Catalog

6 TEMMUZ 2023 PERŞEMBE EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 9 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR AVRO STERLİN FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 26.0990 28.4420 33.3290 13.31 6.106 10.890 1614.26 8.9 kuruş 7.9 kuruş 5 kuruş 0.78 puan 102.86 puan 13 lira 3.26 lira Haziranda, aylık bazda tüketici fiyatları yüzde 3.9, üretici fiyatları yüzde 6.5 arttı Enflasyon gaza basıyor Bu bir Fransız Yıllık artışlar TÜFE’de yüzde 38.21, Yİ-ÜFE’de yüzde hastalığı değil 40.42 oldu. Özellikle üretici fiyatlarındaki aylık hızlanma, ransa’da patlak veren protesto ve gelecek aylarda tüketici fiyatlarını etkileyecek. isyan eylemleri yatışırken, hemen Fher yerde ırkçı şoven milliyetçi aziran ayıyla ilgili dün içecek”te olduğu görülüyor. Bunu akımların, “bizde de olabilir” korkusunu açıklanan “resmi enflasyon” yüzde 12.37 ile “otel ve pansiyon”, körükleyerek taraftar kazanmaya çalıştığı görülüyor. Hverileri, fiyat artışlarının yüzde 12.29 ile “sigaralar” izledi. AKP Türkiye’sinde de yazarlar, yeniden hızlanmaya başladığını En çok fiyat düşüşleri ise yüzde siyasetçiler, Fransa’daki olaylarla nüfusu gösterdi. 6.14 ile “yumurta”, yüzde 1.81 ile 8-10 milyon arasındaki sığınmacının TÜİK’in “Tüketici Fiyat Endeksi, “çocuk ayakkabısı”nda. Enflasyonla getirdiği demografik, kültürel etkiler Haziran 2023” raporuna göre ilgili dün açıklanan diğer detaylar arasında benzerlikler buluyor, TÜFE, Haziran 2023’te önceki aya ise şöyle: kaygılanıyorlar. Ancak Fransa’da (aylık) kıyasla 3.92, Aralık 2022’ye l YOKSUL TÜFE: Geçen ay ayaklananlar “sığınmacı” değil Fransız TÜİK’in Gıda-TÜFE’sinde yıllık vatandaşları. Ayaklanma özünde “artık (6 aylık) kıyasla 19.77, Haziran nüfus” sorunuyla ilgili. yükseliş yüzde 53.92 olurken 2022’ye (yıllık) kıyasla yüzde 38.21 DİSK Araştırma Merkezi’nin gelir ve 12 aylık ortalamalara kıyasla Artık nüfus sorunu gruplarının harcama kalıplarına yüzde 59.95 arttı. Ayrıca “Yurtiçi Kapitalist üretim tarzının tözü göre hesapladığı yıllık Gıda-TÜFE Üretici Fiyat Endeksi, Haziran artık-değerdir. Artık değer üretimine artışı, emekliler için yüzde 66.2, 2023”e göre Yİ-ÜFE, aylık yüzde katılamayan üretim araçları değersizleşir. ÖTV, sigara ve benzini uçuracak en düşük gelirli (1. Grup) yüzde 20 6.5, altı aylık yüzde 14.82, yıllık İstihdam edilemediği için artık değer için yüzde 84.7, en yüksek gelirli ALTI aylık enflasyon oranlarının liradan 23.33 liraya çıktı. AKP yüzde 40.42 ve 12 aylık ortalamada üretimine katılamayan nüfus da sermaye (5. Grup) yüzde 20 için yüzde 39.3. netleşmesiyle alkollü içki, sigara tarafından TBMM’ye sunulan açısından “değersiz” bir “artık- yüzde 86.59 arttı. Önceki ay yıllık ve akaryakıta uygulanan Özel torba yasa teklifine göre akaryakıt nüfus”tur. Burada üretim araçlarına l MARKET PAHALI: Türkiye TÜFE artışının yüzde 39.59, Yİ- sahip olmayan, istihdam edilemeyen, Tüketim Vergisi’ne (ÖTV) gelecek ürünlerinden alınan ÖTV de artık Ziraat Odaları Birliği’ne göre ÜFE’nin yüzde 40.42 olduğu ücreti/geliri olmadığından tüketici olarak zamlar da belirlendi. Buna göre 6 aylık üretici enflasyonu oranında Haziran 2023’te, markette izlenen anımsandığında yıllık artış hızını artık-değerin değerlenme sürecine alkollü içki ve sigarada ÖTV tutarı otomatik olarak zamlanacak. Teklif 39 ürünün 23’ünde aylık fiyat artışı, gerileten baz etkisinin de sonuna katılamayan bir nüfustan