Catalog

8 HAZİRAN 2022 ÇARŞAMBA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 Evlenecek çiftler bu yıl bir yandan uçan kiralar, diğer yandan artan maliyetlerle zorda Gençler evlenemiyor Yoksullukla Enflasyonla fırlayan fiyatlar ve düşen alım gücü düğün savaşmak alışverişlerine de yansıdı. Evlenecek bir çiftin yapacağı KP döneminde ülkemizde yoksul- luk ne yazık ki yaygınlaştı ve de- masraf 200 bin TL’yi geçiyor. Arinleşti. Halkımızın önemli bir bö- lümü yoksulluk değil açlık sınırı altında vleneceğim ama ev bu- raf yapmak zorundalar. yaşamını sürdürüyor. Sorunun yalnız lamıyorum. Ev olmadığı Eskiden düğün alışverişle- insancıl yönü değil, ülkemize yakışma- “Eiçin beyaz eşyayı alamı- rinin kalbi sayılan Eminönü yan boyutu var. Konuşmaları, mesajları, yorum, ben alamadıkça fiyatı daha Mahmutpaşa’da yaptığımız küçük dert dinlemeleri, halkçı görüntü verme- da artıyor. Üç hafta önce bakıp tut- bir araştırma yaşanan sorunları da yi, halk yaşamına öykünmeyi hele hele halk dalkavukluğunu bir yana bırakıp, madığımız 2 bin liralık ortaya seriyor. Esnaf müşteriye fiyat büyük projelerle değil daha sade, basit eve dün tekrar gittik 6 açıklamaktan yorulduğunu söyler- önlem ve önerilerle sorunun çözümüne bin lira olmuş. Bu be- ken müşteriler de esnafı fahiş fiyat- yönelmek gerekir. nim suçum mu?” lar nedeniyle suçluyor. Bu yazıdaki öneriler yavan, nahif ge- Evlenmek üzere olan Gülay Sevinç, 15 yıldır gelin-da- lebilir; etkin önlemler olduğu iddiası da ALİ CAN Mikail T, bugünlerde on- mat bohçası satan bir esnaf. Geçen POLAT zaten yoktur; etkin önlemler geliştirile- birlerce gencin yaşadığı yıl 3-5 bin lira civarında olan boh- rek uygulanabilir. Amaç, kişilerin onur- larını zedelemeden yoksulluk sorununu sorunu bu sözlerle özetliyor. Eşinin çaların bu yıl 10 bin liraya kadar çözmektir. Sorunun çözümünün uzun ailesiyle öncelikle kiralar yüzünden çıktığını söylüyor. Müşterinin bu soluklu olduğu, ancak uzunca bir za- başlayan tartışma pembe hayallerle nedenle bohça içeriğinden kısmaya man aralığıyla tümüyle çözülebileceği başlaması gereken bir dönemi, daha başladığını söyleyen Sevinç, “Nor- göz önünde tutulmalı, en azından hafif- başında cehenneme çevirmiş bile.t malde her şeyden iki tane alınır. tiye ve abiye elbise satan Adnan Ba- yumcuları zor durumda bırakıyor. letici önlemler alınmalıdır. Artık birer tane konuluyor” diyor. yar, “Geçen yıl davetiyeleri süsledi- Kuyumcu esnafı, “Hayatımda satma- Önerilerin amacı, bedava ve ucuz hiz- ‘Fiyat artmadı biz fakirleştik’ metler sağlayarak bir anlamda aynı ge- Sevinç, gelinliklerde de benzer bir ğimiz ipin topu 20 liraydı şu an 90 dığım kadar gram satıyorum artık” lirleri artırarak yoksulların temel gerek- Yaz ayları Türkiye için düğün zam olduğunu belirterek “Geçen yıl lira. Doğal olarak müşteri de süslü diye konuştu. sinimlerini karşılamaktadır. Gıda dışın- mevsimidir geleneksel olarak. Bu müşteriye 5 bin lira altına gelinlik davetiyeden kaçıyor” diye konuşu- da barınma, sağlık, aydınlanma, temizlik, Maliyetler 3.5 kat arttı yıl da