Catalog

27 ARALIK 2023 ÇARŞAMBA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR AVRO STERLİN FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 29.3440 32.3610 37.4290 37.64 7.299 13.449 1.943 11.4 kuruş 34.6 kuruş 23.8 kuruş 0.27 puan 34.46 puan 69 lira 15 lira Türkiye 2018’de 58’inci sırada olduğu Ekonomik Özgürlük İndeksi’nde bugün 104’üncülüğe düştü Senegal’in gerisindeyiz Aymazlığın Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2019’da hukuk, denetim ve yıkımı serbest piyasanın ölçüldüğü indekste 68’inci olmakla ullandığım ürünleri dışında, övünmüştü. Bugün Namibya, Gambiya Türkiye’yi geçti. Devlet Yatırım Bankası’nda mali ürkiye ekonomisinde sık sıralamada yaşadığı gerilemeyi Kve ekonomi tahlil uzmanı olarak çalıştığım dönemde yatırım projelerinin sık değişen politikalar değerlendiren Prof. Dr. Veysel değerlendirmesinde görev aldığım, Tyurtdışındaki güveni de Ulusoy, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 1978 yılında da genel müdür olarak sarsıyor. Türkiye, Amerikalı 2019 yılında ekonomideki gidişata görevlendirildiğim Sümerbank’la kişisel Heritage Foundation karşı kendisini uyaran Türkiye İş bağım, ilişkim de vardır. Vakfı’nın hazırladığı İnsanları Derneği’ne (TÜSİAD) cevap Sümerbank’a ilişkin bilgileri yineleyeyim: Ekonomik Özgürlük olarak indekste Türkiye’nin 68’inci Sümerbank; faaliyet alanına giren İndeksi’nde 5 yılda 56 olmasıyla övündüğünü hatırlattı. fabrika ve tesislerin etik ve projelerini sıra birden gerileyerek İndeks’in 4 ana grupta 16 alt ALI CAN hazırlamak, yatırım, kuruculuk 180 ülke arasında başlıkta oluştuğunu belirten Ulusoy, POLAT işletmecilik, bankacılık yapmak her 56 SIRA 104’üncü oldu. şunları söyledi: “Bu başlıklar; hukuk türlü marka üretimini pazarlamasını Türkiye’nin son beş yılda gerçekleştirmek, ülkenin gereksinim Başkanlık sistemine geçildiği kuralları, denetim etkinliği, hükümet indekste kaydettiği gerileme duyduğu yönetici, teknik eleman 2018 yılında Türkiye bu indekste hacmi (boyutu) ve açık piyasa. yetiştirmek amacıyla 11 Temmuz 58’inci sıradaydı. 2019 yılında Bunlar yıllara göre incelendiğinde 1933 tarihinde 2262 sayılı yasa ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip en büyük kaybın mülkiyet hakkı ve 20 milyon TL sermayeli bir devlet ‘Ben yaptım oldu’ dengeyi bozar Erdoğan’ın, Türkiye’nin bu indekste hukukun etkinliğinde yaşandığını iktisadi teşebbüsü olarak kurulmuştur. 68’inci sırada olmasıyla övündüğünü görüyoruz. Dünya sıralamamız daha Kuruluşta Osmanlı döneminden intikal İŞ Bankası Genel Müdürü Aran, riskleri dikkatli yönetmemiz ve eden Bakırköy pamuklu dokuma; hatırlatan Prof. Dr. Veysel Ulusoy, birkaç yıl önce 50’lerde iken 2023’te Türkiye’nin, tasarruflarını yeterli pozitifliğin devam etmesi için Feshane (Defterdar) yünlü dokuma, “Ekonominin en acı fotoğrafı” dedi. az gelişmiş ülkelerin bulunduğu düzeye getirememiş, birikimlerini yapılacakları mutlaka tartışarak, Hereke ipekli dokuma, Beykoz deri artıramamış bir ülke olduğunu konuşarak, istişareyle yapmamız Dünya genelinde 180 ülkenin grupta yer aldı ve 104’üncü ve kundura fabrikaları Sümerbank’a belirterek “Dolayısıyla dış gereken bir dönem. Yoksa ‘Ben sıralandığı indekse göre, 2018 sıraya düştü. Bu endeks yabancı devredilmiştir. kaynağa ihtiyacımız var. Mevcut yaptım oldu’ anlayışıyla tekrar bu yılında 65.4 puanla 58’inci sırada sermayedeki azalmayı, bunun Sümerbank’ın ana kuruluş işlevi, tasarruflarımız ülkemizin büyümesi hassas dengede bir