Catalog

25 NİSAN 2022 PAZARTESİ 10 HABER Cumhuriyetin feodaliteyle 1940’lardaki ‘Toprak Kanunu’ mücadelesi Köy Enstitülerinin gücü Bu iş bitti mi? oplumların değişik “tarih za- yük savaş kıyametinin dışın- arihi bir dönüşümün eşiğindeyiz. En manlar” içindeki mücadelele- da tutabilirsem, içeride tari- geç 14 ay sonra ülkenin talihini kök- Tri demokratik devrimi öğretebi- hin (bir paradoksla) ikram et- Tten değiştirecek bir seçim yapaca- lir. Mustafa Kemal, Mudanya Müta- tiği bu altın fırsatı kaçırma- ğız. Muhalefet bileşenleri, hayat pahalılı- rekesi ile “sivil siyaset yolu”nu açtı. malıyım! Ve hemen, (Alman ğı, işsizlik ve kötü yönetimin neden oldu- Lozan’dan geçerek toplumu Cum- kuvvetleri Fransa’yı almaya ğu ekonomik kriz verilerine bakarak “Bu huriyete ulaştırdı. 20. yüzyıla ayak giderken) 1940’ın nisanında iş bitti” havasında. Altılı masanın kurulma- basıldı. Büyük bir demokratik dev- başlamalıyım. Gecikmeme- sından sonra ise Ankara’daki kimi merkez- rimdi; geri kalmışlığın katılaşmış ka- liyim. Demokratik devrimin lerde hükümetler oluşturuluyor. lın kabuğunu kıracaktı. 1940’lardaki ilk ayağı olan Seçmen kararında ekonominin çok Cumhuriyet, 13 milyonluk basit köy- Enstitü, 1942’de, İnönü’nün önemli bir faktör olduğu aşikâr. Dünya- lüler ülkesinde kuruldu. Sadece basit savaş yıllarının yoklukların- nın en büyük 17. ekonomisi olduğumuz tarım yapabilen, “kerpicinin içinde” ya- da azalmayıp artan deste- günler geride kaldı. TL’nin değeri tarihte şayan köylüler. Mustafa Kemal’in ilk ğiyle “ileri cephe”sini kurdu. olmadığı kadar eridi. İşsizlik alabildiğine sözü: “Müstahsil (üretici) köylü efen- (Ekmek karneyle, inşaat çivi- yükseldi. Çalışan nüfusun yüzde 65’ten dimizdir!”. İşin özünü söylüyor: Köylü- si bile bulunmuyor!) fazlası asgari ücrete mahkûm edildi. yü “kerpicinden” çıkararak çiftçi yapa- Devamı geliyor. Tem- Bu gidişatın sonucunda iktidar blokunu bilmek. Köy, toprak, tarımın iç içe bir muzda Başbakan Refik oluşturan üç partinin oy toplamı yüzde bütün olduğunu bilerek ilerleyebilmek. Saydam ölür. Yerine Şük- 40-42’lere geriledi. HDP dahil muhale- Köylüler (büyük kitle) güçsüzdür. rü Saracoğlu geçer. Ta- fet bileşenlerinin toplam oyu ise yüz- Gücün sahipleri büyük topraklılar, rım Bakanlığı’na Şevket Ra- de 58-60 bandına yerleşti. Tüm bu veri- eşraf, tüccardır. Ekonomide, siya- şit Hatipoğlu gelir. Cumhuri- Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, Milli Eğitim Bakanı Hasan Âli Yücel ve İsmail Hakkı Tonguç, bir öğrenciyle ler gerçekten de zeminin hazır olduğu- sette büyük farkla öndedirler, müt- yetin en kayda değer Tarım nu ve iktidarın değişme ihtimalinin yük- tefiktirler. Cumhuriyet 1924’te Köy Bakanı. O da Tonguç gibi, ri. Kılavuz, Enstitü öğretmenidir. Çiz- Haziran’da 4274 sayılı “Köy çekte, sınıfsal