Catalog

5 NİSAN 2022 SALI EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 TÜİK’e göre tüketici fiyatları martta aylık yüzde 5.46, yıllık yüzde 61.14 yükseldi Enflasyonu tutmak zor! Yoksunlaşmayı kitap fuarlarından Merkez Bankası’nın 2022 sonu için açıkladığı yüz- öğrenmek de varmış de 23.2’lik yıllık TÜFE tahmini olanaksız hale gelirken oksullaşma, yoksunlaşmayı en ENAG’a göre martta 12 aylık artış yüzde 142.6 oldu. iyi kitap fuarlarından öğrene- ÜİK’in dün açıkladığı “Tüketici Fi- yüzde 32.67 ile motorinde görüldü. Bu- Ybileceğim aklımın ucundan bi- yat Endeksi, Mart 2022” raporu, nu yüzde 24.41 ile benzin, yüzde 23.47 le geçmemişti. Doğrusu Ankara’daki Cumhuriyet okurları ile ilk buluşmam- TAKP iktidarının akıldışı ekonomi ile kömür izledi. En çok fiyat düşüşü ise da, içimin neden o kadar çok burul- politikalarına eklenen Rusya-Ukrayna yüzde 23.26 ile kabakta. Bu ürünü yüz- duğunu tam kavrayamamışım. İs- merkezli jeopolitik sorunların enflasyo- de 9.91 ile domates, yüzde 9.7 ile elekt- tanbul’daki ikinci söyleşi, ağırlıklı ay- nu daha da yükselttiğini ortaya koydu. rik ücreti izledi. nı okurlarla bitmeyen imza sohbetle- Buna göre TÜFE, geçen martta ön- n KARADENIZ’DE YIKIM: Bölge ba- rinden çok daha çarpıcı olarak vurul- ceki aya (aylık) kıyasla yüzde 5.46, zında yıllık bazda en yüksek enflasyon mamla, tanıklıkların, satır aralarının Aralık 2021’e (3 aylık) kıyasla yüz- oranı yüzde 70.93 ile Trabzon, Ordu, buluşmaları, çakışmalarının anlamla- de 22.81, Mart 2021’e (yıllık) kıyasla Giresun, Rize, Artvin ve Gümüşhane’yi rını ancak kavrayabildim. yüzde 61.14 ve 12 aylık ortalamalara kapsayan “TR90”’da görüldü. En düşük Üçüncü kuşaktan okurun çok du- kıyasla yüzde 29.88 arttı. Yıllık artış artış ise yüzde 54.54 ile İstanbul’da yanı olsa da Cumhuriyet ailesi için- geçen şubatta yüzde 54.44’tü. Ayrıca (TR10). Aylıkta ise en yüksek artış den algı bağlarının kurgulanma- sı çok farklı oluşabiliyor. Önce Nadir yıllık TÜFE’de Mart 2002’deki yüz- yüzde 6.53 ile Erzurum, Erzincan ve Nadi’nin, birazcık kıskanıyor gibi ola- de 65.1’den sonra en yüksek orana Bayburt’u kapsayan “TRA1”de hesap- rak, “Yazmaktan çok, konuşan Cum- ulaşıldı. Merkez Bankası’nın yüzde lanırken, en düşük artış yüzde 4.69 ile huriyet yazarları..” ile kastını düşün- 23.2’lik 2022 sonu yıllık TÜFE tahmi- yine İstanbul’da. mek, İlhan Selçuk, Uğur Mumcu, ni ise iyice uzaklaştı. n ENAG’DA AYLIK YÜZDE 12: Oktay Akbal, Mustafa Ekmekçi.. n 313 MADDEYE ZAM: Mart Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) isimlerini sıralamak gerekiyor. Anılar 2022’de, aylık bazda endekste kapsa- ise mart ayında tüketici fiyat endek- hiç beklenmedik uçuşları ile sizi, Di- nan 409 maddeden 69’unun ortalama sindeki (E-TÜFE) aylık artışı yüzde kili Belediye Başkanı Osman Özgü- fiyatı düşerken 27 maddede sabit kal- 11.93, 12 aylık artışı yüzde 142.63 ven ile özdeşleşmiş, ilki 12 Temmuz dı ve 313 maddede arttı. olarak açıkladı. 