Catalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 9 AĞUSTOS 2022 SALI 2 olaylar ve görüşler lığını vurguluyor- du. 1 Ağustos’ta- Savaşın domino etkisi ki “Antiemper- yalist Sosyal De- mokratlar” baş- lüyor: Rusya ile Japonya arasın- Belarus ile Kaliningrad’ı birbirine bağlayan “Suwalki Koridoru” adı verilen yaklaşık lıklı dördüncü ve daki Kuril Adaları sorunu. Rus- 100 kilometrelik bir arazi şeridi var. Birçok yorumcuya göre, Rusya doğrudan NATO’yla son yazısında ya, adalar (18 tane) zincirinin ta- Atatürkçülük yüzleşmek isteseydi, bu koridor Avrupa haritasındaki en tehlikeli nokta olurdu. da Sosyal De- mamı üzerinde siyasi kontrole sahip olduğunu iddia ediyor. Ja- mokratların An- ve sosyal Dr. VIoLeTA STrATAn iLBASmIş tiemperyalist ni- ponya ise hemen yakınında bu- GAZETECİ/ARAŞTIRMACI lunan dört adanın, Kuril Adaları teliğini açıklıyor demokrasi-4 ve yazısının son zincirinin parçası olmadığını, do- usya-Ukrayna savaşının layısıyla Rusya’nın yetkisi altın- azar günkü üçüncü bölümünü şöyle etkisi, son derece küresel- yazımı bitirirken şöyle bağlıyordu: da olamayacağını öne sürüyor. Rleşmiş, ekonomik olarak Pdemiştim: Bu yıl mart ayında Rusya, ada- “Türkiye’nin bağımsız- birbirine bağımlı bir dünyada, “Sosyal Demokrasi ev- lık mücadelesine öncü- larda, Japonya’yı daha da endi- hem yakın çevresinde hem uzak rensel olarak iki kaynak- şelendiren tatbikatlar yaptı. Ku- lük eden ve Mustafa Ke- ülkelerde hissediliyor. Sava- tan doğmuştur ve bu iki ril Adaları, Pasifik’te Rusya’nın, mal Atatürk tarafından kuru- şın yankısı sürekli ve açık şekil- kaynaktan beslenir: ABD’nin (NATO) hareketleri- lan Cumhuriyet Halk Partisi de genişliyor. Domino etkisiyle Birinci kaynak, Komü- ni kontrol edebildiği çok önemli (CHP); Hindistan’ın bağım- tüm ülkeleri siyasi, ekonomik, nizm/Sosyalizm kaynağı- stratejik konumdalar. sızlık mücadelesine öncülük dır. toplumsal, insani olarak etkili- eden Mahatma Gandhi’nin İkinci kaynak, Fabia- yor. Küresel gıda ve enerji gü- Rusya-Baltık bölgesi bir dönem liderliğini yaptı- nizm ve Sendikalizm kay- vensizliği, gıda ve akaryakıt fi- Son haftalarda, Baltık Deni- ğı Hindistan Ulusal Kongre- nağıdır. yatlarındaki artış, tüm dünyada zi bölgesinde, Rusya’ya ait yo- si (INC); İsrail işgaline kar- Kimileri Sosyal enflasyonun artması, Avrupa’da ğun askeri nüfuslu bir bölge şı mücadele veren Filis- Demokrasi’yi, Kapitaliz- yaşanan insani kriz (Ukrayna- olan Kaliningrad’da da gergin- min/Liberalizmin Komü- tin’deki el Fetih Partisi; Gü- lı mülteciler) dünya üzerinde lik arttı. Litvanya, Kaliningrad’a nizme/Sosyalizme karşı ney Afrika’da ırkçı rejimi yı- olumsuz etki yaratıyor. demiryoluyla eşya taşınması- tuzağı olarak görür; kimi- kan Afrika Ulusal Kongresi Salgın hastalık nedeniyle nı yasaklayacağını açıklamıştı. leri de Komünizmin/Sos- (ANC), Sosyalist Enternas- üretim zincirlerinde meydana Rusya’dan gelen birkaç sert tep- yalizmin hedeflerine ba- yonal üyesi olan partilerdir. gelen tıkanmalar, fiyatlardaki ki ve Almanya Başbakanı Olaf rışçı, demokratik yollar- Sosyal