Catalog

17 ARALIK 2023 PAZAR 2 PAZAR YAZILARI Hollanda müzesinde Osmanlı’dan kalanlar eçtiğimiz günlerde yolum, bu müzede görmek olası. yaşadığım Rotterdam’ın yanı O yıllardaki isyancı Hollanda Gbaşındaki Brielle şehrine askerlerinin boyunlarına astıkları ve buradaki Tarih Müzesi’ne hilal biçimindeki madalyonlarda, düştüğünde, ilginç bir sürprizle Hollandaca olarak “Liever Turks Luigi Colani, karşılaşacağımı bilmiyordum. dan Paus” yani “Türkü papaya Hollanda’da kasaba kavramı tercih ederim” yazılıydı. Müzede bir pop yıldızı! bulunmuyor. Ya şehir ya da bu madalyonlardan bazıları da köydür genellikle yerleşim yerleri. sergileniyor. u günlerde, Stuttgart’a yakın Brielle minik bir şehir ve nüfusu Bu bilgiler, 1574 yılında Leiden ŞFellbach’ta 100. yaşına basacak 14 bin civarında. Genellikle 16 şehrindeki İspanyol kuşatmasını olan büyük endüstri kuruluşu ve 17. yüzyıldan kalma yapıların yazan, o yılların iki tarihçisinin Stihl’in sanat galerisinde çok hayat verdiği şehir, önemli yazılarında ve yakalanan ilginç bir sergi var. Geçtiğimiz bir tarihe de tanıklık ediyor. bir isyancının boynunda bu yüzyılın ünlü endüstriyel ortaçağda Hollanda bölgesinin ile İspanyollar arasında 1568 Münster Barış Antlaşması’nın madalyonun olduğunu yazan bir tasarımcısı Luigi Colani’nin (1928- beşinci büyük şehri olan Brielle, yılında başlayan uzun savaş, imzalanmasıyla Hollanda’nın mektupta yer alıyor. 2019) yapıtları sergileniyor. eski bir korunaklı şehir ve bunlardan en bilinenidir. Daha bağımsızlığı kabul edilir. Yolu Hollanda’ya düşenlerin, O bir heykeltıraş, ressam, Güney Hollanda’nın en ünlü hac önceki bir yazımda Hollanda’nın Rotterdam’a 35 kilometre mühendis, kent plancısıydı. O bir Madalyondaki mesaj bölgesidir. 17. yüzyıldan kalma kurucusu ve bu uzun savaşta uzaklıktaki bu minik balıkçı yenilikçiydi. Sanat dünyası Colani O yıllarda Osmanlı Brielle kalesi, ulusal bir anıttır kilit rol oynayan Willem van şehrini ve müzeyi ziyaret etmesini için: “Sıra dışı bir çılgın dâhiydi” yeniçerilerinin nasıl göründüğü, ve Hollanda’nın en iyi korunmuş Oranje’nin bir Fransız Katolik öneririm. der. Doğadan esinlenerek yarattığı kılık kıyafetleri bilinmiyordu. savunma yapılarından biridir. tarafından öldürüldüğünden söz aerodinamik otomobiller, uçaklar, Malum internet, cep İnançları sarsıldı Burası 80 yıl savaşlarında ilk etmiştim. Lideri öldürülen deniz araçları, kameralar, müzik telefonları, sosyal Aradan tam beş asır geçti ve din bağımsızlığını kazanan şehir Hollandalılar, Avrupa’daki aletleri, ev eşyaları, giysiler, medya gibi araçlar uğruna birbirini öldüren Avrupa ünvanına da sahip. güçlü İspanyol ordusuna yuvarlak, köşesiz ve organik olmadığından ancak ülkelerinde artık farklı rüzgârlar İşte bu şirin kentteki Tarih karşı savaşmaktadırlar şekilleriyle alışılmamıştır. Efsane Hollandalı ressamların esiyor. Hollanda’da kiliseler, Müzesi’ne her zaman gitmek ve durumları oldukça tasarımcı için doğada köşe veya çizdiği bazı gravürler cemaatleri olmadığı için arka istemişimdir ve nihayet yolumu umutsuzdur. Savaşı MEHMET EMİN kenar yoktur. 