Catalog

21 HAZİRAN 2023 ÇARŞAMBA 6 HABER (2) SINAN MEYDAN Türkiye’de Eğitimde Devrim ve Karşıdevrim Tarihten Günümüze ÖĞRETİMİN BİRLEŞTİRİLMESİ 00 yıl önce Cumhuriyeti kuranların temel “L’Education Morale”de Öğretimin birleştirilmesi amacı Türkiye’yi çağdaşlaştırmaktı. şöyle denilmektedir: Atatürk, 31 Ocak 1923’te İzmir’de medreseler 1Türkiye’nin çağdaşlaşması için her şeyden “Çocuklarımıza hakkındaki bir soru üzerine, eğitim-öğretimin önce yaygın cehaleti yenmek, laik-ulusal bir okullarımızda salt ‘laik birleştirilmesi gerektiğini söylemişti: “Milletimizin, eğitim-öğretim sistemiyle “fikri hür, irfanı bir ahlak eğitimi’ vermeyi memleketimizin irfan yuvaları bir olmalıdır. hür, vicdanı hür” çağdaş nesiller yetiştirmek kararlaştırdık. Bununla Bütün memleket evladı, kadın ve erkek aynı gerekiyordu. Bunun için de önce öğretimin gözetilen anlam (…) biçimde oradan çıkmalıdır” demişti. birleştirilmesi şarttı. özetle salt akla dayalı Atatürk, 8 Nisan 1923’te Halk Partisi’nin bir eğitimden ibarettir.” “9 Umde/ İlke” programını yayımlamıştı. 9 Osmanlı’nın dağınık öğretim sistemi (Şerafettin Turan, Türk İlke’nin eğitim-öğretim bölümünde “öğretimin Cumhuriyet öncesinde Osmanlı eğitim-öğretim Devrim Tarihi, 3. Kitap, birleştirileceği” belirtiliyordu. sistemi dağınık, parçalı bir görünümdeydi. (Birinci Bölüm), Yeni Atatürk, 1 Mart 1924’te Meclis’i açış Medreselerde ve mahalle mekteplerinde eski Türkiye’nin Oluşumu (1923- konuşmasında da “Millet kamuoyunda beliren tarz, dinsel-geleneksel eğitim-öğretim verilmeye 1938), Ankara, 2005, s. 67) eğitim ve öğretimin birleştirilmesi ilkesinin devam ediliyordu. Sonradan açılan Rüşdiye ve Cumhuriyetin kurucu vakit kaybetmeksizin uygulanması gereğini İdadi gibi orta öğretim kurumlarında da dinsel felsefesinin “salt akla gözlemliyoruz” demişti. öğretim ağırlık kazanmaya başlamıştı. Batı’ya dayalı eğitim” projesi, Ertesi gün, 2 Mart 1924’te toplanan Halk Partisi ayak uydurmak için açılan Tıbbiye ve Harbiye Atatürk’ün düşünce grubunda halifelik, Şeriye ve Evkaf (Din ve Vakıflar) gibi yeni okullarda Batılı bir öğretim sistemi dünyasının bir yansımasıdır. ile Erkânı Harbiyei Umumiye (Genelkurmay) uygulanıyordu. Devlet denetiminden uzak çeşitli Atatürk, 22 Eylül 1924’te bakanlıklarının kaldırılması hakkındaki yasa Samsun’da öğretmenlere azınlık okullarının ve yabancı okulların sayısı önerisi kabul edildi. Daha sonra Saruhan (Manisa) her geçen gün artıyordu. Ziya Gökalp bu dağınık yaptığı konuşmada şunları Milletvekili Vasıf (Çınar) ve 57 arkadaşının önerdiği söylemişti: haldeki Osmanlı eğitim-öğretim sisteminin “Öğretimin Birleştirilmesi Yasası” görüşülmeye “Efendiler, dünyada her “kozmopolit” olduğunu belirtmişti. Gökalp, başlandı. Yasanın gerekçesinde “Bir millet şey için, maddiyat