Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
gorus@cumhuriyet.com.tr
9 AĞUSTOS 2022 SALI
2 olaylar ve görüşler
lığını vurguluyor-
du.
1 Ağustos’ta-
Savaşın domino etkisi
ki “Antiemper-
yalist Sosyal De-
mokratlar” baş-
lüyor: Rusya ile Japonya arasın-
Belarus ile Kaliningrad’ı birbirine bağlayan “Suwalki Koridoru” adı verilen yaklaşık
lıklı dördüncü ve
daki Kuril Adaları sorunu. Rus-
100 kilometrelik bir arazi şeridi var. Birçok yorumcuya göre, Rusya doğrudan NATO’yla
son yazısında
ya, adalar (18 tane) zincirinin ta-
Atatürkçülük
yüzleşmek isteseydi, bu koridor Avrupa haritasındaki en tehlikeli nokta olurdu.
da Sosyal De-
mamı üzerinde siyasi kontrole
sahip olduğunu iddia ediyor. Ja- mokratların An-
ve sosyal
Dr. VIoLeTA STrATAn iLBASmIş
tiemperyalist ni-
ponya ise hemen yakınında bu-
GAZETECİ/ARAŞTIRMACI
lunan dört adanın, Kuril Adaları teliğini açıklıyor
demokrasi-4
ve yazısının son
zincirinin parçası olmadığını, do-
usya-Ukrayna savaşının
layısıyla Rusya’nın yetkisi altın- azar günkü üçüncü bölümünü şöyle
etkisi, son derece küresel-
yazımı bitirirken şöyle bağlıyordu:
da olamayacağını öne sürüyor.
Rleşmiş, ekonomik olarak
Pdemiştim:
Bu yıl mart ayında Rusya, ada- “Türkiye’nin bağımsız-
birbirine bağımlı bir dünyada,
“Sosyal Demokrasi ev-
lık mücadelesine öncü-
larda, Japonya’yı daha da endi-
hem yakın çevresinde hem uzak
rensel olarak iki kaynak-
şelendiren tatbikatlar yaptı. Ku- lük eden ve Mustafa Ke-
ülkelerde hissediliyor. Sava-
tan doğmuştur ve bu iki
ril Adaları, Pasifik’te Rusya’nın, mal Atatürk tarafından kuru-
şın yankısı sürekli ve açık şekil-
kaynaktan beslenir:
ABD’nin (NATO) hareketleri- lan Cumhuriyet Halk Partisi
de genişliyor. Domino etkisiyle
Birinci kaynak, Komü-
ni kontrol edebildiği çok önemli (CHP); Hindistan’ın bağım-
tüm ülkeleri siyasi, ekonomik,
nizm/Sosyalizm kaynağı-
stratejik konumdalar. sızlık mücadelesine öncülük
dır.
toplumsal, insani olarak etkili-
eden Mahatma Gandhi’nin
İkinci kaynak, Fabia-
yor. Küresel gıda ve enerji gü- Rusya-Baltık bölgesi
bir dönem liderliğini yaptı-
nizm ve Sendikalizm kay-
vensizliği, gıda ve akaryakıt fi- Son haftalarda, Baltık Deni-
ğı Hindistan Ulusal Kongre-
nağıdır.
yatlarındaki artış, tüm dünyada
zi bölgesinde, Rusya’ya ait yo-
si (INC); İsrail işgaline kar-
Kimileri Sosyal
enflasyonun artması, Avrupa’da ğun askeri nüfuslu bir bölge
şı mücadele veren Filis-
Demokrasi’yi, Kapitaliz-
yaşanan insani kriz (Ukrayna-
olan Kaliningrad’da da gergin-
min/Liberalizmin Komü- tin’deki el Fetih Partisi; Gü-
lı mülteciler) dünya üzerinde lik arttı. Litvanya, Kaliningrad’a
nizme/Sosyalizme karşı ney Afrika’da ırkçı rejimi yı-
olumsuz etki yaratıyor.
demiryoluyla eşya taşınması-
tuzağı olarak görür; kimi-
kan Afrika Ulusal Kongresi
Salgın hastalık nedeniyle nı yasaklayacağını açıklamıştı.
leri de Komünizmin/Sos-
(ANC), Sosyalist Enternas-
üretim zincirlerinde meydana
Rusya’dan gelen birkaç sert tep-
yalizmin hedeflerine ba-
yonal üyesi olan partilerdir.