söz ediyoruz. yüzde 14.82 oranında zamlandı. önümüzdeki günlerde yasalaşınca 16’sında düşüş oldu. Üreticide ise gelindiği görülüyor. Bu, biyolojik varlığını, kültürünü, Yeni zamlar en çok yüksek alkollü benzine yaklaşık 45 kuruş daha zam 31 ürünün 12’sinde artış, 11’inde kapitalizmin yerleşik kuralları, yasaları rakı, viski ve cin gibi içkileri vurdu. gelecek. Çay şampiyon düşüş var. 8 üründe fiyat değişmedi. ve egemen ideolojisi dışında ve onlara Litrelik rakının vergisi KDV dahil Cumhurbaşkanı Recep Tayyip TÜFE’nin aylık detaylarına, Fiyatı en çok artan ürünler ise karşın ama onlardan etkilenmekten 58 lira birden zamlandı. Bir paket Erdoğan’ın ÖTV zamlarını azaltma kaçınamadan gerçekleştirmeye “temel madde başlıkları” açısından markette yüzde 47 ile patlıcan, sigaranın üzerindeki maktu ve yetkisi bulunuyor ancak bu yetki çalışmaktan başka bir seçeneği olmayan bakınca en yüksek fiyat artışının üreticide yüzde 40.6 ile sivri biber asgari maktu ÖTV tutarı ise 20.33 kullanılmadı. l Ekonomi Servisi bir nüfustur. “Suç” ya da kimi zaman yüzde 14.93 ile “çay ve diğer hesaplandı. l Ekonomi Servisi “isyan”, sınıflar skalasının en altında, “kapitalist toplumun” yarı dışında yaşamak zorunda bırakılan bu nüfusun Emekçinin TÜİK’e tepkisi büyüyor bir var oluş biçimidir. “Artık nüfus” sorunu kapitalizmin AÇIKLADIĞI enflasyon rakamları Genel Başkan Nuran Kesiktaş ise “Piyasa “yapısal kriz” dönemlerinde daha da nedeniyle tepkilerin odağında olan fiyatlarına yetişmek olası değil eve ağırlaşır. Kapitalist toplumu (artık değer Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), ekmek almak bile emeklileri zorlar oldu, üretimini) tehdit eden boyutlara ulaşmaya emekçiler tarafından, ülke çapında eti unuttuk” dedi. başlar. Geçmişte kapitalist devlet bu yapılan eylemlerle protesto edildi. soruna, kabaca üç yöntemle müdahale Kara delik gibi oldu Ankara’da Türkiye Devrimci İşçi ediyordu: (1) Zorunlu çalıştırma, Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Kamu Emekçileri Sendikaları hapsetme, sömürgelere gönderme. (2) temsilcileri, TÜİK merkezi önünde bir Konfederasyonu (KESK) da ülke genelinde İmha etme (3) Sanayi ve ticaret alanında araya geldi. Gerçek rakamlarla TÜİK eylemler yaptı. İzmir’deki eylemde korumacılık, sosyal reformlarla düzene verileri arasındaki makasın giderek konuşan Büro Emekçileri Sendikası entegre etme. açıldığını ve milyonlarca emekçinin İzmir Şube Başkanı Mustafa Güven, Birinci yönteme örnek: 19. yüzyılın hakkının gasp edildiğini söyleyen “Alanlardayız. Çünkü TÜİK yaşadığımız başından 1870’e kadar Avrupa’dan DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, hayat pahalılığını düşük göstererek Amerika’ya ve sömürgelere göç “Rakamlarla oynandıkça milyonların maaşlarımızı bir kara delik gibi yutmaya edenlerin, sayısı yaklaşık 300 bin kişi iken, 1870-1910 arasında (büyük ekmeği küçülüyor” dedi. Çerkezoğlu, devam ediyor” dedi. Öte yandan Ege depresyon, liberalizm, finansallaşma, TÜİK’in mahkeme kararına karşın hâlâ Üniversitesi Hastanesi’nde çalışan sağlık küreselleşme döneminde) 1.5 enflasyon hesaplanmasında kullanılan emekçileri de “Tencerende Taş Değil, Aş milyona yaklaşmış. Aynı dönemde, madde sepet listesini açıklamadığını ve Kaynasın” sloganıyla eylem yaptı. Grup İngiltere’de hapishane nüfusu ekonomik verileri kararttığını da söyledi. adına açıklama yapan Dilaver Aslan, 1830’larda 30 binlerden 1880’lerde 70 Tüm Emekliler