için, “Türkçülüğün Esasları” adlı kitabında Türkiye’de bireyleri ancak bir eğitim görebilir; iki türlü maneviyat için, hayat “halk, medreseliler ve okullular” diye 3 ayrı grup eğitim bir memlekette iki türlü insan yetiştirir. için, muvaffakiyetler olduğunu öne sürerek “Bu 3 eğitim yöntemini Bu ise duygu ve düşünce birliğine ve dayanışma için en hakiki mürşit birleştirmek” gerektiğini yazmıştı. amaçlarına tamamıyla aykırıdır…” deniliyordu. ilimdir, fendir. İlim ve 1916 yılında İttihat ve Terakki Partisi kurultayına Halk Partisi grubunda görüşülüp kabul edilen fennin haricinde yol gösterici aramak gaflettir, sunulan bir rapora göre ilköğretimde birliğin çok Milli Eğitim a ndı ve milli ahlak bu önerge, ertesi gün, 3 Mart 1924’te TBMM’de cehalettir, sapkınlıktır…” (Atatürk’ün Bütün önemli olduğu belirtilerek vakıf okullarının Maarif 8 Mart 1923’te Maarif Bakanı İsmail Safa görüşüldü. Eserleri,(ATABE), C. 17, s. 44) Vekâleti’ne (Eğitim Bakanlığı’na) bağlanması Uzer bir eğitim genelgesi yayımladı. M. Rahmi 3 Mart 1924’te önce 429 sayılı “Şeriye ve Evkaf Atatürk, aynı konuşmasında “terbiyenin” önerilmişti. Fakat bu plan savaş nedeniyle Balaban’ın “Maarif Misakı” (Eğitim Andı) adını ve Erkânı Harbiyei Umumiye Vekâletlerinin (eğitimin) de mutlaka “milli (ulusal) terbiye” uygulamaya geçirilememişti. verdiği genelgenin ikinci bölümünde milli eğitimin İlgasına Dair Kanun” kabul edilerek Şeriye ve olması gerektiğini de şöyle ifade etmişti: amaçları şöyle sıralanıyordu: Evkaf Vekâleti kaldırılıp yerine Diyanet İşleri “Terbiyedir (eğitimdir) ki, bir milleti hür, a tatürk’ün ulusal eğitim kararı 1- Ulusal duygular güçlendirilmeli. Başkanlığı ve Vakıflar Genel Müdürlüğü bağımsız, şanlı, yüksek bir toplum halinde Atatürk, 16 Temmuz 1921’de Kurtuluş 2- Yeni kuşaklar çalışma ve üretici olma kuruldu. Erkânı Harbiyei Umumiye Vekâleti de yaşatır veya bir milleti esaret ve sefalete terk Savaşı sırasında Ankara’da topladığı Maarif düşünceleriyle yetiştirilmeli. kaldırılıp Genelkurmay Başkanlığı kuruldu. 431 eder… Terbiyenin hedefleri ve maksatları Kongresi’ni açarken o zamana kadar izlenen 3- Çağdaş dünyada milliyetçi, uygar ve insancıl sayılı kanunla da halifelik kaldırılacaktı. çeşitlilik gösterir. Mesela dini terbiye, eğitim-öğretim yöntemlerinin gerilememizin (hümanist) ülküler taşımalı. Daha sonra 430 sayılı Tevhidi Tedrisat milli terbiye, milletlerarası terbiye… Bütün en önemli nedeni olduğunu belirtmişti. “Eski Eğitim Andı’nda “Ahlak Eğitimi” konusunda (Öğretimin Birleştirilmesi) Kanunu kabul edildi. terbiyelerin hedef ve gayeleri başka başkadır. dönemin hurafelerinden ve doğuştan gelen Buna göre Türkiye Cumhuriyeti’ndeki bütün şu çarpıcı görüşe yer verilmişti: “Toplum Ben burada yalnız Türkiye Cumhuriyeti’nin yeni