gelen tıkanmalar, fiyatlardaki ki ve Almanya Başbakanı Olaf
rışçı, demokratik yollar-
Sosyal demokrasi Avru-
si, jeopolitik etkilerle ilgili de yeti) ve Tayvan (Çin Cumhuri-
hızlı artışlar ekonomistler tara-
Scholtz’un ısrarı sonrası Litvan-
la varmayı hedefleyen ev-
pa ile sınırlı bir hareket ol-
giderek daha fazla tartışma var. yeti) olmak üzere iki devlet bi-
fından geçici etkiler olarak gö- ya kararını değiştirdi. Rusya’nın
rimci bir ideoloji olarak
madığı gibi, ulusal kurtu-
rimine bölünmüştü. Çin, ada
rülse de savaşın başlamasıy-
Baltık Filosu, Kaliningrad böl- kabul eder.”
luş mücadelelerine öncü-
Rusya-Çin-Japonya
üzerinde siyasi kontrole sahip
la birlikte bu etkiler, kalıcı ha- gesinde. Ancak bölgede, Litvan- HHH
lük eden birçok parti ta-
Bu anlamda en anlamlı örnek
olmasa da Tayvan’ı kendi top-
le gelmeye başladı. Çünkü Rus- Sevgili Örsan Kunter Öy-
ya ve Polonya arasında, Belarus
rafından da benimsenmiş
Tayvan. Çin, bunu kendisinin
raklarının ayrılmaz parçası ola- men 11 Temmuz 2022 Pa-
ya tarafından planlanan savaş, ile Kaliningrad’ı birbirine bağla-
bir akımdır.
çözeceği bir iç sorun olarak be- zartesi gününden başlaya-
rak görüyor. ABD’nin adadaki
yıpratma savaşına dönüştü. Sa-
yan “Suwalki Koridoru” adı ve-
1976 yılında Sosyalist
rak Sosyal Demokrasi üze-
lirtse de nisan ayı sonunda, ada
siyasi etkisi de Çin’i çevreleme
vaşın neden olduğu ekonomik- rilen yaklaşık 100 kilometrelik
Enternasyonal’e üye olan
rine dört yazı yazdı.
çevresindeki sularda tatbikatla-
politikası da iyi biliniyor.
sosyal etkiler yanında, sadece
bir arazi şeridi var. Birçok yo-
CHP, 1920’lerde, 1930’lar-
“Sosyal Demokrasi”
rını artırdı. 1949 İç Savaşı’ndan
Tayvan’ın biraz kuzeyinde, za-
Rusya çevresinde değil, başka rumcuya göre, Rusya doğrudan
başlıklı ilk yazısında, be-
da ve 1940’larda gerçek-
sonra Çin, herhangi bir barış
manında çözülmeyen ve özel-
bölgelerdeki toprak ve sınır so-
NATO’yla yüzleşmek isteseydi,
nim Sosyal Demokrasi’nin
leştirdiği devrimlerle em-
anlaşması imzalamadan, Çin
likle Rus basınında polemikle-
runlarının “canlanmasına” ve- bu koridor Avrupa haritasındaki
Marksizmden, Komü-
peryalizme karşı mücade-
anakarası (Çin Halk Cumhuri-
re yol açan başka bir ihtilaf görü-
ya “çözülmesine” yol açan siya-
en tehlikeli nokta olurdu.
nizmden beslendiğini be-
le vermiştir;
lirttiğim süreci anlatıyor,
1970’lerde, afyon eki-
sonra ikinci Fabiancı kay-
Cumhuriyet, toplumu
mi, Kıbrıs’a müdahale ve si-
nağın etkilerini de vurgu-
“kalkış”tırma hareketiydi. lah ambargosu konusunda
layarak şöyle diyordu:
ABD’ye meydan okumuştur;
Kaçınılmaz olandı bu. Hiç-
“Atatürk’ün, 1920’li ve
‘Anomi’leşen toplum
1980 yılında ABD destek-
bir şeyleşmeden bir şeyler 1930’lu yıllarda halkçılık ve
li darbeciler tarafından ka-
devletçilik ilkeleriyle ve kar-
yaratabilmek. Yani çağdaş
lar söyleyip toplumu hastalıklı dir. Son kırk yıllık süreçte top- patılmıştır;
feriDun AnDAÇ
ma ekonomik model uygu-
bir toplumu inşa edebilmek
bir yöne taşıyan siyasal erkin, ge- lumu bir ur gibi saran, adeta 2000’lerde, Irak’ın ABD
YAZAR lamasıyla, Batı Avrupa’da
için öylesine “kalkıştır-
linen noktada ilgisiz, kayıtsız, so- salgına dönen bu politik hasta- tarafından işgali sürecin-
1960’larda ve 1970’lerde
iyasal, toplumsal, kültürel rumsuz bir güruhu iyice manipü- lık ülkede her türlü kuralsızlığı ma” gerekiyordu. gelişen sosyal demokrasiyi de, 60 bini aşkın ABD as-
Shayatımızdaki altüst oluşa, le ederek egemenlik hakkı elin- geçerli kılmaktadır. öncelediği söylenebilir.