1950’li yılların ipuçları veriyordu. ALKANLAR arkaya kapanıyor, binaları satışa düşürüp müzeyi gezmeyi lehlerine çevirebilmek başından başlayarak Alfa Romeo, Hollanda’nın çıkarılıyor. Hollanda halkının başardım. Müzedeki madalyon, için ittifak arayışına Fiat, Volkswagen ve BMW için bağımsızlığı için yarıdan fazlası artık inançları gravür gibi bazı eserlerin Osmanlı girerler. de değişik tasarımlar savaşan askerler, kılık olmadığını açıkça belirtirken döneminden olması ilgimi çekti. Osmanlı İmparatorluğu’na yapmıştır. Yarattığı kıyafetlerini, gravürlerdeki kalanın çok önemlice bölümü, büyükelçi atanması ve Osmanlı otomobil modellerini Din savaşları Osmanlı askerlerine benzer artık kiliseye gitmediğini söylüyor. limanlarında Hollanda gemilerine üreticilerden biçimde düzenlemeye başlarlar. Avrupa’da ortaçağ ve yeniçağ Avrupa’da Estonya ve Çek tanınan ticaret serbestliği, çok Colani Pala bıyıklar, kafalarında tarihi din savaşlarıyla doludur. Cumhuriyeti ile birlikte Hollanda, Hollanda’ya bir avantaj getirir. tasarlamıştır. yeniçeri ağalarının giydiğine Kuzey Avrupa’da Protestanlarla ateist oranının en yüksek olduğu Savaşın sonraki 20 yılında Ona benzer sarıklar, kaftanlar ve Katolikler arasındaki savaşlar ülke. Hiç kimsenin artık din için zorlanan İspanyollar, barış teklifi AHMET ARPAD “otomobil boyunlarında hilal biçimindeki uzun yıllar sürmüş, binlerce insan savaşmaya niyeti yok buralarda... önermek durumunda kalır. dünyasının madalyonlar olan bazı gravürleri yaşamını yitirmişti. Hollandalılar [email protected] Tam 80 yıl sonra, 1648 yılında Picasso’su” diyenler vardır. Colani için günümüz otomobilleri “çok akıllı uslu” idi. Çin beyaza büründü Bir sanat devrimcisi Onun alışılmamış yapıtları ÇİN’İ hafta sonu etkisi altına alan koşulları ve saatleri sunma tavsiyesinde 2019’daki ölümünün ardından bulunuldu. Dağlık bölgelerdeki turistik soğuk hava dalgası, başkent Pekin’in birçok özel koleksiyonda ve de aralarında bulunduğu birçok alanlar da ziyarete kapatıldı. Çin Ulusal New York Modern Sanat Müzesi Meteoroloji Merkezi’ne göre Sincan kentte yetkilileri alarma geçirdi. Ülke MoMa’da görülebiliyor. Berlinli genelinde etkili olan şiddetli kar yağışı Uygur Özerk Bölgesi, İç Moğolistan koleksiyoncu Gerd Siekmann, Özerk Bölgesi, Heilongjiang, Gansu nedeniyle sokak ve caddeler beyaz örtüyle kaplandı. Buzlanma nedeniyle ve Qinghai eyaletlerinde sıcaklıkların yüzün üzerinde Colani yapıtının eksi 40 derecenin altına düşebileceği yetkililer, bazı otoyolları trafiğe kapattı. sahibi. Bunlardan birçoğu şu Pekin’deki ilk ve ortaokullar ile kreşler belirtildi. Heilongjiang eyaletine bağlı anda Stuttgart Stihl Galerisi’nde uzaktan eğitime geçti. Yaklaşık 22 Yichun şehrinde hava sıcaklığının sergileniyor. Salonlardaki heyecan milyon nüfusa sahip Pekin’de özel gelecek hafta, Ocak 1980’deki eksi 47.9 uyandırıcı, değerli yapıtlardan şirketlere de çalışanlarına esnek çalışma derecelik rekora ulaşması bekleniyor. biri, 1960 yapımı Colani-GT spor otomobili. Sıra dışı düşünen bir sanat devrimcisi olmak, hep yeniliğin peşinden gitmek, onun yaşam ilkesiydi. Simge çizimleriyle ‘Bir buçuk’uncu kuşak anıları yarattıklarında yumuşak hatları yeğliyordu. O hep doğadan esinlendiğini söylüyordu. 