1986’da yapılan “Dikili Barış Demok- rasi, Çevre, Emek Şenlikleri”nde bu- n ULAŞTIRMADA YÜZDE 99: Ana n ‘EMEKLI’ IÇIN YÜZDE 90: DİSK- luşturuyor.. harcama grupları açısından bakınca AR’ın yeni hesapladığı “dar gelirli- Üreticide yeni yıllık zirve yüzde 115 Sivil-askeri iktidarların, darbeler sü- en yüksek fiyat artışları yıllık bazda lerin gıda enflasyonu” ise emekliler ÜİK’in “Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksi, Mart lar aylıkta yüzde 35.9, yıllıkta yüzde 256.44 reçleri arasında yaşatılanların acıları yüzde 99.12, aylık bazda yüzde 13.29 için yüzde 89.6, dar gelirli ikinci yüz- T2022” raporuna göre, Yİ-ÜFE aylık baz- ile petrol ürünlerinde. Gıdada ise aylık artış altında ezilmemekte, insandan yana ile ulaştırmada. de 20 için yüzde 90.6, en düşük gelir- da yüzde 9.19, ilk üç ayda yüzde 29.31, yıl- yüzde 10.5, yıllık artış yüzde 92.38. Ayrıca değerlerini kaybetmemekte direngen n MOTORIN ŞAMPIYON: Mal ve hiz- li yüzde 20 için yüzde 103.8 oldu. lık bazda yüzde 114.97 ve 12 aylık ortalama yıllık Yİ-ÜFE, Mart 1995’teki yüzde 144.3’ten insanların en yaratıcılarından, arkala- met bazında en yüksek aylık fiyat artışı l Ekonomi Servisi bazında yüzde 64.3 arttı. En yüksek artış- sonra en yüksek orana ulaştı. rından yürüyenlerin oluşturdukları kit- lesel yürüyüşlerde yerlerini alanların toplamının oluşturduğu buluşmalar- da, Dikili, “Barıştan umut kesmeyen- Çarşı-pazar fiyatlarındaki artış, emekli ve çalışanın maaşını eritti lerin, Türk-Yunan, iki karşı kıyı halkla- rının dostluğunu simge olarak yeşert- meden” yola çıkmaları projesi. Yaşları gereği çömezler arasında söz konusu etkinliklerde, kendi uz- manlık alanları üzerinden konuşmacı Emekçi acil zam istiyor genç kuşaklar arasından, büyüklerin Nureddin Nebati nokta koydukları etkinliklerde söyle- MUSTAFA ÇAKIR / ALİ CAN POLAT nenleri soluksuz algılamaya çalışan- 3600 ek gösterge ların içinde olabilmenin keyfi bir ya- ‘Yılsonunda makul ktidarın hedeflenen enflasyona na. Uğur Mumcu’nun katledilmesi en mayısta Meclis’te İgöre ücret zammı politikası iflas çarpıcısı, demokrasi şehitlerine yaşa- seviyeye gelecek’ ilgin, dün 3600 ek göster- tılanlar.. Uğur Mumcu Vakfı’nın çok etti. Daha üçüncü aydaki enflasyon, Bge konusunda ise “Ümidimiz değerli, çok güçlü, her sanat alanın- azine ve Maliye Bakanı Nured- emekçilerin maaşlarını sildi, süpür- mayıs ayında çalışma tamamla- dan belgeseller ile ülkenin her yerin- Hdin Nebati, dün Bursa’da iş dü. Emekçi, asgari ücretin güncel- nacak ve Meclis’e intikal ettiri- den sınırlarımızın dışına taşan anma- dünyası ile bir araya gelerek