Catalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 5 EKİM 2022 ÇARŞAMBA 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Öğrencileri doyurmak! ERDAL ATICI İlkokul, ortaokul ve liseye giden milyonlarca yoksul çocuk sağlıklı KÖY ENSTİTÜLERİ VE ÇAĞDAŞ beslenemiyor. Uzmanlar, eğitim alan gençlerin zihinsel güç sarf ettiklerini, bu EĞİTİM VAKFI BAŞKANI enerji kaybını proteinli yiyecekler yiyerek karşılamaları gerektiğini ve gerekli kaloriyi alamayan öğrencilerin algılamalarının bozulduğunu söylüyor. kulların açılması ile bir- likte eğitim dizgemizin Osorunları bir kez daha masaya yatırıldı, tartışıldı. Ne Sosyal medya ki sayın bakandan ve bakan- lık yetkililerinden bu sorun- ların çözümü konusunda do- yurucu bir yanıt gelmedi. On- alışkanlıklarımız ların gündeminde, öğretme- ni uzman-başöğretmen diye daşı gününün yedi buçuk saatini ayrıştıracak kariyer basamak ÇINAR ARK internette geçiriyor. Bunun dört sınavı var. ARAŞTIRMACI saati telefon üzerinden gerçekle- Oysa geleceği düşünen dev- şiyor. Bu yoğun tüketim iki alan- nde gelen sosyal medya ku- letler, eğitim alanında hiç za- da da bizi dünya ortalamalarının Öruluşlarının açık olarak sun- man yitirmeden büyük deği- üzerine taşırken internette geçir- duğu verilerle derlenmiş son ra- şimler gerçekleştiriyor. Do- diğimiz zaman bizi dünyanın ilk porun sonuçlarına göre Türk hal- ğabilecek yeni sorunlara kar- on ülkesi arasına yerleştirmekte. kının sosyal medya kullanımı şı önlem alıp okullarını günü- İnternete erişimi olup sosyal hakkında birkaç konuya değin- müz bilişim çağına uygun hale medyada en çok zaman geçiren mekte fayda var. getirmeye çalışıyor. beş ülke Filipinler, Güney Afrika, Türkçe internete hâkim on dil- Brezilya, Kolombiya ve Tayland. Ülkemizde ise çocukları den biri. İnternet dünyasının yüz- En az zaman geçiren beş ülke ise okuldan nefret ettiren ezber- de ikisinden fazlası Türkçe ko- Japonya, Hollanda, Almanya, Da- nuşmakta. Yüzde 2.2’lik bir oran ci eğitim dizgesi uygulanmaya nimarka ve Fransa. Bir daha bu fazla gözükmese de bu bizi Arap- devam ediyor. İnsan bugünkü sosyal medya platformuna gir- çanın hatta Çincenin bile ötesine okullara bakınca elli yıl önce- ri çok yüksek ücretlerle ihale rencilerin algılamalarının bo- cuğa, yıl boyunca ücretsiz öğ- diğinizde medeniyet denilen uğ- taşıyor. Sanal dünyaya tahmin sinin ışıltılı okullarını ve bah- ediliyor, sonrasında da o para- zulduğunu söylüyor. Beslene- le yemeği vermenin maliyeti raşın ne tarafında kaldığınızı dü- ettiğimizden daha yakın olmamı- çesinde cıvıl cıvıl oynayan se- lar yoksul çocuklarının sırtın- meyen çocukların