muharebe ala- seldiğini söylüyor. Kanunu’nu çıkarıyor, köy konuş- Almanya’da (ve Fransa’da) gi, kişinin köylülüğünü yadsımaksı- Okulları ve Enstitüleri Teşki- nına. 20 Temmuz’da İnö- sun istiyor. Ancak, duyulan ses, bü- okumuş, doktora yapmış, zın üretimin özgürleştirici damarı- lat Yasası” geliyor. (80. yılın- nü, Tonguç’u alarak Enstitü Durum ortada yük topraklıların, zengin çiftçininki- Anadolu’yu karış karış gez- nı kavraması, geliştirmesidir. Ve in- dayız) Bu, Cumhuriyetin köye ve köy “seferleri”ne başlıyor: Ama yine de durum ortada. Dünya ör- dir. Osmanlı’dan devralınan (onun miştir. Köylüyü tanımış, top- sanlığın ortak değerlerini özümseme- egemen olabilmesinden, bü- Eskişehir, Sivrihisar, Mahmu- neklerine baktığımızda ekonomik çökü- Bizans’tan aldığı) prekapitalist rejim- rak ve tarım davasını dert sidir. Bu büyük iddiadır. Köylü ken- yük bir tarihsel atılımdan ön- diye, Hamidiye, Konya, Ka- şün otoriter popülist rejimlerden kurtul- de ortakçı, yarıcı, maraba, toprak iş- edinmiştir. 20 Ağustos’ta di potansiyelini keşfederek toplumu ceki fotoğraf gibidir. Yasa rapınar, İvriz, Ereğli, Bor, Ak- mak için yeterli olmadığını biliyoruz. Ku- çisi vardır. Sessizdirler. İnönü’nün Tonguç’la başla- dönüştürme iradesine erişecektir. İd- ile okul, köyün merkezi ol- saray, Koçhisar ve Anka- zey Kore, İran, Venezüella gibi pek çok Cumhuriyet, 1927 ve 1929’un ya- yan “sefer”inde o da vardır. dianın sahibi üç kişidir: İnönü, Ba- maktadır. “Kılavuz” köy hal- ra Gölbaşı. (Kitaptaki bilgiler ülkede görüldüğü üzere, halk bir lokma saları ile toprak dağıtma adımı atar. Kayseri, Sarımsaklı, Pazarö- kan Hasan Âli Yücel ve Genel Mü- kını yetiştirecek, sorunlarını aydınlatıcıdır.) ekmeğe muhtaç hale gelse de rejim ye- “Müttefikler” tepkilidir. 1932’de ren, Bünyan, Sivas, Yıldıze- dür İsmail Hakkı Tonguç. Tonguç, çözebilecektir. Kooperatifle- Gölbaşı’nda İnönü’yü kar- rinde kalabiliyor. “eşitlikçi” bir kooperatif modeli geti- li, Tokat, Turhal, Ladik, Sam- tasarımcı, mimar, başöğretmen, us- ri kurabiliyor. Çalışan köylü şılayan CHP’nin yeni Genel Türkiye’deki iktidarın sicilinden, sahip ol- rince (Afyon üreticileri) eski İttihatçı, ta, hatta işçidir. Müstesna bir belge- sun ve dönüş. Dönüşte, tren- için, antikçağdan beri dün- Sekreteri Memduh Şevket duğu idari ve siyasi avantajlarla neler ya- şimdi CHP’li büyük topraklıların söz- cidir. Oğlu Dr. Engin Tonguç, onun de Tonguç’u ve Hatipoğlu’nu Esendal, Tonguç’u arabasına yasında olmayan şey, ödül- pabileceğini biliyoruz. İktidar, medya gü- cüsü Halil Menteşe, Cumhuriyet yö- günlüklerini, belgelerini kitaplaştır- toplantıya çağırıyor. Yollarda, aldı. “Ne gezdirip duruyor- lendirme geliyor. Yurttaşlı- cüyle gündemi belirleme kabiliyetini koru- netimine çıkışır: “Kolektivizasyona dı: Bir