Catalog

23 ARALIK 2022 CUMA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 selim@selimsomcag.org selim@selimsomcag.org selim@selimsomcag.org 2023 ile ilgili asgari ücret, hükümet ile işverenin imzasıyla 8 bin 507 lira oldu ‘Açlık’ı 720 lira geçti et ve süte neoliberal darbe Yeni ücret Türk-İş’in Kasım 2022 için açıkladığı 7 bin Cumhurbaşkanlığındaki kim ayı itibarıyla bir yıl öncesine 787 liralık açlık sınırını 720 lira aşarken, bekâr çalışanın toplantıya sadece hükümet göre içme sütü üretimi yüzde 24.1, ve işveren temsilcisi katıldı. Etereyağı üretimi yüzde 27.1 geri- aylık yaşama maliyetinin 1664 lira gerisinde kaldı. ledi. Türkiye gibi nüfusu artan bir ülke- de temel gıda maddesi olan süt üreti- umhurbaşkanı Tayyip kamuoyunun beklentisini kar- mi geriliyorsa o ülkede kıtlık var demek- Erdoğan, dün bir yanı- şılamadı” başlıklı yazılı açık- tir. Kıtlık bir malın hiç olmaması değil, Cna Çalışma Bakanı Vedat lama yapan Türk-İş Genel Baş- adı üstünde, kıt olması, geniş kesimle- Bilgin’i, diğer yanına TİSK Baş- kanı Ergün Atalay, yeni asgari rin o mala ulaşamaması demektir. Bu- kanı Özgür Burak Akkol’u ala- ücretin yürürlükte kalacağı dö- gün Türkiye’de et ve süt ürünlerinde kıt- mustAfA lık var. AKP, Türkiye’yi 20 yıl yönettikten rak 2023 yılıyla ilgili asgari üc- çAKıR nem boyunca meydana gelecek ve kendisinden önceki bütün hükümet- reti açıkladı. Net ücret olarak 9 fiyat artışlarının gerisinde ka- lerin toplamından daha fazla dış kaynak bin TL talep eden Türk-İş bu toplan- lacağını kaydetti. kullandıktan sonra Türkiye’yi kıtlığa sok- tıya katılmazken Cumhurbaşkanı Er- Öte yandan asgari ücretle birlikte mayı başarmış bir parti. doğan 2023 yılı için brüt asgari ücre- işsizlik ödeneğinden genel sağlık si- Hayvancılıkta en büyük maliyet unsu- ti 10 bin 8 TL, net asgari ücreti 8 bin gortası (GSS) primine, kıdem tazmi- ru yem. Ana kalemler soya, mısır, buğ- 507 lira olarak ilan etti. Ayrıca iş- natından staj ücretine kadar birçok day ve arpa. Türkiye’nin iklim şartla- verenlere asgari ücretli başına veri- kalem de değişecek. Buna göre örne- rı sebebiyle soyada tamamen, mısır- da ise büyük oranda dışa bağımlıyız. len 100 liralık asgari ücret desteği de ğin yeni asgari ücretle işsizlik öde- Buğday ve arpada ise AKP öncesin- 250 liraya çıkarıldı. Çalışan ve işve- neğinin en düşüğü 4 bin 3 lira, en de ortalama yüzde 5 kadar ithalat kat- ren taraflarının ortak bir rakam üze- yükseği ise 8 bin 6 lira şeklinde uy- kısıyla talep karşılanabiliyordu. Neoli- rinde anlaşamadığını, hükümet ola- gulanacak. Ayrıca yeni asgari ücret- yÜZde 60 beral AKP devrinde bu oran hızla yüz- disk ’in araştırmasına rak tüm tarafların tekliflerini ve ge- le çalışanın yıllık kıdem tazmina- de 20’lere tırmandı. Böylece Türkiye te- göre özel sektörde rekçelerini saygıyla karşıladıklarını tı brüt 10 bin 8 liraya yükseldi. Yine mel gıda maddesi olan et ve sütte ön- asgari ücretle söyleyen Erdoğan, “Gönlümüz, çalı- GSS primi olarak 300 lira 24 kuruş ce yem üzerinden dışa bağımlı hale gel- çalışanların oranı şan temsilcilerinin de bugün aramız- ödenmesi gerekecek. l ANKARA di. Türkiye’de artık Anadolu’nun öz ev- ladı olan buğdayın ve arpanın fiyatı bile da