özel- lenmesini, memur toplusözleşme- lecek. Bunun yanında, kamuda lar, etkinliklerde, görsel, sanatsal et- likle enflasyona ilişkin ilginç açıkla- sinin yenilenmesini, enflasyon far- sözleşmeli personelin durumu- kinlikler, söyleşilerin odağında Diki- malar yaptı: “Martta yüzde 61.1’e nu isteğe bağlı olarak düzenle- kının da temmuz ayı beklenmeden li Festivali’ni canlandıran belgelerinin yükselen enflasyonu kalıcı düşür- mek, bunu da belli kamu hakları- hemen verilmesini istiyor. olması ile gelen güçlendirilmiş yargı- mek fiyat istikrarını kalıcı sağla- na kavuşturarak çözmek istiyo- Milyonlarca memur ve memur mızın pekişmesi.. mak konusunda kararlı adımlar at- ruz. Bu konudaki çalışmamızı da emeklisi bu yılın başında yüzde HHH maktayız. Yıl sonunda enflasyon tamamlamak üzereyiz” dedi. Ülkemizin her alanından insan hak- makul bir seviyeye gelecek. Enflas- 5 toplusözleşme, yüzde 2.5 de ek Vedat Bilgin ları savunucularının güçlü buluşma- yon için bireylerin davranışsal de- zam olmak üzere toplam yüzde 7.5 ları, her şenliğin 40-50 binleri buluş- tı ay beklenmeden her ay ortaya çı- yok. Bütün ücretlere acilen enflas- ğişimlerini düzeltecek adımlar atı- oranında zam aldı. Üç aylık enflas- turan çadırlarda toplanmış güçlü ka- kan enflasyon farkının maaşlara lacak.” Nebati faize ilişkin olarak yon oranında zam yapılmalı. En dü- yon yüzde 22.81 oldu. Memur ve tılımcılarının, izlenmelerle, ülkemizin da “Faiz artırmadan olmaz’ diyen- yansıtılmasını, üzerine refah payı şük emekli aylığı da asgari ücrete memur emeklisi için şu anda yüz- her köşesinin, çok ötesinde dünyaya ler vardı, piyasa artık faiz oranları- eklenerek kamu çalışanlarının enf- sabitlenmelidir. de 15.31 oranında enflasyon far- yayılmamızla, çarpılarla güçlenen al- nın nerede olması gerektiğini çok lasyona ezdirilmeyeceği sözünün n TÜKETICI DERNEKLERI FE- kı oluşmuş durumda. Alta aylık gı, etkileri.. Yüzlerle, belki de binlerle iyi takip ediyor” dedi. tutulmasını istiyoruz. DERASYONU BAŞKANI AZIZ KO- enflasyonun, yüzde 7.5’lik zammı kez bir daha bir daha dinlemiş, pay- n KESK EŞ GENEL BAŞKANI MEH- ÇAL: Tüketicinin mutfakta his- aşan bölümü temmuzda fark ola- laşmış olarak, duyarlılığınızı aşındır- MET BOZGEYIK: Son 20 yılda emek- settiği enflasyon Yurt İçi Üreti- ma yerine pekiştirmekte olduğunda rak verilecek. Bilim ve akıl karşıtı çiler açısından ücretlerde böyle bir ka- çok “inadına” sözcüğünün tam karşı- ci Enflasyonu’dur. Madem enflas- İşçi ve Bağ-Kur emeklilerinin ma- lığı ile iddialıyım. yıp yaşanmadı. Temmuz ayı beklen- yonla mücadele ediliyor, kamu ön- aş artışları geçen altı aylık enflas- mücadelenin bedeli HHH meden emekçilerin kayıpları gideril- ce kendi yaptığı yol, vergi, elektrik, yona göre belirleniyor. Ocakta yüz- İşte tam da bu