Eğitim Devrimcisi İsmail Hak- köylerde onlarla daha önce sun bunu köy köy. Yarın bi- ğa büyük adım. “Müttefik- yor, seçim yasasını değiştirerek muhale- gidiyorsunuz!” kı Tonguç, 1997. Bu kitapla sadece konuştuklarını “harekât” he- zim söylediklerimize, rapor- ler” bunların ne demek ola- fete tuzaklar kurabiliyor, kontrollü gerilim 1936’ya kadar ilerleme olamadı. Köy Enstitülerini değil, yalın gerçek- defi olarak söylüyor: Ensti- larımıza inanmayacak!” de- cağını anlamışlar mı? Hem yaklaşımıyla güvensizlik ortamı yaratabili- Fakat yeni köy düzeni arayışı başla- leriyle 1940’ların Türkiye dramını tüm tü sayısı 60’a çıkarılmalı ve di. “Bu” İnönü’ydü! Tonguç, de nasıl! Prekapitalist doku- yor. Ve seçim güvenliğinden sorumlu ku- dı. Toprak ve tarım davası ile iç içe. boyutlarıyla kavrayabiliriz. (Dikkat, 200 bin tarımcı (çiftçi) ye- partideki güç yapısının uzak- nun sürdürülmesi onlar için rulların yapısını bozarak muhalefetin sayı- Atatürk 1936 ve 1937’de TBMM’de, 1940’lar her çeşit efsane ve menkıbe tiştirme hazırlığı yapılmalı! tan göründüğü gibi olmadı- “hayat memat”tır. Savaşa- sal üstünlüğünü seçim gecesinde boşa çı- “Toprak Kanunu’nun bir netice- yaratma alışkanlıklarıyla, ürünleriyle Tonguç, İnönü’yü özel me- ğını, mücadelede İnönü’nün caklardır. karacak hazırlıkları sürdürüyor. ye varmasını yüksek desteğiniz- perdelenmiş bir dönemdir.) rakla izliyor. Büyük toprak karşısındaki gücün mer- Bu süreçte altılı masanın kurulmuş ol- den beklerim. Her çiftçi ailesinin ge- İlk adımda 14 Enstitü kuruldu. He- sahiplerine, topraksız köy- tebesini artık en iyi kavra- ması gerek şarttır ama yeter şart de- Devrimin ikinci çinebileceği, çalışabileceği topra- def 22 oldu. Enstitülerde eğitim üze- lülerin durumuna tepkisi- yan kişiydi. Birlikte yaptıkla- ğildir. Demokrasiye dönüş çabaları- ğa sahip olması…” diyecek. Ve İnö- ayağı rine yazılanlara değinmiyorum. Bi- ni not ediyor. Ve demokra- rı “seferler”de İnönü’nün kur- nın sonuç verebilmesi için muhalefetin nü, 1936 sonunda vurguları yapar: linenler yeterlidir. Tonguç’un gö- 1940 Yasası’na iki kişi tik devrimin “ikinci ayağı”nı gusunu kavrıyordu. Bir kur- topyekûn birliği sağlanabilmelidir. Muha- “Toprak işleyenin!”, “Bin kombina zünden izleyebilirsek, Cumhuri- “Evet” oyu vermişti; 150 ki- (“ikinci cephe” de diyebiliriz) maylık. Garp Cephesi Komu- lefet bileşenlerinin mutabık kalacağı kap- kuracağız.” Ve dağıtılacak toprakları yetin erişmek istediği, demokra- şi oy kullanmamıştı. Bu “Ha- keşfediyor: Toprak dava- tanı kimliğiyle kurgulamış gi- samlı bir ekonomik kalkınma projesi ha- kamulaştırabilmek için anayasa öne- tik devrim dediğimiz aşamaları ta- yır” demekti. 