Catalog

18 AĞUSTOS 2021 ÇARŞAMBA DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr 7 KÖKTENDİNCİ ÖRGÜT, ULUSLARARASI TOPLUMUN TEPKİLERİNİ HAFİFLETME PEŞİNDE Taliban nabız yokluyor ABD’de önceki gün Taliban karşıtı eylemler ya- aliban’ın Afganistan’da yönetimi Kâbil’de Taliban yönetiminden kaçanların adresi dün de havaalanı oldu. Yabancı ülkelerin pıldı. Beyaz Saray önündeki protestoda kadın ele geçirmesinin ardından Batılı hakları konusunda kaygılar dile getirildi. tahliyeleri sürerken Taliban, kadın haklarından genel affa bir dizi vaatte bulundu. Tülkelerin elçiliklerini boşaltma ça- lışmaları sürerken köktendinci örgüt landıktan sonra da onlarca metreden ye- AFGAN KADIN YÖNETMENDEN ÇAĞRI: baskı ve haklar konusunda uluslara- re düşerek hayatını kaybettiği gö- İNSAN rası toplumun kaygılarını dindirme yö- rüntülere ilişkin tekerlek kısmın- nünde imaj çizmeye çalışıyor. Taliban SELİ da insan kalıntıları bulundu- dün ülkede genel af ilan edildiğini du- ğu açıklaması yaptı. Uçağın ABD’ye ait, en fazla Sırtınızı yururken kadın hakları konusunda da pilotlarının iniş takımları- 188 kişi taşıyabileceği be- çıkışları gündeme yansıdı. nı toplayamayınca acil du- lirtilen bir C-17 askeri kargo Örgüt dün ilk resmi basın toplantısını rum ilan ettiği, üçüncü bir uçağında 640 Afganın taşın- yaptı. Taliban Sözcüsü Zabihullah Müca- ülkeye indiği de belirtildi. dığı görüntüler gündeme yan- dönmeyin! hid, ülkedeki mevcut durumun “bir tür sıdı. Pilotların başta bu kadar askeri durum” olduğunu, hükümeti oluş- Berlin’den 7 çok kişiyi taşımayı planlamadı- aliban’ın Kâbil’e girişinin ardından yayım- turduktan sonra her şeyin daha da net- ğı ama sonuç olarak bu şekilde tahliye! Tladığı videoda “Korku filminden bir kesit leşeceğini belirtti. “İslam hukuku çer- kalkma kararı aldığı belirtildi. Bu Alman ordusu, değil, Kâbil’in gerçekliği. Bizi öldürmeye geli- çevesinde kadın haklarına saygı göste- tahliye uçağının da Katar’a in- Taliban’ın Afganistan’da yorlar” diyen ve dünyaya çağrıda bulunan Af- receklerini, okumalarına ve çalışmaları- diği aktarıldı. TRT, Kâbil’den kontrolü eline geçirmesi- ganistanlı yönetmen Sahra Karimi, sinema na izin verileceğini” kaydetti. “Uluslara- tahliye olmak isteyen nin ardından Özbekistan’ın dünyasını Taliban’a karşı dayanışmaya davet 42 kişinin daha uçakla rası toplumun bize yardımcı olması ge- başkenti Taşkent’e ilk tah- eden bir mektup yayımladı. Türkiye’ye getirildi- rekiyor. Ülkemize alternatif tarım suna- liye operasyonunu önce- ğini aktardı. bilirseniz, ülkemizde uyuşturucu üreti- ki gün gerçekleştirdi. Alman- Türk Elçiliği de mini engelleyebiliriz. Afganistan narko- ya Dışişleri Bakanlığı, sadece ye- tik sorunu olmayan bir ülke olacak” de- yardım etti di kişinin tahliye edilebilmesine yöne- di. Taliban’ın kültür komisyonu üyesi “Dünya bize sırtını dönmeme- lik eleştirilere cevaben, Kâbil Uluslara- Enamullah Samangani ise “İslam emirli- li. Sizin sesinize ihtiyacımız var” rası Hamid Karzai Havaalanı’ndaki teh- ği kadınların kurban olmasını istemiyor. diyen Karimi, dün ilerleyen saat- likeli duruma vurgu yaptı. Hollanda ba- (Kadınlar) şeriat yasalarına uygun şekil- lerde Türk Büyükelçiliği yardımıy- sınına yansıyan haberlerde ise Hollan- de hükümet yapısında yer almalı” dedi. la Afganistan’dan çıkarıldığını du- da Büyükelçiliği’nin Afgan çalışanlarının Karimi