Catalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 26 ARALIK 2023 SALI 2 olaylar ve görüşler sadece kamuoyunda çok tartışılan ve Türkiye’de ‘asgari ücret’e hemen aklıma gelen örnekler. Yoksa daha pek çok uygulamada Anayasa’ya aykırı söylemler, İktidar niçin sığmayan asgari yaşamlar eylemler, tutum ve davranışlar var. anayasaya (Elbette bunların bir bölümü Kaan EROĞUZ “kitabına uydurulmuş”, kendi uymuyor? atadığı yargıdan onay da alınmış olaylar.) ArAştırmAcı u iktidar, 2007, 2010 ve HHH 2017 tarihlerinde üç kez Peki ama iktidar, kendi ürkiye’nin içinden BAnayasa’da çok önemli yaptığı Anayasa’ya bile geçtiği enflasyonist değişiklikler yaptı. niçin uymuyor? Tkriz ortamında yaşam Ama yine de kendi ürettiği Çünkü Anayasa, pahalılığının gün geçtikçe Anayasa’nın hükümlerine bile Türkiye Cumhuriyeti’ni uymuyor! artması, emekçi kesimlerin Demokratik, Laik ve Sosyal Niçin? Hukuk Devleti olarak derin ve hızlı bir yoksullaşma HHH tanımlıyor ama iktidar buna içerisine itilmesine neden İktidarın Anayasa’ya inanmıyor: olmaktadır. Diğer taraftan, aykırı davrandığı, yani 1) İktidar Demokrasiye TÜİK’in geçtiğimiz günlerde Anayasa’yı açıkça ihlal inanmıyor: yayımladığı Ekim 2023 ettiği pek çok örnek var. Demokrasinin temeli olan Bunların hemen aklıma Hanehalkı İşgücü Araştırması ifade, muhalefet, ve medya gelenleri şunlar: özgürlüklerini baskılıyor. (HİA) sonuçlarında, yükselen 1) Anayasa, yargı Demokrasinin gerekli ama enflasyona rağmen işsizliğin bağımsızdır diyor... yetersiz şartı olan seçimleri son 11 yıldaki en düşük İktidar yargıyı (en hafif bile baskı altında, eşitsiz seviyelere inmesi dikkat tabiriyle) biçimlendiriyor, koşullarda ve yasalara aykırı çekicidir. Enflasyonist yönlendiriyor, hatta kimi sayımlarla yapıyor. kriz ortamında artan zaman ona emir bile veriyor. Millete, ulusa, seçmene, 2) Anayasa’ya göre halka değil, kendi yaşam pahalılığına karşı Cumhurbaşkanı tarafsızlık yandaşlarına hizmet ediyor. işsizliğin düşmesi, asgari yemini ediyor... 2) İktidar Laikliğe ve altında ücretle çalışan Ama Cumhurbaşkanı inanmıyor: sayısının artmasından sadece siyasal konularda Bırakın yasaklanmış kaynaklanmaktadır. değil, her konuda bütünüyle olan tarikat ve cemaatlerle taraf olarak ve Anayasa’ya Ekonomik kriz ortamında, işbirliği yapmasını ve onları aykırı biçimlerde davranıyor. devletin içine sokmasını, yerel seçime giderken 3) Anayasa, bir kişi ancak zaten Anayasa Mahkemesi AKP iktidarının temel iki kez Cumhurbaşkanı tarafından oybirliğiyle “laiklik iktisat politikası, ücretleri düzeyi haline geldiği ve AB İşçi ve memur alındığında, asgari ücretin olabilir diyor... karşıtı eylemlerin odağı düşürerek istihdamı artırma ülkelerinin çok gerisinde sendikalarının, enflasyonist yılda bir kez belirlenmesi Cumhurbaşkanı üçüncü olduğu” çoktan karara yönündedir. kez Cumhurbaşkanı oluyor. kaldığı görülmektedir. ortamda ücretlerin hızla olasılığı Türkiye’deki bağlanmış durumda. Uygulanan bu iktisadi 4) Anayasa, aday olan 3) İktidar Sosyal Devlet’e, eridiğini vurgulaması