20. cısıyla tatlısıyla ama tatlı bir dille yağ değil, hamuru berbat, hiç aralıksız, buna cumartesi, pazar yüzyılın tasarımcı pop yıldızı Ayazılmış anı kitabını elime alır porsiyonu küçük, aynı dahil 33 yıl gömlek sattım. Bir gün almaz bitirdim. Belçikalı Türklerin kedi maması kadar, kulağı Molenbeek pazarında tam metronun Colani, doğadaki yumuşak aydınlarından ve ilk girişimcilerinden kuyruğu yanık, yanında ağzında tezgâhım var. Metroya giren hatları yapıtlarında uygulayan Rüstem Çekiç, “COVID-19 sayesinde” verilen salata tam bir çıkan mecbur önümden geçiyor. Ben de bir sanatçıydı. “Benim dünyam sosyal medyayla tanışır ve eski gede (cimri) işi” diyerek tezgâha döktüm mü en az 3 bin gömlek yuvarlak” derdi Colani. günlerden anımsadıklarını Facebook’ta Türkiye’deki pideleri birden dökerim. Tam izin zamanı. Her paylaşmaya başlar. Çekiç, yalın, akıcı ve beğenmeyen Çekiç, “Siz ülkenin gurbetçi insanları aldılar mı 25 Rahatsız edici ve yürekli samimi bir dille paylaştıklarını, çevrenin gelin Brüksel ve Gent’e gömlek birden alırlardı. Bir ara kardeşim 2 Ağustos 1928’de, Berlin’de isteği üzerine “Emirdağ Belçika Türkiye pide nasıl yapılıyor görün, Bekir, kalabalığın içindeki birini gösterip doğan Luigi Colani (doğum adı Anıları” adıyla kitaplaştırdı. burada tek kişilik bir pide ‘Abi şu adamı tanıyor musun’ diye Lutz Colani) çocukluğunda annesi 60. yıla yaklaştığımız Belçika göç dört kişiyi doyuruyor” sorunca bir baktım Belçika Başbakanı babası oyuncak alamadığı için serüveninde, 1950 yılı doğumlu diye sitem ediyor ama Wilfried Martens, o da kalabalığa girmiş Rüstem Çekiç, Schaerbeek onları kendi yapmak zorunda Çekiç, birinci ve ikinci kuşak arasında. eşinin isteği üzerine gömlek seçiyor. Dört tane seçti, parasını semt pazarında yıllarca kalmıştı. İleride, yaratıcılığının Kendisini “Bir buçuk”uncu kuşak olarak pazarcılık yapmış. Emirdağ’dan Brüksel’e ödedi ve gitti. Ne bir sokak kapatma ne temellerinin o günlerde atılmış tanımlıyor. Bir tür “Emirdağ güveci” “haşhaş taşı” getirmek trafiği durdurma var ne makam arabası ilk Türk kasabını açıyor, hatta “Yayla” olmuş kitap. Farklı tatlar var içinde. zorunda kalıyor. Hatta üç ne de koruma.” olduğunu söylemiştir. Tasarıma adıyla ilk sucuklarını bile çıkarıyor. Liseyi bitirir bitirmez, 1972 yılında, bir kilo da “haşhaş cacığı” ekliyor bagaja. 24 Nisan 1982’de, beş katlı bina ve 14 olan ilgisi, komşularının Ama macera kısa sürüyor. “At eti yolunu bulup sekiz gün süren zorlu bir Çekiç vefalı biri. Düğünde, nişanda, Emirdağlının yanmasını da hatırlatıyor Mercedes marka otomobili ile dana etini ayırt edemeyen”, “koç karayolu yolculuğundan sonra “kapağı ölümde, dostlarını hiç yalnız anılar bize. Olayı haber alır almaz gelen sayesinde başlamıştı! Berlin Sanat yumurtası”nın bile anlamını bilmeyen, attığı” Belçika anılarından birkaçını bırakmıyor. Ölümlerinden sonra ve göçmenlerin acısını paylaşan Akademisi’nde aldığı heykel ve işten anlamayan kasap, kepenkleri sizlerle paylaşmak istiyorum. mezarlarını da ziyaret o zamanki Belçika Kralı resim eğitiminin ardından 1948’de, kapatıyor. Kasaplık serüvenini anlattığı Çekiç, anılarıyla zaman tünelinde ediyor. Belçika’da her Baudouin’e hayranlıkla Paris’teki Sorbonne’da aerodinamik sayfalardaki bir anı dikkat çekici. Sattığı bir yolculuğa çıkarıyor okuyucuları. cenaze namazı kılınanın bakıyor Çekiç. Çünkü öğrenimi yapmıştı. Colani ileride etleri Müslüman olmayanların kesmesi, Konuşma dilinde kaleme aldığı ve bolca ardından “Toprağında “Türkler için ağlayan söylediğine göre Fransa’nın bu en Çekiç’i rahatsız eder, o zamanki “Emirdağca” yöresel sözcük kullanılan ölmeyen iki defa ölür” kral”dır o! Yıllar sonra ERDİNÇ UTKU eski üniversitesinde, “biyodinamik Tercüman gazetesi Belçika temsilcisi anılar çok tutuldu. Çünkü mutlaka dediğini hatırlıyor. Belçika kralının yazlık Ömer Şen’le birlikte Din İşleri Müşaviri bir