öğrenmeleri 17.4 milyar TL’dir”. İstenirse, şünmenizde fayda var. zın belli avantajları olsa da deza- vinçli çocuklarını mumla arı- dan çıkarılıyor. Bırakın öğren- de sağlanamıyor. bu para gereksiz birçok harca- vantajlarının ne boyutlara geldi- yor. Okul duvarlarının olmadı- cileri öğretmenler bile buralar- ABD’de 1946’dan beri okul ma kısılarak bulunabilir. Kripto ğini düşünmemiz gerekiyor. ğı, toz toprak içinde oynanan dan bir şey almakta zorlanıyor. yemeği programı uygulanmak- Bugün, birçok belediye, sı- Covid-19 ile birlikte çoğumu- 2011 yılından 2019 yılına ka- günleri özlüyor. Bu pahalılıkta yoksulluk ve aç- ta ve her yıl 30 milyon çocuk nırlı bütçesine karşın, çocuk- zun hayatında sanal dünya da- dar IMF başkanlığı yapmış, ha geniş bir yer almaya baş- 2019’dan beri Avrupa Merkez lık sınırının altında ailesini ge- bu hizmetten yararlanmakta- lara ücretsiz süt dağıtmak- Sağlıklı beslenme ladı. Özellikle 2019 ve 2020, Bankası başkanı olarak göre- çindirmeye çalışan insanları- dır. Yine İngiltere’de 1920’den ta, öğle yemeği vermekte- Türkiye’de internet üzerinden vini sürdüren Christine Lagar- Bugünün gençleri inanma- mızın çocuklarının doğru dü- beri okul yemeği verilmekte- dir. En son Çankaya Beledi- alışveriş sağlayan platformların de, geçtiğimiz aylarda Kripto pa- yacak ama otuz, kırk yıl ön- rüst beslenmesi olanaklı değil! dir. AB’deki tam gün öğretim yesi 2022-2023 öğretim yılın- hızla yükseldiği seneler haline ranın hiçbir gerçek metriğe da- cesinde okulların çevresinde Bugün, eğitimde en yaşam- uygulayan ülkelerde okul ye- da 3 bin ilkokul öğrencisine geldi. Ekonomik kriz vatandaşla- yanmadığını ve tamamen de- yüksek duvarlar yoktu. Öğ- sal sorunumuz, çocukların meği programları vardır. her gün sınıflarda sıcak öğle rımızın Avrupa’ya seyahat etme- ğersiz bulduğunu açıkladı. 21. renciler öğle aralarında okul sağlıklı ve dengeli beslenmesi- yemeği vereceğini açıklamış- sini imkânsız hale getirirken ünlü yüzyılın en başarılı yatırımcıla- Dünyada durum kantinlerinin pahalı ürünle- dir. Ancak ilkokul, ortaokul ve tır. Ama bu sayı, ülkemizdeki bir Türk internet alışveriş marka- rından Warren Buffett da krip- rine mahkûm değildi. Okul Bu durumda bizde de yapıl- liseye giden milyonlarca yok- okula giden 15 milyon çocuk sının reklamlarını Avrupa’nın her to hakkında benzer düşüncelere dışına çıkıp karınlarını ra- ması gereken şey, zaman ge- sul çocuğu sağlıklı beslene- düşünüldüğünde okyanusta köşesinde görmeniz mümkün. sahip. Dünyadaki bütün kripto hatça doyurup gelebiliyorlar- çirmeden tüm devlet okulla- miyor. Uzmanlar, eğitim alan bir damla bile değildir! Bu