ve emekçi kesimlerin memurların görevlerinden politika tercihi, yıllar Türkiye’nin açlık ordusu Sosyal Devlet’in temeli olan bundan dolayı asgari ücretin çok daha vahim bir istifa etmelerini zorunlu fırsat eşitliğine ve Sosyal içerisinde çalışan kesimler Açlık sınırının 14 bin yılda iki kez değil dört yoksulluğa sürükleneceğini kılıyor... Adalet’e inanmıyor. içerisindeki asgari ücretle 25 TL, yoksulluk sınırının kez belirlenmesini talep göstermektedir. Cumhurbaşkanı, başbakan Sosyal Devlet yerine geçinenlerin büyümesine ise 45 bin 687 TL olarak etmesine karşı, hükümet Asgari ücret üzerinden ve bakanlar görevlerinden Sadaka Devleti yaklaşımını sebep olmuştur. Öyle ki 2002 saptandığı ülkemizde, net ve işveren tarafının asgari istifa etmeden aday oluyor. uygulanan politikalar ve benimsiyor ve sadece kendi 5) Anayasa Uluslararası yılında çalışan kesimlerin asgari ücretin 11 bin 402 TL taraftarlarına destek veriyor. ücretin yılda bir kez basına yansıyan rakamlar, Anlaşmalardan doğan 4) İktidar Hukuk yüzde 24.4’ü asgari ücret olması, halkın çoğunluğunun belirlenmesine dönük eğilimi Türkiye’de alın teriyle yaşam hükümler iç hukukla çatıştığı Devleti’ne inanmıyor: ve altında çalışırken bu derin bir sefalet içerisinde dikkat çekicidir. Merkez kavgası veren milyonların zaman, Uluslararası Anlaşma Hukuku, siyasetin, daha rakam 2022’de yüzde 33.8’e yaşadığını gözler önüne Bankası’nın orta vadeli talep ve çıkarlarını hükümleri geçerlidir diyor... doğrusu yürütme organı çıkmıştır. 2023 yılı itibarıyla sermektedir. Yılda iki kez program (OVP) kapsamında karşılayamamaktadır. İktidar, Avrupa İnsan haline getirilmiş olan Türkiye’de çalışanların belirleniyor olmasına rağmen yıl sonu enflasyon oranını Boğaz tokluğuna yaşayan Hakları Sözleşmesi’nin Cumhurbaşkanı’nın emrine yüzde 57’si asgari ücretli asgari ücretin açlık sınırının imzacı tarafı olarak Avrupa yüzde 65 olarak açıklamasına emekçilerin “asgari veriyor. İşine gelmeyen İnsan Hakları Mahkemesi’nin konumundadır. Avrupa kararları uygulamıyor; böyle dahi altında kalması, karşı; asgari ücret zammı yaşamları” asgari ücrete kararlarına uyması gerekirken kararları veren veya vermeye Birliği ülkeleri arasında Türkiye’yi bir açlık ordusuna konusunda yüzde 40, 45 sığmamaktadır. İşçilerden, bu kararları uygulamıyor. yönelen mahkemeleri asgari ücretle çalışanların dönüştürmüştür. ve 50 zam seçenekleri ortalama maaşları asgari 6) Anayasa Mahkemesi, dağıtıyor. toplam çalışanlar arasındaki Böylesi bir Türkiye üzerine konuşulduğu basına ücretin de altına düşen milletvekili seçilen Can HHH ortalama oranının ise yüzde gerçekliği içerisinde, yansıyan haberlerden emeklilere kadar, Türkiye’de Atalay’ın salıverilmesine Özetle, iktidar Anayasa’ya 9 olduğu bilinmektedir. Bu karar veriyor. Asgari Ücreti Tespit anlaşılmaktadır. Özellikle 31 artan işçi sınıfı eylemliliği, inanmıyor, Anayasa’ya Anayasa Mahkemesi uymuyor ve Anayasa’ya haliyle, çalışan kesimlerin Komisyonu, 2024 yılı Mart 2024 yerel seçimleri tam da bu zemin üzerinden kararlarına