Catalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 10 MAYIS 2022 SALI 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER 5) 18 Ağustos 2011’de ABD “George Soros, kurucusu olduğu Avrupa’nın önünde bir ‘tampon ülke’ Başkanı Barack Obama, Esad’ı Açık Toplum Enstitüsü’nün faaliyet- haline getirdi.” istifa etmeye çağırdı. HHH leri ve sığınmacı sorunuyla ilgili te- 6) 29 Nisan 2011’de 252 ki- maslar için Kasım 2015’te Türkiye’ye Sonuç olarak, Türkiye’nin de- şilik ilk mülteci kafilesi Hatay, gelmişti. 8 Kasım 2015’te WSJ’den mografik yapısını değiştiren ve bu Reyhanlı’da yer alan Cilvegözü Emre Peker’in sorularını yanıtlayan nedenle, toplumsal, siyasal, eko- sınır kapısından Türkiye’ye girdi. Soros iki mesaj vermişti: nomik ve kültürel istikrarını tehli- 7) Cumhurbaşkanı Erdoğan 5 ‘1- Sığınmacılar Türkiye’de kalma- keye atan sığınmacı olayı sürecin- Eylül 2012 tarihinde yaptığı bir lı, bu daha ucuz ve verimli çözüm- de beş temel belirleyici görülüyor: Sığınmacılar konuşmada “Emevi Camisi’nde na- dür. 1) ABD’nin, “Radikal İslam”a karşı maz kılacağız” dedi. 2- Avrupa’ya giden mültecile- izlediği yanlış “Ilımlı (Amerikancı) İs- ‘Antidepresan sorununun HHH ri Türkiye’de durdurmak için işbirli- lam” yaratma politikası bağlamında, “Sığınmacılar” olayının nasıl ği şart ve başta Almanya Başbakanı Ortadoğu ülkelerinin yönetimlerinin arkasındaki süreç ele alınması gerektiği konusun- Angela Merkel olmak üzere Avrupalı ve sınırlarının değiştirilmesi için sıcak da, sorunun kaynağına da işaret liderler bu işbirliği için istekli.’ savaşla müdahaleye başlaması. çağı’nda evgili okurlarım, yaşadığımız eden Ergin Yıldızoğlu’nun dünkü Soros’un bu mesajından dört ay 2) AKP’nin dış politikasını ABD’ye yazısından bir bölüme bakalım: sonra, AKP hükümeti ile AB arasın- göre uyarlayarak ülkeyi bu savaşa sorunların arkasındaki süreç- “Bu sorun, (AKP iktidarının) Batı’ya da, 20 Mart 2016’da ‘yeni düzensiz sokması. Slere işaret etmek için yazdı- sosyal devlet karşı bir pazarlık aracı edinmek arzu- 3) Emperyalizmin yol açtığı savaş- ğım üçüncü yazı bu. göçmenlerin geri kabulü’ anlaşma- Birincisini Gezi Direnişi Dava- sunun yanı sıra, bir türlü boyun eğ- sı imzalandı. lar sonunda yerlerinden yurtların- S. DENİZ YILMAZ diremediği Cumhuriyetçi seküler bir Bu imzayla birlikte, Türkiye’den dan edilen halklara göç adresi ola- sı mahkûmiyetleri, ikincisini de halkı ARAŞTIRMACI - YAZAR kesime karşı silah olarak kullanılmak Avrupa’ya çeşitli yollarla geçen sı- rak Türkiye’nin gösterilmesi. açlığa mahkûm eden Enflasyon hak- kında yazmıştım. amacıyla üretilmiştir. ğınmacılar, 4 Nisan’dan itibaren 4) Bunun için AKP iktidarına para ağlık Bakanı Fahrettin Koca yakın zamanda Çok kısa bir “Sığınmacı Süreci” ‘Sığınmacılar’ salt biyolojik varlıkla- Türkiye’ye gönderilmeye başlandı! ödenmesi ve insan hakları ihlallerine Syaptığı açıklamada, son 3 yılda 61 milyon ki- rına, niceliğe