olmasını isterdi” dedi. Her kazanı- yurtiçindeki üretim maliyetiyle değil ithal mı, 85 milyon vatandaşın hayat kali- buğday ve arpa fiyatıyla belirleniyor. tesini yükseltmek için kullandıkları- emekçiler yoksulluğa mahk û m edildi Fed, 2020 yılında COVID tedbiri ola- nı belirten Erdoğan şöyle devam etti: rak çok büyük miktarda para basınca n İstanbul Sanayi Odası Başka- ile değerlendirmelerini istirham edi- önce bir miktar daha artıracağız. bu paranın kısmen emtia spekülasyo- Türk-İş’ten tepki nı Erdal Bahçıvan: Sürdürülebilir bir yorum; kutuplaşmak bizim bu ailemi- n CHP Genel Başkanı Kemal Kı- nuna yönelmesiyle 2020 sonbaharında “Ama tabii sırtında küfe müfe ol- üretim ve iş barışının istikrarı açısın- ze yakışmaz. lıçdaroğlu: Asıl mesele, asgari üc- emtia fiyatları yükselmeye başladı. So- mayanlar atıyorlar. ‘Şu kadar, bu dan, sanayicimiz 2023 yılında inanı- n HAK-İŞ Genel Başkanı Mahmut rete tenezzül etmeyen bir Türkiye’yi ya unu, buğday ve mısır da vadeli em- yorum ki çalışanlarıyla birlikte gere- Arslan: Asgari ücret artışı, önem- yaratabilmektir. O da endüstriyel dö- tia piyasalarında işlem gördüğü için bu kadar veririz filan falan’ diye... ken sorumluluğu gösterecektir. li olmakla birlikte belirlenen rakam nüşümle olur. Sadece Saray’ı yolcu kervana katıldı, yem fiyatlarındaki ar- Çünkü bir sıkıntısı yok. At, nere- tış böyle başladı. Ağustos 2020-Mayıs n İstanbul Ticaret Odası emekçilerin ve toplu- etmeyeceğiz, yoksuldan alıp ye giderse gitsin. Ama biz, çok has- 2021 arasında dolar bazında soya fiyatı başkanı Şekip Avdagiç: Ça- mun beklentilerini tam zengine verdikleri bu düzeni sasız.” Erdoğan ayrıca, gerekli olur- yüzde 67, buğday fiyatı yüzde 26, mısır lışan hak ettiği ücreti aldı. Bu anlamıyla karşılama- de tarihe gömeceğiz. sa yeni düzenleme yapabilecekle- fiyatı yüzde 65 arttı. üretimi teşvik edecek bir et- mıştır. n DEVA Partisi Genel Baş- rini de ifade etti. Ancak Türk-İş’in 2021 sonbaharında AKP’nin kader bir- ken olacaktır. 2023 için önü- n Çalışma ekono- kanı Ali Babacan: Yüzde 99 Kasım 2022 araştırmasına göre aç- liği yaptığı inşaat sektörünü kurtarmak müzü şimdi daha açık görebi- misi Uzmanı Prof. Dr. zam yaptık diye adeta müjde lık sınırı 7 bin 787, yoksulluk sını- için negatif reel faize geçmesi devalüas- liyoruz. Aziz Çelik: Asgari üc- verircesine açıklandı. Bu ülke- yonu patlattı, sonuçta geçen ağustos iti- rı 25 bin 365, bekâr çalışanın aylık n Devrimci İşçi Sendika- ret işçiye rağmen açık- de gerçek enflasyonun yüzde barıyla TL’nin dolara karşı yıllık devalü- yaşama maliyeti de 10 bin 170 li- ları Konfederasyonu Baş- landı. Komisyon top- 200’e yaklaştığını dünya âlem asyon oranı yüzde 121’e ulaştı. Bu ara- kanı Arzu Çerkezoğlu: İş- lanmadan açıklan- biliyor. Milyonlarca insanı ge- raydı. Yeni asgari ücret açlık sınırı- da küresel emtia fiyatları artmaya de- çi temsilcilerinin onayı alınmadı. Hü- dı. Aslında hukuken asgari ücret yok lir kaybıyla, yoksullukla karşı karşıya nı 720 lira aşarken bekâr çalışanın vam ettiği gibi, Şubat 2022’de Rusya’nın kümet ve işverenlerin ortak kararıyla şu anda! Masada tek komisyon üye- bıraktınız. Herkes biliyor ki bu ülke- aylık yaşama maliyetinin 1664 lira Ukrayna’ya