herkesin, bütün aykırı olarak ülkeyi zorla, alabileceği “en düşük” ve itibarıyla uygulanacak asgari sonrası döviz kurundaki yükselmektedir ve görülüyor kurumların uyması gerekirken zorbalıkla yönetiyor. “başlangıç” ücreti olarak ücreti belirlemek üzere ilk yükselişin artacağına ki 2024 yılı, bu yükselişin Can Atalay serbest Bu tür yönetimin belirlenen asgari ücretin, toplantısını 11 Aralık 2023’te dair kuvvetli yorumların tırmanarak devam edeceği bırakılmıyor. tarihten gelen bir adı da Türkiye’de genel ücret yapmıştır. olduğu da göz önüne bir yıl olacaktır. Yukarıdaki örnekler “İstibdat”tır! Sırbistan parlamento seçimleri: Vucic’in açık zaferi müzakereler varılan uzlaşı) SNS lideri Vucevic ya da DOç. DR. GöKtüRK tüYSüZOĞLU karşıtlık temelinde siyaset Vucic’in uygun göreceği Giresun Üniversitesi yürüten bu ittifak yüzde başka bir isim tarafından uluslArArAsı ilişkiler 24.2 oyla 65 koltuk elde etti. mı kurulacağı sorusu BölÜmÜ öğretim Üyesi Açıkçası hem yeni oluşması cevaplanacak. Ayrıca SNS’in ırbistan’da yapılan hem parçalı yapısı hem tek başına mı yoksa AB’ye parlamento seçimlerini de taban desteğinin zayıf çoğulcu görüntü vermek için Sdevlet başkanı kalması (özellikle kırsalda) 1-2 partiyi daha ittifakına Aleksandar Vucic’in partisi nedeniyle bu ittifakın oy ortak ederek mi yola olarak bilinen (artık lideri oranının daha fazla olması da çıkacağına bakılacak. olmasa da) Sırp İlerici Partisi beklenmiyordu. NADA gibi (SNS)’nin lideri olduğu Üyelik müzakereleri milliyetçi muhafazakâr ve Sırbistan Durmamalı İttifakı Her ne olursa olsun, Nestorovic gibi bir komplo yüzde 48’lik oy oranı elde etti Sırbistan’da Vucic ve partisi teorisyeninin önderlik ettiği ve 128 sandalye ile kazandı. SNS’nin meşruiyetinin Halkın Sesi gibi popülist 250 sandalyeli mecliste tabana yayıldığı ve şu an partiler ise beklenen kadar çoğunluğu elde ederek tek için onunla yarışabilecek (yüzde 5.4 ve yüzde 4.8) başına hükümet kuracak bir ismin siyasal arenada oy aldı. Azınlık partileri de pozisyona kavuştu. var olmadığı hem muhalefet (Macar, Boşnak, Arnavut Bu sonuç, AB tarafından hem de AB tarafından bir kez ve Rus) kotalarına düşen sürekli eleştirilen Vucic daha görülmüş oldu. Üyelik 13 sandalyeyi (en fazla ve partinin bu yıl göreve oy kaybını yaşadı ve 18 başına hareket edebileceği saldırısı sonrası yeni müzakereleri ve Kosova ile Vojvodina’da yaşayan getirilen yeni lideri Milos milletvekili (yüzde 6.74) gibi, kendi seçeceği başbakan kurgulanan Sırbistan Şiddete yürütülen barış görüşmeleri Macarlar) paylaştılar. Vucevic için büyük bir zafere elde etti. Başbakan olmak özelinde eski ortağı SPS’yi Karşı İttifakı oldu. Yolsuzluk, ekseninde bu sonucun (ya da işaret ediyor. İktidarın daha isteyen Ivica Dacic, bu yine hükümete davet edebilir. şiddet, suç karşıtlığı ve AB’ye çoğulcu görüntü meşruiyetin) süreç özelinde önceki ortağı olan Sosyalist sonuçla hükümet içinde olup Muhalefetin en önemli Ohrid Anlaşması’na (Kosova- Şimdi yeni hükümetin ciddi etkileri olacaktır. Zira Parti(SPS) ve