye değil, ortak madencilik ve olarak ifade ettiklerine dikkat teknoloji üretimine dayalı bir stratejik ağ çekti. Karatepe, “2025’i yüzde 35 Bütçenin yükü yine halka kuruyor. Tamil Nadu gibi sanayi merkezlerini enflasyon ile tamamlayıp, asgari bu yeni zincirin düğüm noktaları haline ücrete yüzde 20 artış yapınca ne getirmeyi planlıyor. MUSTAFA ÇAKIR SGK’ye devlet primi giderleri için yurttaşlar, engelli yurttaşlar ve sonuç ortaya çıkacak? İlk kez asgari 5.5 trilyon lira, mal ve hizmet yakınlarına bağlanan aylıklar Peru ve Latin Amerika ücretliler, yıla açlık sınırının altında erkezi yönetim bütçesi, alım giderleri için 1.2 trilyon için 106 milyar lira, sosyal konut sahneye çıkıyor bir ücretle başlayacaklar. Merkez Mgelecek yıl da yine yurttaşın lira, sermaye giderleri için 1.3 finansmanının desteklenmesi için Peru’nun çağrısı önemli: Hindistanlı Bankası Başkanı, sunumuyla, sırtında olacak. trilyon lira. Bütçe giderlerinde faiz 100 milyar lira, bakıma ihtiyacı şirketleri sadece yatırım yapmaya değil, yurttaşı açlığa mahkûm etmeye Dün bir basın toplantısıyla ortak keşif, işleme teknolojisi ve lojistik olan engellilere yapılan evde bakım giderlerinin payı ise 2.7 trilyon kararlı olduklarının mesajını entegrasyona davet ediyor. Bu yalnızca bir tanıtılan 2026 yılın bütçesine göre desteği için 90.4 milyar lira, engelli lira olacak. Bütçedeki eğitim vermiş.” Prof. Dr. Aziz Çelik de, şu ticaret anlaşması değil, Çin’e bağımlılığın bütçe giderleri 18.9 trilyon lira, harcamaları, 2025’e kıyasla yüzde eğitim desteği için 55.6 milyar lira, azaltılmasına dönük yeni bir jeoekonomik yorumu yaptı: “Talebin artmasını gelirler 16.2 trilyon lira ve açık 2.7 eksenin kurulması anlamına geliyor. 32.8 artışla 2.8 trilyon liraya doğum yardımı ödemeleri için 44.3 engellemek için en bilinen yol Latin Amerika’nın lityum üçgeni -Arjantin, trilyon lira olacak. Bütçe gelirleri milyar lira ayrıldı. Tarıma ayrılan çıkıyor. Toplama oranı ise yüzde ‘kemer sıkmak.’ Önümüzde asgari Şili, Bolivya- ve Peru gibi ülkeler, küresel içerisinde ağırlık dolaylı vergilerde. kaynak 705.6 milyar liradan 888.2 ücret var. Merkez Bankası Başkanı 15.3 olacak. Sağlık harcamaları için temiz enerji dönüşümünün sessiz Gelecek yıl ÖTV’den 2.5 trilyon milyar liraya çıkarıldı. Toplamdaki bunu mu ima ediyor? Bence bunu 1.5 trilyon lira ayrıldı. Artış yüzde merkezleri haline geliyor. lira, KDV’den 3.9 trilyon lira gelir ima ediyor.” payı yüzde 4.7. Reel sektöre destek 44.2, pay yüzde 8.4. Kanada’nın oyunu: l MUSTAFA ÇAKIR/ANKARA bekleniyor. Gelir Vergisi’nden de ödemeleri ise yüzde 27 artışla 712.7 Madencilik anlaşmaları 3.5 trilyon lira kaynak hedefleniyor. İşverene 713 milyar TL milyar liraya çıkarıldı. Payı yüzde Kanada da bu tabloda kritik bir aktör. Buna karşın Kurumlar Vergisi’nden Sosyal yardım ve destekler de 3.8. Ayrıca savunma ve güvenlik Hem büyük bir tedarikçi hem de madencilik