saldırması yüzünden dün- milyonlarca işçi ve ailesi yoksulluğa si yoktu. de çalışanların en az yarısı asgari üc- gerisinde kaldı. ya tahıl üretiminde büyük payı olan bu iki mahkûm edildi. n Prof. Dr. Yalçın Karatepe: Cum- retle geçinmeye çalışıyor. Eğer bu yü- Karar toplantısına katılmayan ülkeden sevkıyat riske girdiği için tahıl fi- n TİSK Başkanı Özgür Akkul: hurbaşkanı ara düzenleme yapabili- kün altından kalkamıyorsanız bırakın Türk-İş ise “muhalefet şerhi” de yaz- yatlarındaki artış katmerlendi. Eskilerin Tüm taraflardan bu süreci sağduyu riz, demiş. Meali: Seçimlerden hemen gidin. l Ekonomi Servisi dediği gibi, dokuz ayın çarşambası üst mazken “Asgari ücret işçilerin ve üste geldi. Sonuçta geçen mayıs itibarıy- la 2020 yılbaşına göre dolar bazında so- Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, politika faizini yüzde 9’da tuttu ya unu fiyatı yüzde 81, buğday fiyatı yüz- de 129, mısır fiyatı yüzde 107 arttı. Bunu TL’nin dolara karşı 2020 yıl- başından geçen mayısa kadarki değer kaybı oranı olan yüzde 178’le çarpın: ‘Saraybank’ beklemeye geçti Demek ki 2020 yılbaşından itibaren 2 yıl 5 ay içinde TL bazında soya unu fiyatı yüzde 409, buğday fiyatı yüzde 543, mı- KArtons An’d A grev erkez Bankası Başkanı Şa- liyeti artışlarının gecikmeli ve do- sır fiyatı yüzde 482 arttı. Mhap Kavcıoğlu başkanlığında, laylı etkileri, ekonomik temeller- Buna rağmen uzun süre süt ürünleri- Kamu bankasına Yüzde 150 zam üyeler Taha Çakmak, Mustafa Du- den uzak fiyatlama oluşumlarının nin fiyatı yem maliyetindeki artışı yansı- man, Elif Haykır Hobikoğlu, Em- etkileri, küresel enerji, gıda ve ta- tacak boyutta artmadı. Çünkü ülkede- seçim sermayesi için direniyorlar ki çiğ süt fiyatı Ulusal Süt Konseyi ad- rah Şener ile toplanan Para Politi- rımsal emtia fiyatlarındaki artışla- lı, görünüşte ilgili bütün kesimlerin tem- kası Kurulu (PPK) politika faiziy- rın oluşturduğu güçlü negatif arz ürkiye Varlık Fonu (TVF), CENGİZ KARAGÖZ sil edildiği, aslında hükümetin sözünün Tkamu bankalarının çekirdek le ilgili yeni kararını dün açıklaya- şokları etkili olmuştur. Kurul, sür- geçtiği bir oluşum tarafından belirleni- sermayelerini artırmak için ye- rak oranı yüzde 9’da sabit tuttu. dürülebilir fiyat istikrarı ve finan- ocaeli Başiskele’de kâğıt ve yordu. Süt fiyatı maliyete göre artacak niden harekete geçerken Zi- Kkarton üretimi yapan Karton- sal istikrarın güçlendirilmesi için olursa seçimde oy kaybedeceğinden raat Bankası, VakıfBank ve Büyüme yavaşlıyor san fabrikasında, toplusözleşme atılan ve kararlılıkla uygulanan korkan AKP süt fiyatını düşük tuttu. Bu- halkbank’ın her biri için 20 mil- sürecinde yaşanan uyuşmazlık ne- Konuyla ilgili bir değerlendir- adımlar ile birlikte, küresel barış nun üzerine süt hayvancısı zarar etme- yar liranın üzerinde sermaye deniyle 170 işçi dün grev başlat- me notu da yayımlayan PPK, dün- ortamının yeniden tesis edilme- ye başladı, zarardan kurtulmak için süt artırımı gerçekleştirileceği öğ- tı. Şirket, Kamuoyu Aydınlatma yadaki jeopolitik risklerin devam ineklerini kesime göndermeye başladı. siyle dezenflasyonist sürecin baş- renildi. Bankacılık kaynaklarının Platformu’na yaptığı bilgilendirme- O