indirgenemezler. Soros’un mesajı ve Merkel’in li- göz yumulması. kronolojisi ile işe başlayalım: şinin sinir sistemi ilacı kullandığını, 12.3 milyo- 1) 19 Mart 2003. ABD havadan, 20 Karşımızda, kültürleri, siyasi eğilim- derliğindeki AB’nin AKP’yle imzala- 5) AKP iktidarının, bu göç dalga- nun ise antidepresan ilaç kullandığını açıkladı. Mart 2003’te de karadan Irak’ı işga- leri, arzuları da göz önüne alarak dü- dığı bu anlaşma sonrası, Türkiye iki sını hem Batı’ya karşı koz olarak 2022 yılı itibarıyla da bu sayının 70 milyon ku- şünülmesi gereken bir sorun var.” yönlü sığınmacı akınına uğradı: kullanması hem de Türkiye’deki re- le başladı. tuyu aşacağı konuşuluyor. 2) 17 Mart 2010, Arap Baharı baş- HHH Hem Suriye’den Türkiye’ye geliş- jimi değiştirmek için bir araç olarak Yaklaşık 80 milyonluk nüfusta antidepresan ladı. Mehmet Ali Güller de dünkü ya- ler devam etti hem de Türkiye’den görmesi. kullanan 12.3 milyon insan... 3) 15 Mart 2011, Suriye’de rejime zısında “Sığınmacılar” sorununun Avrupa’ya geçenler yeniden HHH Ekonomik sıkıntılar, bireylerin özel hayat- karşı muhalefet başladı. arkasındaki süreç açısından son Türkiye’ye gönderildi. Bu sürece doğru teşhis koyma- larındaki problemler, kalıtsal bazı hastalıklar, 4) 30 Temmuz 2011. Muhalifler derece hayati bir bilgiyi anımsatı- Böylece Soros’ların, Merkel’le- dan, hiçbir geçerli çözüm üretile- Özgür Suriye Ordusu’nu kurdu. yordu: rin isteğiyle AKP hükümeti Türkiye’yi mez! tetiklenen travmalar birleşince ortaya bu sa- yının çıkması maalesef şaşırtıcı değil. Burada yanıt bekleyen önemli soru ise yöneticilerin bu duruma neden kayıtsız kaldığı. Sosyal dev- letin görevi bireylerin insanca yaşama hakkını savunmaktır. Geçen yılın kayıtlı intihar sayısı 600’e dayanmışken, Türkiye’de her gün dokuz kişi intihar ediyorken “psikolojik iyi oluştan” Hız artırımının sonuçları da “sosyal devletin varlığından” da söz etmek olası görünmüyor. Psikologlar da dertli Ülkemizdeki bazı otoyollarda Sağlık hizmetleri yalnızca fiziksel rahatsız- hız sınırını yükseltmenin lıklar baş gösterince bireyin çaldığı kapı değil- dir, hastanelerde ruh sağlığı hizmeti de verilme- bilimsel gerekçeleri lidir. Kaldı ki yaşanan fiziksel rahatsızlıklarda açıklanmalıdır. Yolların psikolojik tetikleyicilerin etkisini de dikkate al- tasarım hızını yükseltmek dığımızda, her bireye ücretsiz bir şekilde fayda- lanacağı ruh sağlığı merkezleri açmak, “sosyal seyir hızını artırmanın devlet”in sorumluluk alanında olmalıdır. gerekçesi olamaz. Türkiye’nin bu ihtiyacı karşılayacak yeter- li ruh sağlığı uzmanı bulunmakta. Türkiye’de 50 bine yakın psikolog var ancak “psikologların da PROF. DR. İSMAİL ŞAHİN dertleri var”. Meslek yasaları bulunmadan ça- İNŞAAT MÜHENDİSİ, ÖĞRETİM ÜYESİ lışıyorlar ve alanları başka meslek grupları ta- rafından işgal ediliyor. Yani hem ruh sağlığı uz- üksek standartlı karayolu sı- manları hem de ruh sağlığı bozuk insanlar