Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
8 HAZİRAN 2022 ÇARŞAMBA
10 ekonomi@cumhuriyet.com.tr
EKONOMİ
CUMHURİYET 24 AYAR
DOLAR AVRO STERLİN FAİZ BORSA ALTIN ALTIN
16.8000 17.9300 21.0880 25.96 2.648 6674.51 1002.77
20.5 kuruş 17.5 kuruş 21 kuruş 0.76 puan Sabit 72.89 lira 12.24 lira
İktidar yüzde 70’leri aşmış enflasyonla mücadele edebilmek için herhangi bir çaba göstermiyor
Yeni bir kur şoku kapıda
TÜSİAD ANKARA’DA
Prof. Dr. Öner Günçavdı: Döviz kuru şu an için iktidarın
Yeni yönetimden
kontrol gücünü aşacak bir şekilde şoklara açık en kritik
partilere ziyaret
değişken. Özellikle dövize TCMB ve kamu bankalarıyla
yapılan müdahalelerin de neredeyse sonuna gelindi.
ÜSİAD Yönetim Kurulu Heyeti,
TAnkara’da siyasi parti ziyaretlerini sür-
yor. Anlaşılan bir süre daha bu istik-
dürüyor. Dün AKP Genel Başkan Vekili Bi-
rarsızlıklar ve yol açtıkları maliyeler-
nali Yıldırım, Gelecek Partisi Genel Başka-
le yaşamak zorunda kalacağız.
nı Ahmet Davutoğlu ve DEVA Partisi Genel
Bahsettiğimiz makroekonomik is-
Başkanı Ali Babacan’ı ziyaret eden heyet
tikrarsızlığın en önemli ayağını enf-
bugün de Saadet Partisi Genel Başkanı Te-
lasyon oluşturmakta ve iktidar bu- mel Karamollaoğlu, HDP Eş Genel Başkanı
gün için yüzde 70’leri aşmış olan Mithat Sancar, İYİ Parti Genel Başkanı Me-
ral Akşener ve CHP Genel Başkanı Kemal
enflasyonla mücadele edebilmek
Kılıçdaroğlu ile görüşecek.
için herhangi bir çaba gösterme-
Eskişehir Sanayi Odasınca (ESO) dü-
mektedir. Özellikle tüm dünyanın
zenlenen sanayi kongresine katılan TÜ-
maruz kaldığı emtia ve gıda fiyatla-
SİAD Başkanı Orhan Turhan, küresel gı-
stanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) rında yaşanan artışlar Türkiye gibi
da krizi ve yeşil dönüşümü konuştu. Rus-
birçok ülkedeki enflasyonist gidişa-
İşletme Mühendisliği Bölümü öğ-
ya ve Ukrayna arasında yaşanan savaşın
İretim üyesi Prof. Dr. Öner Günçav- tın sebebi haline gelmiştir.
dünyada bir gıda krizini tetikleyebilece-
Ülkemizin ithalata aşırı bağımlılı-
dı, faiz artışlarına başvurmadan kur-
ğini belirten Turan, “Her yıl dünyada 1.3
Öner Günçavdı
larda istikrar sağlayabilmenin gide- ğı enflasyonist etkiye çok daha faz-
milyar ton, Türkiye’de ise 18 milyon ton
la maruz kalmasına yol açmaktadır. gıda israf ediliyor. Bu israf, tarımsal üre-
rek zorlaştığını söyledi.
timin üçte biri. Yeşil dönüşüm, tarımın
İktidarın enflasyonu ciddiye al- Türkiye ve benzeri birçok ekonomi-
yanı sıra sanayiye de sürdürülebilir bir
nin dünyadaki bu fiyat artışlarından
madığına dikkat çeken Günçav-
DÖVİZ KONTROLDEN ÇIKTI
geleceğin yol haritasını çiziyor” dedi.