şeyi kaybedersek, uygulamasına başlanan Birinci Sanayi olan Türkiye, aradan geçen 5 yanında borçlanmanın maliyetinin ve refahın artması için yeterli değil. örneğin, reel sektör artan finansman Kalkınma Planı’nda yer alan yatırımları yılda 56.9 puanla 104’üncü yükselmesinin nedenlerini Mutlaka bu resmin içine dış kaynak maliyetlerinin üstesinden gelemez gerçekleştirmek olmuştur. Birinci sıraya geriledi. Türkiye bu puanla açıklamaktadır. Ülkemizin orta gelir almamız gerekiyor” dedi. Bankacılık ve üretkenliğini, verimliliğini, sanayi planı, girdisi, hammaddesi ülke Senegal, Namibya, Gambiya, Fiji, tuzağından çıkamadığının, hatta içinde sağlanan sanayileri kurmaya Buluşmaları’nda konuşan Aran, kârlılığını kaybeder hale gelirse tekrar Gana, Honduras gibi ülkelerin bir alt gruba düşme tehlikesinde yönelik ithal ikamesini, hammadde “İçinde bulunduğumuz dönem, sorunlarla karşılaşabiliriz” dedi. ihracatına değer katmayı amaçlayan, gerisine düştü. Türkiye’nin olduğunun da kanıtıdır” dedi. birbirini destekleyen sanayi dallarına yatırım açısından teknik, bölgesel İPA’ya göre İstanbul’da bir eve iki maaş girse bile yoksulluk sınırı aşılamıyor dağılım açısından da dengeli bir plandır. Sümerbank eliyle planın başarılı şekilde uygulanmasıyla, Türkiye hızlı kalkınma sürecine girmiş, iktisat tarihçisi Kuznets’in beş evreli gönenç Kiralar ‘asgari’yi katladı ekonomisine geçiş modelinde üçüncü aşama olan kalkış (take off) evresine girmiştir. stanbul Büyükşehir Belediyesi’ne Sümerbank, ülkenin gereksinim İ(İBB) bağlı İstanbul Planlama Orta gelirlinin duyduğu temel sanayi kollarını Güven ve kapasite Ajansı (İPA) tarafından hazırlanan kurup geliştirmenin yanı sıra nitelikli “İstanbul’da asgari ücretli olmak- vergi yükü ağır işgücü, yönetici yetiştirerek de ülke kullanımı düşüşte ekonomisine katkıda bulunmuştur. yaşam maliyeti temelli bir asgari Dün sosyal medya hesabında vergi YILIN son haftasında piyasalarda Sümerbank’ın faaliyette bulunduğu ücret politikası” raporu yayımlandı. sorunu değerlendiren Prof. Dr. veri odaklı bir gün yaşandı. sanayi dalları, müesseseler ve Buna göre İstanbul’da Kasım Seda Demiralp, şunları söyledi: işletmelerin özeti şöyledir: Merkez Bankası’nın açıkladığı 2023’te kira fiyatları bir önceki “5 dilimlik vergi sistemimiz, Tekstil, dokuma sanayisi, pamuklu reel kesim güven endeksi aralıkta seneye göre yüzde 75.7, 2019’un bilhassa orta gelir grubu için, adil dokumada Adana, Adıyaman, Bakırköy 100.2’den 99.1 seviyesine geriledi. kadar artarsa artsın her gün aynı ayına göreyse yüzde 732.1 olmayan bir gelir dağılımı yaratıyor. (dokuma-konfeksiyon), Denizli, Böylelikle endeks 2023 yılının en tırmanan enflasyon oranını Diyarbakır, Ereğli, İzmir (basma), Nazilli Öncelikle, 5 dilimin tam ortasındaki arttı. Ortalama kira bedeli asgari düşük seviyesini görürken, bu yıl (basma), Kahramanmaraş, Malatya, yakalayamadığına dikkat çekilerek 3’üncü dilimin ödediği yüzde 27’lik ücretin 1.5 katına kadar çıktı. Bir ilk kez 100’ün altında kaydedildi. Nevşehir fabrikaları; yünlü dokumada vergi oranı, bu gelir grubu için “Gıda ve konut başta olmak haneye iki asgari ücret girse de Merkez’in dün açıkladığı verilere Defterdar, Hereke, Bursa merinos oldukça ağır. 4’üncü vergi dilimine üzere pek çok zorunlu harcama, İstanbul’da yaşam maliyetinin göre sanayinin kapasite kullanım fabrikaları; kendir sanayisinde Taşköprü gelince vergi yükü birden yüzde 35’e İstanbul’da yaşayan haneler için oranı da bir önceki aya