Catalog

1 EYLÜL 2023 CUMA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR Av RO sterlİn FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 26.6630 29.0270 33.7640 21.55 7.917 11.354 1.665 4.7 kuruş 18.8 kuruş 13.5 kuruş 0.02 puan 10.80 puan 46 lira 7 lira Kamu Görevlileri Hakem Kurulu hükümetin zam teklifini olduğu haliyle onayladı Hakem noter gibi çalıştı Modern kölelikle Memurların zam oranı 2024 yılı için yüzde 25, 2025 bilinçli yapay için ise yüzde 11 oldu. Memur-Sen, kurulu “noter”likle suçlarken KESK, memurları örgütlü mücadeleye çağırdı. zekâ arasında ktidar ve sendika memur Hakem Kurulu’nun başkanı, e zaman bir ülkenin sosyal zammında anlaşamayınca Cumhurbaşkanı Recep Tayyip sözleşmesi çözülse sorunlar İdevreye giren Kamu Görevlileri Erdoğan tarafından Sayıştay Npeş peşe başlar. Güven biter, Hakem Kurulu, dünkü toplantısında Başkanı Metin Yener olarak seçildi. kuralsızlık başlar, eşitsizlikler artar, toplum adım adım değersizleştirilir... iktidarın teklifini olduğu gibi Ayrıca kurulda cumhurbaşkanınca Türkiye’de olan tam da bu. onayladı. 2024 için yüzde 15 artı belirlenen bakanlık ile kamu ve Önümde bir rapor duruyor: Küresel yüzde 10, 2025 için ise yüzde 6 kuruluşlarından 4 üye de yer Kölelik Endeksi 2023. Walk Free artı yüzde 5’lik zam oranlarını aldı. Toplam 5 görüşme yapan adlı bir uluslararası sivil toplum onaylayan Hakem Kurulu’nu Kamu Görevlileri Hakem Kurulu, kuruluşunun hazırladığı önemli Memur-Sen “noter” olarak dün 7. Dönem Kamu Toplu bir çalışma. Zorla çalıştırma, borç tanımladı. Kamu Emekçileri “Çalışanlarımızı enflasyon Hakem Kurulu toplantısı sırasında Sözleşmesi görüşmelerinde son esareti, zorla evlilik, kölelik ve kölelik Sendikaları Konfederasyonu karşısında korumaya devam Ankara’da basın açıklaması yapan benzeri uygulamalarla birlikte insan kararını vermek için toplandı. (KESK) ise “Kamu emekçilerini hak ticaretini içeren modern kölelik, edeceğiz” dedi. KESK ise memurları yoksulluğa Toplantı sonucu kuruldaki 6 üye, çağımızın en insanlık dışı sorunları gasplarına karşı KESK çatısı altında Memur-Sen Başkanı Ali Yalçın ise karşı mücadeleye çağırdı. hükümetin sunduğu teklifin olduğu arasında. Rapor, dünya genelinde örgütlenmeye ve mücadeleye “Hakem yanıltmadı ve yine noterlik gibi kabul edilmesi yönünde oy yaklaşık 50 milyon insanın modern Gerçek TİS talebi çağırıyoruz” dedi. yaptı. Kurulun ismi değişmeli ve kullanırken 5 üye ret oyu verdi. kölelik içinde yaşadığını belirtiyor. Ve Memur sendikalarının 2024 KESK Eş Genel Başkan Kamu İşvereni Hakem Kurulu olmalı. KESK temsilcisi ise oylamaya Türkiye modern kölelik sıralamasında için toplam yüzde 70, 2025 için Mehmet Bozgeyik sosyal medya 4688 sayılı yasa mutlaka yeniden katılmadı. ne yazık ki 5. ülke. Hemen üzerinde ise yüzde 40 zam teklifine karşı paylaşımında, “Tek adam, tek ele alınmak zorundadır. Yasanın yani 4. sırada Suudi Arabistan var. ‘Yapısı değişmeli’ iktidarın teklifini kabul eden sendika rejiminde gerçek bir TİS içeriğinden, toplusözleşme düzenine, İlk 3 sırada kimler var derseniz: Kuzey Hakem Kurulu’nun tarafsızlığı, olmaz. Milyonlarca kamu emekçisi, Karar sonrası