tasarımcı” olmuştu! “Yapıtlarım herkesin tanıdığı bir isim kahramanlar 1995 yılında Brüksel’in sarayının yanında bir daire Mehmet Serdaroğlu’na sorarlar. arasında ya da bildikleri bir yerde geçiyor. Mahmutpaşası dediğim satın alıyor ve krala komşu yüzde doksan doğa, yüzde on Alınan yanıt, helal kesim konusunda Anılarda kimler yok ki! Neredeyse tüm Rue de Brabant caddesinde market oluyor. “Bizde apartmanda oturma Colani’dir” demişti. Hep bembeyaz günümüze de ışık tutacak türden: Türklere yardım etmiş meşhur “Kominist işletirken bir Belçikalı müşterisi, “Uzun ve kurallara uyma kültürü olmayınca giyinirdi. “Evladım dinimiz insanlara zorluk Hüseyin”den (sendikacı Hüseyin Çelik) yıllardır buradasın, ölünce nereye beş yıl oturduk, ayrıldık oradan. Çünkü Üstün bilgiliydi, üstün çıkarmak için gelmedi. Dört hak dinden tutun da son 50 yılın belli başlı simaları gömülmek istersin” diye sorunca Çekiç, komşular, bizim gece misafir uğurlarken yetenekliydi. Colani, kendini: “Ben birine inananın kestiği yenir.” geçit töreni yapıyor. “Biz şanssız kimseleriz, herkes bir defa asansör kapısı ve merdiven başı üç boyutlu bir gelecek filozofuyum” “Allah’ın cebinden peygamberi ölüyor, biz gurbette duranlar iki defa sohbetlerimizden bıktılar. Gecenin yarısı diye tanıtırdı. Yapıtları, ilerici- Yeşil sermaye anlatısı çalanlar ve İslami holdingler” anısında ölüyoruz” yanıtını verir. Meğer müşteri, olmuş, giden misafir bağırıyor ‘Allah modern çizgiler taşıyan tartışmalı “Yeşil Sermaye” talanını anlatan Renkli kişiliği, olduğu gibi yansımış Belçika devlet televizyonundanmış. aşkına siz de bize buyurun’ diye”. sanatçı, 16 Eylül 2019’da Çekiç, özellikle Atatürk’e olumsuz laf kitaba. Bir bakıyorsunuz 1974 yılında İlgisini çeker, sonra röportaj yaparlar: Rüstem Çekiç her ne kadar Karlsruhe’de vefat ettiğinde, söyleyenlere artık tahammül edemiyor. Mahsuni Şerif konseri düzenliyor, bir “Nasıl mı? Çok basit. Bizler burada “Yazılarımda ne yaşadıysam, gördüysem Kitaba Türkiye iç politikası da karışmış, arkasında bıraktığı sıra dışı ve bakıyorsunuz elbise mağazası işleten cenazeyi yıkıyoruz, namazını kılıyoruz. onu yazdım. Hiçbir abartı yapmadım. Belçika’da olduğu halde AKP’yi ve aynı zamanda semt pazarlarında Bir de memlekete varınca cenaze Değilse ben ne yazarım ne de çizer. 50 devrimci eserler bıraktı. O eserler, destekleyenleri bir türlü anlayamıyor. elbise satan bir pazarcı olarak karşınıza namazı kılınıyor. Ne oluyor o zaman? yılı çalışmakla geçmiş bir tüccarım” genç yaratıcılar için bir esin kaynağı çıkıyor ya da iki arkadaşıyla birlikte İşte iki defa ölmek buna derler.” dese de keskin gözlemleri ve yerinde olmayı sürdürüyor. Ona: “Dâhilikle ‘Gurbettekiler iki kez ölür’ şirket kurup Türkiye’den toptan meyve saptamaları ile Belçikalı Türklerin bir delilik arasında gidip gelen bir Bir taraftan Türkiye’ye gidince Krala gömlek satmış getiriyor. Bir bakıyorsunuz “İhtiyaç dönemine ışık tutuyor, 320 sayfalık sanatçıydı” diyenler de var. “Dünyanın en güzel domatesi Belçika var” diye kasaplıktan hiç anlamadığı Pazarcılık yaptığında ünlü simalara anılarla tarihe belge niteliğinde bir not [email protected] domatesi, seni özledim” diye yazıp ve “kasap diploması ve bonservisi da gömlek satar Çekiç. Hatta Belçika düşüyor. “Kardeşim pide yapamıyorsunuz, yağı olmadığı halde” 1976 yılında Brüksel’in başbakanına: “1987 yılından itibaren [email protected] HAFTANIN FOTOĞRAFI