ortakları ise olmayacağını dahi bilemez aktörü ise bu yıl yaşanan Sırbistan arasında AB yine mevcut başbakan Ana Belgrad’da kullanılabilecek 2007’den sonraki en büyük hale geldi. Zira SNS, tek okul baskını ve Mladenovac gözetiminde yürütülen Brnabic tarafından mı, yoksa başka bir alternatif yok. HPLUDV HW? XPKXUL\ RUOXN?WDQ& èPèPSDUDW P R SDUDW XPKXUL UOXN?WDQ& H HPLUDV W? RSOXPXQNXU 2QODUELUW 2 WXOXcXQXQ RSOX QODUELUW PP XQNXU WXOX c X QXQ HRQXQNXUXFXODUé Y (QVWLW¾OHUL \ ¸ . . ¸ \ HRQXQNXUX Y (QVWLW¾OHUL F HO HOKHPGHQLW KHPQLF YLWLP NDNDODQH ODQH Y L WW HOKH KHPQLF LP PP HO GHQLW YLWLPGHQ HELOLPVHOELUH Y HOLNOL QLW Q HELOL Y HOLNOL LW PP VHOELUH Y LWL PP GHQ RQXVXQGDNL©DUSéWPDODUDNDUcéELOLPVHO RQXVXQGDNL N N © DUSéWPDODUDND YUDOé-'H ¸QGHQSHULcDQGXUXPGD\Gé \ QGHQS HU Lc DQGXUXPGD \G é ' YUDOé H - HUPHLGGLDVéQé Y \DQéW HFLGGLELU HF Y Y L GG L E L U \ HUPH Y DQéW L GG L D ©DEDODUé\OD ]¾PVHPLc ©WLYLQL¸ JH J ©WL H Y ]¾P LQL¸ VV ©DEDOD HPLc UU é\ OD YLWLPLQKHUNDGHPHVLQGH QQDQH DQH Y LWL PP LQKHUNDGHPHVL QQ GH (YLWLP ROXPX]XD\GéQODWDQ¸QF¾OHUL? ROXPX]XD\Gé \ \ QQ ODWDQ¸QF¾O HH ( UL? Y LWLP (QVWLW¾OHUL \ ¸ WDcé\DQEXNLWDSWD. WDcé\DQEXN L (QVW \ ¸ WDSWD. L W ¾ (YLWLPLQ G¾c¾NW¾ RN RRNXOODcPDRUDQé© NXOODcP G¾c¾N RN DRUDQé© WW ( ¾ Y LWLPLQ  ¸QHOLN \ HVLQH HG¾c¾QF Y JXODPDVé X\ X\ JX HG¾ Y ODPDVé c¾ HV QF L QH \ HcLQLKDUOD\DQELUHU YULPLQLQDW GH G U L P L Q L H QDW c L Q L KDUOD\DQ EEL UHU HPHOXQHPHOXQVXUXRODQ¸YUHWPHQLQVD\éVé WW VV XUXRODQ¸ Y UHWPH QLQV D\ éVé ]DPDQOD H Y ROD©éNDQ \  NéYéOFéPRODUDN N éYé O FéPR O DUD N  \\ R O D©é N H Y DQ ]DPDQ O D \DQOéc  YLQLOPLc HGLOHQOHUHGH HGLOHQOHUHGH PHUDN PHUDN Y  LQLOPLc \  HN RYXJHU© RQODUéQGD© D]Gé RN ©©  D]Gé RN RR R QODUéQGD© Y X JH H U© H (QVWLW¾OHUL \ ¸ .  HOWLOPLcWLU HOWLOPL ELOLQHQOHUG¾] ELOLQHQOHUG¾] c  \ ¸ .  WLU ( HG¸Q¾cP¾cRODQEXDQéW \ ELUHUPHcDOH EL UHUPH cD OH  GG ¸Q¾ c P¾ c RO DQEXDQéW HWLcLS \  DDQODPGD¸YUHWPHQRODUDN QODPGD ¸ Y  UHWPHQRODUDN \\ HWLcLS \DSWéNODUéLOH  NDUDUOéOéNODUé  LQVDQODU L NDUDUOé  QVDQODU OO  éNODUé \ DSWéN OO DUéLOH YDP WXWPD\DGH YHécéN H F JHOH YULPL GH G  YULPL H J H F HOH Y WXWPD\ HécéN 2NXOODUéQ¯]LNVHO YLOGL ©LOPLcGH VVH ©LOPLc H GG H Y 2NXOODUéQ LOGL ¯¯ ]LNVHO ? HNWLU F HGH H HNW F GH L HUGLYL Y EXJ¾QGHKDONéQNDUDQOéYDNDUcé E XJ¾QGHKDONé QQ NDUDQOé Y DN DD Uc HUGL Y é Y L Kitap okuduğunuzu biliyoruz. (YLWLPH ¸W¾\G¾ N RN © RN RRODQDNODUé© ODQDNOD UU  ¸W¾\G¾ N RN © RN é© ( Y LWLPH  D\GéQODQPDFéODUéRODUDN VDYDcéPéQE¾\¾N VDYDcéPéQE ¾ \ ¾ D\GéQODQP N DD  FéODUéRODUDN (YLWLPGH HUVL]GL HW \  RN © DD\UéODQ¸GHQHN \UéODQ¸ GG HUVL] HW \  RN © HQHN GG ( L Y LWLPGH  \DcDPDNWDGéUODU \DcDPD N WD G éU O D U  \GL H YLLNLOHPLV¾UPHNW H GLGLQVHOG¾Q\ QVHOG ¾¾ Q \ L  L N L OHP L V¾U PP H HNW \ G L YLWLPOHLOJLOL ¸QHWLPLQLQH \ HW XPKXUL\ && XPKXU L\ \ HW \ ¸QHWLPLQLQH Y LWLPOHLO J LOL  RUGX ] HQ HNW YLJHU© ¸¸GH G L  J H UU  RUGX ] HQ HNW © HOHPH èQF  VD\ID  [   [  VD \ HOH èQF  ID PPH HOHPH èQF  VD\ID   [ VD  [ \ HO èQF  ID H HOHPH èQF  VD\ID   [    [  VD \I D è Q OO HP H FH  HY  HY U U? \H N HY  \¸\¸ \H