demokrasi Avru- si, jeopolitik etkilerle ilgili de yeti) ve Tayvan (Çin Cumhuri- hızlı artışlar ekonomistler tara- Scholtz’un ısrarı sonrası Litvan- la varmayı hedefleyen ev- pa ile sınırlı bir hareket ol- giderek daha fazla tartışma var. yeti) olmak üzere iki devlet bi- fından geçici etkiler olarak gö- ya kararını değiştirdi. Rusya’nın rimci bir ideoloji olarak madığı gibi, ulusal kurtu- rimine bölünmüştü. Çin, ada rülse de savaşın başlamasıy- Baltık Filosu, Kaliningrad böl- kabul eder.” luş mücadelelerine öncü- Rusya-Çin-Japonya üzerinde siyasi kontrole sahip la birlikte bu etkiler, kalıcı ha- gesinde. Ancak bölgede, Litvan- HHH lük eden birçok parti ta- Bu anlamda en anlamlı örnek olmasa da Tayvan’ı kendi top- le gelmeye başladı. Çünkü Rus- Sevgili Örsan Kunter Öy- ya ve Polonya arasında, Belarus rafından da benimsenmiş Tayvan. Çin, bunu kendisinin raklarının ayrılmaz parçası ola- men 11 Temmuz 2022 Pa- ya tarafından planlanan savaş, ile Kaliningrad’ı birbirine bağla- bir akımdır. çözeceği bir iç sorun olarak be- zartesi gününden başlaya- rak görüyor. ABD’nin adadaki yıpratma savaşına dönüştü. Sa- yan “Suwalki Koridoru” adı ve- 1976 yılında Sosyalist rak Sosyal Demokrasi üze- lirtse de nisan ayı sonunda, ada siyasi etkisi de Çin’i çevreleme vaşın neden olduğu ekonomik- rilen yaklaşık 100 kilometrelik Enternasyonal’e üye olan rine dört yazı yazdı. çevresindeki sularda tatbikatla- politikası da iyi biliniyor. sosyal etkiler yanında, sadece bir arazi şeridi var. Birçok yo- CHP, 1920’lerde, 1930’lar- “Sosyal Demokrasi” rını artırdı. 1949 İç Savaşı’ndan Tayvan’ın biraz kuzeyinde, za- Rusya çevresinde değil, başka rumcuya göre, Rusya doğrudan başlıklı ilk yazısında, be- da ve 1940’larda gerçek- sonra Çin, herhangi bir barış manında çözülmeyen ve özel- bölgelerdeki toprak ve sınır so- NATO’yla yüzleşmek isteseydi, nim Sosyal Demokrasi’nin leştirdiği devrimlerle em- anlaşması imzalamadan, Çin likle Rus basınında polemikle- runlarının “canlanmasına” ve- bu koridor Avrupa haritasındaki Marksizmden, Komü- peryalizme karşı mücade- anakarası (Çin Halk Cumhuri- re yol açan başka bir ihtilaf görü- ya “çözülmesine” yol açan siya- en tehlikeli nokta olurdu. nizmden beslendiğini be- le vermiştir; lirttiğim süreci anlatıyor, 1970’lerde, afyon eki- sonra ikinci Fabiancı kay- Cumhuriyet, toplumu mi, Kıbrıs’a müdahale ve si- nağın etkilerini de vurgu- “kalkış”tırma hareketiydi. lah ambargosu konusunda layarak şöyle diyordu: ABD’ye meydan okumuştur; Kaçınılmaz olandı bu. Hiç- “Atatürk’ün, 1920’li ve ‘Anomi’leşen toplum 1980 yılında ABD destek- bir şeyleşmeden bir şeyler 1930’lu yıllarda halkçılık ve li darbeciler tarafından ka- devletçilik ilkeleriyle ve kar- yaratabilmek. Yani çağdaş lar söyleyip toplumu hastalıklı dir. Son kırk yıllık süreçte top- patılmıştır; feriDun AnDAÇ ma ekonomik model uygu- bir toplumu inşa edebilmek bir yöne taşıyan siyasal erkin, ge- lumu bir ur gibi saran, adeta 2000’lerde, Irak’ın ABD YAZAR lamasıyla, Batı Avrupa’da için öylesine “kalkıştır- linen noktada ilgisiz, kayıtsız, so- salgına