Catalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 18 TEMMUZ 2021 PAZAR 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Küresel çevre sorunları ve flamingolar PROF. DR. İLHAMİ KİZİROĞLU mingo yavrularının kitle halinde Kendilerini yerkürenin en güçlüsü oldukları düşüncesine kaptıran bazı ülkeler, böyle ölümüne yol açılmıştır. OSTİM TEKNİK ÜNİVERSİTESİ, ANKARA giderse 2050 yılında dünyanın sonunun geleceğini neden görmek istemiyor? Örneğin dünya Çevrenin bozulan ve bozulma- nüfusunun sadece 1/16’sını oluşturan ABD, dünyada üretilen enerjinin yüzde 50’sini tüketiyor. ünümüzde yerkürede tüm can- yı sürdüren doğal taşıma kapasite- Gelişmekte olan ve fakir ülkeler de geri teknolojiler kullanarak çevreyi bozma sürecinde ABD’yi lıların yaşamını olumsuz yönde si, insanoğlunun bir çeşit yok oluş örnekleyecek olurlarsa bu süreç 2050’yi bile bulmadan tamamlanacaktır! Getkileyen en önemli çevre so- sürecine girdiğini bize gösteriyor. runu hava kirliliği ve iklimin değiş- Avrupa Toprak Bürosu’nun verdiği mesidir. Bilindiği gibi sanayi devri- bilgiye göre her gün bin kilometra- mine geçiş süreciyle birlikte CO sa- 2 karelik tarım arazisi yok olmakta- lınımı da artmaya başlamıştır. Eğer dır. Bunda yol yapımı, şehirlerdeki CO üretimi kontrollü ve ölçülü ola- 2 betonlaşma ve endüstriyel alanla- rak salınır, doğal sirkülasyon bozul- rın genişletilmesinin rolü büyük- mazsa bu gaz bitki, özellikle orman- tür. Ayrıca kullanılan yoğun kim- lık alan ve okyanuslar tarafından asi- yasallar toprak ve sulak alan mik- milasyonda kullanılır ve tüketilebi- roorganizma fauna ve florasını ya- lir. Ancak atmosferden yoğun CO ’in 2 ni diğer bir ifade ile mikrokozmo- alınımı ile okyanus asiditesi artar. su, tamamen tahrip edip toprağı Böylece deniz suyunun pH değeri verimsizleştirmekte ve sulak sis- düştüğü için karbonat kimyası bo- temleri müsilaj gibi tehlikelerle zulur. Okyanus üst yüzey pH değe- karşı karşıya getirmektedir. ri son 30 yıl içinde, yaklaşık 0.1 bi- rim azalmıştır. Bu durum sanayileş- Alınacak önlemler me dönemi öncesine göre asiditede Doğanın temiz enerji kaynakla- yüzde 26 oranında bir artış demek- rı hızla devreye sokulmalı ve bu tir. CO salınımı şu andaki düzeyde 2 amaçla yeni gelişmelere yatırım gerçekleşmeyi sürdürürse hiç de ar- yapılmalıdır. Bunları kısa, orta ve zu edilmeyen, denizel ekosistemler- deki besin güvenliği tehdit altına gi- uzun vadeli planlamalarla gerçek- recek, balıkçılık ve akuvakültür yok leştirme yoluna gidilmelidir. Do- olmakla karşı karşıya kalacaktır. Bu ğada tüm insanlığın gereksinimini durum kıyı korunmasını ve turizmi 2004 yılları arasında 1 milyon 561 de çok hızlı ve olumsuz bir şekilde insanlar mı, yoksa bunlara kulak karşılayacak miktarda temiz ener- de derinden etkileyecektir. bin 24 hektar ormanlık alan yan- tetiklemiş ve yerküre yüzölçümünün tıkayan kurum ve kuruluşlar mı ji bulunmaktadır. Yeter ki bunun Sıcaklık artışını engelleyecek mıştır. Ortalama yıllık yanan or- yaklaşık yüzde 20’si 2000-2015 yıl- suçludur? Kuruluşların büyük gü- elde edilmesi için yeni teknoloji- ikinci öğe olan orman ekosistem- man alanı böylece 23 bin 299 hek- ları arasında aktif çölleşme tehdidi nahı olduğunu belirtmek isterim. lere yatırım yapılmasını engelle- leri, yersiz ve anlamsız gerekçe- tarı bulmaktadır. Koruma altında- altına