yeteneklerimizle hiç de ilgisi olmayan yabancı yaşamında, dünya ve ahiret cezaları okullar Maarif (Eğitim) Bakanlığı’na bağlandı. nesle vereceği terbiyenin ‘milli terbiye’ olduğunu Şeriye ve Evkaf Bakanlığı’nca veya özel vakıflarca düşüncelerden, Doğu’dan ve Batı’dan korkusundan doğan ahlak yerine özgürlük katiyetle ifade ettikten sonra diğerleri üzerinde gelebilen bütün etkilerden tamamıyla uzak, kurulup yönetilen bütün medreseler ve okullar ve düzenin uzlaşmasına dayanan gerçek durmayacağım… Milli terbiye ile geliştirilmek, ile Sağlık Bakanlığı’na bağlı Darüleytamlar milli karakterimize ve tarihimize uygun bir ahlak ve erdemi egemen kılmak.” 1923’te yükseltilmek istenilen genç beyinleri, bir taraftan (Yetimevleri), Milli Savunma Bakanlığı’na eğitim siyasasının uygulanması gerektiğini” yapılan bu “ahlak” tanımı, Cumhuriyeti da paslandırıcı, uyuşturucu, hayali, lüzumsuz bağlı olan askeri ortaokul ve liseler (Rüştiye ve söylemişti. Böylece Atatürk, daha Kurtuluş kuranların ahlakı sadece “dinsel” bir kavram şeylerle doldurmaktan dikkatle kaçınmak İdadiler) Eğitim Bakanlığı’na bağlandı. Bir yıllık Savaşı sırasında ulusal eğitime yönelme olarak algılamadıklarını, son derece bilimsel ve lazımdır…” (ATABE, C.17, s. 47) Dolayısıyla uygulama sonrasında yasanın 5. maddesinde kararlılığını dile getirmişti. çağcıl bir yaklaşımla ahlakı kişisel özgürlük ile Atatürk’ün kafasındaki “milli terbiye” (milli eğitim) bir değişiklik yapılacaktı. 22 Nisan 1925 tarihli Atatürk, Kurtuluş Savaşı’ndan hemen sonra, toplum ve devlet düzeni arasındaki uyumda laik karakterlidir. bir yasayla askeri ortaokul ve liseler, Eğitim 27 Ekim 1922’de Bursa’da öğretmenlere yaptığı aradıklarını göstermektedir. Cumhuriyetin kurucu Atatürk’e göre “salt akla dayalı eğitim” Bakanlığı’ndan alınıp yeniden Savunma konuşmada da yeni eğitim-öğretim sisteminin felsefenin bu ahlak anlayışı çerçevesinde E. milli eğitimdir. Milli eğitim; tüm ülkedeki Bakanlığı’na bağlanacaktı. temel ilkelerini “toplumsal yaşamımızın Durkheim’den yapılan çeviriler Milli Eğitim eğitimin akılcı, bilimsel, laik ve ulusçu çizgide Yasanın 4. maddesine göre Eğitim Bakanlığı, gereklerine uyması” ve “çağın gereklerine Bakanlığı tarafından bastırıldı. Bunlardan, H. birleştirilmesiyle mümkündü. Bunun için 1924’te yüksek din uzmanları yetiştirmek için üniversite uyması” olarak açıklamıştı. Cahit Yalçın’ın, “Ahlak Terbiyesi” adıyla çevirdiği eğitim-öğretim birleştirildi. bünyesinde bir İlahiyat Fakültesi kuracaktı. Ayrıca imamlık, hatiplik gibi din hizmetlerini T.C. ESKİŞEHİR 4. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ’NDEN / BAŞKANLIĞI’NDAN görecek memurları yetiştirmek için de okullar (imam-hatip okulları) açılacaktı. 