Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
19 NİSAN 2023 ÇARŞAMBA
Haber 9
CUMHURİYET MECLİSİ
23 Nisan 1920’de Ankara’da açılan TBMM, üzerine saray gölgesi düşen bir meşrutiyet meclisi değil,
egemenliğin “kayıtsız şartsız” millete verildiği, üzerine saray gölgesi düşmeyen bir cumhuriyet meclisidir.
Biden’ın F-16 kararı
hazırladığı taslakta da bu ada yer
TBMM, 23 Nisan 1920’de 115 üye ile açıldı.
verildi. Ancak bunun o günlerde
SINAN MEYDAN
Ertesi gün 62 üye daha katıldı. 18 Ağustos 1920’de
yanlış anlaşılabileceği düşünüldü.
‘henüz’ yeterli değil
üye sayısı 365’e çıktı. (Şerafettin Turan,
“Meclis-i Kebir-i Milli” adı önerildi.
Türk Devrim Tarihi, 2. Kitap, s. 133-134.)
Sonunda “Büyük Millet Meclisi” SENA YAŞAR
Tarihten
adı kabul edildi. 8 Şubat 1921’de
Günümüze
ABD’DE Başkan Joe Biden yönetimi,
“Büyük Millet Meclisi”nin başına
F-16 savaş uçakları için l ink-16
“Türkiye” adı getirildi. Sadece
modernizasyon kitlerinin Türkiye’ye
bu adlandırma bile TBMM’nin
açılmasıyla “millet egemenliğine satışı konusundaki kararını Kongre’ye
dayanan yeni bir Türk devletinin iletti. Savunma sanayi analisti Arda
kurulduğunu” gösteriyordu. Mevlütoğlu, Kongre’de alınan kararı
ürkiye’de uygulandığı haliyle Milletvekillerinin çoğu bu meclisin Cumhuriyet’e değerlendirdi. l ink-16 ile
geçici olduğunu düşünüyordu. Kimi
başkanlık sisteminin en uçaklarda iki güncelleme söz konusu
Tkötü yanı meclisin gücünü milletvekilleri padişahlık ve halifelikle
olacağını belirten Mevlütoğlu, “Biri,
ve otoritesini azaltmasıdır. Bu bağ kurup İstanbul hükümetiyle
‘data link’ dediğimiz veri bağı sistemli
sistemde meclis, bir cumhuriyet uzlaşmak gerektiğini söylüyordu.
bir güncelleme. Bu sistem F-16’nın
meclisi olmaktan çıkmış, saray Kimileri meclise bir “padişah vekili”
hem Türk Silahlı Kuvvetleri’ndeki diğer
gölgesinde bir meşrutiyet meclisine
atanmasını istiyordu. Atatürk,
unsurlarla hem de NATO içindeki diğer
dönüşmüştür. 14 Mayıs seçimleri, ise “Osmanlı Devleti’nin ve
müttefik unsurlarla veri alışverişini
meclisin bir meşrutiyet meclisi
halifeliğinin yıkıldığını ve ortadan
sağlıyor. Özellikle ortak harekâtlarda
mi yoksa cumhuriyet meclisi mi kalktığını düşünerek yeni temellere
Padişah Vahdettin, Ankara’da kendi arasındaki telefon ve telgraf
F-16’nın kullanılabilmesini, diğer
olacağına karar vereceğimiz seçimler
kontrolü dışında bir millet meclisinin hatlarını kesmeye kadar varan dayalı yeni bir devlet kurmayı”
NATO ülkelerinin hava, kara, deniz
olacaktır. Bu seçimlerde “güçlü planlıyordu. 24 Nisan 1920’de
açılacak olmasını çok sakıncalı kudurmuşça kasıtlar karşısında
platformlarıyla veri alışverişini
saray+zayıf meclis” diyenler mecliste uzun bir konuşma yaptı.
buldu. Kurnaz padişah, arkasına halkı kaldık” diyor. Meclisin toplanmasını
yapabilmesini sağlıyor” dedi. Diğer
meşrutiyete, “sadece güçlü Meclisi bilgilendirdi. Sonra meclise,
ve orduyu alan bir millet meclisinin, sağlamak için çalıştıkları günlerde
güncellemenin ise “yere çakılmayı
meclis” diyenler ise cumhuriyete oy -içinde cumhuriyetin saklı olduğu-
sarayı temelinden sarsacağını çabuk
kendilerini en çok uğraştıran Düzce,
önleyici sistem” olduğunun altını
verecektir. Dolayısıyla bu seçim bir bir öneri sundu. Bu öneride özetle
kavradı.