bir milyona yakın çiftin ev- aramayın diyorduk, şimdi 8-9 bin yor. Beyaz eşya mağazalarında kam- eğitim, ulaşım gereksinimi, kamu ve/ve- lenmesi bekleniyor. Beyaz eşyacı- Evlenme maliyetlerinin bir yılda oldu bu rakam” diye konuştu. panyalar şubat ayında başlamış. Ma- ya yardımlaşma yoluyla sağlanabilir. sından kuyumcusuna esnafın da Fiyatların dolar bazında değişme- ğaza personeli “Geçen yıl 17 bin li- 3.5 kat arttığını söyleyen Türkiye Alt gelir grubunun belli bir sınıra kadar bir yıl boyunca heyecanla beklediği Esnaf Konfederasyonu Başkanı Ben- diğini söyleyen esnaf Fahri Acar ise, raya alınan bulaşık, çamaşır maki- elektrik, doğalgaz, su kullanımı bedel- siz sağlanmalıdır. Ancak istisna sorunu- bir dönem. Ancak ne yazık ki bu yıl “Geçen yıl 10 dolara gelen ürün şu nesi ve buzdolabından oluşan set şu devi Palandöken de “İnsanlar artık nu aşan kullanımlar için tahakkuk yapıl- mevsim büyük sorunlarla birlikte borçlu evleniyorlar, bari bu borç yü- an 11 dolara geliyor bana. Ama işte an 30 bin lira. Fiyat bakıp almayı er- malıdır. Yetkili uzmanlar, bir aile için ye- başlıyor. Evlenecek çiftlerin mobil- geçen yıl 80 TL ediyordu, bu yıl 176 teleyen müşteri ikinci kez gelince künü hafifletelim. Gelin kredi kar- terli kullanım istisna sınırlarını belirler. İs- yadan beyaz eşyaya katlanan fiyat- tında 9 taksit sınırını 24’e çıkaralım TL. O yüzden ürün zamlanmadı bi- beni suçluyor” dedi. tisna sınırını aşan kullanımlar için yapıla- larla maliyeti yüzde 100’ün üzerin- zim müşterimiz fakirleşti, diyebili- Altın fiyatlarındaki serbest uçuş da hem esnaf satış yapabilsin hem cak ödemelerde de kolaylık sağlanabilir. de artarken en az 200 bin TL mas- de insanımız alabilsin” dedi. riz” diye konuşuyor. 20 yıldır dave- ise hem evlenecekleri hem de ku- İşletmelerin, konutların kendi kullanımları için üretimleri dışında enerji sektörünün kamulaştırılması hedeflenmelidir. Sağlık bir kamu hizmetidir. Bu hizme- Ford Curier’den sonra Fiat da Doblo’nun üretiminin Türkiye’den aldı tin, düşük gelirli vatandaşa bir külfet ge- tirmeden sağlanması gerekir. Devletin bu konuda zaten katkısı vardır. Toplu ta- şımada, düşük gelirli ailelere de yaşlılar, öğrencilerde olduğu gibi özel indirimli bir Otomotivde Doblo şoku tarife uygulanması gerekir. ARTIŞ YÜZDE 40’I BULDU Barınmanın, konut edinmenin finans- manı doğal olarak bankalardan gele- tomotiv sektörü, Tofaş’ın ana Türkiye otomotiv üretiminde önemli bir cektir. Banka yöneticilerinin “Ekonomi- Ohissedarlarından Stellantis’in, üs. Ancak son yıllarda yaşanan gelişme- Apple’dan üç ayda ye kaynak sağladık” övünmelerine kar- Doblo’nun üretimini İspanya’daki fabri- ler olumsuz. Türkiye yeni yatırım alama- şın bankalar kaynak yaratmaz, mevdu- kaya kaydırmasını tartışıyor. 