noktadan yola çıkı- meli, toplu iş sözleşmesi yenilenme- nflasyonla ilgili sonuçları sosyal doğalgaz gibi zamları geri çekme- de 25.47 zam alan işçi ve Bağ-Kur yor olarak kitap fuarlarında gördük- Emedya hesaplarından değerlen- lidir. Asgari ücret güncellenmelidir. li. Eğer acilen müdahale edilmezse emeklilerinin ücretlerindeki artış- lerim, gözlemlediklerimden çıkarım- diren ekonomistlerden Prof. Dr. n BIRLEŞIK KAMU-IŞ BAŞKANI açlık sınırı yıl sonunda asgari ücre- lar da üç aylık yüzde 22.81, yıllık larımı paylaştığım başlıkta iddialıyım. Erinç Yeldan “Bilime, bilimsel akla MEHMET BALIK: Enflasyon yoksul- ti dörde katlayacak. Üretici fiyatları yüzde 61.14’lük TÜFE artışı karşı- Çocuklarına süt, ekmek alabilmek- ve bilimin gereklerine karşı yürü- luktur. Kamu çalışanları, toplusözleş- önümüzdeki ay tüketicinin mutfa- sında eridi. En düşük emekli maaşı te zorlananlardan daha ağır bedelleri tülen mücadelenin bedeli” derken, meye göre yılın ilk üç ayının sonunda göze alanların, soluğu kitap fuarların- ğına yansıyacak. 2 bin 500 lira. Prof. Dr. Hakan Kara şu hatırlat- da almalarının gerçeğindeki acıyı gö- devletten yüzde 15.3 enflasyon farkı Sendikalar asgari ücretin yeni yıl mayı yaptı: “Sefalet endeksinde rememek olanaksız.. İlhan Selçuk ya Fark verilecek alacaklı haline gelmiştir. Emeklilerin, beklenmeden artırılmasını isteye- (işsizlik+enflasyon) Arjantin’le far- da Uğur Mumcu, Oktay Akbal.. hangi daha ilk üç ayda yüzde 22.8 oranın- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Ba- kı açıyoruz.” Yine Prof. Dr. Fatih rek şunları söylüyor: yüreğinizde önceliği olanları düşünür- Özatay “İktisat kuramına ve en az da alacağı doğmuştur. Asgari ücretin kanı Vedat Bilgin ise “Sözleşme seniz düşünün, dirençlerini bilemek, 50 yıllık dünya deneyimine ters Maaşlar 1044 TL eridi bugünkü alım gücü Mart 2021’deki mekanizmalarımız devam ediyor. nefes alabilmek için göremediğimiz davranmaktan vazgeçmeli” çağ- alım gücünün yüzde 10 altındadır. Orada bizi koruyan, çalışanları ko- n TÜRKIYE KAMU-SEN BAŞKA- boyutlarda zorluklar, bedellere katla- rısı yaparken, JPMorgan ve Gold- n DISK BAŞKANI ARZU ÇERKE- ruyan aktüel gelişmeler karşısın- NI ÖNDER KAHVECI: Geçen her nıp katlanıp durmaktalar. Bizimkiler man Sachs Türkiye’nin bu enflas- an kamu çalışanlarının aleyhine iş- ZOĞLU: Asgari ücrete yapılan zam da direnç gösteren madde var. Enf- gerçekten bu fuarlarda imza atanlar, yon oranıyla daha fazla fiyat bas- söyleşilerde olanlar olarak katılabilse- lemekte, maaşlar enflasyon karşı- şubatta eridi. Bu yıl 1 Mayıs’ta en lasyon farkının verilmesi. Temmuz kısı altında kalacağını öngördü. lerdi, gözleri durmadan çaktırmaya- temel talebimiz bu olacak. Asgari enflasyonunda da çalışanlarımıza sında hızla erimektedir. Ocak-mart