Catalog

1 ARALIK 2023 CUMA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 9 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR Av RO sterlİn FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 28.8620 31.5870 36.4960 38.45 7.948 12.932 1.890 5.4 kuruş 16.3 kuruş 27.2 kuruş 1.14 puan 60.73 puan 21 lira 6 lira Üçüncü çeyrekte büyüme, tüketim ve ithalatın etkisiyle yüzde 5.9 oldu Tüketerek büyüdük Çoklu krizler Hükümetin iç talebi kısan politikalarının yansıması ise dönemi... Nasıl dönemsel büyümeyi yüzde 0.3’e düşürdü. Milli gelirden iş gücünün aldığı pay gerilerken sermayenin payı arttı. ayakta kalacağız? ürkiye ekonomisi temmuz- verdi. Hanehalkı tüketimini 3.4 riz bir iki değil ki... Çok fazla. eylül aylarını kapsayan puanla yatırımlar izledi. Kamu Savaşlar, göçler, ekonomik, Kfinansal çöküşler, iklim Tüçüncü çeyrekte geçen yılın harcamalarının büyümeye katkısı krizi, pandemiler, yapay zekâ ve aynı dönemine göre beklenenin ise 0.7 puanda kaldı. Sektörel teknolojideki büyük ve hızlı gelişmelerin üstünde yüzde 5.9 büyüdü. Artış olarak bakıldığında yılın üçüncü yol açtıkları... Ve bunların birbirleri ile iç tüketim ve ithalata dayalı olarak çeyreğinde inşaat ve sanayinin etkileşimleri; sosyal, siyasi, jeopolitik, gerçekleşti. Ekonomi yönetiminin büyüme performansında öne çevresel bağları... Bundan bir yıl tüketici kredilerindeki sıkılaştırma çıktığı görüldü. 2023 yılı üçüncü önce Financial Times yılın en popüler politikalarının etkisi ise dönemsel çeyreğinde bir önceki yıla göre sözcüklerinden biri olarak “çoklu krizi” seçmişti. Önceki gün kısa bir söyleşi büyümeye yansıyarak yüzde 0.3 zincirlenmiş hacim endeksi olarak gerçekleştirdiğim Prof. Dr. Ayşe oldu. Emeğin payı ise erimeye inşaat yüzde 8.1, sanayi yüzde Zarakol (Rahmi Koç Bilim Ödülü’nün devam etti. 5.7, hizmetler yüzde 4.3 ve tarım bu yılki kazananı) içinde bulunduğumuz Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) sektörü yüzde 0.3 büyüdü. düzensizliğin hâkim olduğu bu yılın üçüncü çeyreğine ait gayrisafi dönemin çok uzun süreceğini söylüyor. Emeğin payı düştü yurt içi hasıla (GSYH) verilerini Önümde kriz kâhini olarak da tanınan GSYH verilerine göre işgücü açıkladı. Verilere göre yerleşik ünlü ekonomist Nouriel Roubini’nin bir ‘ir ADE’ r Azı ol Ac Ak Mı? ödemeleri, 2023 yılının üçüncü yazısı: hanehalklarının nihai tüketim “Yalnızca küresel ekonomi değil, çeyreğinde bir önceki yılın aynı harcamaları 2023 yılının üçüncü Büyüme verilerini değerlendiren yerel seçimler yaklaşıyorken üçüncü aynı zamanda insanlığın hayatta çeyreğine göre yüzde 117.2 arttı. çeyreğinde bir önceki yılın aynı ekonomistler önümüzdeki çeyrektekine benzer bir tüketim kalması da risk altında. İlk önceliğimiz Net işletme artığı/karma gelir yüzde çeyreğine göre yüzde 11.2 arttı. çeyreklerde daralmanın daha da daralmasına (çeyreklik yüzde eksi 1.7) önümüzdeki birkaç on yıllık 50.7 yükseldi. Devletin nihai tüketim harcamaları sertleşeceğini belirterek enflasyonla ve düşük büyümeye (çeyreklik yüzde istikrarsızlık ve kaostan sağ çıkmak İşgücünün milli gelirden aldığı eriyen işçi payına dikkat çekti. 