2000’den dığı gibi varolan yatırımlarını da kaybet- ikinci zam geldi at ve benzeri isimleri altında topladıkları beri Türkiye’de üretilen ve kendi seg- meye başladı. Daha önce Türkiye’ye yatı- birikimleri kullanırlar. Bankaların ekono- rtan döviz kuru ile paralel mentine isim veren Doblo’nun yerine rım planlayan otomotiv devi Volkswagen miye katkısı, topladıkları birikimleri kamu Aolarak teknolojik ürünler her yeni bir modelin gelip gelmeyeceği ise Manisa’da planladığı yatırımdan vazgeç- yararına verimli şekilde kullanmak kay- geçen gün pahalanırken bir zam belirsizliğini koruyor. mişti. Ardından Amerikalı otomotiv devi nak kullanımını iyileştirmektir. Bankalar, da Amerikalı teknoloji markası Türkiye otomotiv sektörünün loko- Ford, hafif ticari markası Curier’in üreti- kaynaklarının bir bölümünü, düşük gelirli Apple’dan geldi. Fiyatlarını 3 ay- motifi sayılan hafif ticari araç üretimi- mini Romanya’ya kaydırdı. konutsuz ailelere, faizsiz 30-40 süreli hi- da 2 kere artıran Apple’DA Son nin önemli markası Doblo, İtalyan Fi- Bütün bu çalkalanmalar sürerken nin 288 binini kullanan Tofaş’ın bu ham- be benzeri kredi vermek özel fon kurabi- zamla birlikte en ucuz Iphone fi- at Grubu-Koç Grubu ortaklığı ile 22 yıldır Tofaş’ın hisseleri de gün içinde yüzde 6 le ile birlikte kapasite kullanımının düşe- lir, kredilerin düşük taksitlerle geri öden- yatı 13 bin 499 lira olurken en Bursa’da üretiliyor. Yıllık 40 bin adet ka- değer kaybetti. Yeni Doblo’nun Tofaş’ta ceği belirtiliyor. Doblo’nun yerine yeni mesi sağlanabilir. Başlangıçta yararla- pahalısı ile 41 bin 799 lira oldu. pasiteye sahip Doblo, bugüne kadar top- üretilip üretilmeyeceği müzakerelerinin nan aile sayısı sınırlı olsa dahi zamanla, bir modelin gelip gelmeyeceği henüz En ucuz bilgisayarı 20 bin 999 lam 2 milyon adetten fazla üretildi. iki yıla yakın sürdüğünü hatırlatan Ata ana para taksitleri geri ödendikçe dur- belli değil. Gelse bile bunun en az 2-3 lira olurken kulaklılar da 3 bin gun suya taş atıldığında oluşan halka- Yatırım Genel Müdür Yardımcısı Cemal yıl sürmesi bekleniyor. Bu durumda da 599 lira, akıllı saatler ise 8 bin lar gibi genişler, giderek artan sayıda ai- Demirtaş, “Yeni projelerin üzerinde he- Yatırımlar kaçıyor istihdamda küçülmeye gitme ihtimali 399 lira oldu. le konut sahibi olur. nüz anlaşılamamış olması, Stellantis için- Doblo, Tofaş için son derece önemli gündemde. Ayrıca Doblo, bundan son- Eğitim konusunda köy okullarının ih- de Tofaş’ın yerinin belli olmaması, hisse ra ithal araç olacağı için fiyatında da bir marka. Toplam üretimin yüzde 35’ini yası, leyli meccani parasız yatılı uygula- DİJİTAL BEYİN GÖÇÜ için biraz negatif” dedi. oluşturuyor. 450 bin araçlık kapasitesi- büyük bir artış bekleniyor. masının yaygınlaştırılması, Darüşşafaka, ÇYDD gibi kurumlara ve benzer amaçlı Yazılımda işgücü vakıflara bağış, yardım yapılarak olanak- MÜTEAHHITLER larının genişletilmesiyle, eğitimin yükü dışarıya kaçıyor Yabancıya satışta sıçrama yoksul ailelerden alınarak çocuklar dinci- BEKLIYOR lerin istismarından kurtarılır. ürkiye’de yazılım sektörü büyür- AKP iktidarından bu bağlamda bek- onut krizi her geçen gün derinleşir- lemlediklerini söyledi. Tken yetenekli işgücünün yurt- lenti olamaz. İktidar değişikliği ile hazır- MMOB İçmimarlar Odası Kken yabancıya satışlar da artma- Limit artışının