Hendek, Gerede ve Bolu civarından
çizen Mevlütoğlu şu bilgileri verdi:
rejim oylamasıdır. şöyle diyordu;
Kendi otoritesini ve saray
başlayıp Nallıhan, Beypazarı
“Bu sistem, özellikle bilinç kaybı veya
Dört gün sonra TBMM’nin açılışının 1. Hükümet kurmak gereklidir.
egemenliğini korumak isteyen
üzerinden Ankara’ya yaklaşacak
arıza durumunda, uçağın kumandasını
103. yıldönümü… TBMM -daha (Böylece İstanbul’daki saray
Padişah Vahdettin, Ankara’da
gibi görünen “gericilik ve isyan
devralarak yere çarpmasını engelliyor.
önceki meclislerden farklı olarak- bir hükümeti yok sayıldı)
yeni meclisin açılmaması için Milli
dalgaları” olduğunu söylüyor.
Otomatik olarak devreye giriyor.”
2. Geçici bir hükümet başkanı
meşrutiyet meclisi olarak değil, ülkeyi
Harekete karşı bir iç savaş başlattı.
Saray, Milli Harekete saldırırken
Cumhuriyete taşıyacak bir millet seçmek veya bir padişah vekili
Padişah, bu iç savaşı, İngiliz
özellikle dini kullandı; Kuvayı
‘Onaylanan küçük kısım’
belirlemek doğru değildir.
meclisi olarak açılmıştır.
desteğiyle yürütecekti. Bu amaçla 5
Milliyecileri “halifeye isyan eden
3. Mecliste beliren “milli irade” Mevlütoğlu kararın,
Nisan 1920’de dördüncü Damat Ferit
katli vacip din düşmanları” olarak
Sarayın meclis korkusu
yurt alın yazısına doğrudan
Kongre’de “Türk aleyhtarı
hükümetini kurdu.
damgaladı. Mustafa Kemal, sarayın
doğruya el koymuştur. TBMM’nin
Son Padişah Vahdettin, bir üyelerin muhalefetinin
Saray, iç savaşın en önemli adımlarını
bu din merkezli saldırısına karşı şu
üstünde hiçbir güç yoktur. (Böylece
meşrutiyetçi değil, tüm kontrolün
kırılmış olmasına dair
11 Nisan 1920’de attı. O gün;
akılcı önlemleri aldı:
İstanbul’daki saray yok sayıldı)
kendi elinde olmasını isteyen
bir emare” olarak
1. Padişah Vahdettin İstanbul’daki
1. “Kuvayı Milliyecilerin katli
4. TBMM, yasama ve yürütme
bir mutlakiyetçiydi. Bu nedenle
yorumlanabileceğini
meclisi dağıttı.
vaciptir” diyen saray fetvasına karşı
yetkilerini kendinde toplamıştır.
ilk fırsatta meclisten kurtulmak
2. Damat Ferit Paşa, Milli Hareket söyledi. Mevlütoğlu,
Ankara Müftüsü Börekçizade Rifat
(Böylece meclis, ülke yönetimine el
istiyordu. I. Dünya Savaşı sonunda
karşıtı bir beyanname yayımladı. “Türkiye, istediğini alabildi
Mevlütoğlu
Efendi’nin hazırladığı -151 imzalı- bir
İtilaf Devletleri, -Mondros’u bahane koydu)
3. Padişah Vahdettin, Milli Hareket mi” sorusuna ilişkin ise
karşı fetva yayımlattı.
ederek- 13 Kasım 1918’de İstanbul’u Önerinin sonunda “Padişah ve
karşıtı bir hattı hümayun yayımladı. şunları söyledi: “9 yıldır ilk kez ‘yabancı
2. Normalde 22 Nisan Perşembe
fiilen işgal ettiler. İngilizlere yaranma halife, baskı ve zordan kurtulduğu
4. Şeyhülislam Dürrizade Abdullah askeri satışlar’ kapsamında ABD’den
günü açılması gereken meclisi,
politikası izlerken meclis engelinden
zaman meclisin düzenleyeceği
Kuvayı Milliye aleyhine fetva yayınladı.
bu denli mali boyutu büyük bir paket
özellikle 23 Nisan Cuma günü dinsel
kurtulmak isteyen Padişah
yasaya göre yerini alır” denmişti.