beklenen gelir 1.6 trilyon lira. Vergi yüzde 40.9 artışla 917 milyar liraya sektörünü koruyan agresif ticaret harcamaları yüzde 34 artışla 2.1 anlaşmalarıyla öne çıkıyor. Endonezya dışı gelirler ise 2.4 trilyon lira çıkacak. Toplamdaki payı yüzde 4.8. trilyon lira olacak. Payı yüzde ile imzalanan CEPA anlaşması örneğinde olacak. Bütçe giderleri içerisinde Bu kapsamda ödeme gücü olmayan 10.9’dan yüzde 11.4’e çıktı. Mahalli olduğu gibi Kanada madencilik şirketlerine en büyük pay 6.8 trilyon lira ile yurttaşların sağlık primi giderleri idarelere ise 1.6 trilyon lira kaynak güçlü koruma ve ne yazık ki çevre ve toplumsal konulara ise sınırlı yer veren bir cari transferlerde. Personel ve için 156.7 milyar lira, 65 yaş üstü ayrıldı. l ANKARA model izliyor. Bu da rekabetin yalnızca arzda değil, değer zincirinin kimin kontrolünde 733 MİLYON KİŞİ olacağı konusunda yaşanacağını gösteriyor. Konutta satış ve fiyatlar arttı FAO verilerine göre Afrika: Yeni paylaşım alanı dünyada açlık çeken Çin’in nadir element piyasasındaki tekeli TÜİK ve Merkez Bankası’nın dün Endeksi (KFE), Eylül 2025” raporu insan sayısı sarsıldıkça, gözler yalnızca Latin Amerika’ya açıkladığı veriler, konut piyasasındaki göre Eylül 2025’te, önceki aya ya da Hindistan’a değil, Afrika’ya da hareketliliğin sürdüğünü gösterdi. kıyasla yüzde 1.7 artan KFE, Eylül çevrildi. Çünkü kıta, dünyanın bilinen kritik TÜİK’in “Konut Satış İstatistikleri, 2024’e kıyasla nominal olarak yüzde mineral rezervlerinin yaklaşık üçte birine Eylül 2025” raporuna göre Türkiye 32.2 artarken reel olarak yüzde 0.8 sahip. Henüz tam kapasiteye ulaşmamış genelinde konut satışı, Eylül 2024’e azaldı. Üç büyük ilde ise aylık ve olsa da bu zenginlik, yeni bir küresel paylaşım alanı haline geliyor. kıyasla yüzde 6.9 artarak 150 bin yıllık fiyatlar; İstanbul’da yüzde 1.5 Gıda hakkı tehdit altında Güney Afrika’daki Steenkampskraal 657 oldu. Bu kapsamda ipotekli ve yüzde 30.7, Ankara’da yüzde 2.3 sahasında nadir toprak üretimine yönelik satış (krediyle alınan) ise yüzde 34.4 ve yüzde 41.1, İzmir’de yüzde 2.9 ve BİRLEŞMİŞ Milletler Gıda ve Tarım emeğinin karşılığını alamadığı bir büyük bir yatırım programı devreye alındı. artışla 21 bin 266’ya yükseldi. Ayrıca yüzde 34.4 yükseldi. Örgütü’nün (FAO) öncülüğünde her sistemde gıda güvencesinden söz Çin ve ABD şirketleri, Malawi, Angola ve Tanzanya gibi ülkelerde yeni madencilik ilk dokuz ayda, Ocak-Eylül 2024’e Satışlardaki artışı yorumlayan yıl 16 Ekim’de kutlanan Dünya Gıda edemeyiz. Desteklerin güçlendirilmesi projelerine talip. Nijerya hükümeti, kaçak kıyasla toplam satış yüzde 19.2 artışla sektör temsilcileri, yatırımcının Günü, bu yıl da “gıdaya erişim hakkı”, ve genç nüfusun tarıma yönlendirilmesi lityum madenciliğini durdurup yabancı 1 milyon 128 bin 727, ipotekli satış ise güvenli liman olan gayrimenkule “sürdürülebilir üretim” ve “iklim krizi” zorunlu” dedi. Bayraktar, küçük