Sendikası’nın, yine “Hayat pahalılığının altında eziliyoruz” binlere ve 1900’lara gelindiğinde 100 TÜİK önünde yaptığı eylemde konuşan dedi. l ANKARA l İZMİR bine tırmanmış. Belçika genel grevi, Paris Komünü katliamlarını, Amerika, Avustralya, Yeni Zelanda, Kongo En düşük memur maaşını 22 bin liraya yükselten ‘torba yasa’ TBMM’de soykırımlarını da ikinci yöntem içinde Emekliler refah düşünebiliriz. II. Dünya Savaşı sonrası gelişen “sosyal devlet” anlayışını, işsizlik payını bekliyor! yardımlarını, büyük sendikalarla işkolu düzeyinde ücret pazarlıklarını da üçüncü TÜİK’in yılın ilk 6 ayıyla ilgili TÜFE Çalışma barışı bozulacak yöntem olarak... artış oranını yüzde 19.77 olarak Yaklaşık 40 yıldır kapitalist açıklamasından sonra, hem toplumlar, yine 19. yüzyılın (neo) liberal memur emeklilerinin yılın ilk 6 zamma ilave olarak seyyanen net kaldığına dikkat çekildi. Bununla SELDA GÜNEYSU küreselleşmeci modeliyle yönetiliyorlar; ayıyla ilgili alacağı enflasyon farkı 8 bin 77 TL’lik artışa gidilecek. memurlar arasında eğitim durumu, “artık nüfus” sorunu yine alevlendi. Bu hem işçi ve Bağ-Kur emeklilerinin aşta Cumhurbaşkanı Recep unvan, görevin zorluğu ve riski AKP Grup Başkanı Abdulllah kez, liberalizmin saldırıları altında yıkılan dönemsel maaş artış oranı BTayyip Erdoğan olmak üzere gibi etkenlerin ortadan kalktığı refah-devletinin enkazına, giderek Güler’in yaptığı açıklamaya göre netleşti. AKP temsilcilerinin seçimlerden hızlanan otomasyon, iklim krizi, gıda- bu teklifle Ocak 2023’ten belirtildi. Bu durumun memur Buna göre memur su krizleri, yerel savaşlarla yıkılan önce sık sık sözünü ettiği ve Temmuz 2023’e en düşük açısından da çalışma barışını toplusözleşmesi ile yılın ilk 6 ayı ekonomilerin “değersizleşen” nüfusu milyonlarca memuru ilgilendiren için yüzde 8 zam alan memur memur maaşının yüzde 86 bozucu etkileri olacağı ileri eklendi: Eski sömürgelerdeki nüfus, emeklileri için 11.55 puanlık torba yasa teklifi dün TBMM’ye sürüyor. Öte yandan yeni zamla 11 bin 848 TL’den 22 yaşam koşullarını kaybettikçe merkez enflasyon farkı oluştu. Memur sunuldu. AKP tarafından Meclis’e düzenleme üzerinden yapılan bin 17 TL’ye yükseltilmesi ülkelere sığınmaya başladı. Gelenler emeklisi ayrıca yılın ikinci 6 ayı için sunulan teklifte memur maaşlarına artık değer üretimine aynı hızla entegre hesaplamalarına göre örneğin öngörülüyor. Ortalama memur yüzde 6 toplu sözleşme zammı edilemediği için “artık nüfus” sorunu, ilişkin düzenlemelerin yanı sıra kamuda çalışan 5/1 hemşirenin maaşı da yüzde 74 artışla 14 bin 417 alacak. İşçi ve Bağ-Kur emeklileri ekonomik ve kültürel boyutlarıyla birlikte vergi artışları da yer aldı. maaşı 15 bin 610 liradan 26 bin 420 için dönemsel zam oranı ise yüzde TL’den 25 bin 15 TL’ye ulaşacak. daha da ağırlaştı. Bu kapsamda teklifle, Temmuz lira, 3/1 polis memurunun maaşı 18 19.77 oldu. Ancak iktidar, hemen Bu “artık nüfus” sorunu değişik seçimler öncesi enflasyon kaynaklı Polise 29 bin TL 2023 itibarıyla tüm kamu bin 230 liradan 29 bin 510 lira, 1/4 oranlarda, tüm kapitalist ülkelerde artışlara ilave olarak emeklilere görevlilerinin aylık ücretlerinde, Ancak bu düzenleme ile ilgili profesörün maaşı 34 bin liradan 48 ağırlaşıyor. Türkiye kapitalizmi, refah payı verileceğine yönelik neoliberalizmin çökerttiği tarım ilk 6 aylık enflasyon farkı ve yılın yapılan değerlendirmelerde bin 100 lira, 9/1 öğretmenin maaşı açıklamalar