dı, “Enflasyonla mücadele etme- uzun bir süre etkilenmesi kaçınıl-
mazdır. ABD faizlerinin artması, özel-
yi ise TCMB’den Hazine ve Tica-
n Cari açık ve dış kaynak konu- kontrol gücünü aşacak bir şekilde
ÇALIŞAN SAYISI 131.836
ret Bakanlığı gibi alakasız kurum- likle Türkiye gibi yüksek oranlarda
sunda ne tür riskler görüyorsunuz? şoklara açık en kritik değişken. Bu-
büyümeyi hedefleyen ülkelerde ken-
lara devretmektedir. ‘Fiyat istikra-
AKP iktidarının kritik 2023 seçim- güne kadar iktidar Hazine’nin çıkar-
rı amacı’ TCMB’nin internet site- di iç kaynaklarına yönelmelerine yol
lerinden önce ekonomide büyüme- dığı mali araçlarla kur riskini hazine-
500 büyüğün
açacak ve büyük ihtimalle de büyü-
sinde içi boş, fonksiyonsuz bir iba-
den vazgeçmesini beklemek aşırı ye devrederek vatandaşın döviz tale-
re olarak kalmıştır” dedi. Prof. Dr. mede yaşan sıkıntılar daha çok mer- iyimserlik olacaktır. Bu arzusundan binin önüne geçti. Ancak yine de va-
93’ü gıdadan
kez bankası kaynaklarına başvurma- dönmeden, enflasyonla mücadele- tandaşın mevduatlarının dövizden
Öner Günçavdı ile ekonomideki
yi sınırlı düzeyde tutup, sorumlulu- TL’ye anlamlı bir şekilde dönüşünü
son gelişmeleri konuştuk. sına yol açacaktır. Elbette bunun da
stanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından
ğu kendi dışındaki unsurların üzeri- sağlamadı bu araçlar. Müdahalelerin
sonucu enflasyonist olacaktır.
İhazırlanan Türkiye’nin 500 Büyük Sa-
ne atarak durumu idare etmeye çalı- de sonuna gelinmiş durumda. Cari ve
Fiyatlar artacak
nayi Kuruluşu 2021 Araştırması’nın so-
şacaktır. Bu süreçte en kritik sorun dış ticaret açığı nedeniyle net döviz
Enflasyon katılaştı
n Enflasyon yüzde 70’i aştı, şu nuçlarına göre, en büyük 500 şirket, 24
kurların seyri. geliri elde etmeyi, net olarak döviz
sektörde toplandı.
n İktidarın enflasyonu düşürme-
anda yaşanan en en temel sorun-
Döviz kuru şu an için iktidarın kaybeder bir duruma geldik.
Araştırmada en fazla şirketin yer aldı-
lar neler? ye ilişkin bir çabası var mı peki?
ğı sektör 93 firmayla gıda ürünleri imala-
Mevcut durumda iktidar enflas-
Makroiktisadi istikrarsızlık Türki-
tı oldu. Gıdayı, 75 şirketle ana metal sana-
ye ekonomisinin giderek en belirle- yon ile alışılagelmiş yollarla ve araç-
enflasyonist eklentilerin ise kötüleş- tesinde bırakın içi boş, aynı zamanda
yi, 46 kuruluşla tekstil, 42 şirketle motor-
larla mücadele etmiyor. Özellikle
yici özelliği halini aldı ve en önem- mesine neden olmakta. Görülen o ki, fonksiyonsuz bir ibare olarak kalmış-
lu kara taşıtı, treyler (romörk) ve yarı trey-
li problemi oldu. İktidar ve muhalefet TCMB’nin elindeki imkânları ve araç-
iktidar bu beklentilerin yönetimin- tır. Ülkemizdeki enflasyonun maale-
ler (yarı römork) sektörü takip etti. Gıdada
ları bu amaçla kullanamadığını görü-
için çok büyük önem arz eden seçim- de de zorluklarla karşılamakta. İkti- sef “katılaştığını” söylememiz abar-
şirket sayısı 109’dan 93’e gerilerken, ana
lerden önce ekonomide radikal ham- yoruz. Bu da, sıradan vatandaşta ol-
dar enflasyonu ciddiye almamaktadır. tı olmayacaktır. Uluslararası mali ko-
metal sanayisinde 66’dan 75’e yükseldi. İs-
masa da, ülkenin ihtiyaç duyduğu fi-
lelerin yapılması ve bu istikrarsızlı- Mücadele etmeyi ise TCMB’den Hazi- şulların zorlaştığı bir dönemde gerek
tihdamda zirve gıda ve motorlu kara taşıt-
ğı giderecek son derecede maliyet- nansal kaynakları sağlayacak yatı- ları üreticilerinin oldu. En yüksek istihdamı
ne ve Ticaret Bakanlığı gibi alakasız iktidar, gerekse muhalefet açısından
rımcılar nezdinde ekonomik politi- 131 bin 836 kişiyle gıda şirketleri sağladı.
