Catalog

7 ŞUBAT 2023 SALI 6 YÜZYILIN FELAKETİ Yerbilimci Prof. Dr. Görür, bölgeyle ilgili hazırladıkları projenin defalarca reddedildiğini açıkladı: Sesimizi duyuramadık Bina değil çöp ahramanmaraş’ta ağlamaya başladım. Bu meydana gelen ve deprem o kadar göz göre yığını, 24 yıldır K10 ilde yıkıcı olan göre geldi ki, bunu sadece depremlerin ardından ben değil, aklı başında konuşuyoruz, Bilim Akademisi kurucu jeofizikçiler de söyledi. üyesi yerbilimci Prof. Buna karşın o bölgedeki neredeyiz? Dr. Naci Görür de yöneticilerden bir tepki ’yi erken saatte ilk açıklamalarda bulundu. almadık. ‘Ne yapabiliriz?’ açtığımda karşıma çıkan Görür, “Bingöl, Elazığ, diye kimse sormadı. Bütün TVbir çöp dağı oldu. Acının Malatya, Adıyaman ve yerbilimciler depremin büyüğü ülkeyi kaplarken o gökdelen Kahramanmaraş için geleceğini söylüyordu. Ben gibi yığılmış çöplüğün altından kocaman bir proje defalarca söyledim, herhangi bir kimsenin kurtuluyor olması asla mümkün değil. hazırladık. Projeyi dilimde tüy bitti” diye Bu çöp yığını nedir? Yıllarını Devlet Planlama konuştu. depreme dayanıklı güvenilir binalar Teşkilatı’na (DPT) Depremin bir yapımına, İstanbul deprem senaryoları sunduk ancak gerçek olduğunu hazırlanmasına, yapı stokunun reddedildi. Aynı söyleyen Görür, durumunu saptamaya hazırlamış Prof. şekilde Türkiye “Bence artık Dr. Mustafa Erdik’e sordum yine, her Bilimsel ve ülkemizde deprem zamanki gibi! Boğaziçi’nden emekli olduktan sonra şu sırada Türkiye Teknolojik Araştırma Görür nerede, ne zaman, Deprem Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi. Kurumu’na nasıl, hangi fayda (TÜBİTAK) kıracak, kırılan fay orayı Çöp binalar ne? sunduk, reddedildi. mı etkileyecek, bilimin Diyor ki: “Bu manzara çöp Televizyonlarda, her ayrıntısında olmayan “Çağrıda bulundum ‘Ne yapabiliriz?’ diye sormadılar” yığınına dönüşmüş binaları taşıyan yerde söyledik, çırpındık. teferruatlardan vazgeçip elemanların ve kolonların çok 1999’da yaşanan Marmara bir şeyi kabul etmek lazım. ÇÖZüM yolunun basit kadroları oluşturun. Yerel Merkezi hükümete zayıf olduğunu gösteriyor, esneme olduğunu ifade eden yönetimlerle beraber de çağrıda bulundum, Depremi’ni milat alıp Deprem mekanizması 13 kabiliyeti yok, dolayısıyla bir çöp Görür sözlerini şöyle deprem dirençli kentler ‘bilimsel veriler bunu yığını halinde kendi üzerine çökmüş hazırlık yapsaydık bunları milyon sene önce başladı. sürdürdü: yapın. En ilk kez Elazığ gösteriyor’ diye söylemeye her şeyiyle. Yassı kadayıf bile yaşamazdık” dedi. Deprem işsizlik, hava, olamamış.” “Türkiye’de deprem depremi 2020’de olduğu başladık. Defalarca Depremin göz göre göre su gibi bir gerçektir. Bir Bölgede kaç bina çöp yığınına kuşaklarındaki yerleşim zaman, depremin daha söylememize karşın geldiğini dile getiren devletin, siyasilerin en dönüşmüş sayılmalı. 