gö- paraları toplasanız satın almak dı. Onlara güveniliyordu, öğ- rında öğrencilere bir öğün üc- Pranga için 25 dolar vermem diyen Buf- gençlerin zihinsel güç sarf et- rev belediyelerden önce Mil- retmenler onları yalnız okul- fett, kriptonun sonunun vahim retsiz yemek verilmesidir. Bu Bütün ölçümler, Instagram’ın tiklerini, bu enerji kaybını li Eğitim Bakanlığı’na düşer, olacağını düşünüyor. pazar hâkimiyetini ele aldığı ül- da değil okul dışında da eğit- öyle büyük paralar gerektiren proteinli yiyecekler yiyerek geleceğimizi yakından ilgi- Türkiye, nüfusa oranla dünya- keler arasında birinci sırada ol- meyi sürdürüyordu. bir istek değildir. Yapılan he- karşılamaları gerektiğini ve lendiren bu yakıcı sorun der- da en çok kripto sahibi 10 ülke- duğumuzu gösteriyor. Bu öl- Şimdilerde okul kantinle- saplara göre “15 milyon ço- gerekli kaloriyi alamayan öğ- hal çözülmelidir. den biri. Ülkemizdeki internet çümler bu sosyal medya plat- kullanıcılarının yüzde 9’u kripto formunda verilen reklamın nüfu- para sahibi. Sosyal medya kulla- sun yüzde kaçına ulaştığı, ulaş- nımının en yüksek olduğu Filipin- tıklarının ne kadar etkileşim aldı- ler, Brezilya ve Güney Afrika nü- ğı ile ilgili. Ne Amerika’da ne Su- fusa oranla en çok kripto sahi- udi Arabistan’da burada gördüğü bi ülkeler. Nüfusa oranla en az ürünü bizim milletimiz kadar sa- İstanbul’da atıksuyun arıtımı kripto sahibi ülkeler Fransa, Rus- tın almak isteyen yok. ya ve kriptoyu neredeyse hiç be- İkinci konu ise bir günde sos- 3 nimsemeyen İsrail. Bundan na- yal medya ve internette geçirdi- İstanbul’da kapasitesi 2 bin m / gün veya üzerinde sıl bir sonuç çıkarılacağını sizlere ğimiz vakit ile ilgili. Araştırma- olan 27 adet atıksu arıtma tesisinde yıllık 1 milyar bırakıyorum. ya göre ortalama bir Türk vatan- 3 143 milyon 601 bin 575 m / yıl atıksu arıtılmakta. Arıtılan bu atıksulardan potansiyel geri kazanım su- 3 yu olarak 92 milyon 332 bin 690 m / yıl tarım alanı 3 sulamaları için 1 milyon 449 bin m / yıl peyzaj ve yeşil alan sulamaları için öngörülmekte. İstanbul’da kapasitesi 2 bin PROF. DR. BEKIR S. KOCAZEYBEK 3 m / gün veya üzerinde olan İÜ-C CERRAHPAŞA TIP FAKÜLTESİ 27 adet atıksu arıtma tesisin- TIBBİ MİKROBİYOLOJİ AD de yıllık 1 milyar 143 milyon 3 601 bin 575 m / yıl atıksu arı- oğal kaynak ve hammad- tılmaktadır. Arıtılan bu atık- Dde kıtlığı, yüksek enerji ve sulardan potansiyel geri ka- artan iş gücü maliyetleri yeni zanım suyu olarak 92 milyon bir kavramın ortaya çıkmasına İSKİ Ambarlı İleri Biyolojik Atıksu Arıtma Tesisi 3 332 bin 690 m / yıl tarım ala- neden olmuştur. Buna da “dön- amaçlı kullanımı mümkün ola- sal yarar parametreleri “dön- nı sulamaları için 1 milyon güsel ekonomi” denmektedir. 