açıklama yapan örgütlenme özgürlüğünden Kore, Eritre ve Moritanya... Geldiğimiz zam kurula kaldığı günden bu Emeklisi adına sokaklardayız. durum uluslararası istatistiklerle Çalışma ve Sosyal Güvenlik hakem yapısına varana kadar gözler önüne serilince durumun yana tartışma konusu oldu. Yoksulluğa, savaşa, baskılara karşı Bakanı Vedat Işıkhan, sosyal tüm boyutlarıyla yeni bir tartışma vahameti daha da ortaya çıkıyor. Toplam 11 kişilik Kamu Görevlileri birleşelim!” dedi. l Ank Ar A hakların kabulüne vurgu yaparak sürecini başlatıyoruz” diye konuştu. Zaten durum yeterince vahim iken “değersizleştirilen topluma” bir de dini değer yüklemesi yapılarak genç beyinler daha da yıkanıyor. Ortaokul Türkiye’yi keskin İşçinin payı ‘Tek ve liselerde zaten 2017’de haftada iki saate çıkarılan din derslerine daralma bekliyor Adam’la azaldı! “seçmeli dersler kategorisinde seçme İkİnc İ çeyrekteki büyüme ile ilgili zorunluluğu” getirilerek daha da Türk İYE’de, 2018’de resmen değerlendirmeler şöyle: artırıldığını okudum. Mantık, felsefe, başlayan “tek adam” rejimi, en 4 Prof. Dr. H AYr İ koz Anoğlu: resim, müzik hatta temel bilimler çok emekçileri vurdu. Tü İk’in Bu büyümenin seçim öncesi azaltılırken din ve ahlak derslerinin “Yıllık Gayrisafi Yurtiçi Hasıla, faizleri suni bir biçimde düşük sayısını artırmak... 2022” raporuna göre işgücü tutarak borçlanmayla sağlanması, Yuval Noah Harari, “Sapiens”, ödemelerinin “gayrisafi katma önümüzdeki dönemlerde bizi “Homo Deus” kitaplarının yazarı. değer”deki payı 2018’de yüzde keskin bir daralmanın beklediğini Önemli saptamaları var. “Modern 33.5 iken 2022’de yüzde 26.3’e gösteriyor. bilimin temelini atan büyük bilimsel düştü. Sermayenin (net işletme 4 Dr. M AHf İ Eğ İl MEz: Çok devrimlerin temeli cahilliğin keşfidir” artığı/karma gelir) payı yüzde yüksek negatif faiz ve enflasyonun diyor bir konferansında. “Binlerce yıl 49.5’ten yüzde 53.7’ye çıktı. varlığına karşın bu oran düşük boyunca insanlar her şeyi bildiklerini 2023’ün ikinci çeyreğinde büyüme oranı anlamına geliyor. düşündüler. Kutsal kitaplar ve bunlara ise işçinin payı yüzde 34.3, Burada sözünü ettiğimiz negatif dayanan din adamlarının söylemleri... sermayenin payı yüzde 43.8 oldu. faiz nominal olan. ‘Her şeyi biliyoruz yeni bir şey Ancak işçi payı artışında EYT ile 4 Prof. Dr. fATİH ÖzATAY: öğrenmeye ihtiyacımız yok’ anlayışı ilgili ödemeler etkili oldu. Yine çok dengesiz: Özel tüketim ile yaşandı. Bilim, bazı insanların her artışı çok yüksek. Yatırım, eh şeyi bilmediklerini kabul etmeleri ile işte. Sanayi katma değeri azaldı. başladı. Her şeyi bilemez insanlık. Tarımda artış çok sınırlı. Dünyada bütün yanıtların içinde 4 Mu STAfA SÖn MEz: Yüksek olduğu tek bir kitap yoktur, her şeyi Tüketerek büyümeye devam enflasyon karşısında mala hücum bilen bir insan da. Ancak cehaletini hiç eksilmiyor; bugün alayım, kabul etme cesaret ve dürüstlüğüne eçimler sonrası “zorunlu” Diğer detaylar şöyle: ithalat yüzde 20 pozitif katkı verdi. sahip olunca insan yeni bir şeyler icat yarın daha pahalı olur dürtüsüyle Spolitika değişikliği nedeniyle, n Yüzde 15.6 Arttı: Yüzde İlk çeyrekte de