dönen bu politik hasta- tarafından işgali sürecin- 1960’larda ve 1970’lerde iyasal, toplumsal, kültürel rumsuz bir güruhu iyice manipü- lık ülkede her türlü kuralsızlığı ma” gerekiyordu. gelişen sosyal demokrasiyi de, 60 bini aşkın ABD as- Shayatımızdaki altüst oluşa, le ederek egemenlik hakkı elin- geçerli kılmaktadır. öncelediği söylenebilir. kerinin Türkiye’de konuş- aydınlanma bilincinden geçiyor. CHP’nin ‘altı ok’ olarak da çürüme ve yozlaşmaya bakın- den alınan bir Meclis’in yetkisiz Cumhuriyet, yurttaşlık bilinci- lanmasını öngören “1 Mart “Cumhuriyet, erdemli insanla- bilinen ilkelerini, 1970’ler- ca “hiçleşme” sınırını aştığımı- ve iradesiz kalışının seyircisi ha- ni inşa ederken toplumsal uyu- tezkeresi”nin TBMM’den den itibaren demokratik sol- rın yönetimidir” diyen bir bakı- zı söyleyebiliriz. Öyle ki itira- line dönüştürmesi... Bugün ülke- mu eğitimde model alarak mes- geçmesini engellemiştir. culuk ve sosyal demokra- şın anımsattığı ne çok şey var. zı olmayan, her şeye rıza göste- mizde asıl yaşanan da budur. lek ve üretimin neden önemli ol- Sosyal demokratları ve si ile tamamlaması, yapay Cumhuriyet, toplumu ren bir toplumun inşa süreçle- Her alanda kendini gösteren duğunu önceledi sürekli. Yeni CHP’yi kategorik ve tü- bir eklemleme değil, tarihsel “kalkış”tırma hareketiydi. Kaçı- rinden belki de en önemlisi ko- yozlaşma insanlığı tehdit et- ulus, yeni yurttaş kavramı yaşa- mel olarak emperyaliz- süreçle gelişen organik bir nılmaz olandı bu. Hiçbir şeyleş- nuştuğu, iletişim kurduğu di- mektedir. Bu da giderek güven- dığın coğrafyayı tanımak, o bi- me hizmet etmekle suçla- bütünleşmedir.” meden bir şeyler yaratabilmek. le yabancılaşması. Dili aracılı- sizlik barikatları yarattığı gibi, linçle katılımcı birey olmak dü- mak, olgularla da vicdan- HHH Yani çağdaş bir toplumu inşa ğıyla bağlantı kurabileceği her toplumda ayrışmaların kökleş- şüncesini etkin kılmaya çalıştı. la da, dürüstlük ilkesiyle 18 Temmuz’da “Sos- edebilmek için öylesine “kal- şeyle arasına mesafe koymak mesine neden olmaktadır. Bu süreçte oluşan kurumlar de bağdaşmaz.” yal Demokrasi, Kapitalizm kıştırma” gerekiyordu. Başla- için çatışma ortamı yaratmak amaç ve nitelikleriyle örtüşen HHH ve Emperyalizm” başlık- Kimliğin inşası yan ve süreksiz devam edebilen en kolaycı yöntem. yapı içinde insana üretim için Atatürkçülük ile Sos- lı ikinci yazısında yine Sos- upuzun bir yoldur bu serüven. Toplumun Cumhuriyetle edi- eğitim bilincini de taşıdı. Yer- yal Demokrasi ile Atatürk- yal Demokrasi arasında- Ayrışmaların kökleşmesi Her alanda gelişmeye ivme ka- nilen kazanımları bir bir elden li olmak, kendin olmak, aidiyet çülük arasındaki benzerlik- ki ilişkileri görmek iste- tabilecek bir “kalkış” hareketi... Tüm bunların çıkış noktasın- çıkarılırken suskun, aymaz, ne- lere dikkat çekiyor ve Ata- bilinci, kimliğin inşası hep bu yenler, sevgili dostum Ör- İkbal, mevki peşinde koşarak türkçülük üzerinden Sos- da elbette ki kuralsızlık, umur- me lazımcı kitlelerin bunun süreçte biçimlendi. san Öymen’in