yüzden son 1.5 yılda Türk halkı içinde ettiğine, ayrıca Türkiye açısından layacağını öngörmektedir” vurgu- seçim öncesinde ekonominin de grev sebebiyle üretime ara ve- hâlâ et alabilen şanslı kesim dana etin- desteklenmesi ve beklenen yılın son çeyreğine dair öncü gös- su yapan PPK, ayrıca fonlama ka- rildiğini duyurdu. Grevi örgütleyen den çok süt ineği eti yedi. Ekim itibarıyla kredi garanti fonunun (kGF) tergelere atıf yaparak zayıflayan nalları başta olmak üzere tüm po- Selüloz İş Sendikası Uzmanı Aykut Türkiye’de bir yıl öncesine göre içme sü- kullandırılması için sermaye ih- dış talebin etkisiyle büyümedeki litika araç setini liralaşma hedef- Günel, süreci Cumhuriyet’e anlat- tü üretiminin yüzde 24.1 azalmasının se- tiyacının olduğuna dikkat çek- yavaşlama eğiliminin sürdüğüne leriyle uyumlu hale getirecekle- tı. Görüşmelerdeki uyuşmazlık ne- bebi bir yıl önceki inek varlığının dörtte tiler. Bir kaynak diğer ban- işaret etti. rini, bu kapsamda geniş kapsam- deniyle grev uygulama kararının birinin mezbaha yolunu tutmuş olması. kalarda da benzer bir artırım 22 Aralık olarak belirlendiğini söy- Türkiye’deki enflasyonda gözle- lı bir politika çerçevesi gözden ge- Ekim itibarıyla Ulusal Süt Konseyi çiğ planlandığını ve toplamda 50 leyen Günel, “Ücret maddelerin- nen yükselişe ilişkin “Jeopolitik süt fiyatını 7.5 lirada tutmaya çalışıyor- çirme sürecinin devam ettiğini be- milyar Tl ’nin üzerine çıkılabile- de anlaşma sağlayamadık. Daha du. Fakat ülkedeki süt ineği stokunun gelişmelerin yol açtığı enerji ma- lirtti. l Ekonomi Servisi ceğini söyledi. yok oluşa gittiğini gören büyük man- önce konuyla ilgili yaşanan süreç- dıralar kepenk kapatmamak için Ulu- te birkaç eylem yapmış ve iş dur- sal Süt Konseyi’ni dinlemeyip üreticiden durmuştuk” dedi. Fabrikanın son sütü 11-12 liraya almaya başladı. Bu 9 ayda 666 milyon TL kâr ettiği- sayede süt hayvancısı şimdilik ineğini ni hatırlatan Günel, “Bu kâr işçi- TÜSİAD’dan kur uyarısı kesime göndermeyi durdurdu. Ama bu ye yansımadı. Biz yüzde 150 ora- sefer de kesimlik hayvan arzı azaldığı nında bir zam bekliyoruz. Bu tale- ürk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği Ekonomik koşulların sabit gelirliler için için et fiyatına zam gelmek üzere. Aşağı bimiz yüksek gibi görünse de te- T(TÜSİAD) ile Türk Girişim ve İş Dünya- zorlayıcı olduğunu belirten Turan, sözleri- tükürsen sakal yukarı tükürsen bıyık! mel tüketim ürünlerine gelen zam- sı Konfederasyonu (TÜRKONFED) işbirli- ni şöyle sürdürdü: Türkiye AKP’den kurtulduktan son- lar karşısında az bile kalıyor” dedi. ğinde, Marmara ve İç Anadolu Sanayici İş ra üniversitelerin iktisat bölümlerinde l İSTANBUL Adamları Derneği (MARSİFED) ev sahipli- Sabit gelirliler zorda AKP’nin Türkiye’yi aç bırakma hikâyesi ğinde Bursa’da “Anadolu Buluşmaları Top- zorunlu ders olmalı. Ancak insanla- “Günümüzde refahın asıl belirleyicisi t Arı M BAKAnlığı KAr Arı lantısı” yapıldı. TÜSİAD Başkanı Orhan Tu- Biz bu kaynakları da şöyle tanımladık: rın et yememesi için propaganda kita- ne yeraltı kaynakları ne fiziksel serma- ran, büyümedeki hızlanmanın cari açığın Eğitimle insanımızın yetkinliklerinin ge- bı yazan, Merkel’e nükleer reaktörleri ye