da yaptı. alanlarından kentlere göçmüş bir “artık ikinci yarısı için toplusözleşmeden ortalama ve daha yüksek memur 15 bin 790 liradan 26 bin 640 liraya l Ekonomi Servisi nüfusu”, sığınmacılar gelmeden çok kaynaklı toplam yüzde 17.55’lik maaşlarına yapılan artışın sınırlı yükselecek. l ANKARA önce üretmişti; şimdi bu “artık nüfus” sığınmacıların eklenmesiyle hızla büyüyor. “Sığınmacılar” vurgusuyla öne Borsada ‘torba’ çıkarılan sorunlar, aslında kapitalizmin, Vergilere de zam yapıldı “artık-nüfus” üretme eğiliminin, bu dalgası yaşandı eğilimi derinleştiren gelişmelerin ŞUBAT ayındaki depremlerin yıllık MTV ödemesi 2 bin 120 TL liraydı. dışavurumlarıdır. Kapitalist birikim HAZİRAN ayı enflasyonu ve ardından ortaya çıkan finansman Bu tür araç sahipleri bu yıl için 2 bin sürecine entegre edilemeyen “artık torba yasa teklifini takip eden ihtiyacını karşılamak ve Hazine nakit 120 lira daha ödeyecek. nüfus” hemen her yerde, bu arada da KKM’ye yeni düzen piyasalarda Borsa İstanbul rezervini artırmak için vergi artışları yerli “artık nüfusa” eklenmiş büyük bir BİST100 endeksi günü çalkantılı ‘Bunların devamı gelecek’ da içeren kanun teklifi, dün AKP TORBA yasa teklifine göre sığınmacı nüfusunu yönetemeyen AKP geçirdi. Şirketlerin kurumsal Ayrıca teklif ile ihracatın teşvik tarafından TBMM’ye sunuldu. kur korumalı mevduat (KKM) Türkiye’sinde de giderek artacaktır. vergilerindeki artışla banka edilmesi için ihracattan elde edilen Cuma günü TBMM Plan ve Bütçe hesaplarının yükü Hazine ve Maliye hisseleri başta olmak üzere kazançtan alınan kurumlar vergisi Komisyonu’nda görüşülecek teklife Bakanlığı’ndan Merkez Bankası’na şirket hisselerinde düşüşler oranındaki indirim 1 puandan 5 puana göre halen yüzde 20 olan kurumlar KISA... KISA... KISA... KISA... devredilecek. Eski Merkez Bankası yaşandı. BİST100 endeksi gün yükseltilecek. vergisi beş puan artırılacak. Böylece Başkan Yardımcısı Fatih Özatay, içinde 5 bin 888 seviyesine kadar Vergilerdeki artışları sosyal medya l BİRLEŞMİŞ Milletler Ticaret ve Kalkınma bankalar dahil finans kuruluşları için ”‘Rasyonel’ politikalara dönüşten gerilerken günü önceki güne hesabından değerlendiren Prof. Dr. Konferansı’na (UNCTAD) göre 2022 yılında kurumlar vergisi yüzde 30, finans dışı kastedilen buysa, yandık. Bütçe göre yüzde 1.5’e yakın artışla Özgür Demirtaş, “Vergilerin devamı uluslararası doğrudan yatırımlar önceki yıla kuruluşlar için yüzde 25’e yükselecek. açığının bir kısmının TCMB’ce 6.106 seviyesinden kapattı. gelecek. Daha fazla…” dedi. Vergi kıyasla yüzde 12 düşüşle 1.3 trilyon dolara Ayrıca tescilli bulunan veya bu yıl finanse edilmesi demek bu. Bu TL’deki erime de gün içinde uzmanı Ozan Bingöl de “Bu daha geriledi içinde tescil edilecek taşıtlar bir kereye yolun sonu bütçe açığının TCMB devam etti. Dolar/TL 26.09 ile başlangıç” notuyla birlikte “Nur topu l YÜZDE 25’lik kira artış sınırlamasının mahsus olmak üzere ek motorlu kredileri ile finansmanına çıkar ki yükselişini sürdürürken gram gibi vergiler ve acı reçeteye hazır olmadığı yerler (işyeri vb.) için uygulanan taşıtlar vergisi (MTV) alınacak. 2001’de yapılan yasa değişikliğiyle altın 1614 liraya yükseldi. mısınız?” başlıklı yazısını paylaştı. “12 aylık TÜFE ortalaması”, Haziran 2023 Örneğin 1300 silindir hacminin altında yasaklanmıştı” dedi. l ANKARA l Ekonomi Servisi için yüzde 59.95 olarak açıklandı. 1-3 yaş aralığındaki bir otomobilin