Saray hükümeti, 18 Nisan 1920’de,
onaylanıyor ve alım gerçekleştiriliyor.
Vahdettin, -en gerekli olduğu anda, bir törenle açtırdı.
(Böylece ilk kez milletin kaderini
Milli Hareketi bastırmak için Kuvayı
Ancak uçak tekniği olarak baktığınızda,
21 Aralık 1918’de meclisi kapattı.
3. Halifeye isyan etmediklerini, tam
saray değil, sarayın kaderini millet
Milliye’ye karşı Kuvayı İnzibatiye
Milli Hareketin baskısı ile 12 Ocak onaylanan, daha önce başvurusunu
tersine Ankara’da açılan meclisin,
belirleyecekti.)
(Halifelik Ordusu) adlı bir paralı ordu
1920’de İstanbul’da yeniden açılan
yaptığımız ‘viper modernizasyonunun’
İstanbul’da tutsak durumdaki halife/
Bu öneri doğrultusunda Meclis
meclis, 28 Ocak 1920’de Misak-ı kurdu.
aslında çok küçük bir kısmı, kesinlikle
sultanı da kurtaracağını belirtti.
içinden bir hükümet seçildi. Atatürk
Milli’yi kabul etti. Bunun üzerine
23 Nisan’da saray mahkemesi
tamamı değil. Belki parça parça diğer
4. TBMM, 29 Nisan 1920’de
Nutuk’ta şöyle diyor: “Böyle bir
İtilaf Devletleri, 16 Mart 1920’de
Divan-ı Harbi Örfiler kuruldu. 1
bileşenleri alma yoluna gidebiliriz. Bu
Hıyanet-i Vataniye Kanunu’nu hükümet, milli egemenlik temeline
İstanbul’u işgal ettiler. İngilizler, bazı
Numaralı Divanı Harp, 11 Mayıs
çıkardı. İstiklal Mahkemeleri’ni kurdu. modernizasyonun önemli bir parçası
dayanan halk hükümetidir;
milletvekillerini tutuklayıp Malta’ya
1920’de Mustafa Kemal ve
cumhuriyettir.” Atatürk çok ‘radar iyileştirmesi’. Ama başta radar
sürdüler. Vahdettin, o gün kendisini
arkadaşlarını idama mahkûm etti. Devlet kuran Meclis
haklıdır. 29 Ekim 1923’te ilan edilen olmak üzere bazı önemli parçalar
ziyarete gelen bir meclis kuruluna,
Bu idam kararını 24 Mayıs 1920’de
cumhuriyetin temelleri 23 Nisan
23 Nisan 1920’de Ankara’da var ve biz bunları henüz alamadık.
“Bir millet var koyun sürüsü,
Padişah Vahdettin onayladı.
açılan TBMM, Türkiye’yi meşruti 1920’de TBMM açılarak atıldı.
Bu gelişmelerin gidişatı ise biraz da
ona bir çoban lazım o da benim”
Sarayın kışkırtmalarıyla Anadolu’da
monarşiden cumhuriyete taşıdı. TBMM, 1 Kasım 1922’de saltanatı
demekten kendini alamadı. İki gün Türkiye-ABD arasındaki siyasi ilişkilerin
çok sayıda iç isyan çıktı. Padişahçı
Bu meclisin açılışıyla Anadolu’da kaldırdı. Türkiye Cumhuriyeti
sonra, 18 Mart 1920’de meclis,
durumuna bağlı.” l ANKAr A
isyancılar, Kuvayı Milliyecileri
yeni bir devletin, Türkiye Anayasası’na göre “Egemenlik
çalışmalarına ara verdi.