yatırımcılara kapılarını yeniden açtı. Kısacası yüzde 76 artışla 162 bin 493’e çıktı. yöneldiğine bir kez vurgu yaparken başlıklarıyla gündeme geldi. üreticinin korunması ve gıda israfının Afrika, bu “sessiz savaş”ta artık yalnızca Yabancılara satış ise eylülde yüzde 7.7 düşük ve orta gelir grubunun konut FAO verilerine göre dünyada 733 azaltılmasının da arz güvenliği kaynak sağlayıcısı değil; büyük güçlerin rekabet alanı. azalışla 1867, ilk ihtiyacı için milyon insan aç, 2.8 milyardan fazlası açısından kritik önemde olduğunu dokuz ayda yüzde uygun fiyatlı ise yeterli beslenemiyor. Türkiye’de vurguladı. Türkiye bu tabloda nerede de meslek örgütleri ve sivil toplum TMMOB’ye bağlı Gıda, Kimya ve 12.6 düşüşle 14 konut politikası duracak? kuruluşları, gıdaya erişimin temel bir Ziraat Mühendisleri Odaları, “Üretim bin 944’te kaldı. geliştirilmesinin Bu büyük küresel satrançta Türkiye’nin insan hakkı olduğunu vurgulayarak azalıyor, fiyatlar artıyor, milyonlar Merkez önemine dikkat önünde stratejik bir kart var: Beylikova’daki tarımsal üretimin planlı biçimde temel gıdaya erişemiyor. Gıda güvencesi Bankası’nın çektiler. dev nadir element rezervi. Cumhurbaşkanı desteklenmesini, çevresel kaynakların yalnızca iklim kriziyle değil, adaletsiz Erdoğan, geçtiğimiz günlerde “ABD ile bir “Konut Fiyat l Ekonomi Servisi anlaşma yok, biz üreteceğiz” dedi. İyi de korunmasını ve gıda politikalarının gelir dağılımı ve neoliberal politikalarla “üretmek” ne anlama geliyor? Eğer bu kamusal çıkar temelinde yeniden da tehdit altında” dendi. Öğrenci Veli l İTO Başkanı Şekib Avdagiç, Temu, yurtdışından sağladığı toplam kredi üretim sadece hammadde çıkarıp ihraç yapılandırılmasını istedi. Derneği ise “Okul yemeği bir yardım Shein gibi sitelerden alışverişin borcu, önceki aya kıyasla 3.7 milyar etmekten ibaretse, geçen yazımda da değil, kamusal haktır” diyerek her ticarileşmeye başladığını belirterek dolar artarak 202.5 milyar dolar belirttiğim gibi Türkiye bu oyunda yalnızca ‘Önce üreticiyi koruyun’ çocuğun ücretsiz, sağlıklı ve besleyici bir “Bu önemli tehlike. Gümrüksüz oldu. piyon olur. Ve tabii çok çok yazık olur... öğüne erişiminin devletin sorumluluğu İlgilenenler için: https://www.cumhuriyet. çevrimiçi alışveriş sınırı 30 Avro. Bu l NESTLE Üst Yöneticisi Philipp Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) com.tr/yazarlar/ozlem-yuzak/kullanisli- sıfırlanmalı” dedi. Navratil, değişim sürecine uyum Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, afetler olduğunu belirtti. Bütçede bu amaçla piyon-mu-olacagiz-stratejik-ortak-mi- l MERKEZ Bankası’na göre Ağustos için iki yılda 16 bin kişinin işten ve artan girdi maliyetlerinin üreticiyi ayrı bir kalem oluşturulmasını talep beylikova-2438342 2025 itibarıyla, özel sektörün çıkarılacağını duyurdu. zorladığını belirterek “Üreticinin etti. l Ekonomi Servisi KISA... KISA... KISA...