3000’e yakın bina alanlarını deprem dirençli ilk günü aynen şunu hiçbir yöneticiden bu Görür, “Sabah telefonum önemli görevi o ülkede yıkıldı. Bunlar nasıl yıkıldılar, kaçı yan kentler hâline getirin. Afet dedim, ‘Şu anda hedef konuyla tepki almadık, ‘Ne çaldı, deprem olduğu yaşayan insanların can yattı, kaçı yassı kadayıf oldu, kaçı ağır Bakanlığı kurun ona iyi Çelikhan, Erkenek ve yapabiliriz’ diye hiç kimse söylenince ben televizyonu güvenliğini sağlamaktır” hasarlı-orta hasarlı hasarsız. Tüm bu bir bütçe verin, liyakatli Kahramanmaraş’tır’. bize sormadı.” istatistikler tutuluyor umarım. açtım ve istem dışı ifadelerini kullandı. Erdik diyor ki: “Apartmanlar kurala göre yapılırsa böyle bir depremde 10 ağır hasarlı, 100 orta hasarlı ve 1000 7,7 de hafif hasarlı binalar olur istatistiki büyüklüğündeki olarak. Ama bizde orta hasarlı bina az depremde onikişubat oluyor veya hiç olmuyor, ya yıkılıyor ya ‘Böylesi hiç ilçesi Binevler mevkisinde az hasarlı oluyor. Bu yıkılan binalara biz 15 katlı bina çöktü. Binada gevşek yapı diyoruz, hiç esnemiyorlar. yaşayanların yakınları Şüphesiz bu durum zeminden çok arama kurtarma yapının kalitesizliği ile ilgili”. çalışmalarını gözyaşları Sanırım Adana’da 14 katlı 3 görülmedi’ içinde izledi. bloktan ikisi ayakta, birinin ise çöpe dönüştüğünü görüyoruz. Erdik’e yorumunu soruyorum: Burada deprem Depremlerle ilgili açıklama yapan bina yapım şartnamesinin üzerinde Prof. Dr. Ercan, olağanüstü bir hareket üretmiş. Binalardan birinde temel bir yanlışlık, bir hata var ve durum yaşandığına dikkat çekti. deprem bunu affetmiyor, binayı ahramanmaraş’ta kırıklar gıcırdıyor. götürüyor. Binada depreme karşı dayanıklılık için birinci, ikinci üçüncü Kmeydana Deprem olan yer, savunma hatları öngörülür. Bunlardan gelen 7.7 ve 7.6 dört ana kırığın biri eksikse veya önemli hatalıysa, büyüklüğündeki kavşağı. Ölü Deniz böyle bir deprem hatayı affetmez. depremlerin Kırığı, Doğu Anadolu Esas can kaybını önlemeli ardından deprem Kırığı, Arap Kalkanı Bölgede hastanelerin durumuna bilimci jeofizik ile Kıbrıs Yayı. gelince. Malatya’da 3 hastane yıkılmış. mühendisi Prof. Osmaniye üçgeninde İskenderun ve Hatay’da yıkılan Dr. Ahmet olabilecek en Çevredeki fayları hastaneler var. Devlet hastanesi ve Ercan’dan büyük deprem. özel hastane karışık. dikkat çeken Doğu Anadolu Depremde mutlaka ayakta kalması bir paylaşım Kırık Kuşağı gereken hastaneler şüphesiz. Yeni PRoF. DR. geldi. üzerindeki yapılan hastanelerin devlet sismik oSMAn BEKt AŞ izolasyonlu olarak yapılmasını istediği Ercan, tüm Türkoğlu kolu tetikleyecek UYARDı: için bunlarda bir yıkım görülmüyor yeryüzünde kırılmıştır. diyor Erdik. Soruyorum, son böyle bir Gelecek teknolojilere göre bina yapım maliyetini deprem deprem EOLOJİ Mühendisi Prof. 57 yıl içerisinde yaşanan bu bölge bu üç fayın Doğu Ercan ne kadar artırır? işleyişinin odağı