0.3) razı olacak mı? yüzde 5.3, yatırımlar ise yüzde 14.7 olmalı” uyarısını yapıyor. Ve şunu pay yüzde 32.2 olurken sermayenin Ekonomistlerin yorumları şöyle: n Dr. M Ahfi Eğil MEz: Bu arttı. Mal ve hizmet ithalatı 2023 da ekliyor: Bugünün liderlerinin bu n Dr. Burcu Ay DıN Özü Doğr u: dönemde ortalama enflasyon yüzde aldığı pay ise yüzde 47 oldu. Bu çoğalan riskleri yönetebileceğine yılı üçüncü çeyreğinde yüzde 14.5 4. çeyrekte mevsimsellikten ve 50.3 olduğu için bu büyüme, gelirini inanmak için çok az neden var. oranlar bir önceki çeyrekte yüzde artarken ihracatın büyümesi yüzde takvim etkilerinden arındırılmış enflasyon oranında artıramayanlar 34.3’e yüzde 43.8’di. DİSK-AR “2023 1.1 seviyesinde kaldı. Net ihracat çeyreklik büyüme oranlarının sert bir için bir anlam ifade etmiyor. Dubai... Bir ‘nafile’ Haziran’da gerçekleşen asgari ücret büyümeyi 2.6 puan aşağı çekerken şekilde daralacağının net bir şekilde n Must AfA sÖNMEz: TL pul iklim zirvesi zammına ve EYT’lilere yapılan kıdem stoklar da 3.2 puanlık negatif etkide işaretini vermiş oldu. oldu mal alıp stoklayalım, yarın Günlerdir, haftalardır aşırı yağışlar, tazminatı ödemelerine rağmen bulundu. n Prof. Dr. fAtih Öz AtAy: bu fiyattan alamayız telaşı ile şiddetli yağışlar, seller ile boğuşuyor gayrisafi katma değer içinde emeğin Yabancıları boş verin, biz yerli dinmeyen talep, bu kadar büyümeyi Türkiye. Daha önce olmadığı şekilde tarımda daralma sürüyor payı bir önceki çeyreğe göre 2.1 faniler için soru şu: İkinci çeyrekte de getirir elbet. Hayırsız, kof bir büyük tahribatlar, can ve mal kayıpları Yılın üçüncü çeyreğinde puan azaldı. Buna karşın sermayenin (seçim öncesi diyelim) tüketim büyüme. İstihdam yaratmıyor, döviz yaşanıyor. Dünyanın farklı bölgeleri de hanehalkı tüketimi büyümeye payında 3 puanlık artış yaşandı” yoluyla büyümeyi patlatan irade, açığına yol açıyor. benzer şekilde. İnsan eliyle doğanın 7.7 puanla en yüksek katkıyı dedi. l Ekonomi Servisi bozulan dengesinin sonuçları bunlar. “Aşırılıklar” dönemi. Aşırı sıcaklar, aşırı yağışlar, aşırı soğuklar, yangınlar... Araştırma kuruluşu Climate Central’ın İş dünyasına ‘pazar’ uyarısı Merkez’in korkusu doğalgaz 2023 raporuna göre geçirdiğimiz son 12 ay, sanayi öncesi dönemine Büyüme verilerini değerlendiren fiyatlama davranışlarındaki t ürkiy E Cumhuriyet Merkez kurul, fiyat istikrarı temel amacı göre 1.3 derece üzerinde bir Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet bozulmalar sebebiyle de uyaran Bankası (TCMB), Para Politikası doğrultusunda elindeki tüm sıcaklık ortalaması ile şimdiye kadar Şimşek, bir televizyon programında Şimşek, “Son dönemlerde fiyatlama Kurulu (PPK) toplantısı araçları kararlılıkla kullanmaya kaydedilen en sıcak dönem oldu. İklim yaptığı değerlendirmede, iş dünyasını davranışlarında ciddi özetini yayımladı. Açıklamada devam edecektir. değişikliğinin etkisiyle bu dönemin, fiyatlama davranışları ve daralan bozulmalar var ama OVP’yi parasal sıkılaştırma hızının Ayrıca, enflasyonun artışında yaklaşık 125 bin yılın en sıcak 12 iç talebe karşı uyardı. Şimşek, “İş baz almaları kendileri yavaşlatılacağını ve sıkılaştırma gıda fiyatlarının yanı sıra doğalgaz aylık dönemi olması muhtemel. Bu âlemine tekrar buradan seslenmek için hayırlı olacak. Eski adımlarının kısa bir zaman kullanımının artmasının da etkili dönemde 170 ülkede 30 yıllık normları istiyorum. Önümüzdeki dönemde alışkanlıklarıyla devam diliminde tamamlanacağı olduğunu belirten Merkez Bankası, aşan sıcaklıklar nedeniyle dünya iç talep yavaşlayacak. Mutlaka ederlerse müşteri vurgulanırken şu görüşler yer aldı: doğalgaz kullanımındaki artışın nüfusunun yüzde 99’unu oluşturan dış pazar arayışına girsinler. Biz bulamayacaklar” diye 7.8 milyar insan ortalamanın üzerinde Enflasyon ve enflasyonun kasım ayı enflasyonunu da 1.1 puan ihracatçılara, iş âlemine her türlü konuştu. l ekonomi sıcaklığa maruz kaldı. ana eğilimine ilişkin göstergeler yukarıya çekeceğini vurguladı. desteği vereceğiz” dedi. İş dünyasını Servisi yakından takip edilecek ve l ekonomi Servisi Mehmet Şimşek Çözüm üretmeyen liderler “Çözüm yerine çözümsüzlüğe odaklı” liderler ordusu yeni bir iklim Türk-İş Başkanı Ergün Atalay, asgaride tek zamma tepki gösterdi: zirvesi için Dubai’de bir arada. İnsaf... 