ne de ucuz emeğe dayalı. Yeraltı kay- İhracat yetkisi 2023 kapattırarak Almanya’yı bugünkü enerji bozulmasına, bunun da kur üzerinde bas- liştirilmesi, bilim, teknoloji ve inovasyo- naklarına dayanarak zenginleşmiş ül- krizine sürükleyen Jeremy Rifkin’den kıyla enflasyonun hızlanmasına yol açma na önem verilmesi, ekonomiden demok- keler bulunmakla birlikte gelişmiş ülke yılı sonuna uzatıldı danışmanlık alarak küresel güce selam riski olduğunu açıkladı. Turan, gelecek yıl rasiye kadar tüm alanlarda güvenilir ve olmak için bu tek başına yeterli değil. çakan bir muhalefetin neoliberal po- ekonomi politikalarının beceriyle uygulan- kapsayıcı kurum ve kuralların yerleşme- Toplumların refahının en önemli belirle- esmi Gazete’nin dünkü sayısın- litikalardan vazgeçeceğini ummak da ması gerekliliğine dikkat çekti. si.” l Ekonomi Servisi yicileri maddi olmayan kaynaklardır. Rda yeni elektronik ürün senedi saflık olur. yönetmeliği yayımlandı. Buna göre, Türkiye Ürün İhtisas Borsası’nda (TÜRİB) gerçek ve tüzel kişile- Mevduatta garanti rin işlem emri verme izni 31 Aralık o tomotivde Ötv indirimi yok ‘Yeni kartel gördük’ 2024’e kadar uzatıldı. Süre normal- tavanı 400 bin TL ılın son faiz kararının açıklandı- hafta 129.5 milyar dolara yükselir- de 30 Aralık 2022’de sona erecekti. asarruf mevduatı sigorta Fo- Yğı gün piyasalar hareketli bir gün ken swap hariç net döviz rezervi eksi ekabet Kurulu Başkanı Birol Küle, zincir Ayrıca Tarım ve Orman Bakanlığı’na Tnu (TmsF), sigortaya tabi mev- geçirdi. Dolar/TL gün içinde 18.68’i 43.3 milyar dolar oldu. Rmarket soruşturmasının ardından tedarik- 27 Ocak’ta yayımlanan tebliğle tanı- duat ve katılım fonu tutarının 200 aşarken Borsa İstanbul (BİST100) Gündemdeki konuları değerlendi- çilere kesilen cezaya ilişkin, “İkinci dosyamız- nan bazı tarım ve hayvansal ürünle- bin Tl ’den 400 bin Tl ’ye çıkarıldığı- da 5 bin 500 seviyesini geçerek ye- ren Hazine ve Maliye Bakanı Nured- da bu yapıyı genişleterek tamamlayan 13 ayrı rin “kati ihracatında” dönemsel dü- nı bildirdi. ni rekor kırdı. Dolar/TL gün içinde din Nebati ise otomotivde bir ÖTV ‘topla-dağıt karteli’ dediğimiz tipte kartel yapı- zenlemeler yapma yetkisi 30 Ha- r esmi Gazete’nin dünkü sayısında gerileyerek günü 18.67 seviyesinde, indirimi düşünmediklerini belirtir- lanması daha olduğunu gördük” dedi. Küle ay- ziran 2023 tarihine kadar uzatıldı. yayımlanan TmsF kararıyla mevdu- BİST100 ise günü sınırlı artışla 5.447 ken toplamda 14 başlıkta olan Kre- rıca, aynı eylemin iki kez cezalandırılmaması il- Söz konusu tarım ürünleri arasında, ata sağlanan devlet garantisi, yüz- puanda kapattı. di Garanti Fonu paketinin ayrıntıları- kesi gereği ilk dosyada ceza uygulanan alt pa- patates (taze veya soğutulmuş), do- de 123’lük yeniden değerleme ora- Merkez Bankası ise döviz rezervle- nı gelecek hafta paylaşacaklarını da zardaki zincirlere topla-dağıt kartel yapılanma- nı dikkate alınarak 2023’ten itibaren mates (taze veya soğutulmuş), kuru rini açıkladı. Brüt döviz rezervi geçen söyledi. l Ekonomi Servisi sının aktörleri olmalarına rağmen bu dosyada uygulanacak. l ekonomi servisi soğan gibi ürünler yer alıyor. tekrar ceza verilmediğini vurguladı. l AA