ihracat yüzde 2.6 etmeye başladı...” harcamalar hiç azalmıyor. AKP iktidarının “Türkiye Ekonomi 3.8’lik büyümenin detaylarına negatif, ithalat yüzde 14.2 pozitif Modeli”nin son çeyreği olan Nisan- bakıldığında veriler ikinci katkı vermişti. Bilim mi muska mı? Hizmet-ÜFE’de Haziran 2023’te de Türkiye’nin çeyrekte de iç tüketimin öne n “DENgELİ oLmaLı”: Sonuçları Bir topluma bilimsel düşünme, tüketerek büyüdüğü görüldü. çıktığını gösteriyor. İlk çeyrekte yorumlayan Hazine ve Maliye sorgulama ve evrensel değerler yerine büyük yükseliş TÜİK’in dün açıkladığı “Dönemsel reel olarak yüzde 17.3 artan iç Bakanı Mehmet Şimşek güçlü sadece dini değerleri yerleştirmeye Enfl ASYon her alanda çalışmanın bedellerinden biri de “dini Gayrisafi Yurtiçi Hasıla, II. tüketim (Yerleşik hanehalklarının büyümenin sürdüğünü iddia ederek hızlanmayı sürdürüyor. TÜİK’in dün paravan olarak kullanan” insanların Çeyrek: Nisan-Haziran, 2023” tüketimi) ikinci çeyrekte de yüzde “Hedefimiz büyümenin güçlü, artması. Bolca var Türkiye’de. Yeni bir açıkladığı “Hizmet Üretici Fiyat raporuna göre 2023 yılı ikinci 15.6 arttı. İkinci çeyrekte devletin dengeli, sürdürülebilir ve kapsayıcı örnek Diyarbakır’dan... Kendisini şeyh Endeksi, Temmuz 2023” raporuna çeyreğinde Türkiye ekonomisi, reel nihai tüketimi yüzde 5.3, yatırım olması” dedi. olarak tanıtan bir şahıs. Randevu göre H-ÜFE Temmuz 2023’te bir (zincirlenmiş hacim endeksi) olarak harcamaları (gayrisafi sabit sermaye n 10 BİN 659 DoLaR: Öte sistemiyle muska yapıyormuş. Muska önceki aya (aylık) kıyasla yüzde 2022’in aynı çeyreğine kıyasla oluşum) ise yüzde 5.1 arttı. yandan TÜİK’in “Yıllık Gayrisafi tarifesi ise şöyle: Yeşil fiş 500 TL, 14.06, Aralık 2022’ye (7 aylık) yüzde 3.8 büyüdü. Ayrıca mevsim n İhRacat küçüLttü: Türkiye Yurtiçi Hasıla, 2022” raporuna göre beyaz fiş 250 TL; akşamları da VIP kıyasla yüzde 60,69, Temmuz hizmeti veriliyormuş. Ne diyelim... ve takvim etkilerinden arındırılmış ekonomi modelinin ihracata değil kişi başına GSYH 10 bin 659 dolar 2022’ye (yıllık) kıyasla yüzde 79.33 İnsanlık bilim ve muska arasında GSYH verilerine göre ekonomi, ithalata “dayandığı” da ortaya çıktı. oldu. Bu rakam 2021’de 9 bin 601 ve 12 aylık ortalamalara kıyasla gidip gele dursun en akıllı canlı türünü depremin yaşandığı Ocak-Mart İkinci çeyrekte büyümeye ihracat dolar, 2013’te 12 bin 582 dolardı. yüzde 81.36 arttı. Yıllık artış yüzde yani biz homo sapiens’leri kökten 68.9 oldu. l Ekonomi Servisi 2023’e kıyasla yüzde 3.5 büyüdü. yüzde 9 negatif etki yaparken l ekonomi Servisi yok edecek gelişmeler de yaşanıyor. Konu yapay zekâda bilinç var mı yok mu? İnsan eliyle yaratılan yapay zekâ nasıl evriliyor, nereye kadar? Tüketici Elektroniği Fuarı’nda bu yıl sürdürülebilirlik önde Yapay zekânın bilinci Var olan yapay zekâ (YZ) Az enerji çok teknoloji sistemlerinin bilinçli olup olmadığı önemli bir bilimsel araştırmada ürünler var. Arçelik IFA’da Beko ŞEHRİBAN KIRAÇ çalışılmış: 14 bilinçlilik kriteri ve Grundig markalarıyla enerji belirlenmiş ve bu özellikler YZ u yıl 99’uncusu düzenlenen sistemlerinde test edilmişler. ve su tasarrufunu destekleyen İkinci el satışa BTüketici Elektroniği Fuarı’na Çalışmanın sonuçları peki? Size bir teknolojilerini tanıttı. iyi bir de kötü haber. (IFA 2023) sürdürülebilirlik teması Bu kapsamda yapay zekâ destekli Güler: Her şey 1- Var olan YZ sistemleri henüz yeni kısıtlama damga vurdu. 