1992 yılından beri 28 kez düzenlenen bir zirve. Amaç belli küresel ısınmayı 1.5 derecede sabit tutabilmek için yapılması gerekenleri Cambaz olsa geçinemez yerine getirmek. Ancak kimse elini taşın altına sokmuyor. İklim değişikliği Tahir Tellioğlu hem enerji ve gıda güvensizliğini MUSTAFA ÇAKIR körüklüyor hem de maliyetlerini Müteahhit fiyat artırıyor. Adı henüz konmuyor ama t ürkiy E İşçi Sendikaları büyük bir kitle “iklim göçmenleri”. Konfederasyonu (Türk-İş) Genel Başkanı farkı istiyor Hükümetlerarası İklim Değişikliği Ergün Atalay, Bakan Vedat Işıkhan’ın Paneli (IPCC) 6. Değerlendirme asgari ücrette yılda tek artış yapılacağı iNşAAtt A artan maliyetler, Raporu küresel sıcaklıklardaki her açıklamasına tepki göstererek “Hiç başta kamuya iş yapanlar olmak ilave 1 celsius artış için, zorunlu yer olmasın. Enflasyon da olmasın, zam üzere müteahhitleri köşeye değiştirme riskinin yaklaşık yüzde da yapmayın. 11 bin 402 TL ile cambaz sıkıştırdı. Sosyal medyadan 50 artmasının beklendiğini ortaya olsanız geçinemezsiniz” dedi. Türk- Cumhurbaşkanı Recep Tayyip g enel kurulun açılışında zonguldaklı madencilerden oluşan Madenciler korosu konser verdi. koyuyor. Raporda çeşitli senaryolar İş’in üç gün sürecek 24. Olağan Genel Ergün Atalay’ın tek aday olduğu seçim ise cumartesi günü yapılacak. Erdoğan’a seslenen İnşaat da var: Örneğin su sıkıntısı, mahsul Kurulu dün başladı. Hiçbir siyasetçinin Müteahhitleri Konfederasyonu kıtlığı ve yükselen deniz seviyeleri gibi davet edilmediği genel kurulda en ön n Çok alandan çok, az alandan az Bazı işverenlere işaret eden Atalay, (İMKON) Başkanı Tahir yavaş başlayan iklim felaketleri, düşük sıralara iş kıyafetleriyle işçiler oturdu. vergi kesilmesini istiyoruz. 20 bin lira “Kaptıkaçtı işverenler var, sonradan Tellioğlu, “Konfederasyon ısınma senaryosuna göre 2050 yılına Genel kurulda konuşan Atalay, aralıkta ücret alan bir işçi sene sonunda vergi zengin olanlar var. Bunlarla kol kola olarak öteden beri talebimiz, kadar 31 ila 72 milyon insanı yerinden başlayacak asgari ücret görüşmeleri kesintisi nedeniyle 16 bin lira ücret yürüyen sendikalar var. Bu işverenler meslektaşlarımızın edebilir. Yüksek ısınma senaryosunda öncesi görüşlerini açıkladı. “Bu ücret alıyor. Ülkeyi yönetenlere sabah akşam parayı buluyorlar, sonra okul, cami, yerinden edilenlerin sayısı 90-143 mağduriyetlerini giderecek başlangıç ücreti ama ülkemizde öyle bir bunu anlatıyoruz. kütüphane yapıyorlar, sonra basına ‘Biz milyona çıkabilir. işlerin sağlıklı bir şekilde noktaya geldi ki geçim ücreti oldu. Şimdi n Kamuda taşeron işçi sorunu devam iyilikseveriz, mübarek adamlarız. Sırat Her şeyin, her krizin birbirini tamamlanmasını sağlayacak 11 bin 402 lira” diyen Atalay, bu yıl asgari ediyor. Elektrik direğinin tepesinde işçi Köprüsü’nden uçarak geçeriz’ diyorlar. tetiklediği bir dönem. Beraberinde kamu menfaatini de barındıracak büyük eşitsizlikleri, büyük ücret görüşmelerine sağlık, büro, enerji asıl işi yapıyor ama kadroya alınmıyor. Sen Galata Köprüsü’nü geçemezsin, ne hakkaniyet