göre karşılanamayacağı belirtilen fabrikası; halıcılık sektöründe Diyarbakır, sıçrıyor ve, teorik olarak, bu grubun 0.5 puan azalarak yüzde 77.5 diğer şehirlere kıyasla çok daha raporda, “Yapılan ücret zamlarına Bünyan, Hereke, Isparta, Pertek onlarca katını kazananlar da sadece seviyesine geriledi. Öte yandan halı ipliği fabrikaları; deri ayakkabı rağmen İstanbul’un yaşam pahalıya mal oldu. Asgari ücretteki 5 puan fazla vergi ödüyor çünkü sanayisinde Beykoz deri kundura, Türkiye İstatistik Kurumu’nun maliyetini yakalayamayan asgari belirgin artışa rağmen, sadece vergi dilimleri 5’ten öteye gitmiyor” Tercan, Sarıkamış ayakkabı işletmeleri, (TÜİK) verilerine göre mevsim ücret nedeniyle gençlerin iş arama üç yıl içerisinde asgari ücret ile dedi. Vergi sisteminin daha fazla Van deri kundura, Çanakkale sentetik etkilerinden arındırılmış güven ve çalışma motivasyonlarının yoksulluk sınırı arasındaki makas kademelendirilmesi gerektiğini deri fabrikası; taş ve toprağa dayalı endeksi aralıkta bir önceki aya kırıldığı, kolay yoldan para açılmış, iki asgari ücret dahi sanayi Filyos ateş tuğlası, Yarımca belirten Demiralp, “Bu orta sınıfın göre hizmet sektöründe yüzde kazanma stratejilerine yöneldikleri seramik, Konya krom magnezit, Sivas İstanbul’da yoksulluk sınırının üstündeki orantısız vergi yükünün 1.2, perakende ticaret sektöründe çimento fabrikaları; kimya sanayisi görülüyor” dendi. aşılmasına yetmeyecek seviyeye yukarı yayılmasını sağlar ve daha yüzde 4.5 arttı, inşaat sektöründe Gemlik sunğipek tesisleri, Tarsus tekstil Raporda asgari ücret ne adil bir sistem yaratır” dedi. gelmiştir” ifadelerine yer verildi. yüzde 3.3 azaldı. boyaları fabrikası, Salihli valeks ve palamut fabrikası; Yıldız çini porselen; Bozüyük, Bolu, sunta lamine lif sanayisi. Borsacıya rüşvet ve Sümerbank selüloz, kâğıt, demir- çelik sanayilerine de yatırım yapmış, bu şantaj operasyonu Malezyalılar Çeçenle masada alandaki müesseseleri, SEKA, Karabük İSTANBUL Cumhuriyet demir-çelik olarak ayrı tüzel kişilik, KİT MALEZYA Havayolları Holding (MAHB) Başsavcılığı’nca yürütülen statüsüne dönüştürülmüştür. tarafından işletilen Sabiha Gökçen soruşturma çerçevesinde, Sümerbank’ın yatırım alanının, Havalimanı üst yöneticiliğine İbrahim tekstil makineleri üretimi, kimya aralarında borsacı Nihat Çeçen Holding’in (IC) Üst Düzey sanayisine yönlendirilmesi planlanmış, Özçelik’in de bulunduğu Gaziantep’te tekstil makineleri Yöneticisi (CEO) Serhat Soğukpınar sekiz şüpheli gözaltına alındı. fabrikası kurulması, Tarsus tekstil boya atandı. Atama bir süredir ortak Şüphelilere, “rüşvet, kişisel fabrikasının, ülkenin mensucat boyaları arayışında olan MAHB’la Yavuz Sultan verilerin hukuka aykırı olarak ele talebini karşılayacak şekilde tevsi ve Selim Köprüsü ve Akkuyu Nükleer geçirilmesi, şantaj, yargı görevini modernize edilmesi, Gemlik tesislerinde Santralı gibi yatırımlarla tanınan iktidara yapanı etkilemeye teşebbüs, kişiyi ürün çeşitlendirmesi planlanmış ancak yakın IC Holding arasında işbirliğini hürriyetinden yoksun bırakma, 1980 darbesi ardından özelleştirme geliştirme adımı olarak açıklandı. resmi belgede sahtecilik ve görevi saplantısı projelerin uygulanmasına MAHB CEO Vekili Mohamed Rastam kötüye kullanma” suçlamaları olarak vermemiştir. fırsatlar sunduğuna ve IC Holding’in üçüncü büyük havalimanı olan Shahrom, Soğukpınar’ın atamasının yöneltildi. Şüphelilerin ev ve iş Sümerbank ayrıca altı bağlı ortaklığı, bu coğrafyadaki