mağ- nıfına giren otoyollar görece Güvenliği sağlamanın dur ediliyor. Hem yeterli uzman hem de bu ko- Yyüksek tasarım hızlarına gö- ve yaralanmayı önle- nuda bu kadar ihtiyaç varken iktidarın bu konu- menin bilimsel sınırları- re projelendirilir ve inşa edilirler. da adım atması zor olmamalı. nı anlamak için testler- Proje hızı karayollarının geomet- de kullanılan mankene Siyasi çöküşün etkisi rik tasarımında kullanılan, sürü- yüzlerce algılayıcı takıl- Geçmişte yüzde 7-8 oranında seyreden ank- cülerin güvenle uygulayabilecekle- mıştır. Yasal hız sınırla- siyete bozukluklarının şimdi yüzde 38’lere da- ri en büyük hızdır. Karayolları Ge- rı aşıldığında manken- yandığını istatistiklerde görüyoruz: Neredeyse nel Müdürlüğü’nün yürürlükteki de ciddi ve kalıcı yara- her iki gençten birisi depresyonda. Peki ne ol- lanma risklerinin ortaya otoyol standartlarında tasarım hızı du da böyle bir psikolojik patlamanın ortasın- çıkması, hız sınırlarının 120 km/sa değerindedir. 2918 sa- da kaldık? niçin koyulduğunu an- yılı Karayolları Trafik Kanunu ve Gündemler, olaylar her ne kadar kolektif ol- lamak için yeterlidir. Karayolları Trafik Yönetmeliği’nde sa da birey olarak kendi yaşamımızda da ken- de bu hız sınırı bulunmaktadır. Ce- di özelimize etki eden siyasi bir çöküntünün za sınırı da yüzde 10 fazlasıyla 132 ları ve dayanıklı yapısal tasarım- diğinde trafik daha iyi akar ve yol- Ulaştırma sektörü sera gazı sa- altında eziliyoruz. Acaba iktidar sahipleri in- km/sa seviyesindedir. Türkiye’de- la elde edilen faydalar, yükseltilen lardaki kullanıcı güvenliği de ar- lımlarında (emisyonlarında) ilk sı- sanları sürükledikleri bu psikolojik sıkıntının ki bazı otoyollarda (Kuzey Marma- farkında mı değiller yoksa farkındalar da bi- hız sınırlarıyla kaybedilmektedir. tar. Karayolu Güvenliği Sigorta ralarda gelmektedir. Ulaştırma lerek ve isteyerek insanların kendi sorunları- ra, İstanbul-İzmir ve Ankara-Niğ- Bu testlerde, 65 km/sa çarpma hı- Enstitüsü’nün (IIHS) çalışması- kaynaklı sera gazlarının başlıca bi- nı çözmelerini mi istemiyorlar? Çünkü bireyler de) hız sınırının 1 Temmuz’da 140 zında sürücü mahallinde çok az et- na göre, 1993-2017 yılları arasın- leşeni karbondioksit olup (yüzde kendi ruhsal dünyalarında ne kadar rahat ne km/sa seviyesine yükseltileceği ki gözlemlenirken, 80 km/sa hızda da ABD’nin bazı eyaletlerinde hız 99), bu salımlarda en büyük aktör kadar bilinçli hissederlerse ortaya çıkan so- duyuruldu. Buna göre, ceza sınırı ise sürücü kapısı, gösterge paneli sınırlarını 90 km/sa düzeyinden karayollarıdır. Yüksek hızlarda runların nedenini bu sefer dışarıda arayacak- da 154 km/sa olacak. ve pedal bölgesinde görünür defor- 95-130 km/sa düzeylerine yük- azalan yakıt verimliliği beraberin- lar ve “sorgulayacaklar”. masyonlar oluşmaktadır. seltmek yaklaşık 37 bin cana mal de emisyon artışlarını getirir. Bu Türkiye için konuşursak eğer, bireylerin yal- Olumsuz