güneye JDr. Osman Bektaş, Doğu, beşinci büyük bir deprem” Anadolu fayının, Malatya Yüzde 1-10 arası diyor ve ekliyor: görülmediğini ve kaymış, Osmaniye, Güneydoğu, İç Anadolu ve diye konuştu. Yaşanan fayının ve bindirme Bizim için önemli olan can olağanüstü bir Adana, Hatay yüksek kaybının olmaması. Binalar buna Akdeniz bölgesinde birçok depremin diğer fayları da fayının birleştiği bir yerde durum yaşandığını çekinceli alan içine göre yapılmalı. Öyle ki vatandaş ilde hissedilen depreme tetikleyeceğini söyleyen deformasyon oldukça yüksek belirterek “7.7’lik girmiştir. Buralarda kurtulmalı, sigortadan alacağı para ilişkin uyarılarda bulundu. Bektaş, “Bölgenin Doğu ve kırılma gerçekleşti. ile binasını tekrar yapabilmeli. Böyle depremden orta büyüklükte Depremin Cumhuriyet Anadolu fayının daha Sonuçta bu deprem yeraltında bir sistem kimseye yük olmaz. sonra olan 7.6’lık deprem beklenebilir. tarihinin en büyük ikinci güneyinde İskenderun’a da enerji dağılımına Bu deprem bu büyüklükle deprem irkitilmiş Büyük deprem depremi olduğunu belirten doğru uzanan kısmında sebebiyet verecek ve çevre İstanbul’da gerçekleşse nasıl bir bir depremdir. için henüz erken” Prof. Dr. Bektaş, “Türkiye’nin zaten 1500 yılından beri illerdeki fayları tetikleyecek. manzara ile karşılaşırız? Olağanüstü bir dedi. Ercan ayrıca Erdik: Gaziantep’teki manzara ile yaşadığı ikinci büyük bir bir depremsel suskunluk, Bu tetikleme bazı faylarda durum yaşanıyor. yüzyıllardır beklenen karşılaşırız. İstanbul çok büyük bir deprem. Şimdi bu deprem bir sismik boşluk vardı. olabilecek depremi öne Tüm yeryüzünde depremin yaklaşık metropol. Nerede depremlerin çok etkili tesadüf değil. Bu deprem Dolayısıyla burada depremi alacak ya da olabilecek böyle bir deprem 130 atom bombası olacağını biliyoruz, ama hangi binaları bilim dünyasında Doğu beklemek çok olağandı. depremi erteleyecek. Bu, işleyişi görülmedi. gücünde olduğunu yıkacağını bilemiyoruz. Ama büyük Anadolu fayı üzerinde Nitekim böyle bir deprem deprem dalgalarının fayla hasar yapar. İstanbul’u etkileyecek Tüm yer yukarıdaki söyledi. beklenen bir depremdi. Son gelişti ve aynı zamanda olan ilişkisine bağlı” dedi. deprem büyük hasar yapar. Tabii İstanbul’da kırılmaya aday 3 segment var. Teki mi kırılır, ikisi mi, yoksa üçü mü bilmiyoruz. İkisi veya üçü birden 500 YılDıR BİRİKEn StRES kırılırsa, yıkımı çok büyük olur. KıRılMA İKİ YERDE gERÇEKlEŞtİ Grönland’dan İZMİR Dokuz Eylül on ilde hissedilen ve son depremin Hep aynı terane Üniversitesi Deprem büyük yıkıma yol açan yaklaşık 500 yıl önce 1995 Kocaeli depremiyle birlikte bile hissedildi Araştırma ve Uygulama depremlerle ilgili 1503 yılında meydana ülkemizde önemli bir uyanış oldu. Merkezi Müdürü Prof. Dr. açıklama yapan İTÜ geldiğini hatırlattı. O zamandan beri depremle ve yapıyla Hasan Sözbilir, Türkiye’nin DAnİMARKA ve