varlığını ve etkinliğini Sabiha Gökçen Havalimanı’nın ikinci Malezya Havalimanları ve IC Holding Mannesmann boru fabrikası dahil yerlerinde yapılan aramalarda, artırma potansiyeli taşıdığına dikkati pistinin açılışı dün gerçekleştirilmişti. arasındaki stratejik işbirliğinin başlangıcı 20’yi aşkın iştirakiyle faaliyetini bir ruhsatsız uzun namlulu silah, çekti. Konuya yakın bir kaynak Reuters’a 2002’de iktidara yakınlığı ile bilinen genişletmiş, çeşitlendirmiştir. niteliğinde olduğunu belirtti. IC Holding iki çelik yelek ve dijital materyale yaptığı açıklamada, hissedarlık Limak Holding sahibi Nihat Özdemir Sümerbank, yatırımlarını büyük ölçüde CEO’su Murad Bayar da Malaysia el konuldu. Özçelik’in adı daha kendi olanaklarıyla finanse etmiştir. konusunda taraflar arasında görüşmeler tarafından yapılan havalimanı, Limak Airports ile hayata geçirdikleri bu önce borsada manipülasyon Bünyesinde bulunan bankanın amacı yürütüldüğünü ancak sonuçlanmadığını Holding yeni havalimanının inşaatına işbirliği anlaşmasının, Asya bölgesindeki iddialarıyla gündeme gelmişti. da kurumu faaliyetini, yatırımlarını belirtti. Yolcu sayısına göre Türkiye’nin başlayınca Malezyalılara satılmıştı. yeni yatırımları açısından önemli dış kaynak aramadan fonlamaktır. Banka kaynaklarının büyük bölümü müesseselerin finansmanına ayrılmıştır. Sümerbank, ambargoların uygulandığı, ‘Hakkımızı patrona Yüksek vergi kuvertür tesis edilemeden akreditiflerin açılamadığı 1978 yılında dahi kâr etmiştir. Değerlendirmelerde yalnız bırakmayız’ kaçağa yöneltiyor muhasebe kârı dikkate alınmakta, YENİGÜN İnşaat tarafından DEVLETİN Alkol Politikalarını İzleme sosyal kârlılık toplum açısından daha maaşlarının ödenmediğini iddia Platformu’nun verilerine göre 2023’te anlamlı olmasına karşın, göz ardı eden işçiler yeni yıla direnişle giriyor. yapılan operasyonlarda 1 milyon 8 edilmektedir. Sümerbank, 1980 öncesi Yenigün İnşaat şirketinin Kamerun’un burada yaptıkları eylemde “Bizler bin litre kaçak içki ele geçirildi. Yıl Platformun kurucusu Çağın müesseselerin bağlı oldukları, iştirakleri, Douala kentindeki şantiyesinde hakkımızı hiçbir inşaat patronuna boyunca 17 kişi içkiden yaşamını Tan Eroğlu, Türkiye’de yasal ve 400’ü aşkın mağazası, 30’ü aşkın çalışan ve İnşaat İşçileri Sendikası’na bırakmadık, bırakmayacağız” yitirirken en çok ele geçirilen madde güvenli içkiye erişimin kısıtlandığını şubeli bankası, 40 bini aşkın çalışanı (İnşaat-İş) üye onlarca işçi maaşları dedi. Şirket binasının önüne “Tüm ise “uyuşturucu madde” oldu. söyleyerek “Polisiye çabalar, ile Türkiye’nin küresel yazında da ödenmediği gerekçesiyle başlattıkları haklarımızı alana kadar direneceğiz” AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılında meseleyi dramatize etmekten öteye örnek alınan en büyük holdingidir. direnişi şirketin Şişli’de bulunan pankartı asan işçi, çalışanların 70’lik rakının fiyatı; 8 TL civarındayken götürmüyor. Meseleyi kökünden 1980 sonrası, çoğu kurum gibi ofis binasına taşıdı. Kamerun’daki haklarının ödenmediğini ve paralarını 2023’te yüzde 3 bin artışla 529 TL’ye çözmek isteyen politika vergi özelleştirmenin, AKP’nin kötü yönetimi Japoma Stadyumu inşaatında istediklerinde tehdit edildiklerini çıktı. Bu fiyat artışı yurttaşı kaçak oranlarına odaklanmalı” dedi. hışmına uğramış, rant yaratma, yandaşı çalışan ve haklarını alamayan işçiler belirtti. l Haber Merkezi içkiye yöneltiyor. l MERVE KILIÇ / ANKARA zengin etme uğruna tasfiye edilmiştir.