Goldman Sachs’ın yılsonu tahmi- cakları gizli yaşlarla doluverirdi. arasında maaşlar resmi olarak yüz- ücret tespit komisyonu acilen top- yapılan yeni düzenleme ile yeni- ni yüzde 45. İlhan Selçuk, sevgili İlhan Ağabey de 15.3 yani 1044 TL erimiştir. Al- lanmalıdır. Burada yasal bir engel den ele alacağız” dedi. örneğin, 1990’lı yıllarda Cumhuri- yet Vakfı’nı yaşatabilmek, gazetenin emekçilerinin ücretlerini ödeyebilmek uğuruna katlandığı zorluklar yuma- ğında, Cumhuriyet Mahahallesi için- de birlikte yaşamak, aile olabilmek Ticaret açığı ‘koşuyor’ için, arsa alanların özverilerini başka- ları bilmez. İlhan Ağabeylerinin iki ay- icaret Bakanlığı ile Türkiye İhracatçılar 81.8’den yüzde 69.6’ya geriledi. lık çalışan ücretlerini gönüllü yüklene- TMeclisi’nin (TİM) dün ortak açıkladığı mart Sonuçları yorumlayan Ticaret Bakanı Meh- rek, daha çok para ödeyerek alanla- ayı dış ticaret verilerine göre, ithalattaki tırma- met Muş, “Ocak-mart dönemi ithalat artışın- rın, şimdi çoğu kitabı elleri ile okşa- nış bütün hızıyla sürüyor. da petrol ve doğalgaz artışları etkili oldu. Küre- yarak, göz göze geldiğimizde gözleri- Mart ayında geçen yılın aynı ayına kıyasla ihra- sel emtia fiyatları yüzde 41.8 arttı” derken TİM ni kaçırarak “Sonra alacağım, bugün- cat yüzde 19.8 artarak 22.7 milyar dolar, ithalat Başkanı İsmail Gülle şu vurguyu yaptı: “2022 kü listem doldu” mazeretine sığınma- yüzde 31 artarak 30.9 milyar dolar ve dış tica- yılı hedefimiz olan 250 milyar dolara ulaşmak larının gerçekçi anlamına tanıklık etse ret açığı yüzde 76.7 arta- için ihracatımızı geçen ne hissederdi? rak 8.2 milyar dolar oldu. yıla göre her ay 2.1 mil- Kaç yaşlarında, kaç kişi olarak ge- İhracatın ithalatı karşılama yar dolar artırmamız ge- lirlerse gelsinler aktarmalı toplu taşı- oranı ise yüzde 80.3’ten rekiyordu. Son rakamla- macılıkla, saatleri umursamadan, ki- yüzde 73.4’e düştü. İlk üç rın neticesinde, 250 mil- mileri, kendileri için çok pahalı ama ayda ise 2021’nin aynı dö- yar dolara giden yolda ilk alınması öncelikli ancak indirimli tek nemine kıyasla ihracat çeyrekte 10 milyar do- bir kitabı ancak seçebilmişse? Okşa- yüzde 20.8 artışla 60.3 lar artıdayız. Mevcut iv- manın anlamı, bir başka fuara ertele- milyar dolar, ithalat yüz- menin yükselişle devam me ise? Gerçeğinde hak arama, de- de 42.1 artışla 86.7 milyar ediyor olması, son dere- ğerler uğruna kendi kimliğini, diren- dolar ve açık yüzde 138.4 ce önemli. Tüm hedefle- cini bilemede, kuşaktan kuşağa algı, artışla 26.4 milyar dola- rimize büyük bir azim ve anı aktarımlarını güçlendirme önceliği Mart ayında Rusya’ya ihracatı yüzde 38, ra ulaştı. İhracatın ithalatı inançla yürüyoruz.” yer almışsa?.. Ukrayna’ya ihracat yüzde 80 düştü. karşılama oranı ise yüzde l Ekonomi Servisi