li makroiktisadi “uyum” politikaları- kurumlara devretmektedir. “Fiyat is- enflasyonla mücadele güçleşmiş, da-
Böylece 500 büyük şirketin sağladığı 757
nın uygulamaya konulması zorlaşı- kaların güvenilirliğini zedelemekte,
tikrarı amacı” TCMB’nin internet si- hası maliyeti artmıştır, artmaktadır.
bin 24 kişilik istihdamın yüzde 17.6’sının
gıda firmalarınca karşılandığı görüldü. En
yüksek istihdam sağlayan sektörler arasın-
ZOMBİ ŞİRKETLER
da motorlu kara taşıtı 111 bin 823 kişiyle
Merkez hiçbir şey yapmıyor
KAYNAK TÜKETİYOR ikinci, “tekstil” 81 bin 109 ile üçüncü oldu.
n Yüksek enflasyona rağmen büyü-
me için iç talep de canlı tutulmaya ça- SADECE ANTALYA YETMEZ
n Döviz kurunda yükseliş sürüyor, ne “Kur Korumalı Mevduat” ve olası Dövi- bi doğrudan müdahaleler değil, aksine
lışılıyor ne diyeceksiniz?
olacak kur meselesi? ze Endeksli Tahvil uygulaması gibi uygu- ülkeye yurtdışından sermaye çekebil-
Yıllık büyümenin yüzde 7.3 seviyeleri-
Bugün karşı karşıya kaldığımız makro- lamalarla TL talebinde istikrar sağlama mekle sağlanabilir. Bu şekilde dışarıdan
‘Turizmde gelişme
ne ulaştığı birinci çeyrekte, bu büyüme-
iktisadi istikrarsızlığın bir ayağı “baskı al- arayışına girmiştir. Bunlar son derecede Türkiye’ye kaynak girişi olmadan, ya Ha-
nin iç talep çekişli bir büyüme olduğu
tına alınmış” döviz fiyatlarıdır. Bugünlerde maliyetli ve bir o kadar da sürdürülebilir- zine üzerine yüklenecek maliyetler ar-
iç turizmle olur’
dikkatlerden kaçmıyor. Görünen o ki ikti-
kurlar artış eğilimine girmiş olsa da, kamu liği düşük bir uygulama. Bu tarz uygula- tacak ve fatura gelecek nesillere kesi-
dar iç talebi finanse edecek kaynak bula-
kuruluşlarının müdahaleleri ile artış hızı malarda döviz kurunda kalıcı bir istikra- lecek, ya da kurların yüksek oranlarda ürkiye Seyahat
bildiği sürece bu politikalarda ısrar ede-
azaltılmaya çalışılmaktadır. Kurlardaki is- rın sağlanması mümkün değil. Bu uygu- artmasına izin verilecek. Tabii tüm bun-
cek. Bedeli enflasyon olsa da... Ancak TAcentaları Birliği
kaynak sıkıntısı ve enflasyonun çok da- tikrarsızlığın ana nedeni TL talebinin istik- lamalar er ya da geç sona erecek ve kur- lar iktidarın faizleri arttırmaya izin veril- (TÜRSAB) ve Edirne Be-
ha yükselmesi durumunda iç talepten de
rarsızlığıdır ve TCMB’nin TL istikrarını sağ- ların serbestçe artışına izin verilecektir. meyeceği varsayımı altında geçerli ola-
lediyesi işbirliğinde dü-
fedakârlık yapmak gündeme gelebilir. Ta-
lama yönünde hiçbir şey yapmamasıdır. Ancak böyle bir gelişme ekonomide cid- caktır. Bu varsayımı kaldırdığımızda kur- zenlenen Edirne 9/8
bii bunun ekonomide daraltıcı ve bera-
n Kuru düşürmek için adım atılmı- di oranda fakirleşme, refah düzeyinde larla birlikte faizlerde de ciddi oranlarda
Festivali yapıldı. TÜR-
berinde birçok işletmeye olumsuz etkisi
yor yani? ise azalma anlamına gelecektir. artış beklenmelidir. Elbette bu gelişme- SAB Yönetim Kurulu
olacaktır. Bugünkü irrasyonel politikala-
TCMB kontrolü altındaki faizleri kulla- n Kur artışı kontrol altına alınamaz mı? ler beraberinde ekonomide ciddi oranda
Başkanı Firuz Bağlıka-
rın neticesinde birçok “zombi şirketin” ül- Firuz Bağlıkaya
narak TL talebini istikrara kavuşturmak Tabi ki kurlardaki artışları sınırlı dü- yavaşlama, işsizlik ve yoksullukta artış ya, Türkiye turizminin
kenin elde etme maliyeti yüksek kaynak-
yerine bu görevini Hazine’ye devrederek, zeyde tutabilmek, bugün yapıldığı gi- şeklinde insanlarımıza yansıyacaktır.