kerinin Türkiye’de konuş-
aydınlanma bilincinden geçiyor.
CHP’nin ‘altı ok’ olarak da
çürüme ve yozlaşmaya bakın- den alınan bir Meclis’in yetkisiz Cumhuriyet, yurttaşlık bilinci- lanmasını öngören “1 Mart
“Cumhuriyet, erdemli insanla- bilinen ilkelerini, 1970’ler-
ca “hiçleşme” sınırını aştığımı- ve iradesiz kalışının seyircisi ha- ni inşa ederken toplumsal uyu-
tezkeresi”nin TBMM’den
den itibaren demokratik sol-
rın yönetimidir” diyen bir bakı-
zı söyleyebiliriz. Öyle ki itira- line dönüştürmesi... Bugün ülke- mu eğitimde model alarak mes- geçmesini engellemiştir.
culuk ve sosyal demokra-
şın anımsattığı ne çok şey var.
zı olmayan, her şeye rıza göste- mizde asıl yaşanan da budur. lek ve üretimin neden önemli ol-
Sosyal demokratları ve
si ile tamamlaması, yapay
Cumhuriyet, toplumu
ren bir toplumun inşa süreçle- Her alanda kendini gösteren duğunu önceledi sürekli. Yeni CHP’yi kategorik ve tü-
bir eklemleme değil, tarihsel
“kalkış”tırma hareketiydi. Kaçı-
rinden belki de en önemlisi ko- yozlaşma insanlığı tehdit et- ulus, yeni yurttaş kavramı yaşa-
mel olarak emperyaliz-
süreçle gelişen organik bir
nılmaz olandı bu. Hiçbir şeyleş-
nuştuğu, iletişim kurduğu di- mektedir. Bu da giderek güven- dığın coğrafyayı tanımak, o bi- me hizmet etmekle suçla-
bütünleşmedir.”
meden bir şeyler yaratabilmek.
le yabancılaşması. Dili aracılı- sizlik barikatları yarattığı gibi, linçle katılımcı birey olmak dü-
mak, olgularla da vicdan-
HHH
Yani çağdaş bir toplumu inşa
ğıyla bağlantı kurabileceği her toplumda ayrışmaların kökleş- şüncesini etkin kılmaya çalıştı.
la da, dürüstlük ilkesiyle
18 Temmuz’da “Sos-
edebilmek için öylesine “kal-
şeyle arasına mesafe koymak mesine neden olmaktadır. Bu süreçte oluşan kurumlar
de bağdaşmaz.”
yal Demokrasi, Kapitalizm
kıştırma” gerekiyordu. Başla-
için çatışma ortamı yaratmak amaç ve nitelikleriyle örtüşen
HHH
ve Emperyalizm” başlık-
Kimliğin inşası yan ve süreksiz devam edebilen
en kolaycı yöntem. yapı içinde insana üretim için
Atatürkçülük ile Sos-
lı ikinci yazısında yine Sos-
upuzun bir yoldur bu serüven.
Toplumun Cumhuriyetle edi-
eğitim bilincini de taşıdı. Yer-
yal Demokrasi ile Atatürk- yal Demokrasi arasında-
Ayrışmaların kökleşmesi
Her alanda gelişmeye ivme ka-
nilen kazanımları bir bir elden li olmak, kendin olmak, aidiyet
çülük arasındaki benzerlik- ki ilişkileri görmek iste-
tabilecek bir “kalkış” hareketi...