1924’te ESAS NO: 2021/659 İstanbul Darülfünunu’nda bir İlahiyat Fakültesi açıldı. Değişik il merkezlerinde de DAVALI: SEMRA KÖSE Ondokuzmayıs Cad. A Blok No:52 Daire:10 Eskişehir Merkez/ ESKİŞEHİR 29 imam-hatip okulu açıldı. (Recai Doğan, Davacılar ALİ AKIN DİNCAR, MUSA NİHAT DİNCAR, NİHAL TEKDEMİR ve VEDAT DİNCAR tarafından aleyhinize açılan Kadastro (Tespite İtiraza “Din Eğitimi”, Cumhuriyet Dönemi Türk İlişkin) davasının yapılan yargılamasında; Kültürü, Atatürk Dönemi, 1920-1938, Ankara, Mahkememizce dava dilekçesinde belirtilen adrese tebligat yapılamamıştır. Adres araştırmasından da bir netice alınamadığından dava dilekçesi, ten- 2009, s. 476-481) sip zaptının ve duruşma gününün ilanen tebliğine karar verilmiştir. Tarafınıza karşı "Eskişehir ili, Tepebaşı ilçesi, Gökçe Kısık mah., 257 parsel (yenileme ile 17844 ada, 20 parsel) numarasıyla kayıtlı taşınmazın dava- Medreselerin kapatılması cıların murisi Abdurrahman Dincar'ın 1950 yılından bu yana kullandığı, muris vefat ettikten sonra da mirasçılarının da aynı şekilde kullanmaya devam Tevhidi Tedrisat Kanunu ile medreseler ettiği, taşınmaz üzerinde davacıların kadastro öncesi döneme dayanan zilyetliğinin bulunduğu, bu doğrultuda dava konusu taşınmazın tapusunun ka- önce Eğitim Bakanlığı’na bağlandı. Sonra da dastro öncesi hukuki sebeplere dayanarak iptali ve bu taşınmazın müvekkiller adına tapuya payları oranında tescili" talepli dava açılmış olup,6100 sa- Eğitim Bakanlığı medreseleri kapattı. Eğitim yılı HMK.nun 122 ve 127.ve 129 maddeleri gereğince dava dilekçesinin tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde cevap dilekçesini sunmanız, HMK.nun Bakanı Vasıf (Çınar) Bey, 11 Mart 1924’te 116, 117. maddeleri gereğince varsa ilk itirazlarınızı cevap dilekçesinde ileri sürmeniz, HMK. nun 128. maddesi gereğince bu süre içerinde cevap dilek- medreselerin kapatılması için emir verdi. Vasıf çesini sunmadığınız taktirde davacının dava dilekçesinde ileri sürdüğü vakıaların tamamını inkar etmiş ve HMK.nın 131 maddesi gereğince ilk itirazla- Bey, kapatılan medreselerin yerine ilköğretim rı ileri sürme hakkını kaybetmiş sayılacağınız hususu ile 26/10/2023 günü saat: 09:05'da duruşmada bizzat hazır bulunmanız, veya kendinizi bir vekille okulu yapılacağını, medrese öğrencilerinin temsil ettirmeniz, Aksi taktirde HMK'nın 139 maddesi uyarınca yargılamaya yokluğunuzda devam olunacağı hususu, dava dilekçesi, tensip zaptının ve –yaşları uygun olanların- ilkokullara ve liselerin duruşma günü yerine geçerli olmak üzere ilanen tebliğ olunur. ilkokul bölümlerine kaydedileceğini, medrese hocalarının da ilkokullarda “ulumu diniye” Resmi ilanlar: www.ilan.gov.tr’de (Basın: 1849051) öğretmeni olabileceklerini söyledi. 