oğlu, de- çıkış noktasını unutmak... Her yal Demokrasi’nin eleştiril- samazlık, tanımamazlık, bili- farkında olmaması; yaşanan ğerli yazar Örsan Kunter mesindeki yanlışa vurgu ya- Yaşadıkça göreceğiz! türlü kuralsızlığı geçerli kılma sizlik vardır. Her şeyi kendin- politika oyunlarının aktörleri Öymen’in bu dört yazısını pıyordu. çabası siyaset eliyle topluma den başlatmanın ötesinde, geç- kadar, yerli işbirlikçi sermaye- Geleneği ötelemeden “yeni”yi mutlaka okumalılar. 25 Temmuz’daki “Sosyal adeta “enjekte” edildi. Evet, bir mişi hamasetle yüceltip değer- nin bu yozlaşmanın değirmeni- inşa edebilmenin bilinç aşı- Böylece Atatürkçülük Demokrasi ve Komünizm” toplum her alanda ancak böyle sizleştirme... ne su taşıması, aydınların ay- sı Cumhuriyet düşüncesinin te- ile Sosyal Demokrasi ara- başlıklı üçüncü yazısında “anomi”leştirilebilir... Sonrası Demokrasi söylemiyle yola çı- mazlığı toplumsal çürümenin mel felsefesidir. “Geçmiş”i bu- sındaki doğrudan ilişki- Sosyal Demokrat rejimler ile mı? Yaşadıkça göreceğiz! karak “katılımcılık” adına yalan- mayasının oluşmasında etken- günün değeri kılabilmenin yolu lere değineceğim beşin- Komünist rejimler arasında ci yazıya gelmiş bulunu- emekçi sınıfları karşılaştırı- yoruz. yor ve Sosyal Demokrasi’ye Perşembeye buluşmak ihanet edenler üzerinden üzere. CHP’yi eleştirmenin yanlış- Türkiye Cumhuriyeti’nin dramı Prof.Dr.Coşkun ÖzDemir Atatürk önderliğinde Türkiye Cumhuriyeti uygarlık ve çağdaşlık yolunda büyük adımlar attı. Bir İslam toplumunda tatürk’ü bir mucize dâhi ola- böyle bir kalkınmanın böyle bir devrimin benzeri yoktur. Arak tanımlamak bence ye- rinde olur. En elverişsiz koşul- eğitime büyük darbe vurulmuştu. fından kapatıldı. Bir başka Aydın- larda tek başına yaptıkları bi- Büyük eğitimciler Hasan Âli Yü- lanma odağı Halkevleri yok edildi. rer mucize gibidir. Bu mucizenin cel ve İsmail Hakkı Tonguç görev- Cumhuriyet nasıl kuruldu, ne adı Cumhuriyettir. Kuşkusuz ona den uzaklaştırıldı. Türkiye’ye en umutlarla yola çıktık, sonra nasıl inananlar ve destekleyenler var- özverili yurtseverler ve büyük ya- umut kırıcı olaylar ve gelişmeler- dı. Ama karşısında olanlar daha zarlar yetiştiren Köy Enstitülerine le karşılaştık ve bugünkü kaygılı çoktu. Kurtuluş Savaşı’nın kahra- saldırı başladı, bu okullar DP tara- günlere ulaştık? manları, silah arkadaşları, salta- natın kaldırılması gibi Cumhuri- yetin ilanına da karşı çıktılar. Benzersiz devrim Onun önderliğinde Türkiye Cumhuriyeti uygarlık ve çağdaş- lık yolunda büyük adımlar at- tı. Bir İslam toplumunda böyle bir kalkınmanın böyle bir devri- min benzeri yoktur. Yazık ki ölü- münden sonra ve çok partili dü- zene geçişimizle birlikte bu dev- rimci yola sadık kalınmamıştır. Atatürk’ü tanımış, yakınında bu- lunmuş bazı politikacıların tutu- mu şaşırtıcı olmuştur. Laikliği savunmak Kısaca bugüne kadar yazık ki laikliği gerektiği gibi savunan bir iktidarımız olmadı. Daha başta demokrasinin vazgeçilmez unsu- ru laiklik iyice ihmal edilmiş ve dinci muhalefete yol açılmıştır. 1940’larda ABD’nin desteği ile