3 bilmektedir. Arıtılmış sular- güsel ekonomi” yaklaşımı yö- 449 bin m / yıl peyzaj ve yeşil Bu kavramla temini zorlaşabi- dan elde edilen arıtma çamu- nünden bazı yetersizlikler gös- alan sulamaları için öngörül- len, sürdürebilirlik dinamizmi runda ise çevre mevzuatına termektedir. Bu yetersizlikle- mektedir. azalan kaynak ve hammadde- göre belirlenmiş limitlerin üs- rin çoğunluğu Marmara Böl- İstanbul’da 90 atıksu tesisin- lerin kullanımındaki konser- tünde ağır metal ve mikro kir- gesi orman ve su havzalarının den yüzde 25’lik (25 katı mad- vatif yaklaşımların yerini “ola- leticilerin saptanması nedeniy- yapısal özelliği ve üç yıldır ya- de + 75 su) katı içerikli 550 bildiğince çok ve tekrar yarar- le tarımsal ve toprak iyileştiri- şanan salgına bağlıdır. Diğer bin ton / yıl arıtma çamuru el- lanma” bakış açısıyla yeni bir ci amaçlı arazide ve kompost yetersizlikler ise geçmiş yöne- de edilmektedir. Bunun susuz- yaklaşım almıştır. olarak kullanılamamaktadır. timlerin yönetsel ve teknolo- laştırma ve kurutma proses- Kapasite Ayrıca İSKİ’de üretim tesisi ol- jik yatırım tercihlerindeki ön- leriyle 440 bin tonu yüzde 95 madığından biyometan üreti- celikler farklılığına bağlı ola- katı maddeli olarak çimento İSKİ’nin halen 90 adet atık- mi de yapılamamaktadır. Sa- bilir. Bu eksiklikler aklı ve bi- su arıtma tesisi mevcut olup fabrikalarına ikincil yakıt ola- dece geri kazanım çamuru çi- limi önceleyen bir yönetim an- rak verilmektedir. bunların 12’si ileri biyolojik mento fabrikalarında ikincil layışıyla aşılabilir. Nitekim bu- atıksu arıtma tesisi (İBAAT) Yeterlilik yakıt olarak ve kurum içi arıt- na dönük yeni İBB ve İSKİ yö- (alıcı ortamlar olarak deniz- İstanbul’da, İBAAT’ta arıtıl- ma tesisinde yakıt amaçlı biyo- netimleri, her türlü ekonomik leri, gölleri, nehirleri kirleten mış sularda ağır metaller ve gaz üretimi ve kullanımı ola- ve idari sıkıntıya karşın mas- karbon, azot ve fosforu arı- mikro kirleticilerin bulunması bilmektedir. ter plan çerçevesinde ve bili- tan), 70’i biyolojik atıksu arıt- nedeniyle geri kazanım sula- 2022 Türkiyesi’nde İSKİ min rehberliğinde hazırlanan ma tesisi (BAAT) (sadece kar- rı olarak sadece kurum içi arıt- atıksularının arıtılmasıyla el- stratejik projeler doğrultusun- bonu arıtan) ve 8’i ön arıtma ma tesislerinde ve kurum dı- de edilen geri kazanım su ve da yeni atıksu arıtma yatırım- tesisidir (büyük ve iri parti- şı sanayi tesislerinde proses çamuruna ilişkin bazı kamu- larını başlatmıştır. kül atıkların