yurdu. Karimi, 11 kişiyle birlikte geçen pazar ofise geldiklerinde binanın Kadın gazetecinin Afganistan’dan çıkarıldığını belirtti. boşaltılmış olduğunu gördükleri, elçilik Büyük ilgi gören ve filme de çekilen Kite Run- karşısında görevlilerinin telefonlarına dahi cevap ner (Uçurtma Avcısı) romanının yazarı Halid Taliban’ın militanlarına, “hiçbir ülke- vermediği iddiaları aktarıldı. Hüseyni de Afgan kadınlarının son 20 yılda el- nin diplomatik binalarına girmeme ve de ettiği kazanımların “havaya gittiğini” söyle- elçilik araçlarına müdahale etmeme Atina kapıyı kapadı di. Kâbil’de dünyaya gelen Afgan Amerikalı ya- emri” verdiği belirtildi. Örgütün basın ABD’nin çekildiği Afganistan’da zar, BBC Radio 4’teki Today programına yaptı- sözcülerinden biri de dün ToloNews ka- Taliban’ın hedefindeki Afganlar için ğı açıklamada “son 20 yıl zorlu, yanlış adımlar nalında Afgan kadın sunucunun progra- oluşturduğu sığınmacı programında ve trajedilerle dolu olsa da Afganistan’da ilerle- mında soruları yanıtladı. “Panşir vilaye- üçüncü ülkeler arayışı sürerken Ugan- me sağlandığının da bir gerçek olduğunu” belirt- tinin yakında teslim olacağına dair du- da, ABD’nin talebi üzerine 2 bin Afgan ti. Hüseyni, kadınların Afgan parlamentosuna gi- yumlar aldıklarını, bunun gerçekleşme- sığınmacıyı ülkesine geçici olarak ka- rebilmelerinin, emniyet müdürü olabilmelerinin, si halinde Taliban’ın Afganistan’ın tam bul edeceğini duyurdu. Devlet Baka- işgücüne katılabilmelerinin ve ülke genelinde kontrolünü alacağını” ifade eden sözcü, yansıdı. Sınır Tanımayan Gazeteciler Ör- rüşmelerinin sürdüğü belirtilirken es- nı Esther Anyakun, sığınmacıların kal- kız çocuklarının okula gidebilmelerinin, milyon- “intikam peşinde olmadıklarını” savun- gütü, Taliban’ın basın özgürlüğüne saygı ki Devlet Başkanı Eşref Gani’nin yar- dıkları süre zarfında tüm masraflarının larca Afgan’ın yaşamını iyileştirdiğini söyledi. du. Sky News’a konuşan Taliban Sözcü- duyacağı teminatı verdiğini kaydetti. dımcısı Emrullah Salih, Twitter hesa- ABD hükümeti tarafından karşılanaca- Hüseyni, “Şimdi bu kazanımların kalıcı olup ol- sü Süheyl Şahin ise Afganistan’da ka- 1996-2001 arasında Afganistan’da bından yaptığı açıklamada, “Geçiş dö- ğını aktardı. Uganda, bu kararla Afgan mayacağını zaman gösterecek” dedi. ABD Baş- dınların burka giyme zorunluluğunun kurdukları yönetimde katı şeriat kural- nemi devlet başkanı” olduğunu açık- mültecileri ülkesine kabul eden ilk Af- kanı Joe Biden’ın çekilme kararının arkasında bulunmayacağını, ancak başörtüsünün larını benimseyen örgütün bu kez ılımlı ladı. Taliban’ın önde gelen liderlerin- rika ülkesi oldu. Yunanistan Göç Baka- olduğu konuşmasını da eleştiren Hüseyni, “Bü- zorunlu olacağını söyledi. mesajlarının yönetimini pekiştirmek için den Molla Abdül Gani Baradar’ın ise nı Notis Mitarachi ise ülkenin “Kaçan tün bunlar ne içindi” sorusunu yöneltti. zorunluluktan olduğu, söylemlerine ihti- Afganistan’a döndüğü belirtildi. Afganlar için Avrupa’ya geçiş kapısı” ‘İhtiyatlı olmak gerek’ yatlı olmak gerektiği yorumları yapılıyor. Öte yandan Washington Post’a konu- olmayacağını söyledi. Fransa Cumhur- Basın toplantısında Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım şan ABD’li yetkililer, önceki gün Taliban başkanı Emmanuel Macron’dan da Av- duygusal anlar... Salih liderliğini duyurdu korkusuyla