etkiler 90 km/sa çarpma hızında taşıtın olmuştur. nedenle, otoyollarda hız sınırla- nızca kendilerinden değil ekonomik sebepler- Dünyada her yıl ortalama 1.3 mil- iç bölümü tamamen hasar alırken, rını düşürmek genel olarak yakıt den, işsizlikten, açlıktan, kaostan da etkilendi- Sınır düşürülmeli yon insan trafik kazaları nedeniyle test mankeninin üzerine yerleşti- harcamalarını ve kirletici emis- ğini söyleyebiliriz. hayatını kaybediyor. Bu kazalarda Hız yapmak tekerleklerin yu- rilen algılayıcılar ciddi boyun ya- yonlarını azaltır. sürücü kusurları önemli bir paya varlanma direnimi ve hava dire- Ücretsiz terapi desteği şart ralanmalarını kaydetmiş ve alt ba- sahiptir. Kazaları daha ölümcül ha- Tutarsız tavır Çift yön kuramına göre, insanlar iki görünüm- nimi nedeniyle taşıtın yakıt har- caklardaki uzun kemiklerde kırık- den oluşur. Örneğin, madeni para tek bir nes- le getiren aşırı hız başlıca sürücü camasını artırırken yakıt eko- Ülkemizdeki bazı otoyollarda hız lar meydana geldiği görülmüştür. nedir ama yazı tura gibi iki farklı yönü bulunur. kusurudur. Otoyollarda yasal hız nomisini azaltır. Yakıt verimlili- sınırını yükseltmenin bilimsel ge- Güvenliği sağlamanın ve yaralan- Dışarıdan bakıldığında insanın da bedeni görü- sınırını artırmanın güvenlik, sürüş ği genel olarak 80 km/sa hızdan rekçeleri açıklanmalıdır. Yolların mayı önlemenin bilimsel sınırları- lür ancak bir de iç gözlem sırasında gözlemle- ekonomisi ve hava kirliliği ile ilgili sonra büyük ölçüde azalır, yani tasarım hızını yükseltmek seyir hı- nı anlamak için testlerde kullanı- nen zihni vardır. Tedavi yöntemlerinde de has- çeşitli olumsuz sonuçları vardır. aynı yakıt harcamasıyla daha az zını artırmanın gerekçesi olamaz. lan mankene yüzlerce algılayıcı ta- talar hem psikolojik hem de fiziksel olarak çift Sürücüler genellikle duyurulan km yapılır. 90 yerine 120 km/sa İçişleri Bakanlığı’nın yayımladığı kılmıştır. Yasal hız sınırları aşıldı- yönlü değerlendirilmelidir. Ancak ülkemizde ve hız sınırının üzerinde giderler. Yet- hızla yapılan yolculuk yakıt har- Karayolu Trafik Güvenliği Eylem ğında mankende ciddi ve kalıcı ya- bazı diğer ülkelerde psikolojik iyi oluş bu “çift kililer buna uymak için hız sınırını camasını yüzde 20 kadar artırır. Planı 2021-2023 belgesinde “Tra- ralanma risklerinin ortaya çıkma- yön”e uymayacak şekilde aksatılır. Oysa biri ol- artırdıklarında, sürücüler araçları- 104 yerine 90 km/sa hız yaparak fikte Sıfır Can Kaybı” hedefi koyul- sı, hız sınırlarının niçin koyuldu- madan diğerinin iyi olması beklenemez. O yüz- nı daha hızlı sürerler. Karayolu gü- yakıt harcaması yüzde 10-15 ka- muştur. Hız sınırını artırmak bu den sadece Türkiye için değil, tüm dünya için ğunu anlamak için yeterlidir. Hız ücretsiz psikolojik destek hizmeti şart. venlik testlerine göre, hava yastık- dar iyileştirilebilir. hedefle taban tabana zıttır. sınırları doğru koyulup denetlen-