bir ay ötelenerek 13 dışına kaçtığını söyleyen IdeaSoft lanan projeler uygulamaya konulur. An- TBursa Şubesi Kurucu Baş- ya devam ediyor. Geçtiğimiz günler- Haziran’a çekilmesinin sektörde cid- CEO’su ve TOBB E- ticaret Mec- cak beklemekle değil, bir yerden de yok- kanı Nur Gül Arslan konut, in- de vatandaşlık almak için satılan ev- di bir hareketlilik yarattığını dile getiren lis Üyesi Seyhun Özkara, “Pandemi sullukla savaşın başlaması gerekiyor. şaat ve yapı sektörü hakkın- lerde 250 bin dolar olan alt sınır, 400 Gül, konut satışının artmasına yönelik öncesi fiziksel bir beyin göçü var- da değerlendirmelerde bulun- bin dolara yükseltilmişti. Karar açıklan- olarak alınan bu kararın sektör için bir dı ama şimdi dijital göç var. Bunu du. Pandeminin yanı sıra döviz dı ancak hala yürürlüğe girmedi. Kara- hediye niteliği taşıdığını kaydetti. Alan- durdurmalıyız. Sanayi devrimini ka- kurundaki artış ve enflasyo- rın açıklanmasının üzerinden geçen bir da sektörün fotoğrafını çektiklerini söy- çırdık ama yazılım devrimini yaka- nun da maliyetlerini artırarak ayda ucuz vatandaşlık fırsatını kaçır- leyen Gül, “13 Haziran’dan itibaren ya- lamamızı sağlayacak bu çocukla- sektörü çıkmaza soktuğunu mak istemeyen yabancılar konut alma- bancı yatırımcı, en az 400 bin Ameri- rı kaçırmayalım” dedi. Özkara, STK belirten Arslan, müteahhitle- ya hücum etmiş durumda. İlgili kararın kan doları veya karşılığı döviz tutarında ve üniversitelerin istihdam adımla- rin yeni yatırımlar yapmak ye- yürürlüğe girmesine sayılı günler kaldı- taşınmazı tapu kayıtlarına 3 yıl satılma- rı atması gerektiğini söyledi. rine beklemeyi tercih ettikle- ğını hatırlatan Golden Sign Kurucu Or- ması şerhi koydurması ve tutarı da pe- rini söyledi. Arslan, “Maliyetler tağı Gül Gül, açıklamadan bu yana ya- şin olarak yatırması halinde vatandaşlık önlenemiyorsa arsa konusun- bancıya satışlarda yüzde 60 artış göz- alabilecek” diye konuştu. da adımlar atılmalı” dedi. Amazon işçilerinden SANAYİCİLER MALİYETLERİ DÜŞÜRMEK İÇİN KAMUDAN TALEP EDİYOR VİSA-HABİTAT İŞBİRLİĞİ sendika eylemi Kadınlar dijital mazon Türkiye deposu olarak hiz- Enerji zammı önceden duyurulsun Amet veren taşeron şirket Ceva Lojistik dönüşüme hazır Kocaeli’nde işçiler eylem başlattı. Sendikal faaliyet yürüttükleri için işten atılan Amazon ütün dünyada artan emtia fiyat- medik. Maalesef o dönemi kaçırdık. isa, UNDP ve Habitat Derne- Depo işçileri ve üye oldukları Depo, Liman, Bları üretimi riske sokup enflas- 2022’de yaptığı Lyksor Kimya yatırı- Vği işbirliğinde hayata geçirilen Tersane ve Deniz DGD-Sen’in yöneticileri yonu yükseltirken, sanayiciler de mımızdan ciroya 325 -350 milyon TL Emekten Sepete Kadın Kooperatif- dün Kocaeli depo önünde eylemdeydi. çeşitli önlemler almayı sürdürü- arasında katkı bekliyoruz. lerini Destekleme Programı’nın ilk Sendikaya üye olduğu için işten çıkarıl- yor. Bu önlemleri alanlardan birisi yıl etki sonuçları açıklandı. Bir yıl- dığını söyleyen Amazon depo işçisi Meh- Çalışana destek de Türkiye’nin önemli markaların- lık