uçaklara binmek için piste Fonu’ndan, “Taliban temsilcilerinin bir rupalı ülkelerin “büyük düzensiz göç Ülkeden kaçmak isteyen Afganların havalima- kısmının kız çocuklarının okula gitmesi- Kâbil yönetiminin siyasi liderliği ile çıkan binlerce sivilden ikisinin bir uçağın dalgalarını öngörmeleri ve önlem al- nındaki görüntüleri dünya gündemindeki yeri- ni desteklediği” açıklaması da gündeme Taliban arasındaki iktidar devri gö- iniş takımlarına tutunduğu, uçak hava- maları” çağrısı geldi. ni korurken, ABD Savunma Bakanlığı’nda (Pen- tagon) basın toplantısına katılan Afgan gaze- teci Nazira Karimi, Pentagon Sözcüsü John F. Kirby’ye soru sorduğu sırada gözyaşlarını tuta- madı. Afganistan bayrağı olan maskesini yüzün- Havaalanı için yeni den çıkararak söz alan Karimi, “Afgan kadınları, bir gecede Taliban’ın gelmesini beklemiyorlardı. Bayrağımı indirdiler. Bu benim bayrağım. Devlet Başkanı Gani nerede? İnsanlar onun veda etme- ANKARA tezkere gerekiyor sini bekledi, o hemen kaçtı” diye konuştu. Kirby ‘BEKLE-GÖR’ ise Afgan muhabirin sorusunu, “Eşref Gani’nin POLİTİKASI fganistan’da Taliban’ın de temas kurduğu biliniyor. nerede olduğu ya da görüşleri hakkında konuşa- İZLİYOR AKâbil’e girmesinin ar- Cumhurbaşkanı Erdoğan, mam. Ama tüm saygımla söylüyorum ki hissetti- dından “bekle-gör” politi- Kâbil’in ele geçirilmesinden ğiniz endişeyi, korkuyu ve acıyı anlıyorum, hepi- kası izleyen ve ilk aşama- önce ve Türkiye’nin Kâbil miz anlıyoruz. Burada, Pentagon’daki hiç kimse da bu ülkeden çekilme yo- Havaalanı teklifinin halen son birkaç gündür gördüğümüz görüntülerden HÜSEYIN luna gitmeyen Türkiye, masada olduğu geçen hafta Taliban’la memnun değil” şeklinde yanıtladı. HAYATSEVER Kâbil Havaalanı’nın güven- temasa açık oldukları mesajını vermiş Kral Abdullah Çavuşoğlu liği ve işletmesini sağlama teklifini res- ve “Taliban’la bazı görüşmelere varınca- ‘Hakkımızı istiyoruz’ men geri çekmedi ancak bu teklifi mu- ya dek şu an da ilgili kurumlarımız çalı- AA’nın haberine göre Afganistan Dışişle- hatabı olan Afganistan hükümeti dağıl- şıyor. Hatta belki ben bile onların lideri ri Komisyon Üyesi Meryem Saba tarafından dığı için plan fiilen çöktü. durumunda olacak olanı kabul etme du- sosyal medya hesabından paylaşılan görüntü- ABD’nin Afganistan’dan çekilme ka- rumum olabilir” ifadelerini kullanmıştı. de, 4 kadının Kâbil’de Başkanlık Sarayı önün- Çavuşoğlu: Taliban’ın rarından sonra Taliban’ın ülkede bekle- Türkiye’nin “İstenirse Kâbil Havaala- de Taliban’ı protesto ettiği ve Taliban asker- nenden daha hızla ilerlemesi, Cumhur- nı için teknik destek verebiliriz” mesa- lerinin kadınlara müdahale etmediği görüldü. başkanı Eşref Gani’nin ülkeden kaçması jı ise henüz Afganistan’da kontrolü ta- Taliban’dan kendi haklarının verilmesini iste- ve hükümetin dağılmasıyla birlikte ha- mamen ele geçiren Taliban’dan bir kar- mesajları olumlu yen kadınlar, “Sosyal ve siyasi güvenliğin sağ- len ülkede bulunan Türk askerlerinin du- şılık görmedi. lanmasını iş ve eğitim hakkımızın verilmesini fganistan’da gücü ele geçiren ni kullandı. Taliban’dan kimi isim haf- rumu ve Türkiye’nin Kâbil Havaalanı’nın Bu arada halen Afganistan’da bulu- istiyoruz” ifadelerini kullandı. ATaliban’a yönelik Ankara’dan ta sonu, “Türkiye’yi bir düşman ola- güvenliğini ve işletmesini sağlama tek- nan Türk askerlerinin ülkede bulunma- ılımlı