Tüm bunların çıkış noktasın- çıkarılırken suskun, aymaz, ne- lere dikkat çekiyor ve Ata-
bilinci, kimliğin inşası hep bu
yenler, sevgili dostum Ör-
İkbal, mevki peşinde koşarak türkçülük üzerinden Sos-
da elbette ki kuralsızlık, umur- me lazımcı kitlelerin bunun süreçte biçimlendi.
san Öymen’in oğlu, de-
çıkış noktasını unutmak... Her yal Demokrasi’nin eleştiril-
samazlık, tanımamazlık, bili- farkında olmaması; yaşanan
ğerli yazar Örsan Kunter
mesindeki yanlışa vurgu ya-
Yaşadıkça göreceğiz! türlü kuralsızlığı geçerli kılma
sizlik vardır. Her şeyi kendin- politika oyunlarının aktörleri
Öymen’in bu dört yazısını
pıyordu.
çabası siyaset eliyle topluma
den başlatmanın ötesinde, geç- kadar, yerli işbirlikçi sermaye- Geleneği ötelemeden “yeni”yi
mutlaka okumalılar.
25 Temmuz’daki “Sosyal
adeta “enjekte” edildi. Evet, bir
mişi hamasetle yüceltip değer- nin bu yozlaşmanın değirmeni- inşa edebilmenin bilinç aşı-
Böylece Atatürkçülük
Demokrasi ve Komünizm”
toplum her alanda ancak böyle
sizleştirme... ne su taşıması, aydınların ay- sı Cumhuriyet düşüncesinin te-
ile Sosyal Demokrasi ara-
başlıklı üçüncü yazısında
“anomi”leştirilebilir... Sonrası
Demokrasi söylemiyle yola çı- mazlığı toplumsal çürümenin mel felsefesidir. “Geçmiş”i bu-
sındaki doğrudan ilişki-
Sosyal Demokrat rejimler ile
mı? Yaşadıkça göreceğiz!
karak “katılımcılık” adına yalan- mayasının oluşmasında etken- günün değeri kılabilmenin yolu
lere değineceğim beşin-
Komünist rejimler arasında
ci yazıya gelmiş bulunu-
emekçi sınıfları karşılaştırı-
yoruz.
yor ve Sosyal Demokrasi’ye
Perşembeye buluşmak
ihanet edenler üzerinden
üzere.
CHP’yi eleştirmenin yanlış-
Türkiye Cumhuriyeti’nin dramı
Prof.Dr.Coşkun ÖzDemir Atatürk önderliğinde Türkiye Cumhuriyeti uygarlık ve
çağdaşlık yolunda büyük adımlar attı. Bir İslam toplumunda
tatürk’ü bir mucize dâhi ola-
böyle bir kalkınmanın böyle bir devrimin benzeri yoktur.
Arak tanımlamak bence ye-
rinde olur. En elverişsiz koşul-
eğitime büyük darbe vurulmuştu. fından kapatıldı. Bir başka Aydın-
larda tek başına yaptıkları bi-
Büyük eğitimciler Hasan Âli Yü- lanma odağı Halkevleri yok edildi.
rer mucize gibidir. Bu mucizenin
cel ve İsmail Hakkı Tonguç görev- Cumhuriyet nasıl kuruldu, ne
adı Cumhuriyettir. Kuşkusuz ona
den uzaklaştırıldı. Türkiye’ye en umutlarla yola çıktık, sonra nasıl
inananlar ve destekleyenler var-
özverili yurtseverler ve büyük ya- umut kırıcı olaylar ve gelişmeler-
dı. Ama karşısında olanlar daha
zarlar yetiştiren Köy Enstitülerine le karşılaştık ve bugünkü kaygılı
çoktu. Kurtuluş Savaşı’nın kahra-
saldırı başladı, bu okullar DP tara- günlere ulaştık?
manları, silah arkadaşları, salta-
natın kaldırılması gibi Cumhuri-
yetin ilanına da karşı çıktılar.
Benzersiz devrim
Onun önderliğinde Türkiye
Cumhuriyeti uygarlık ve çağdaş-
lık yolunda büyük adımlar at-
tı. Bir İslam toplumunda böyle
bir kalkınmanın böyle bir devri-
min benzeri yoktur. Yazık ki ölü-
münden sonra ve çok partili dü-
zene geçişimizle birlikte bu dev-
rimci yola sadık kalınmamıştır.
Atatürk’ü tanımış, yakınında bu-
lunmuş bazı politikacıların tutu-
mu şaşırtıcı olmuştur.
Laikliği savunmak
Kısaca bugüne kadar yazık ki
laikliği gerektiği gibi savunan bir
iktidarımız olmadı. Daha başta
demokrasinin vazgeçilmez unsu-
ru laiklik iyice ihmal edilmiş ve
dinci muhalefete yol açılmıştır.
1940’larda ABD’nin desteği ile