sürenin sonunda 14 kooperati- tap Tütün, Amazon’un Dilovası’nda bulu- Maliye Bakanının “enflasyonla dan Kale Grup. 2021 faaliyetlerini fin tamamı çevrimiçi ticaret, dijital nan deposu önünde yetkililere çağrıda bu- ve 2022 hedeflerini paylaşmak için büyümeyi seçtik” sözlerini de de- pazaryerinde satış ve web sitesi lundu ve “Hiç kimse olmasa bile ben müca- Haluk Alperat Timur Karaoğlu ğerlendiren Haluk Alperat ise şun- bir toplantı düzenleyen Kale Grup altyapısını başarıyla oluşturdu. dele edeceğim, bu depoya sendika getirece- CFO’su Haluk Alperat, artan ham- nemde ihracata ağırlık verdiklerini ları söyledi: Big Cat Research tarafından ğiz” ifadelerini kullandı. Depo önünde konu- “Borsadaki şirketlere bakınca evet programa ilişkin yapılan sosyal et- madde fiyatlarından etkilenmemek söyledi. İhracat ayağında en önem- şan DGD-Sen genel başkanı Neslihan Acar, ki araştırması kadın kooperatif- “Anayasal hakları olan sendikaya üye olmak için büyük stoklarla çalıştıkları- li pazarın Irak başta olmak üzere şirketler bunu yapabiliyor. Biz şir- lerinin yüzde 86’sının satışların- istedikleri için işten atılan işçiler için bura- ketler olarak enflasyonla yaşama- nı söyledi. Bunun yanı sıra kamu- Ortadoğu olduğunu aktaran Kara- da artış kaydettiğini, yüzde 93’ü dayız” dedi. l Haber Merkezi dan elektrik ve doğalgaza gelecek oğlu, şunları söyledi: ya alışığız, aksiyonlar alabiliyoruz. ise yeni iş birlikleri yaptığını orta- Burada çalışanları korumak önem- zamları daha önceden duyurması- ya koydu. Visa Türkiye Genel Mü- Suudi pazarını kaçırdık nı istediklerini söyleyen Alperat, li. Biz bunu yaptık, ara zamları haya- dürü Merve Tezel, “Kadın koopera- Hakmar’a boykot İhracatımızın yüzde 60’ını Irak’a ta geçirdik. Yani temmuzu beklemek “Çünkü bir malın bizden çıkıp ra- tiflerinin yüzde 76’sı program sa- yapıyoruz. Mardin fabrikamız nere- fa gitmesi aylar sürüyor. Biz bunu geç olacaktı çünkü düşen alım gücü- yesinde e-ticarete başladı” dedi. arket zinciri Hakmar’ı daha önce sendi- deyse Irak’a çalışıyor. Irak’ta bir fab- nü hepimiz görüyoruz bu yüzden bir bir şekilde yönetip ürün maliye- UNDP Türkiye Mukim Temsilcisi Mkaya üye olan bir işçiyi işten attığı ge- rika yatırımı da planlıyoruz, incele- tini düşürebiliriz ve zam yapmak kısmını mayıs ayında yansıttık çalı- Louisa Vinton ise kooperatiflerin rekçesiyle protesto eden Mağaza-Market meye başladık. Benzer incelemeyi şanlarımızın maaşına. Bunu herkes Türkiye’de kadınların ekonomiye zorunda kalmayız” dedi. Sen, şimdi de boykot çağrısı yaptı. Marke- Suudi Arabistan için de yapmıştık. 5 düşük katılım oranına çözüm için Şirketin ihracatının yüzde 28 art- yaparsa büyük sorunlar olmaz. Tabii tin 2 işçiyi daha Kod 46 ile haksız yere işten fırsat sunduğunu belirtti. yıl önce orada çok büyük bir potansi- ki enflasyonu hiçbirimiz istemeyiz, tığını söyleyen Kalekim Genel Mü- attığını iddia eden sendika sosyal medyada yel vardı ama siyasi sebeplerle gire- dürü Timur Karaoğlu ise bu dö- düşmesi gerek.” l Ekonomi Servisi #HakmaraGitme çağrısı yaptı.