sokak ortasında katlettiler; bunu
Bunun üzerine Temsil Heyeti Cumhuriyeti’nin temelleri atıldı. kayıtsız şartsız milletindir” ve millet
yaparken de “Şeyhülislamın
Başkanı Mustafa Kemal, Atatürk, Nutuk’ta, 1919’da, daha bu egemenliğini sadece TBMM eliyle
YUNAN BASINI
İstanbul’daki meclisin kapatılacağını fetvasının hükmü yerine geldi” diye
İstanbul’dan çıkmadan önce kullanır. TBMM’nin yanında yeniden
sezerek 19 Mart 1920’de bir genelge
bağırıyorlardı. (Şerafettin Turan, Türk düşündüğü ve Samsun’da Anadolu bir saray kurmak; meclisin milli
‘KİT’l Er İ TAr TIŞTI
yayımladı. Ankara’da yeni bir meclis
Devrim Tarihi, 2. Kitap, s.164) topraklarına ayak basar basmaz egemenliği sarayla paylaşması veya
açılması amacıyla bütün illerde
Atatürk, Nutuk’ta, sarayın uygulamaya başladığı kararın saraya devretmesi Cumhuriyetin ABD’NiN modernizasyon
seçimlerin yapılmasını istedi. İstanbul
kışkırtmalarıyla çıkan isyan ateşinin “millet egemenliğine dayanan ruhuna aykırıdır. kiti kararı Yunanistan basında
meclisindeki milletvekillerinin de
tam bağımsız yeni bir Türk devleti Asla unutulmamalıdır ki, Türkiye
tüm Anadolu’yu sardığını anlatıyor: gündem oldu. Naftemporiki
Ankara meclisine katılabileceklerini
Cumhuriyeti bize saraydan/
“Hıyanet, cehalet, kin ve taassup kurmak” olduğunu belirtiyor. İşte o
gazetesi, ABD’nin F-16 kararını
duyurdu.
karar, 23 Nisan 1920’de Ankara’da sultandan miras kalmadı; Türk
dumanları bütün vatan göklerini
“Türkiye’nin mevcut ve gelecekteki
milleti Atatürk’ün önderliğinde
kesif karanlıklar içinde bırakıyordu. TBMM açılarak düşünceden
tehditlere karşı koyma yeteneğini
Sarayın savaşı
uygulamaya geçirildi. emperyalizme ve işbirlikçi saraya/
İsyan dalgaları Ankara’da
geliştireceğine” diyerek yazdı.
İstanbul’da meclis denetiminden karargâhımızın duvarlarına kadar Atatürk, meclise “Kurucu Meclis” sultana karşı mücadele ederek bu
Protothema gazetesi ise satış
adını vermek istedi. Temsil Heyetinin
kurtulup kontrolü ele geçiren çarptı. Karargâhımızla şehir Cumhuriyeti kurdu.
onayını, “Bölgedeki askeri
dengeler değişmeyecek” mesajıyla
okuyucularına sundu. Yunan Efsyn
de “Kongre’nin yıllardır Türkiye’ye
Yaptıkları Hatay Havalimanı’nın pisti ortadan ikiye ayrılmıştı
onayladığı ilk büyük askeri satış
olacak” sözleriyle manşete taşıdı.
NATO’dan siber
O şirkete ihale
savunma tatbikatı
Rıfat Kı Rcı
NATO, 38 ülkeden 3 binin üzerinde
2020’deki depremde
Meclis 23 Nisan’a
epremden etkilenen 11 ilde
katılımcıyla dünyanın en geniş siber
şirketin yaptığı hastane
konut ihaleleri tartışmalı
hasar görmüştü. savunma tatbikatını düzenliyor. “Kilitli
özel toplanacak
Disimlere verilmeye devam Kalkanlar” adı verilen ve her yıl icra
edilen tatbikata Estonya’daki NATO
ediyor. Bu kez de Diyarbakır’da
Tür KiyE Büyük Millet Meclisi
İşbirliğine Dayalı Siber Savunma
300 deprem konutu ihalesi, inşa
(TBMM), kuruluşunun 103.
Mükemmeliyet Merkezi (CCDCOE) ev
yıldönümü ve “23 Nisan Ulusal ettiği Hatay Havalimanı pisti
sahipliği yapıyor. NATO’dan yapılan
Egemenlik ve Çocuk Bayramı”
depremde ortadan ikiye ayrılan
açıklamaya göre dün başlayan ve
kutlamaları çerçevesinde, pazar
İmaj Yapı’ya verildi.
21 Nisan’a kadar sürecek tatbikatta
günü özel gündemle toplanacak.
bilgisayar sistemleri, gerçek zamanlı
TBMM Başkanı Mustafa Şentop,
300 konut yapacak
saldırılara karşı korunacak, ayrıca kritik
14 Mayıs seçimleri nedeniyle tatile
İmaj Yapı, Çevre, Şehircilik ve
durumlarda alınacak taktik ve stratejik
giren Meclis’i 23 Nisan Pazar günü
İklim Değişikliği Bakanlığı’nın
kararların simülasyonu yapılacak.
olağanüstü toplantıya çağırdı.