1924 yılında Türkiye’de toplam 479 medrese vardı. Bu medreselere 18 bin T.C. AHLAT ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ’NDEN öğrenci kayıtlıydı. Buna karşın aynı dönemde ortaokullarda 7 bin, yükseköğretimde 3 bin ESAS NO: 2023/133 Esas öğrenci kayıtlıydı. Eğitim Bakanı Vasıf Bey’in verdiği bilgiye göre medreselere kayıtlı Aşağıda tarafları yazılı mahkememizde görülen Tapusuz Taşınmaz Tescili (Kişilerce Açılan) davası nedeniyle Bitlis İli Ahlat İlçesi Burcukaya Köyünde bulunan kuzeyinde-batısında dere, kuzeyinde-doğusunda 117 ada 5 parsel no’lu taşınmaz, güneyinde-batısında 117 ada 4 parsel no’lu taşınmaz, gü- bu 18 bin öğrencinin 6 bin kadarı okula devam ederken, 12 bin kadarı okula devam neyinde-doğusunda kadastro harici taşınmaz ve yol bulunan ve EK'te krokisi sunulan yaklaşık olarak 7.425,086 m2'lik taşınmaz ile Bitlis İli Ahlat İlçesi Burcukaya Köyünde bulunan kuzeyinde-batısında dere, doğusunda yol ile Güzelsu-Ovakışla yolu, güneyinde yol ve 117 ada 5 parsel sayılı taşınmaz etmemekteydi. Medreseler kapatıldıktan sonra Atatürk, bulunan ve EK'te krokisi sunulan yaklaşık olarak 6.149,090 m2'lik taşınmaz tapuya kayıtlı değildir. Yüzölçümü toplamda yaklaşık olarak 13.574,176 m2 olan taşınmaz TMK 713, Kadastro Kanununun 14 ve 17 . maddesi uyarınca askıya çıkarılan ilandır. Tarafları ve nitelikleri belirtilen dava konusu parsel - Rize’de kendisine dilekçe ile başvuran iki müftüye şöyle demişti: “Şimdiye kadar geri ler hakkında hak iddia edenlerin 3 aylık yasal süre içinde Mahkememize başvurmaları ilan olunur. Davacı Adı Soyadı: Davalı Adı Soyadı Dava: kalmamızda en büyük etkenin ne olduğunu biliyor musunuz? Hayır! Medreseler MEHMET ŞEFİK GÜNEŞ AHLAT BURCUKAYA KÖYÜ MUHTARLIĞI Tapusuz Taşınmaz Tescili (Kişilerce Açılan) açılmayacaktır.” Arkasından da “Bu adamlar Resmi ilanlar: www.ilan.gov.tr’de (Basın: 1849471) burasını İran gibi mi yapmak istiyorlar?” diye de eklemişti. (Belleten, 211, s. 1169) a nayasaya aykırı T.C. ANKARA BÖLGE İDARE T.C. KÜTAHYA 1. ASLİYE HUKUK Atatürk, 99 yıl önce “Tevhidi Tedrisat MAHKEMESİ’NDEN MAHKEMESİ’NDEN KAMULAŞTIRMA İLANI Kanunu” ile öğretimi birleştirdi. Bütün okulları Eğitim Bakanlığı’na bağladı. 13. İDARİ DAvA DAİRESİ BAŞKANLIĞI Medreseleri kapattı. Dinsel-mezhepsel eğitim ESAS NO: 2023/227 Esas yerine, akla ve bilime dayalı çağdaş-ulusal KAMULAŞTIRILAN TAŞINMAZIN BULUNDUĞU YER: Kütahya Mer- ESAS NO: 2021/1487 KARAR NO: 2022/4526 eğitim-öğretim sistemi kurdu. Cumhuriyetin kez Ağaçköy Mahallesi Değirmen sırtı mevkii ümmetten ulusa, kuldan yurttaşa geçiş 672 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile kamu görevinden çıkarılan ADA NO: 118 PARSEL NO: 108 ve çağdaş devlet projesi ulusal eğitimle davacı Ali ÇINAR tarafından, OHAL İşlemleri İnceleme Komisyonuna ya- VASFI: Tarla şekillendirildi. Türkiye Cumhuriyeti’nin 100 pılan başvurunun