arıtılması). HOLcLLUOHULQLQKHSVLQGHDYéU 9 22UKDQ H 9 UKDQ OLcLLUOHULQLQKHS V LQGH DY éU %XNLWDSWD  RFXNODU JLOL? YY 6H6H J R LOL? FF %XNLWD  XNODU SS WD  L©LQELUND© )éNUDODUéEXODELOPHN) éNUDODUéEXODE L  OPHN L © L Q E  \DGDPXWOXOXN HGHU N  \ EEDVDQcH DVDQ c H \\ \DGDP HGHU N  XW W OXOX N  cLLUOHULJHU©LVL]OHU RRNX\DFDYéQé] NX\DFD Y é QQ cLLUOHUL é] J HU©L VL]O HU  NNLWDSNDUécWéUGéNWDQVRQUDJ¸UG¾P LWDSNDUécWéUGéNWDQVRQUD J L©LQGHVHU W PL]DKéQ JXVXQXQ GGX\ X\ J XVX QQ P XQ L  ]DKéQ L © L QG G HVHU W ]DPDQ $PDKL©ELU  YLUGLP H L©LQ©L© LQ © YLUGL H $PDKL  P © ELU ]] DPDQ HOHUHNDGDU \DEDQFé¾ON ¾Q¾ NLNL ¾Q¾  \ HOHUHN DEDQFé¾ON D HQELU \ RSOXPVDOHOHcWLULJL]OH ELELUW RSOX UW PP VDOHO Hc W L U L J L ] OH H QE L U HQ DW =  ©DEXOPDGéP RFXN RQODUé©R Q O RFX DUé© N ©D E X O PD G éP = HQ DW \\D\éOPécRODQEXPLOOLNDKUDPDQéQ D\éOPé c RODQEXPLOOLNDK \DcDPD  \DGDJ¾QO¾N H G¾c¾QFG H ¾c¾QF \\ DGD J \Dc  ¾QO¾N DD PD HO *¾] RUXP J¸UP¾\ VL]LGHN¾©VL]LGHN¾©¾N ¾¾ J RUX ¸UP¾\ PP * HO ¾]  HRODUDN © ¾UN 7 HOHULGDKDKDOD KLND\KL HOHU ND\ L ¾UN 7 GDKDKDOD © ELU HN F VD\éODELOH LLOLcNLQ¸QHPVL] O Lc N L Q¸Q HPV L VD\éODE ] L OH F E HN L U   GHE¾\¾NOHUNDGDUDQODU \OHULVL]\OHU cHcH L V L GG HE¾\¾NOHUND GG DUDQODU   HOELU¾VOXSWDQ *¾] \D]éOPDPéc\  D]éOPDPéc * HOELU¾VO ¾] X  \XQXQXQ HQELUGLOR ED] ]OHPLQ J¸J ]OHP ¸ LQ Q HQE ED]  L UG L \ OR XX  QXQXQ  H (OEHWW HUVLQL] Y EE¾\¾NOHUNDGDUVH ¾ \ ¾NOHUN DD HUVLQL] Y GDUVH  H (OEHWW  RNXGXRNXGXYXPNLWDSODUGD ©WLP©WLP JHJH Y XPNLWDSOD \OHcL \DGDV¸ G¸NPH VéUDGDQELUL©V éUDGDQ ELE U L© \D G¸NPH GD \OH V¸ cL  GH ELOJLQL] H © LOHUOHGLN \DcéQé]\DcéQé] L OHU OO HG L E H © N L O JL Q L] ] GH  RNWX \ HELOH © ¾UN 7 GRGRYUXG¾U¾VWELU YU HEL © ¾UN 7 XG¾U¾VWELU HVDGHOLYLQGHcLLUH Y UUDKDWOéYéQGD DKDWO éY é QQ HVDGHOL Y GD YL QG H cL LU H  ELOJLQL] $PDEX   DUDU WDFDNWéUWDFDNWéU $$ EL PDEX OJ LQL ]]  EXIéNUDODUé HULQHGH %%XQXQ¾] EXIéNU HULQHGH XQXQ¾] D Kitap okuduğunuzu biliyoruz. ? \¾NVHOPHVLGLU\ ¾NVHOP HH ? VLGLU EDVLW  \OHU DUDU ¸W¾cH WéQFD\DNDGDUNWéQFD\DN \O ¸W¾cH DGDUN HH EDV  U L W  \D]PDQéQ RNXQDELOLUELUGLOOHRNXQDELOLUELUGLOOH \ D]PD Q  GHPHN \OHURNX\DFDNVéQé] cHcH \O HUR N X \\ DFD N  VéQé] G HP HHN  ELULc HN F H \ N¾©¾PVHQHPHN ¾©¾PVHQHP E HN F H L U L c WDRO%HKUDPRYOXWDRO%H $$ KK UDP RY O X DQOD\écéQé]éQ %LOJLQL]LQ  YLOGLU GHG H YL %L  OGLU OO DQOD\é JLQL]LQ cc éQé]éQ ROGXROGXYXQDLQDQGéP Y XQDLQDQGéP  HOPHVLDQFDN YNLQL]LQLQF HH ]]  DUDU WPDVéWPDVé YY N L Q L ] L Q L HOP QF HV L DQFD N    \DSéWODURNXPDNODROXU  E¾\¾NE¾ \ ¾ \DSé  N WW ODURNXPDNOD RR OXU 12,5x19,5-112 sayfa- ?RFXNCLLU 12,5x19,5-12,5x19,55-1160 sayfa60 sayfa C CLLU LL U 12,5x19,5-88 sayfa CLLU  H\  ]  N \H