esaslı makul süre adaletsizlikleri ve hukuksuzlukları ve karayollarından 4 asgari ücretli işçinin Yetkililere sesleniyorum: Bu ülkenin Sırat Köprüsü?” diyerek tepkisini dile aralıklarını kapsayan reel bir fiyat da getiriyor ne yazık ki... Çözüm katılacağını belirtti ve “Oturacaklar, gündeminden taşeron meselesini getirdi. farkı ve diğer mağduriyetilerin “ne kafayı kuma gömmek” ne “Bana bu paraya nasıl geçinemediklerini çıkarın. Soma’da 301 madencinin yaşamını giderilmesinin sağlanmasıdır.” bir şey olmaz, başkaları düşünsün” anlatacaklar. Cambaz olsanız 11 bin 402 n Bu ülkede sermaye çok güçlü. yitirdiği “iş cinayetinde”, 20 yıllık Çin anlayışı. Kısa vadede pabucu lirayla bir hafta götüremezsiniz” dedi. Meclis’te bir tane sendikacı, işçi kökenli maskelerinin kullanıldığına da dikkat Hizmet enflasyonu kurtarıyor gibi görünürsün ama gemi Atalay, sözleşmeden sonra ise milletvekili yok. Yüzde 68 biziz. Neden çeken Atalay, şimdi davanın Anayasa tek. Uzun vadede döner ve sana da memur sendikalarının da “İşçiye fazla kimse yok orada? Mahkemesi’nin önünde olduğunu yüzde 77 arttı saplanır... verdiniz, bize de verin” dediğine işaret n 21 yıldır iktidardalar. Ekonomik kriz söyleyerek “Adil karar verin yoksa bu t ürkiy E İstatistik Kurumu, ederek “Yoksullukta birleşmeyelim. var. Seçimi aldılar. Önce muhalefet ve dünyada paçayı kurtarırsınız ama diğer Ekim ayına ilişkin Hizmet Refahta birleşelim” dedi. Atalay’ın biz düşüneceğiz bunlar neden seçimi yanda kurtaramazsınız” dedi. Üretici Fiyat Endeksi (H-ÜFE) konuşmasından bazı başlıklar ise şöyle: aldılar diye. l ANkAr A Afganistan Devleti tarafından sonuçlarını açıkladı. Buna göre, düzenlenmiş olan pasaportumu H-ÜFE 2023 yılı Ekim ayında kaybettim. Hükümsüzdür. aylık yüzde 1.21, yıllık yüzde MUHAMMAD DAWOD DILSOZ 76.99, bir önceki yılın aralık ayına Hak-İş’ten asgaride komisyon yapısına itiraz göre yüzde 74.08 ve on iki aylık Asg Ari ücret tespit komisyonu Komisyonu’nun yapısına itirazımız var. ve etkisiz kalmaktadır” diye konuştu. ortalamalara göre yüzde 77.10 Afganistan Devleti tarafından çalışmalarına başlamışken iktidara Bu yapı sakat ve antidemokratik bir Öte yandan Çalışma ve Sosyal arttı. Yıllık H-ÜFE’de, ulaştırma düzenlenmiş olan pasaportumu yakın sendikalardan da tepkiler yapıdır. Ülkemizdeki 16 milyon işçiyi Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, 2024 ve depolama hizmetlerinde yüzde kaybettim. Hükümsüzdür. gelmeye başladı. Hak İşçi Sendikaları temsil etmekten uzak bir yapıdır. En yılı için belirlenecek asgari ücrete ilişkin 63.90, konaklama ve yiyecek MOHAMMAD ISMAIL KARIM NAZAR Konfederasyonu Genel Başkanı büyük işçi konfederasyonu, en büyük rakam belirtmek için erken olduğunu hizmetlerinde yüzde 94.90, bilgi ve Mahmut Arslan, “Asgari Ücret işveren konfederasyonu ve hükümet söyledi. Işıkhan, “Temmuz ayında iletişim hizmetlerinde yüzde 81.38, Tespit Komisyonu’nun belirlediği arasında oluşturulan bir modeldir. yaptığımız gibi taraflar arasındaki Çağ Üniversitesi’nden aldığım gayrimenkul hizmetlerinde yüzde rakamlar çalışanlar da dahil ciddi Bu model yeterli ve kapsayıcı değildir. en yüksek faydayı gözeterek verimli 72.57, mesleki, bilimsel ve teknik diplomamı kaybettim. Hükümsüzdür. bir memnuniyetsizlik veriyor. Bu modelde işçi hareketi, işverenle bir toplantı gerçekleştireceğimize hizmetlerde yüzde 92.53 arttı. Hak-İş olarak Asgari Ücret Tespit hükümetin işbirliği durumunda işlevsiz inanıyorum” dedi. l ekonomi Servisi ÖZge eR b Ay