çıkışlar dikkat çekiyor. Dışiş- rak değil müttefik olarak görüyoruz” lifi üzerindeki tartışmalar sürüyor. Re- sına izin veren tezkere, NATO misyonu leri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu dün yönünde açıklamalar yapmıştı. uters ajansı, önceki gün Türk yetkilile- kapsamında üstlenilen görevi kapsadığı Ürdün’ü ziyaret ederken günde- re dayandırdığı haberinde Taliban’ın ül- için ittifak misyonunun sona ermesiyle Mesud direnişte minde Afganistan’daki gelişme- Katar da temasta kenin tamamında kontrolü ele geçirme- birlikte Türk askerinin bu ülkede bulun- ler de vardı. Ürdünlü mevkidaşı Ey- Çavuşoğlu, Amman temasları çer- sinin ardından Ankara’nın, havalimanı- masının yasal dayanağı ortadan kalka- fganistan’ın ünlü komutanı, “Pan- men es Sefadi ile yaptığı görüş- çevesinde Kral II. Abdullah ile de bir nın güvenliğini üst- cak. TBMM’de ge- Aşir aslanı” lakaplı Ahmet Şah menin ardından düzenlediği basın araya geldi. Görüşmeye ilişkin sos- lenmeyle ilgili planı- çen yıl sonunda ka- Mesud’un oğlu Ahmet Mesud, Pen- toplantısında Çavuşoğlu, “Şu anda yal medya hesabından açıklama ya- nı iptal ettiğini, an- bul edilen Afganis- şir direniş güçlerinin başına geçerek, ülkenin bir sakinleşmesi lazım. Şu pan Çavuşoğlu, “İkili ilişkiler ve böl- cak Taliban’ın talep tan tezkeresi, TSK Taliban’a karşı direniş çağrısı yaptı. gesel meseleler üzerine verimli bir ana kadar Taliban’ın verdiği mesaj- etmesi halinde tek- unsurlarının, 18 ay Amerika’nın Sesi’nin haberine göre görüşme yaptık. Kral Abdullah’ın ları da olumlu karşıladığımızı söyle- nik ve güvenlik des- süreyle “NATO’nun Fransız Express dergisinde bir mek- Ürdün’ün gelişmesi yolunda attığı mek isteriz” dedi. teği sağlamaya ha- Afganistan’da icra tup yayımlayan Mesud, babasının Ahmed Mesud adımları destekliyoruz” dedi. Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref zır olduğunu yazdı. etmekte olduğu Ka- da memleketi olan Penşir’e geçtiği- Kâbil yönetimi ile Taliban arasındaki Gani’nin ülkeyi terk etmesiyle baş- Cumhuriyet’in ulaştı- rarlı Destek Misyo- ni duyurdu ve tüm direnişçilere bu bölgede top- görüşmelere de ev sahipliği yapan kent Kâbil’de bir boşluk oluştuğunu ğı Türk askeri yetki- nu ve devamı kap- lanma çağrısı yaptı. Ahmet Mesud, Express der- Katar’ın Dışişleri Bakanı Muhammed belirten Çavuşoğlu, Taliban dahil ül- liler ise “Türkiye’nin samında yurtdışı- gisinde “16 Ağustos çağrısı: Tüm özgürlük dost- bin Abdurrahman Al Sani’nin de ön- kedeki tüm taraflarla diyalog halinde Kâbil Havaalanı’nın na gönderilmesi- larına” başlığıyla yayımlanan mektubunda, “Biz Taliban militanları Kâbil’de devriyede. ceki gün Amman’da Kral Abdullah olduklarını kaydetti. “Daha önce mü- güvenliğini sağlama ne” izin veriyor. ile bir araya geldiği kaydedildi. Sa- Penşir’de tek başımıza ayaktayız. Asla boyun zakereleri sürdüren Abdullah Abdul- planını iptal ettiği” yönündeki haberin Afganistan hükümeti dağıldığı için NA- ni dün ise Doha’da Taliban’ın siyasi eğmeyeceğiz. Afganistan’da tiranlık zafer ka- lah, Hamid Karzai gibi önemli şahsi- doğru olmadığını bildirdi. TO Misyonu’nun devamı kapsamında bir büro şefi Molla Abdulgani Baradar yetler hâlâ Kâbil’de ve Taliban’la gö- zandı; kölelik, öfke ve kargaşa ülkeye yerleşi- ile görüştü. görev üstlenilmesi olanağı da bulunmu- rüşme hazırlıkları yapıyorlar” ifadesi- yor” dedi.1998’de