Yine hastane yapacak
açtığı ihaleyi Eskikale İnşaat şirket
NATO, CCDCOE ülkeleriyle partner
ortaklığıyla aldı. İhaleye göre İmaj
ülkelerden oluşan birlikler 5 bin 500’den
Bilim Şenliği başlıyor
izMir’ DE 30 Ekim 2020’de yaşanan inşaatı yapımı’ için ihaleye çıktı.
Yapı’nın da içinde bulunduğu iş
fazla sanal sistemde adli, hukuki ve
6.6 büyüklüğündeki depremde ihaleyi 179 milyon 150 bin TL’ye
Etkinlikler, TBMM Başkanı
ortaklığı 12 Nisan 2024 tarihine medyayı içeren sınamalara karşı koyacak.
kentteki birçok hastane ve kamu Krom inşaat Turizm ithalat ihracat
Şentop’un, Meclis Atatürk Anıtı’na
kadar Diyarbakır’da 300 konut binası hasar görmüştü. Onlardan Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi aldı.
çelenk koymasıyla başlayacak.
biri de Konak’taki Dr. Suat Seren Krom inşaat’ın internet sitesinde
üretecek. Şirketlere bu iş için 898
Şentop ve beraberindeki heyet,
Mehmetçik PKK’nin
Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi yer alan bilgiye göre şirket daha
Anıtkabir’i ziyaret edecek. milyon lira ödenecek.
Hastanesi’ydi. Depremden önce önce de birçok hastane projesini
Ardından da 1. TBMM binasında
‘kale’sine girdi
de duvarlarında çatlak olan ve üstlendi. Bunların içerisinde
anma töreni yapılacak. TBMM Uyarıları dinlememişti
depremde hasar gören hastanenin yapımına devam edilen Kayseri’deki
Tür K Silahlı Kuvvetleri, sınır ötesi
Genel Kurulu da 23 Nisan özel
Daha önce de birçok kamu ihalesi
K bloğunu yapan Krom inşaat, Bünyan 75 yataklı Devlet Hastanesi
operasyonda terör örgütü PKK’ye
gündemiyle toplanacak, siyasi
alan İmaj Yapı’nın en tartışmalı
tekrardan izmir’de hastane yapacak. ve Muğla yatağan 100 yataklı Devlet
ağır darbe indirdi. Mehmetçik, Irak’ın
partilerin temsilcileri konuşma
projesi Hatay Havalimanı olmuştu.
Sağlık Bakanlığı 7 Şubat’ta Selçuk’ta Hastanesi de yerini aldı.
kuzeyindeki Zap’ta teröristlerin sözde
yapacak. Meclis’te ayrıca
Türk Mimar ve Mühendis Odalar ‘50 yataklı Devlet Hastanesi ikmal l ŞEyDA ÖzTür K / iSTANBUL
“kale” olarak gördüğü Çemçö’ye girdi. 12
Milli Eğitim Bakanlığı, Ankara
Birliği’ne (TMMOB) bağlı meslek
terörist etkisiz hale getirildi. Komandolar
Üniversitesi Çocuk Bilim Merkezi
kuruluşları, inşaat için yapılan söylemesine rağmen Hatay Pisti Ankara Büyükşehir Belediyesi
Pençe Kilit Harekâtı bölgesindeki
ve TÜBİTAK işbirliğinde “Meclis
yer seçiminin hatalı olduğunu, Havalimanı’nın inşaatı tamamlandı ekipleri onardı. 918 metresi
Çemçö mağarasında silahlar ve bunların
Bahçesi Çocuk Bahçesi ve Bilim
proje alanının fay hattı üzerinden ve 2007’de hizmete açıldı. şuan kullanılamaz halde olan mühimmatlarının yanı sıra bombaatarlar
Şenliği” düzenlenecek. Etkinlik, 23-
ile roketatarlar ele geçirdi. l DHA
geçtiğini, havalimanının başka Havalimanının tek pisti 6 Şubat havalimanındaki uçuşlar 17 Mayıs
26 Nisan’da devam edecek. l DHA
alana yapılması gerektiğini depreminde ortadan ikiye ayrıldı. tarihine kadar iptal edildi.