1942’de 252 ki- sı gelecektir. Garp Cephe- bi: Yüzyıllardan gelen preka- zırlanmalı ve seçimi açık ara kazanacak risi getirir (1937, 74. Md.). “Mütte- nımlayabiliriz. Yok, Cumhuriyetin “iç şi “evet” oyu verdi; 177 ki- si Komutanı sanki bir “kıs- pitalist dokuyu ancak bir tür en güçlü adayın etrafında birleşilmelidir. fikler” direnirler; “yüksek destekleri” mücadelesi”nde somutlaşan demok- şi “yok”tu. Görüşmelerde kı- kaç harekâtı” tasarlamıştır: “harekât”la çökertebilirsin. söz konusu değildir. ratik devrim aşamalarını görmezlik- yasıya direnmişlerdi. (Ayrın- Kıskacın bir ayağında Köy Macaristan dersleri Barış yıllarında yapılamadı. ten gelirsek, olup bitenlerin anlatımı tıları, özellikle hangi madde- Öğretmeni’nin Enstitüsü, Şimdi, uygun zaman ayağına Geçen yıl faaliyete geçen Türkiye’nin Kılavuz sıradanlaşır, tek tük şeyler halini alır. lerde direndiklerini okuyu- öbür ayağında Atatürk’ün geldi: 2. Dünya Savaşı. Ülke- yeni düşünce kuruluşu Reform Enstitü- Köye “kılavuz”la girilecektir. 1942’yi anlayabilmeliyiz. Ensti- nuz. Öğrenmek lazım.) Ar- özlemi olan “müstahsil köy- nin, Cumhuriyetin en büyük sü, demokrasi, ekonomi, sosyal politika- 1937’de Saffet Arıkan’ın getirdiği tü hareketi mesafe almıştır. Fark tık Enstitüyü kapsayan fakat tehlike ile karşı karşıya geldi- lü”, yani, topraklandırılarak lar ve dış politika alanlarında karar veri- Köy Eğitmeni öncüdür. Büyük adım edilmeyen bir güç yaratmıştır. Gü- aşan büyük bir adımla müca- ği zaman. Ama içinde bir fır- doğacak olan çiftçi (iki yüz cilere öneriler sunma iddiasıyla toplan- ise 17 Nisan 1940’tır: Köy Enstitüle- cü büyütme zamanı gelmiştir. 19 dele alanına giriyoruz. Ger- sat taşıyor: Eğer ülkeyi bü- bin tarımcı). tılar düzenliyor, raporlar ve yayınlar ha- zırlıyor. Enstitü’nün geçen hafta yayım- ladığı “Macaristan Muhalefet Birliğinin Tecrübesi” raporu, Türkiye ile benzerlik- ler taşıyan Macaristan’da altı partili mu- ‘Birkaç tümenim olsa’ halefetin, 12 yıllık Orban iktidarı karşısın- da aldığı ağır yenilgiye odaklanıyor ve ücadelenin siyasal söyle- Çoğunluk o tarafta ve eldeki malze- seçimden çıkan dersleri şöyle özetliyor: Mmi, duyurusu kasım başında me bu. Bir demokratik devrim ham- - Yetersiz aday: Peter Marki-Zay İnönü’nün TBMM konuşmasıdır: “… lesi, ortaçağ yapılarının tasfiyesi için muhalif partilerin “razı” olduğu bir çatı Cumhuriyet hükümetlerinin sarf et- bir “minimum güç” istiyor. Çünkü adaydı ama seçim kazanacak karizması tikleri gayretlere iki seneden be- ortaçağ ile hesaplaşma büyük ola- yoktu. Dahası iktidarın muhafazakârlığını ri cemiyetimiz tarafından hiç yardım caktır. Ve öyle oldu. taklit etti. edilmemiştir... Bulanık zamanı bir Daha önce Tonguç, “60 Ensti- - Negatif kampanya: Muhalefet, seç- daha ele geçmez fırsat sayan eski tü, 200 bin çiftçi” hedefi için kap- Toprakla içiçe bir yaşam süren Köy Enstitülü çocuklar. mene kendi çözümlerini sunmak yerine, batakçı