Kuzey İttifakı adı altında bir- Plan fiilen çöktü yor. Taliban’ın ülkedeki yabancı asker- leşen Taliban karşıtı grupların liderliğini üstle- lerin kalmasına karşı tutumu göz önün- nen Mesud, ABD’de 11 Eylül 2001’de gerçek- Edinilen bilgiye göre; Türkiye’nin hava- de tutulduğunda düşük bir olasılık olarak alanına yönelik teklifi resmen iptal edil- leştirilen terör saldırılarından iki gün önce dü- görülse de Afganistan’da Taliban öncü- zenlenen suikastta yaşamını yitirmişti. mese de bu teklifteki muhatap dağılan ‘Görüşmelerde MİT de devrede’ lüğünde kurulacak hükümetle anlaşması Afganistan hükümeti olduğu için fiilen durumunda ise Afganistan için TBMM’de uygulanabilirliği kalmadı. Afganistan’daki aliban’ın Afganistan’ı ele geçirme- den Afganistan’dan gitmemizi isteme- ‘ESAD ABD’YE ELÇİ YOLLADI’ yeni bir tezkere kabul edilmesi gerekiyor. durumun netlik kazanması ve Taliban ön- Tsinin ardından gözler Ankara’nın diler” diye konuştu. Böyle bir anlaşma olmaması durumun- cülüğündeki hükümetin kurulmasını bek- atacağı adımlarda. Reuters’a konu- Türk yetkili, “Taliban’ın askeri yet- uriye Devlet Başkanı Beşşar Esad’ın iki ülke da ise eylül ayı itibarıyla Afganistan’da leyen Ankara, bu ülkedeki yeni hüküme- şan üst düzey bir Türk yetkili, örgütün kilileriyle Pakistan’da görüşmelerimiz Sarasındaki işbirliğinin yeniden başlaması ama- NATO’nun Kararlı Destek Misyonu kap- tin tutumuna göre hareket edecek. Afganistan’da ilerlemesinden önce An- devam ediyor. Şu an Taliban’ın siyasi cıyla ABD’ye elçi gönderdiği öne sürüldü. Middle samında bulunan Türk askerlerinin Taliban, daha önce bir istisna belirt- kara ile Taliban’ın görüşmeye başla- kanadıyla Katar’da temas halindeyiz” East Monitor ve The New Arab haber sitelerinde Türkiye’ye dönmesi gerekecek. meksizin ülkedeki tüm yabancı güçlerin dığını söyleyerek, “Eğer Taliban ister- ifadesini kullandı. Bu görüşmelerde yer alan iddianın kaynağının Rusya Dışişleri Ba- Genelkurmay Başkanlığı’nın resmi in- 1 Eylül itibarıyla ayrılmasını istediklerini se Türkiye, havaalanında bulunmaya MİT’in de devrede olduğunu söyleyen kanlığı danışmanlarından Rami Al Shaer olduğu ternet sitesindeki “Türkiye’nin Barışı Ko- belirtmiş, Taliban sözcüleri, Türkiye’nin devam edebilir. Şu an Taliban’ın Kâbil yetkili, “ABD’nin çekilmesinden sonra belirtilirken işbirliği arayışına Suriye ile Rusya’nın ruma Harekâtlarına Katkıları” bölümün- havaalanının güvenliğini ve işletmesi tek- Havaalanı’nı işletmeye yetecek kadar Kâbil Havaalanı’nın kontrolünü ele al- Dera’da yaşanan olaylar sonrası düştükleri gö- de yer alan bilgiye göre NATO’nun Karar- lifini de “Afganistan’ın egemenliğine ve personeli olup olmadığını bilmiyoruz. ma planı iptal oldu fakat hemen ülke- rüş ayrılıkları gerekçe gösterildi. Al Shaer, anlaş- lı Destek Misyonu’nun 2020-2021 dö- ulusal çıkarlarına aykırı gördüklerini” bil- Bizden teknik destek isteyebilirler. Bu den ayrılma gibi bir yaklaşımımız yok. maya varılması halinde Suriye’nin Rusya’yı dev- nemi için Afganistan’da TSK’nin toplam dirmişti. Türkiye’nin Taliban’la Katar çerçevede havalimanındaki varlığımızı Şu an Taliban’dan bu yönde bir mesaj reden çıkararak ABD’ye Suriye meselesi üzerin- 648 personeli bulunuyor. l ANKARA ve Pakistan üzerinden dolaylı bir şekil- devam ettirebiliriz” dedi. Yetkili, “Biz- gelmedi” dedi. de denetim vereceğini ileri sürdü.