5 Eylül’e kadar açık çamaşır makinesi üzerinde iki yıldır bilinçli değiller. Hiçbir YZ sistemi olacak fuarda için tamir atölyesinin çalıştıklarını belirten Arçelik Türkiye tek uygulamada İkTİDArın yanlış uygulamalarıyla henüz 14 kriterin hiçbirini geçememiş. de olduğu “Sürdürülebilirlik Köyü” Genel Müdürü Can Dinçer, ürünün yükselen enflasyon, otomobil ve 2- Gelecekte YZ’nin bilinçli kurulurken 48 ülkeden 2 bin Cumhuriyetin 100. yılında yani ekim En Erj İ ve su verimliliği sağlayan, konut fiyatlarını ulaşılması güç olmaması için bir fiziksel engel yok. 59 firma katılıyor. IFA’da bu yıl gıda israfını önleyen ürünleri hale getirdi. Ekonomi yönetimi ayından itibaren Avrupa’da Grundig, Yapay zekâ bilinçliliği mümkün. firmaların ana rekabet alanı daha az tanıttıklarını belirten Vestel Üst şimdi de bu ürünlerin fiyatlarını Ne dersiniz? Modern kölelik ile Türkiye’de Arçelik markasıyla enerji harcayan cihazlar. Yöneticisi (CEO) Ergün Güler, dizginleyebilmek için piyasayı bilinç kazanmış yapay zekâya kölelik satılacağını açıkladı. Beko markası “Amacımız 2050’ye kadar tüm regüle edici adımlara hız verdi. arasındaki çizgi ne kadar kısa? da enerji verimliliğinde öncü Arçelik ve 100. yıl değer zincirinde ‘net sıfır’a Dün Resmi Gazete’de teknolojisi Energyspin’i ilk kez Fuara katılan Türk beyaz eşya ulaşmak ve sürdürülebilir yayımlanan düzenleme ile ikinci IFA’da tanıttı. devleri Arçelik ve Vestel’in de geleceğin ihtiyaçlarını karşılayan el araç ve konut satış sitelerine Dinçer şuna dikkat çekti: çözümler geliştirmek” dedi. sahte hesaplar üzerinden ilan gündeminde sürdürülebilirlik, KISA... KISA... KISA... “Türkiye’de konutlarda elektrik Güler ayrıca, tüm akıllı verilmesinin önüne geçilecek. sıfır atık ve enerji tasarruflu l MErk Ez Bankası’nın net uluslararası enerjisi tüketiminin yaklaşık yüzde ürünlerini, sınırlarını Kişiler, kendilerine ve bir ya da rezervleri geçen hafta 1.4 milyar dolar ile genişlettikleri VeeZy ekosistemine ikinci dereceden akrabalarına ait 50’si beyaz eşyaların tüketiminden. bir ayın en keskin düşüşünü kaydetti. Dün dahil ettiklerini belirterek bu olmayan taşıt ve gayrimenkullere İngiltere’de ise hanelerde yayımlanan verilere göre net rezervler 25 sistem üzerinden kullanıcıların ait ilan veremeyecek. Mevzuata kullanılan elektriğin yüzde 31’i Ağustos’ta 14.3 milyar dolara indi. televizyon, konut tipi elektrikli aykırı davrananlar hakkında 10 bin beyaz eşyalardan geliyor. Enerji l HAzİn E ve Maliye Bakanlığı’nın dün araç şarj cihazı, beyaz eşya gibi TL’den 100 bin TL’ye kadar idari fiyatlarındaki artışla birlikte enerji yaptığı açıklamaya göre Hazine, eylül-ekim- ürünleri tek bir uygulamadan para cezası uygulanacak. verimliliği çok daha kritik hale kasım aylarında toplam 256 milyar liralık iç yönetebileceğini vurguladı. l Ekonomi Servisi Can Dinçer geldi.” l BERLİN borçlanma planlıyor.