girmiştir. Neden? Çünkü bölgedeki susuzlu- yen karteller bu işten ellerini çek- lerle tahrip ve yok edilmektedir. ki milli parklarda, odun üretimine Örneğin Konya Ovası ve bölge- ğa uygun ürün seçme zorunlulu- sinler ve bütünleşik bir dünya gö- Oysa ormanlar sadece biyolojik geçilmesi ise son derece sakıncalı deki yanlış tarım uygulamaları yü- ğu, uygulamada göz ardı edilmiş rüşü ile hareket etsinler. Bu bağ- çeşitliliğin kaynağı değil, aynı za- zünden, zaten susuzluktan can çe- ve yanlıştır. ve bununla ilgili önlemler alınma- lamda Avrupa’nın ikinci büyük so- manda havada bulunan CO ’in de kişen Tuz Gölü’nde düzenli kuluç- 2 mış ve düzenli kontroller yapılma- lar enerji kapasitesine sahip olan Dakikada 14 hektar kullanıcısıdır. Bu gazın olumsuz kaya yatmakta olan ve dünya nü- mıştır. Yeraltı su kaynakları bü- ülkemizin güney bölgelerinde yo- yok oluyor etkilerini atmosfer veya okyanus- fusunun 1/7’sinin ülkemizde oldu- yük bir umursamazlıkla heba edil- ğun bir şekilde güneş enerjisinden larda birikmesini engelleyerek BM’nin 2020 yılı raporuna gö- ğu flamingoların yavruları kırıma miş, binlerce artezyen vurularak yararlanılmalıdır. Almanya geçen azaltmaktadır. re dünya ormanlık alanı 2000 yı- uğramış ve binlercesi ölmüştür. zaten yağış ve su fakiri olan bölge- yıllarda elektrik enerjisinin yüzde Türkiye orman varlığının yüz- lında yüzde 31.9’dan, 2020 yılın- Buna da kuluçka bölgesini besle- de susuz tarım teşvik edilmemiş 20-22’sini solar enerjiden elde et- de 56’sı (12.5 milyon hektar) yan- da yüzde 31.2’ye inmiştir. Bu da yen alana su taşıyan kanalların, ve zorunlu tutulmamış, bu yüzden me başarısını göstermiştir. Bizim gına hassas bölgelerdedir. Özellik- 100 milyon hektarlık orman alanı bir setle kapatılarak su girişinin yöre halkı gölü besleyen su kanal- ülkemizde bu oran çok düşüktür. le kıyı kesimleri, haziran-ekim dö- demektir. Hatta bu kayıp, 2010- engellenmesi yol açmıştır. Şim- larını da kapatmıştır. Böylece fla- Yenilenebilir enerjideki en son ge- neminde sürekli yangın tehdidi al- 2015 yılları arasında yıllık 12, di sorma zamanıdır: Bu lişmiş teknoloji ve bu kaynakların tındadır. Bu yangınların da yüz- 2015-2020 yılları arasında yıllık sonuçların ortaya çık- Kontrolsüz nüfus artışıyla ortaya sürdürülebilirliğinin sağlanması de 97-98’i insan eliyle çıkarılmak- 10 milyon hektarı bulmuştur. ma tehlikesinin olduğu- gerekir. Uygun dönemlerde üreti- tadır. Türkiye ormanlarında 1937- Bu gelişmeler, iklim değişikliğini nu haykırarak belirten çıkan açlık sorunu, tüm geri kalmış len enerjinin, depolanma yöntem- ve gelişmekte olan ülkelerin çözmesi leri geliştirilmelidir. Bunun için gereken bir olgudur. Nüfus artışı ile yapılacak yatırımlar, ilk planda alakalı endüstriyel kirlenme ve çevre yüksek gibi görünse de, uzun va- yıkımı, insanoğlunun öncelemesi dede hammaddesi bedava olan bu gereken olaylar zinciridir. Tüm kaynaklardan elde edilecek enerji- sektörlerde acımasızca kullanılan nin kullanımı, çok düşük maliyetli kimyasallardan kaynaklanan olacaktır. Yeşil enerji teknolojile- kirlenme, hava ve sulak alanları rinin geliştirilip yaygınlaşması ile geri dönülemeyecek düzeyde insanlığın sonunun gelmesi de ön- etkilemektedir. lenecektir. İKİ KiTAP 42 İKİ KiTAP 37 www.galeatiyayinevi.com galeatiyayincilik gletiyayincilik galeati2017