çiftlik ağası ve elinden gel- samlı bir çalışma yapmıştı. Bakan rejimin yolsuzluklarına odaklandı ve Or- se teneffüs ettiğimiz (soluduğumuz) Yücel’le de uzun uzun görüştüler. ban karşıtı negatif kampanya yürüttü. havayı ticaret metaı (nesnesi) yap- Proje, takatlerinin çok üzerindey- Gericiliğin kalın kabuğu - Koordinasyonsuzluk: Muhalefet, it- maya yeltenen gözü doymaz vur- di. Ne devlet yapısındakiler ne de tifak olmanın ötesine geçerek ülkeyi yö- guncu tüccar ve bütün bu sıkıntıla- parti destek olurdu. Gerçek bu idi. ürkiye kendini sava- dedi. Komisyon sözcüsü ise bilincinin oluşması muhtaç ol- netme iddiasını sergilemeyi beceremedi. rı politika ihtirasları için büyük fırsat İnönü’ye gittiler. “Olamayacak” de- Tşın “kıyamet”inden ko- Adnan Menderes’ti! duğumuz siyasal dengeyi ya- Muhalif liderler, ana meselelerde bile bir- sanan ve hangi yabancı milletin he- diler. Kitap şöyle yazıyor: “Tonguç, rumuş ama beş yıl boyun- Uzatmayalım. Tasarı köy- rın bozabilir.” birinden farklı açıklamalarla seçmende sabına çalıştığı belli olmayan birkaç onun yanıtını yaşamı boyunca unut- ca büyük bir orduyu silah al- toprak-tarım rejiminin fiili sa- Ve Cumhuriyette de ya- güvensizlik yarattı. politikacı büyük bir milletin bütün mayacaktı: ‘İleride çok pişman ola- tında tutmak zorunda kalmış- hipleri için ürkütücüydü. Orta- şasa, bir ortaçağ rejiminin - Liste hataları: Dar bölge seçim sis- hayatına küstah bir surette kundak caksınız. Savaştan sonra bu işle- tır. Köydeki üretici orduda tü- çağdan gelen “statü”leri so- toprak mülkiyeti sahibi için, temine göre hazırlanan ortak listelerdeki koymaya çalışmaktadırlar.” Sınıfsal rin hiçbirini bize yaptırmayacaklar- ketici olmuştur. Savaş biter- na erecekti. İnandırıcı tez- yanlış adaylar, seçmenin sandığa gitme “blok” tablosu berrak değil mi? dır. En önemli olanağı kaçırıyorsu- en üstün değerin o mülki- ken tarlaya dönüş eski düze- leri yoktu. Ancak, çoğunluk motivasyonunu kırdı. Çatı adayın parti- 1943’ün “seferleri” nisanda baş- nuz’ demişti.” Tarih henüz 1942 idi. yet olduğunu anlayabilme- ne dönüş mü olacaktır? Yok- sağlayacak taktikleri ve “ko- lerle uyumsuzluğu ve muhalefet içi çat- layacak. Savaştepe, Kızılçullu, Gö- “Savaştan sonra” deyişi yaptığı kur- mizi çarpıcı biçimde anla- sa o köylü toprağa kavuşup münizm geliyor” yöntemle- laklar Orban’ın işini kolaylaştırdı. nen, Aksu. Sonra, eylülde Erzu- guyu açıklıyor. tan Emin Sazak: “Acaba bu çiftçi kimliği mi kazanacak- ri vardı. - Ukrayna savaşı: Orban, savaş baş- rum, Pulur, Kars, Cılavuz, Trabzon. “Biz” ve “Bize yaptırmayacak adamları (büyük topraklı- tır? Tarım Bakanı Hatipoğ- lar başlamaz seçimin ana aksını savaş Ve Beşikdüzü’nde Enstitü öğrenci- olanlar”. Açık değil mi? Enstitüler lar) ortadan kaldırmak mem- lu, 17 Ocak 1945’te “Çiftçiye