sadece Antalya’dan ibaret olmadığını
larını tüketmesine şahit oluyoruz.
belirterek, Edirne’nin Avrupa’ya açılan
kapılarından dolayı turizm için önemli
olduğunu belirtti.
Bağlıkaya, “Gelişmiş dediğimiz ülkeler-
Erdoğan’ın ‘Faiz indirmeye devam edeceğiz’ sözleri TL’nin değer kaybını hızlandırdı
de turizm denilince öncelikle o ülke vatan-
daşının bu faaliyetteki rolü, katılımı akla
geliyor. Turizmi sadece Antalya ve birkaç
şehrimize yurtdışından gelen turistlerle
25 milyon ton tahıl ölçmek yalnızca bu alana yatırım yapmayı,
tanıtım deyince bu illeri öne çıkarmayı da
Doların ateşi yükseldi
beraberinde getiriyor” dedi. Edirne Beledi-
Ukrayna’da kaldı
ye Başkanı Recep Gürkan ise “2014’te bir
ürkiye Odalar ve Borsalar Birliği
hedef koyduk. Turist sayısını orta vadede
umhurbaşkanı Recep Tayyip
T(TOBB) Başkanı Rifat Hisarcık-
5, uzun vadede 10 milyona çıkaracağız, di-
CErdoğan’ın “Bu hükümet faiz
Küresel büyüme tahmini geriledi
lıoğlu, Eskişehir Sanayi Odası’nca
ye. 5 milyonu bulduk” diye konuştu.
artırmayacak, indirmeye devam
(ESO) düzenlenen Eskişehir Sanayi
ünya Bankası, gıda krizi ve büyümesini bekliyor. Ayrıca sa-
edeceğiz” sözleri doları yeniden
Kongresi’ne katıldı. Kongredeki ko-
Dstagflasyon beklentileriyle vaştaki Ukrayna ekonomisinin
HEDEF 5 MİLYAR DOLAR
nuşmasında Rusya-Ukrayna sava- hareketlendirdi. Dolar sabah sa-
küresel büyüme tahminini yüz- yüzde 45.1, Rusya ekonomisi-
şının hem enerji güvenliği mesele- atlerinden itibaren 16.5 barajı-
de 3.2’den yüzde 2.9’a düşürdü. nin ise yüzde 8.9 daralacağı ön-
sini hem de gıda güvenliğini ön pla-
Sağlık turizmine
nı aşarak gün içinde yüzde 1’den
2023 ve 2024 yılı büyüme tah- görüldü. Dünya Bankası Başkanı
na çıkardığını söyledi.
fazla değer kaybederken 20
minleri ise yüzde 3 oldu. Kurum David Malpass, “Birçok ülke için
Savaş nedeniyle Ukrayna’nın ta-
dizilerle destek
Aralık’tan sonra ilk kez 16.77’ye Türkiye ekonomisinin ise bu se- resesyondan kaçış zorlu olacak”
rım arazilerinin neredeyse yarısının
ne yüzde 2.3, 2023’te yüzde 3.2 açıklamasını yaptı.