reddine dair 09/10/2018 tarih ve 2018/38498 sayılı işle- YÜZÖLÇÜMÜ: 4.897,24 M2 arazinin 431,65 M2 'miktarlı alanı, yıllık bütün birikiminin temelinde ulusal min iptali istemiyle İçişleri Bakanlığına karşı açılan davada Ankara 21. İda- MALİKİN ADI vE SOYADI: İSMAİL YAVAŞ, SERPİL KAYSER, Haya- eğitim vardır. Ulusal eğimin omurgası ise ti ÇETİN, AHMETÇETİN, MERYEM ÇELİK, HİDAYET ÜNLÜ, RAMA- re Mahkemesi'nce verilen 14/07/2020 tarihli ve E:2019/569, K:2020/1659 laikliktir. Eğitimin laikliğini yitirmesi demek ZAN KILIÇ sayılı kararın kaldırılması istemiyle yapılan istinaf başvurusu üzerine Da- akılcı, bilimsel, çağdaş, karma “ulusal KAMULAŞTIRAN KURUM: KARAYOLLARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ eğitimin” sona ermesi demektir. iremizce verilen 13/10/2022 tarihli ve E:2021/1487, K:2022/4526 sayılı Davacı kurumu vekili tarafından mahkememizin 2023/227 Esasından Bugün anayasanın, “İnkılap Kanunlarının karar davacının bilinen adreslerine tebliğ edilememiş olup, yapılan ad- açılan kamulaştırma bedel tespiti ve tescili davasına dair kamulaştırıla- Korunması” başlıklı 174. maddesine res araştırmalarında da tebliğe yarar adresi tespit edilemediğinden ila- cak taşınmazla ilgili bilgiler sunulmakla, göre “3 Mart 1340/1924 tarihli 430 sayılı nen tebligat yapılmasına karar verilmiştir. Tevhid-i Tedrisat Kanunu” anayasal koruma Kamulaştırılacak taşınmazın malikleri veya ilgisi bulunanların, mahke- altındadır. Buna karşın bugün yeniden sıbyan memizce yapılacak tebliğden itibaren 30 gün içinde kamulaştırma işle- Dava dosyasında davacının tebliğe yarar adresi tespit edilemediğinden mekteplerinin ve medreselerin açılması, kaçak mine karşı davacı kuruma husumet yöneltilerek idari yargıda iptal dava- 7201 sayılı Tebligat Kanununun 29. maddesi uyarınca ilan suretiyle tebliğ Kuran kurslarına izin verilmesi, denetimsiz sı açmaları, aksi halde kamulaştırma işleminin kesinleşeceği ve mahke- şartları oluşmuş olup, 13/10/2022 tarihli ve E:2021/1487, K:2022/4526 yabancı okulların açılması, son olarak ÇEDES mece tespit edilen bedel üzerinden davacı kurum adına tescil edileceği, sayılı dairemiz kararının davacı Ali ÇINAR'ın ıttılaına en emin bir şekil- Projesi kapsamında okullara “manevi Duruşmanın 19/07/2023 günü saat 14.45'de yapılacağı, aksi halde de vasıl olacağı değerlendirilen gazetede yayımlanmak üzere Basın İlan danışman” atanması “Tevhidi Tedrisat duruşma ve işlemlerin yokluklarında yürütüleceği tüm davalılara ilanen Kurumu Genel Müdürlüğü'ne gönderilmesine karar verilmiştir. Kanunu”na ve anayasaya aykırıdır. tebliğ olunur. GEl EcEK haf Ta: AtAtürk’ün Eğitim DEvrimi, Resmi ilanlar: www.ilan.gov.tr’de (Basın: 1849699) Resmi ilanlar: www.ilan.gov.tr’de (Basın: 1849553) CumhuriyEtin Eğitim-ÖğrEtim SEfErbErliği