Karşıdevrim ve barış arasında bir referanduma çevir- leri motorla açılmış, türkü söyleyip için İnönü’ye “Bu komünist yuvala- leketin gelişmesi için fayda- Toprak Dağıtılması ve Çiftçi di. Muhalefet adayı Marki-Zay’ın aldığı ağ çekiyorlardı. İnönü, Tonguç’la rını ne zaman kapatacaksın?” diyen Emin Sazak: “Rusya’da da lı mıdır? O adamlardır ki Milli Ocakları Kurulması” tasarısı- NATO yanlısı tutum ise belirsizlik duygu- yan yana oturarak bir motora bini- Mareşal’den valilere, kaymakamla- aynen böyle olmuştur. Ko- Mücadele’nin ilk günlerinden nı getiriyor. Demokratik devri- sunun büyümesine ve seçmenin “istikra- yor, giderken kolunu sıkıyor, acıta- ra kadar gelen bir kadronun katı tu- lektif şirket diye başlamış- beri Garp Cephesi Kuman- min ikinci ayağı (cephesi). rı” tercih etmesine neden oldu. rak. Şöyle diyor: “Elimde bunlar gi- tumu ve devrimciliği 1930’ların orta- tır, halk da mecbur olmuştur. danı 100 vagon buğday ve- Hakkıyla tarım yapmak - Kutuplaşma: Orban kampanyası, bi gençlerden birkaç tümen olsaydı, larında eskimeye başlamış bir parti Aynen tatbikatı budur.” Re- rin der, yetiştirir… Bakanımı- üzere toprakta yeni mülkiyet LGBT kaynaklı kır-kent kutuplaşmasını Türkiye’nin yazgısını değiştirirdim!” yapısı. Peki, Cumhuriyetin köylüler cai Güreli: “Tasarının dışarı- zın tasfiyeye layıktır dediği o getiriyor. Merkeze “Bağım- derinleştirerek muhalefetin metropoller- Askeri terim kullanıyor: “Birkaç tü- ülkesinde demokratik devrim mü- da akisleri bambaşkadır. Bil- ağalar yok mu, oğlunu askere sız Çiftçi”yi (Çiftçi Ocaklarını) deki üstünlüğünü yenmeyi başardı. men.” Demek ki 50 bin kişi bile yok! cadelesi kaybetmeyi de göze alarak hassa ocak meselesi… Diyor- gönderdi, binlerce vagon za- yerleştiriyor. Ona 30’dan 500 Macaristan deneyimi, siyaseten 5+1’in Esendal’ı bilmez mi? Yanı başında. yapılmayacak mı? Yapılacak. lar ki acaba hükümet sola mı hireyi, yüz binlerce lirayı hü- dönüme kadar toprak veriyor. 6’dan daha küçük olabileceğini ve “Bu iş kayıyor? Tüccarlar da acaba Ortakçı, yarıcı, maraba tarihe kümet yok iken Garp Cephesi tamam” duygusunun Türkiye’nin geleceği bizim elimizdeki mülkleri de karışacaktır. Büyük topraklı- Kumandanı’nın emrine gön- için büyük risk olduğunu kanıtlıyor. Muha- taksim edecekler mi diye so- lar tarım yapmak istiyorlarsa derdi…” Ne diyor? Senin as- lefet, ittifakı büyüterek yola devam eder, ruyor.” Feridun Fikri Düşün- 500’den 5000 dönüme kadar kerin, senin Milli Mücadele’ni aday konusunda hata yapmaz ve sandık sel: “Nereye gidiliyor? Yalnız ekim yapabilirler. Ekmezler- güvenliğini tam olarak sağlayabilirse Tür- toprak mülkiyetine değil, mül- benim gönderdiğim ekmek- se, o topraklar da kamulaş- kiye bu gecekondu rejiminden kurtulabi- kiyet prensibine ait nitelikte- le yaptı, diyor! Cumhuriyet