kadar yükseldi. Gram altın 1000
bu yıl ekilemediğini vurgulayan Hi-
icaret Bakanı Dr. Mehmet Muş’un açık-
lira sınırına dayanırken, Avro/TL
sarcıklıoğlu, “Hasadı yapılan 25 mil- Tladığı sağlık hizmetlerine verilecek des-
17.95 seviyesine geldi, sterlin ise genişletsin, bununla istihdam sağ- ri açık beklentisi 40 milyar doları
yon ton tahıl ise Ukrayna’daki liman-
teklerin detayları belli oldu. Muş’un ihracat
21 lirayı aştı. layalım, bununla üretimi artıralım, geçerken ekonominin döviz fazla-
larda Rus blokajı nedeniyle kaldı, çü- gelirlerini 5 milyar dolara çıkaracaklarını
bununla ihracatı daha da artıralım sı verecek hale bu yıl gelemeyece-
rümeye terk edildi. Küresel gıda fi-
belirterek altı başlıkta açıkladığı yeni des-
Cari fazla bu yıl zor
ve bununla büyümeyi sağlayalım.” ği ve döviz ihtiyacının devam ede-
yat endeksine baktığımız zaman Ni- tekler arasında yurt dışında gösterimi yapı-
Cumhurbaşkanı Erdoğan öncekli
san 2022’de geçen yıla göre tam Ekonomi çevreleri Erdoğan’ın sa- ceğinin ortada olduğu dile getirili-
lan dizi ve filmlerdeki ve dijital oyunlarda-
yüzde 30 arttı. Aslında Rusya-Uk- akşam kabine toplantısının ardın- ki ürün yerleştirme giderleri için yüzde 60
vunduğu ekonomi tercihlerinin dü- yor. Merkez Bankası’nın düşük re-
rayna savaşı bir yandan enerji gü-
dan uyguladıkları ekonomi politi- destek yer alıyor. Seyahat sağlık sigorta-
şük faizle ihracat odaklı bir üretim zervleri de endişeleri arttırıyor.
venliği meselesini ön pla- sı, istihdam, mesleki eğitim ve yabancı dil,
kalarına devam edeceklerini açık-
canlılığı amaçladığını ve böylece Reuters’ın 12 kurumun katılımı
na çıkarırken diğer yan-
spor sektörü ve portal desteğine ilişkin ge-
larken, faizi artırmak bir yana ak-
cari fazla veren bir ekonomik yapı ile gerçekleştirdiği ankette de Ni-
dan da enerji dönüşü- nelge de hazırlandı. Destekler sektörü he-
sine indireceklerini vurgulayarak
öngördüğünü belirtiyor. Ancak kü- san için cari açık tahminleri 2.4 ila
münü de hızlandırmak-
yecanlandırdı. Türk Sağlık Turizm Derne-
şunları söylemişti:
resel petrol, emtia, gıda fiyatların- 5.1 milyar dolar arasında değişi-
tadır. Bu da Avrupa Yeşil ği Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Servet Ter-
“Bu ülkede yatırımcı birinci de-
da savaş kaynaklı sert yükselişler yor. Beş yıllık Türkiye devlet tah-
Mutabakatı’nı dolayısıyla
ziler, 5 milyar doların kısa sürede ulaşılabi-
recede kamu bankalarıyla, dahil
nedeniyle bu hedefin tutturulması- villerini temerrüde karşı sigortala-
da Türkiye için önemi- lecek bir hedef olduğunu söyledi. Terziler,
olursa özel sektör bankalarıyla da,
nın zor olduğu, bu yılın cari fazla- yan risk primi CDS de 740 baz pu-
ni daha da sağlam
“Türkiye’de günde ortalama 2 bin saç eki-
düşük faizle sağladığı kredi ile ne
ya imkân tanımayacak bir boyuta ana yükselerek Ekim 2008’den bu
bir zemine oturt- mi yapılıyor. Tüm dünyadan akın akın ülke-
maktadır” dedi. yapsın, yatırıma girsin. Mevcut ya-
ulaştığı vurgulanıyor. yana en yüksek seviyesine çıktı. mize geliyorlar” diye konuştu.
Rifat Hisarcıklıoğlu
tırımlarını daha da geliştirsin ve
Ekonomistlerin bu yıl için ca- l Ekonomi Servisi