Grönland’ın doğu Öğretim Üyesi Prof. Bölgede bir deprem ilgili bilimcilerimiz 24 yıla yakın son 100 yıldaki en Grönland Jeolojik kıyısına ulaştı ve tüm uyarıyor. Deprem planlaması Dr. Ziyadin beklenildiği Sözbilir büyük ikinci depreminin Araştırma Merkezi, Grönland’da daha da yapılmalı diye. Çakır, “Gölcük konusunda yaşandığına dikkati çekti. Türkiye ve Suriye’yi sarsan yayıldı” dedi. ABD Jeoloji İstanbul hâlâ plansız. Bazı depreminde uyarıların Sözbilir, Kahramanmaraş’ta meydana depremden kaynaklanan Araştırması’na göre güçlendirmeler yapılıyor ama bekleyen bile bu kadar yapılmış felaketin boyutları çok büyük. Tabii gelen ve 10 ilde etkili olan depremle ilgili sarsıntıların, Grönland’a ise 7.7 olarak belirtilen fazla peş peşe olduğunu ve öncelikle para lazım ama paradan “Bu fayların deprem üretme aralığı da kadar hissedildiğini depremin “Yaklaşık iki artçı meydana bu depremin önce bir ciddi planlama gerekir 400-500 yıl olduğundan bilimsel anlamda söyledi. AFP’ye konuşan milyon kişiye ev sahipliği gelmemişti. 7 civarında tüm İstanbul ve çevresi için. Bu bu faylar üzerinde deprem bekleniyordu. sismolog Tine Larsen, yapan” Gaziantep Çakır İkinci deprem olacağının planlamanın maliyetleri ve adım adım Sabah kırılan fay artçılar üretti. Öğleden “Türkiye’deki büyük kenti yakınlarında sürgü fayı tahmin uygulamaya konması gerek. Erdik sonra 7.6 şiddetiyle yeni bir deprem oldu. depremler Danimarka yaklaşık 17.9 kilometre üzerinde meydana edildiğini belirten diyor ki, iyi yapılmış binalara yeşil Bu beklenen bir şey değildi. Aynı gün ve Grönland’daki derinlikte meydana geldi, kırılma iki Prof. Dr. Çakır, deprem sertifikası verilip apartmanlara içerisinde iki kırılma gerçekleşti. Şu anda sismograflarda açıkça geldiği kaydedildi. noktada yaşandı. Pazarcık merkezli asılmalı. üç fay tetikte. Yeni bir deprem olasılığı kaydedildi. Depremden Daha sonra Türkiye’nin Malatya da 7.7 büyüklüğündeki Özetlersek: Ülkesini deprem oluştu. Fayda kırılma başladı, tamamı gelen dalgalar, sarsıntı güneydoğusunda yaşanan gerçeğine göre planlayamamış, evlerini tetiklenmiş olabilir” depremin kırılıncaya kadar depremler sürer. Bu üç ay başladıktan yaklaşık 7.6 büyüklüğündeki ikinci buna göre yapamamış, yapmasını diyerek çarpıcı beklenmedik da olabilir üç yıl da. Yeni faylar tetiklenirse beş dakika sonra depremi de değerlindiren sağlayamamış bir millet, bir ülke, açıklamalar yaptı. büyüklükte bir yedi üzerinde depremler de olur. Marmara Danimarka’nın Bornholm Larsen, “Hem depremleri bir devlet ve bir siyasal yönetim Çakır, depremin deprem olduğunu ayrı bir fay olduğu için beklenen Marmara adasındaki sismografa hem de birçok artçı manzarasıyla karşı karşıyayız, yine ve yaşandığı bölgedeki söyledi. depremini tetiklemez” dedi. ulaştı. Depremden sekiz sarsıntıyı kaydettik” yeniden. dakika sonra, sarsıntı diye ekledi.