tırılarak bağımsız çiftçiye ve- lir. Aksi halde zemin ne kadar hazır olursa dir.” Adnan Menderes: “Çift- en ileri menziline ulaşama- rilecektir. Köyde aydınlanan olsun, mağlubiyet kaçınılmazdır. çiliği özel meslek saymaktaki dı. Bağımsız çiftçi (Mustafa çiftçi, toprakta Cumhuriyetin maksat nedir? Yüksek komis- Kemal’in “müstahsil köylü”sü) gerçek tarım ajanı olacaktır. yonunuz buna lüzum olmadı- doğamadan öldü. Köy öğ- CHP’LILERE JANDARMA IZIN VERMEDI İnönü ile Hatipoğlu’nun tarihe ğını ifade etmiştir. Toprak ki- retmeni 1945’ten sonra yal- geçecek hamlesidir. ralamamak, ziraat amelesini nızdır. Ortaçağ toprak reji- tamamen ortadan kaldırmak, Milletvekiline engel minden güç alarak “yeni si- ‘Sovyet özelliği’ toprağı bizzat işletmek, top- yaset” için sahneye çıkanlar, HP Ankara Milletvekili Yıldırım Kaya, CHP Usulen, tasarı önce Muh- rağı kökünden kamulaştırmak “kılavuz”un güçsüzleştiğini iyi CMuğla Milletvekili Suat Özcan, CHP Kayse- telit Encümene (Karma Ko- Sovyet toprak rejiminin belir- görmüşlerdir. İttifaklarının gü- misyon) geldi. Çoğunluk ta- gin özellikleridir.” Atıf Bayın- ri Milletvekili Çetin Arık ve beraberindeki he- cünü artık Enstitü’yü yıkma- sarıya karşı idi. Hatipoğlu ge- dır: “Kullanımda sınırı kabul yet, dün Kayseri’nin Pınarbaşı ilçesindeki Pazarö- ya yönelttiler. Geri kalmışlı- niş hazırlığını, uygulama için edersek, bütün servet şekille- ren Köy Enstitüsü’nü ziyaret etmek istedi. Ancak ğın kalın kabuğu kırılamadı, “ayrı bir teşkilat” kurulacağı- rinde de kabul etmek lazım- Kayseri Valisi Şehmus Günaydın’ın talimatıyla biraz daha kalınlaştı. Demok- nı açıkladı. “Yalçın hakikat şu- dır. O zaman bunun ismine enstitünün kapıları kilitlendi. Heyet, okul müdürü ratik devrimden kalan boş- dur: Çiftçi dediğimiz kimseler başka bir şey derler.” F. F. Hayrettin Acet ile görüştü. Arık’ın Kayseri Valisi lukta karşıdevrim filizlenme- topraksızdır. Toprakları yet- Düşünsel: “Çiftçi diye bir sı- ile yaptığı görüşmenin ardından heyet, açıklama- ye başladı. memektedir. Bu davayı halle- nıf vücuda getiriyoruz. Bizim sını enstitünün bahçe kapısı önünde yaptı. Açık- Dr. Engin Tonguç, kitabın- delim arkadaşlar. Bu yurtiçin- hukuki bünyemize uygun mu- lamanın ardından okulun başka girişini kapatan da, babasının yaşamı boyunca, de toprağı yetemeyen çiftçi dur? Uygun değildir. Mem- jandarma ile Arık arasında gerilim yaşandı. Arık, İnönü aleyhinde konuşan olur- ve topraksız çiftçi bulundukça leketin gelecekteki yönetimi- “Bu bölgenin çocuğuyum, burada akrabalarım sa hemen susturduğunu yazı- her şey zarar görür. Kundak- ne zararları olabilir mi? Olabi- okumuş, bu bölgenin milletvekiliyim, ben terörist lanmış kanun işe yaramaz” lir. Çünkü memlekette bir sınıf yor. Acaba neden? değilim” ifadelerini kullandı. l Haber Merkezi